صاحب‌خبر - کیمیا نجفی
فربد زاوه، کارشناس بازار خودرو می‌گوید: در شرایط فعلی دو تصمیم (آغاز فرایند واردات خودرو و حذف قرعه‌کشی) جزو عوامل اصلی برای تغییر شرایط در بازار خودرو نیستند.
بازار خودرو مدت‌هاست که با مسائل متفاوتی از جمله مسئله واردات روبه‌رو بوده و فعلان و مشتریان در این بازار منتظر مشخص شدن اما و اگرهای این مسائل هستند. حال خبرها حاکی از آغاز یک‌سری تحولات در بازار خودرو است.
بر اساس گزارشی از ایرنا، وزارت صنعت، معدن و تجارت در واکنش به انتشار مطلب یکی از روزنامه‌ها با عنوان «واردات خودرو امسال منتفی است»، توضیحاتی ارائه داد.
بر اساس توضیحات مرکز ارتباطات وزارت صمت، پس از اینکه آیین‌نامه اولیه در هیئت وزیران به تصویب رسید، تدوین دستورالعمل اجرایی در دفتر تخصصی خودرویی این وزارتخانه آغاز شد. در کارگروه‌های تخصصی با حضور واردکنندگان، تولیدکنندگان خودرو، سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی کار تدوین دستورالعمل انجام شده و هم‌زمان از شرکت‌هایی که برنامه واردات را در دستور کار خود داشتند، درخواست شد تا برنامه‌های خود را به دفتر خودرویی وزارت صمت ارسال کنند.
پس از دریافت، درخواست آنها مورد بررسی قرار گرفت و در حال حاضر مطابق با آیین‌نامه واردات و دستورالعمل اجرایی آیین‌نامه فرایند واردات آغاز شده است.
قرعه‌کشی در سامانه خودرو حذف شد
علاوه‌بر ماجرای واردات، موضوع حذف قرعه‌کشی نیز نظرها را به خود جلب کرده است. سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت عنوان کرد که قرعه‌کشی برای جز تعدادی از محصولات ایران‌خودرو (که آنها نیز تا پایان سال خارج خواهند شد) حذف شده و این تعداد محصولات توسط خود شرکت عرضه خواهند شد. در حقیقت دیگر فروشی در قالب سامانه یکپارچه نخواهیم داشت و شرکت‌های خودروساز از طریق سایت‌های فروش خود برای عرضه محصولات اقدام می‌کنند.
امید قالیباف در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن اشاره به خروج اکثریت محصولات خودروسازان اعم از دولتی و خصوصی بر حذف سامانه یکپارچه فروش خودرو به‌جهت قرعه‌کشی تاکید و اظهار کرد: «پیش از این که سامانه فروش یکپارچه خودرو با فرآیند قرعه‌کشی داشتیم، حدود ١٠ خودروساز، محصولات خود را در آن قالب عرضه می‌کردند، اما اکنون اکثریت خودروها با توجه به افزایش تولید و متعادل شدن عرضه و تقاضا از شمول قرعه‌کشی خارج شده‌اند و در حال حاضر تنها ایران‌خودرو باقی مانده است که تعدادی از محصولات خود را با فروش بصورت قرعه‌کشی عرضه می‌کند.»
سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت تصریح کرد: «بر این اساس دیگر سامانه یکپارچه «موضوعیت» خود را از دست داده است و دیگر به آن معنا وجود ندارد و با سازوکار قبلی فعال نخواهد بود و بدین ترتیب با توجه به اینکه ایران‌خودرو تنها عرضه‌کننده تعدادی از محصولات خود در قالب قرعه‌کشی است، از مهر ماه توسط خود ایران‌خودرو انجام خواهد شد. البته که طی چند گام با افزایش تولید محصولات، خودروهای مشمول باقی‌مانده نیز از شمول قرعه‌کشی خارج خواهند شد. در گام نخست خودرو تارا از فرآیند قرعه‌کشی خارج خواهد شد و در گام‌ها بعدی، همانطور که اشاره شد با افزایش تولید، بدون قرعه‌کشی عرضه صورت می‌گیرد.»
قالیباف در پاسخ به این سوال که آیا فروش‌های خارج از قرعه‌کشی در قالب «طرح‌های فروش بدون قرعه‌کشی» از طریق سامانه یکپارچه خواهد بود یا هر سری خودروساز خود اقدام به فروش بصورت مجزا می‌کند؟ تصریح کرد: «هر شرکت خودروساز خود از طریق سایت‌های خود اقدام به فروش خواهند کرد. مجدد تاکید می‌شود که ایران‌خودرو نیز برای همین تعداد محصول باقی مانده در فرآیند قرعه‌کشی، از طریق سایت فروش شرکت، اقدام می‌کند.»
حال باید دید که این دو تغییر (آغاز فرآیند واردات خودرو و حذف قرعه‌کشی) چه اثری در بازار خودرو خواهد داشت ؟ فربد زاوه، کارشناس بازار خودرو در پاسخ به این پرسش به «ابتکار» گفت: اکنون بازار خودرو بیش از اینکه از تصمیماتی همچون آغاز فرایند واردات خودرو و حذف قرعه‌کشی تاثیر بپذیرد، تحت تاثیر ناملایمات سیاسی و اجتماعی است که این‌روزها شاهد آن هستیم. اکنون رکود مطلق در بازار بوده، حجم معاملات به شدت کاهش یافته ولی از سوی دیگر ماشین تورم همچنان کار می‌کند و در این فضا طبیعی است که قیمت‌ها متعادل باقی نماند. البته اگر طبق وعده‌ها عرضه افزایش یابد این افزایش عرضه به کمک رکود به وجود آمده می‌آید و می‌تواند قیمت‌ها را کاهش دهد. البته در آن شرایط هم کمتر کسی تمایل به خرید دارد و احتمالا شرکت‌های تولیدی به شدت با بحران فروش مواجه می‌شوند.
این کارشناس بازار خودرو ادامه داد: بحران فروش در نقدینگی خودروسازان موثر خواهد بود. این در حالی است که شرکت‌ها به دلیل شرایط نامناسب اقتصادی کارگران آبستن گله‌مندی هستند.
حذف قرعه‌کشی تصمیم صحیحی است
زاوه در ادامه گفت‌وگو به صحیح بودن تصمیم حذف قرعه‌کشی اشاره کرد و در این‌باره گفت: وقتی قرعه‌کشی حذف شود خودرو با قیمت شناور بازار به فروش خواهد رسید و این تصمیم فی‌نفسه درست است.
وی همچنین با اشاره به مسئله واردات گفت: به نظر نمی‌رسد در بهترین حالت خودرو تا انتهای سال وارد کشور شود بنابراین این دو تصمیم جزو عوامل اصلی برای تغییر شرایط در بازار خودرو نیستند و همانطور که گفتم الان مسائل سیاسی_اجتماعی جزو عوامل موثر در بازار هستند.∎