ماموریت آرتمیس ۱ ناسا پس از سال‌ها ساخت و توسعه، صرف میلیاردها دلار، دو مورد لغو تلاش برای پرتاب و تاخیر به دلیل دو طوفان شدید، سرانجام در اوایل صبح چهارشنبه از ایستگاه نیروی فضایی کیپ کاناورال در فلوریدا از زمین برخاست.
به گزارش ایتنا و به نقل از ایندیپندنت، پرواز موشک سامانه پرتاب فضایی (اس‌ال‌اس) ناسا، قدرتمندترین موشک ناسا از زمان «سترن ۵» (Saturn V) در دوران آپولو که مدت‌ها انتظار آن کشیده شده بود، در ساعت ۱:۴۷ صبح چهارشنبه به وقت شرق ایالات متحده، به فضا پرتاب شد. تا ساعت ۳:۴۲ دقیقه بامداد، قسمت بالایی موشک، عملیات ۱۸ دقیقه‌ای ورود به مدار ماه (TLI) با استفاده از موتور پيشران را به پایان رساند و در مسیر ماه با سرعتی بیش از ۲۲۶۰۰ مایل بر ساعت (۳۶۳۰۰ کیلومتر بر ساعت) به فضاپیمای بدون سرنشین اوریون شتاب داد.
خب، حالا آرتمیس ۱ چه می‌شود؟
«آرتمیس ۱» یک پرواز آزمایشی برای دو برنامه اساسی آرتمیس ماه، سامانه پرتاب فضایی (اس‌ال‌اس) و فضاپیمای اوریون و ماژول خدماتی ساخت اروپا است که به اوریون متصل شده است.
نخستین بخش از آن پرواز آزمایشی، پرتاب موفقیت‌آمیز موشک سامانه پرتاب فضایی (اس‌ال‌اس) با ارتفاع ۳۲۲ پا (۹۸ متر) تا اینجای کار با موفقیت انجام شده است. از این رو چند هفته آینده همه چیز درباره اوریون است. این فضاپیما اینک به ماه و فراسوی آن پرواز خواهد کرد و سپس - اگر همه چیز خوب پیش برود - با بازگشت به زمین در ۲۵ روز آینده، ۱۱ دسامبر در آب‌های سواحل کالیفرنیای جنوبی به آب خواهد افتاد.
اوریون فاصله تا ماه را تنها در شش روز می‌پیماید و در ۲۱ نوامبر از نزدیکی ماه - از فاصله حدود ۶۰ مایلی (۹۶ کیلومتری) - عبور می‌کند و با استفاده از گرانش ماه، فضاپیما را تا ۴۰ هزار مایلی (۶۴ هزار کیلومتری) فراتر از ماه در یک مدار مخالف‌گرد پرتاب می‌کند.
هدف از سفر یک هفته‌ای اوریون به فراسوی ماه، آزمایش سامانه‌های پروازی فضاپیما، پیشاپیش ماموریت سرنشین‌دار آرتمیس ۲ است که پرواز مشابهی را به ماه انجام خواهد داد که قرار است در ماه مه ۲۰۲۴ پرتاب شود. اوریون همچنین انجام‌دهنده مجموعه‌ای از آزمایش‌های علمی است، ازجمله آزمایش‌هایی که برای درک بهتر چگونگی تاثیر ماموریت‌های آتی آرتمیس بر سلامت فضانوردان طراحی شده‌اند.
فضاپیمای اوریون در حال حاضر در مسیر ماه، با سه آدمک «سرنشین‌دار» شده است.
فرمانده «مونیکین کمپوس» (Moonikin Campos) از حسگرهای تشعشع طراحی شده برای سنجش قرار گرفتن در معرض پرتوهای خورشیدی و کیهانی استفاده می‌کند که ممکن است حین پرواز فراسوی سپر حفاظتی میدان مغناطیسی زمین، در انتظار فضانوردان آینده باشد. در حالی که دو آدمک دیگر به نام‌های هلگا و زوهار، حسگرهایی دارند که استخوان‌ها و بافت‌های نرم انسان را شبیه‌سازی می‌کنند. زوهار یک جلیقه ضد تشعشع پوشیده، در حالی که مانکن کمکی آن را نپوشیده است و دانشمندان پس از بازگشت آن‌ها به زمین، نحوه تاثیر تشعشعات بر «بافت‌های» هر آدمک را مقایسه خواهند کرد.
اوریون برای خروج از مدار مخالف‌گرد در روز ۱ دسامبر از موتورهایش استفاده خواهد کرد و چهار روز بعد، پس از یک مانور اصلاح مسیر دیگر برای قرار دادن فضاپیما در مسیر بازگشت خانه به سمت زمین، گذر از نزدیک دیگری را به سطح ماه انجام خواهد داد.
بازگشت اوریون به زمین، مهم‌ترین بخش ماموریت آرتمیس ۱ است، زیرا بر روی آزمایش سپر حرارتی فضاپیما متمرکز است.
اوریون با سرعتی نزدیک به ۳۲ برابر سرعت صوت یا حدود ۲۵ هزار مایل بر ساعت (۴۰ هزار کیلومتر بر ساعت)، بسیار سریع‌تر از فضاپیماهایی است که از ایستگاه فضایی بین‌المللی بازمی‌گردند که میانگین سرعت آن‌ها هنگام برخورد با جو فوقانی و ورود به جو در حدود ۷۰۰۰ مایل بر ساعت (۱۱ هزار کیلومتر بر ساعت) است. حرکت اوریون با تبدیل انرژی جنبشی به گرما از طریق اصطکاک، کند می‌شود و دمای سپر حرارتی به حدود ۵۰۰۰ درجه فارنهایت (۲۷۶۰ درجه سانتی‌گراد) خواهد رسید.
آزمایش سپر حرارتی ارویون برای ناسا از اولویت بالایی برخوردار است، چرا که اگر سپر حرارتی نتواند تاب بیاورد، نمی‌تواند سرنشینان انسانی را به همراه فضاپیما پرتاب کند.
با فرض اینکه سپر حرارتی دوام می‌آورد، اوریون از سه چتر نجات استفاده می‌کند تا سرعت سقوط فضاپیما را پیش از اینکه در آب‌های اقیانوس آرام در سواحل جنوبی کالیفرنیا فرو رود، از بیش از ۳۰۰ مایل بر ساعت (۴۸۲ کیلومتر بر ساعت) به متوسط ۲۰ مایل بر ساعت (۳۲ کیلومتر بر ساعت) آهسته کند.
مهندسان و دانشمندان ناسا پس از بازیابی اوریون، داده‌های ثبت شده طی پرواز را به دقت بررسی می‌کنند و تلاش می‌کنند درس‌های آموخته شده از آن را در آرتمیس و سایر ماموریت‌های فضایی آینده به کار ببرند. گام‌های بعدی برای آرتمیس، پرواز آرتمیس ۲ در سال ۲۰۲۴ خواهد بود که چهار سرنشین را به ماه برده و بازخواهد گرداند و سپس آرتمیس ۳ که در حال حاضر برای زمانی در سال ۲۰۲۵ برنامه‌ریزی شده است.
آرتمیس ۳ شاهد پرواز چهار فضانورد با فضاپیمای اوریون به ماه خواهد بود که از این میان دو فضانورد با یک وسیله نقلیه فرودگر سفارشی استارشیپ اسپیس اکس بر روی ناحیه قطب جنوب ماه فرود خواهند آمد. از زمان ماموریت آپولو ۱۷ در سال ۱۹۷۲، این نخستین باری خواهد بود که انسان به ماه قدم می‌گذارد.
∎