به گزارش همشهری آنلاین، طی حدود ۲هفته گذشته شرق آسیا روزهای پرتنشی را سپری کرده است. در این ۲هفته، ارتش کرهشمالی ۷موشک بالستیک با قابلیت حمل کلاهک هستهای را آزمایش کرد. آخرین این موشکها دیروز از منطقه مونچون در استان گانگ وون کرهشمالی شلیک شد. خبرگزاری یونهاپ کرهجنوبی در گزارش خود درباره شلیک موشکهای هستهای کرهشمالی نوشت که این موشکها حدود ۳۵۰کیلومتر برد داشتهاند.
با وجود تکرار پرتابهای موشکی کرهشمالی طی ۲هفته گذشته اما هیچکس در خارج از کرهشمالی خبر نداشت که این پرتابهای منظم درواقع بخشی از رزمایش «یگان اتمی تاکتیکی ارتش کرهشمالی» بوده است. خبر برگزاری این رزمایش را رسانههای کرهشمالی روز دوشنبه اعلام کردند. یونهاپ به نقل از این رسانهها نوشته که این رزمایش از روز ۲۹سپتامبر(۷مهر) آغاز شده و بهمدت ۱۰روز ادامه داشته است. خبرگزاری رسمی کرهشمالی نیز تأیید کرد که در جریان این رزمایش، نیروهای ارتش استفاده از «بمبهای اتمی تاکتیکی» علیه نقاطی در کرهجنوبی و آمریکا، «شبیهسازی» کردهاند.
پایان رزمایش یگان اتمی کرهشمالی البته با خط و نشانهای هستهای کیم جونگ اون، رهبر کرهشمالی نیز همراه بود. او در پایان این رزمایش اعلام کرد که نیروهایش کاملاً آماده هستند تا اهداف مورد نظر را در هر زمان و مکانی هدف قرار دهند. کیم ماه گذشته گفته بود که تبدیل کرهشمالی به یک قدرت هستهای موضوعی غیرقابل بازگشت است. او همچنین رزمایش اخیر را یک هشدار آشکار و نمایش واضح به دشمنان کشورش ارزیابی کرد و گفت: «این بار، من بیشتر متقاعد شدهام که واحدهای عملیات هستهای تاکتیکی ما میتوانند ماموریت نظامی سنگینی برای بازدارندگی داشته باشند.»
چه موشکهایی پرتاب شدند؟
بهطور کلی آزمایشهای موشکی اخیر کرهشمالی شامل انواع موشکهای بالستیک و حتی مافوق صوت بوده است. موشکهای مافوق صوت با چندین برابر سرعت صوت و در ارتفاع کم پرواز میکنند تا از شناسایی رادار در امان بمانند. در جریان آزمایشهای اخیر کرهشمالی یک موشک بالستیک نیز از آسمان ژاپن عبور کرد که با هراس ژاپنیها روبهرو شد. بیبیسی در این ارتباط گزارش میدهد: موشکی که بر فراز ژاپن پرتاب شد، از نوع هواسونگ-۱۲با برد متوسط بوده است. برد این موشک ۴۵۰۰کیلومتر است و میتواند جزیره گوام آمریکا را از کرهشمالی هدف قرار دهد. این دوربردترین موشکی است که تا به حال بر فراز ژاپن از سوی کرهشمالی شلیک شده است. این موشک همچنین میتواند برای حمل کلاهک هستهای نیز مناسب باشد.
به گزارش بیبی سی، کرهشمالی همچنین موشک بالستیک هواسونگ ۱۴را در این رزمایشها آزمایش کرده است. این موشک برد ۸هزار کیلومتری دارد؛ اگرچه برخی گفتهاند که این موشک تا ۱۰هزار کیلومتر هم پرواز میکند و این بهمعنای آن است که این موشکها میتوانند به نیویورک هم برسند. هواسونگ ۱۴نخستین موشک بالستیک قارهپیمای (ICBM) کرهشمالی است.
پیش از این در اکتبر ۲۰۲۰، کرهشمالی از جدیدترین موشک بالستیک خود - هواسونگ۱۷- رونمایی کرده بود. بهگفته کارشناسان، برد این موشک تا ۱۵هزار کیلومتر یا بیشتر است و میتواند ۳یا ۴کلاهک هستهای را با خود حمل کند.
پشتپرده افزایش آزمایشهای موشکی کرهشمالی
نمیتوان نقش زمان را در انجام آزمایشهای اخیر موشکی کرهشمالی نادیده گرفت. پرتابهای موشکی اخیر بلافاصله پس از آغاز رزمایشهای دریایی بزرگ آمریکا و کرهجنوبی و پس از بازدید کامالا هریس، معاون اول رئیسجمهور آمریکا از مرز پرتنش ۲کره آغاز شد. پیونگ یانگ معتقد است که این رزمایشها درواقع تمرینی برای تهاجم به خاک کرهشمالی است. خبرگزاری دولتی کرهشمالی به نقل از رهبر این کشور اعلام کرد که دستور انجام آزمایشهای موشکی اخیر در پاسخ به رزمایشهای دریایی نیروهای کرهجنوبی و آمریکا صادر شده است.
توکیو و واشنگتن اخیراً رزمایشهای نظامی را در جنوب شرق آسیا انجام داده بودند که استقرار ناو هواپیمابر هستهای یو اس اس رونالد ریگان در آبهای سواحل شرقی کرهجنوبی بخشی از این رزمایش بود؛ اقدامی که خشم پیونگ یانگ را برانگیخت و در پاسخ، کرهشمالی تصمیم گرفت تا تمرینات نظامی را تحت شبیهسازی یک جنگ واقعی انجام دهد.
آنکیت پاندا، تحلیلگر امنیتی مستقر در آمریکا درباره آزمایشهای موشکی اخیر کرهشمالی به گاردین گفت: «کرهشمالی مطمئناً بهدنبال یک سلاح هستهای تاکتیکی است. من گمان میکنم که آنها
بهتدریج بسیاری از موشکهای کوتاهبرد جدید خود را تبدیل به موشکهای هستهای تاکتیکی خواهند کرد.» موشکهای هستهای تاکتیکی قدرت تخریب کمتری دارند.
این کارشناس آمریکایی افزود: «اینکه کرهشمالی هر ۷پرتاب موشک اخیر خود را عملیات هستهای تاکتیکی توصیف کرده است، بسیار مهم است؛ زیرا ظرفیت موشکهای بالستیک کوتاهبرد و میانبرد این کشور را نشان میدهد.»
گاردین در ادامه گزارش خود مینویسد: «کیم با وجود سالها تحریمهای سخت سازمان ملل، کشورش را به سمت پیشرفتهای چشمگیر در توسعه موشکی و هستهای پیش برده. او مدتهاست که میخواهد به سلاحهای هستهای تاکتیکی دست یابد؛ سلاحهایی که هم کوچکتر و هم برای استفاده در میدان جنگ سبکتر هستند و بنا به خواسته کیم جونگ اون اکنون به اولویت اصلی کنگره حزب کمونیسم کرهشمالی تبدیل شده است.»
کرهشمالی همچنین ماه گذشته، قوانین هستهای خود را بازبینی کرد تا بتواند حملات هستهای پیشگیرانه، ازجمله در پاسخ به حملات متعارف را انجام دهد. خبرگزاری کرهشمالی به نقل از کیم جونگ اون گفت: «با وجود اینکه دشمن همچنان به گفتوگو و مذاکره ادامه میدهد، ما نه چیزی برای گفتوگو و نه نیازی به گفتوگو داریم.»
اهداف حملهها کجا هستند؟
آزمایشهای مختلف موشکی کرهشمالی حمله به فرماندهی نظامی، بنادر اصلی و انهدام فرودگاههای همسایه جنوبی را شبیهسازی میکنند. مقامات کرهجنوبی و آمریکا میگویند نشانههایی وجود دارد که کرهشمالی بهزودی در سایت آزمایش هستهای پونگی ری که بهطور رسمی در سال ۲۰۱۸بسته شد، یک آزمایش هستهای انجام خواهد داد. از سوی دیگر، تحلیلگران میگویند قرار دادن کلاهکهای کوچک روی موشکهای کوتاهبرد میتواند نشاندهنده تغییر خطرناکی در نحوه استقرار و برنامههای کرهشمالی برای استفاده از سلاحهای هستهای باشد.
لیف- اریک ایزلی، استاد دانشگاه اوها در سئول درباره انگیزه کرهشمالی در انجام آزمایشهای موشکی به گاردین گفته است: «کرهشمالی انگیزههای متعددی برای این آزمایشها دارد. پیونگ یانگ نگران مانورهای نظامی آمریکا، کرهجنوبی و ژاپن است؛ بنابراین برای تقویت بازدارندگی خود، دست به نمایش قدرت هستهای خود میزند.»
از نظر استراتژیک نیز، رفتار قاطعانهتر پیونگ یانگ در قالب انجام آزمایشهای موشکی نتیجه بیثباتی سیاسی جهانی است؛ بیثباتی بینالمللی که جنگ در اوکراین آن را تشدید کرده است. جنگ در اوکراین باعث شده که درها روی روابط نزدیکتر بین پیونگ یانگ و مسکو باز شود. همچنین تنش آمریکا با چین بر سرتایوان باعث شده تا پکن برخلاف خواست واشنگتن دیگر واکنش خاصی به آزمایشهای موشکی کرهشمالی نداشته باشد و مقامات پیونگ یانگ با اطمینانخاطر از سکوت حمایتآمیز متحدان روسی و چینی خود دست به آزمایشهای موشکی میزنند.
حتی سازمان ملل هم دیگر به مانند سال ۲۰۱۷بهدنبال اعمال تحریمهای شورای امنیت علیه کرهشمالی نیست؛ چون تحولات اوکراین و تایوان باعث شده تا در عمل، وحدت رویه در شورای امنیت از دست برود و اعضای دائمی شورای امنیت نمیتوانند بر سر مسائل و موضوعات به نتیجه برسند. طبیعی است که تحریم دوباره کرهشمالی برخلاف گذشته در شورای امنیت رأی نخواهد آورد.