به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو، در طول تاریخ مناسبات بشری از زمان قبایل و طوایف تا در زمانه کنونی دولت ملت ها، مناقشات مرزی امری اجتناب ناپذیر بوده است و خواهد بود. این امر در کشور‌های تازه استقلال یافته در دوران پسااستعماری و استقلال یافته از تصلب ساختاری در نظام دو قطبی با شدت بیشتری در جریان است. در این میان مناقشه میان دو کشور تاجیکستان و قرقیزستان پس از سه دهه از استقلال همچنان محل اختلاف و درگیری‌هایی میان این دو کشور است.

روسیه همواره یکی از کشور‌ها و مولفه‌های پیشگام در حل و فصل مناقشات در این منطقه بوده است. در مقطع فعلی، اما مسکو درگیر در بحران اوکراین است و به نظر می‌رسد عمده تلاش کرملین بر این بحران متمرکز شده است. هر چند به شکل رسمی از دولت‌های دو کشور خواسته شده تا از تشدید تنش‌های نظامی اجتناب ورزند، اما از شرایط میدانی این خبر به گوش می‌رسد که ادامه درگیری میان دو کشور می‌تواند ابعاد جدید نظامی- امنیتی، سیاسی و دیپلماتیک داشته باشد. بعد جدید تشدید درگیری‌های مرزی میان دوشنبه و بیشکک که تا امروز شدیدترین مناقشات توصیف شده است.

در شرایط فوق و در دوه‌ای که سیاست همسایگی به عنوان سیاست کلیدی خارجی کشورمان پذیرفته شده است، انتظار می‌رفت وزارت امور خارجه در برهه کنونی و در دوره‌ای که روسیه تمرکز لازم برای ورود به مسائل مناطق پیرامونی اش را ندارد، با یک برنامه میانجی گرایانه و دیپلماتیک فعال زمینه حل و فصل مناقشات پیش آمده بین این دو کشور دوست و همسایه را فراهم کند.

اما متاسفانه به مانند سایر مسائل مهم و در جریان در کشور‌های همسایه و مناطق پیرامونی و همچنین غفلت اساسی در پیشبرد اشکال مختلف دیپلماسی، وزارت امور خارجه در این مورد خاص تاکنون به شکل انفعالی عمل کرده است و فرصت شکل گرفته برای ایفای نقش گفتمانی و دیپلماتیک ایران در حل و فصل مسائل پیرامونی را از دست داده است.

با این حال و علیرغم آسیب اشاره شده، با توجه به اهمیت تاجیکستان و قرقیزستان در سیاست خارجی ایران، امید است این وزارتخانه با تشکیل یک کارگروه تخصصی دیپلماتیک و آشنا به مسائل منطقه با محوریت ارشدترین مقام وزارت امورخارجه برای کمک به حل و فصل مسائل فی مابین این دو کشور اقدام کند.

بدون شک ایفای نقش فعال و موثر ایران در کمک به حل و مدیریت این مسائل آن هم در شرایط کنونی که روسیه به عنوان یکی از رقبای منطقه‌ای تا آینده‌ای نامعلوم درگیر بحران اکراین است، هم به تثبیت جایگاه ایران در منطقه فوق کمک خواهد کرد و هم اینکه پیامی مشخص و روشن برای سایر همسایگان و کشور‌های پیرامونی خواهد بود تا متوجه اراده تهران برای حضور فعالانه در حل مسائل ایجاد شده بر اساس احترام به حاکمیت کشور‌ها و بر طبق قواعد حقوق بین الملل است.

عابد اکبری