مذاکرات بالاخره به نتایج مثبتی رسید و تفاهمی میان طرفین مذاکره شکل گرفت تا امید به رفع تحریم‌ها در بالاترین سطح خود قرار داشته باشد اما پرسشی که اکنون به وجود می‌آید، آن است که رفع تحریم‌ها چه‌قدر باعث بهبود اوضاع اقتصادی خواهد شد و سطح انتظاراتمان از این موضوع تا چه حد باید باشد؟

ناصر ایمانی، فعال و تحلیلگر مسائل سیاسی، درباره این موضوعگفت: «در موضوع مذاکرات کنونی هنوز هیچ چیز قطعی نیست و طرف آمریکایی‌ هنوز واکنشی رسمی درباره پیش‌نویس به طور نشان نداده است و هنوز به نتیجه‌رسیدن مذاکرات قطعیت کامل ندارد اما فرض را بر این می‌گذاریم که نتیجه نهایی امضا شود؛ در اینجا چند نکته را باید لحاظ کنیم. اصل برجام که چندسال پیش امضا شد چند خصوصیت داشت. یکی اینکه تحریم‌های بانکی و تحریم‌های فروش نفت و بیمه‌ای برداشته شود و اگر توافق احتمالی کنونی امضا شود، علی‌القاعده این تحریم‌ها برداشته می‌شود اما موضوع دیگری که در برجام وجود داشت این بود که شرکت‌های خارجی آزادانه به خصوص در حوزه نفت سرمایه‌گذاری کنند و مورد تحریم آمریکایی‌ها قرار نگیرند. قاعدتا در توافقی که امضا شود این موضوع هم لحاظ شده اما شرکت‌های بزرگ خارجی چون رفتار آمریکایی‌ها را در آینده نمی‌دانند، ممکن است مدت‌ها طول بکشد که آمریکایی‌ها را راستی‌آزمایی کنند و ممکن است فعلا تمایل به سرمایه‌گذاری در صنایع ایران نداشته باشند. مثلا شرکتی که ۱۰میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کند نمی‌تواند چون دیده‌اند که یک زمانی آمریکایی‌ها وارد برجام شدند اما به مدت نسبتا کوتاهی خارج شدند؛ بنابراین آنها می‌خواهند بررسی کنند که دولت بعدی آمریکا چه کار می‌کند. در این زمینه مقداری باید با احتیاط صحبت کرد یعنی سرمایه‌گذاری خارجی در کشور».

او درباره اینکه اگر توافق امضا شود چه آثاری خواهد داشت، بیان کرد: «در ماه‌های اول آثاری بر کاهش قیمت‌ها خواهد داشت و احساس خواهد شد که کالاها ارزان شده است زیرا تحریم‌ها رفع شده است. تا مقداری این نگاه هم درست است و ۱۰ تا ۱۵درصد قاعدتا باید ارزان شود زیرا کالاهایی که به دست ما می‌رسد به دلیل تحریم‌ها و انتقال پول از کشور به فروشندگان خارجی با ۱۰درصد افزایش قیمت به دست مردم می‌رسد. حالا در ابتدای کار به دلیل جو روانی ممکن است بیش از ۱۰درصد کاهش یابد اما در درازمدت به همان ۱۰درصد می‌رسد. در کلان اقتصاد در کوتاه‌مدت یعنی چندساله شاید حداکثر ۲۰درصد تأثیر داشته باشد و ۸۰درصد مشکلات اقتصادی ما حدودا ناشی از ناملایمات داخلی اقتصاد ماست؛ یعنی رشد نقدیندگی ما ارتباطی به تحریم‌ها ندارد اما در درازمدت اثراتش بیشتر خواهد بود زیرا احتمالا سرمایه‌گذاری‌های خارجی انجام شود و تا آثارش را نشان دهد، پنج تا ۱۰ساله طول می‌کشد».

بیشتر بخوانید:

این فعال سیاسی همچنین بیان کرد: «در کوتاه‌مدت کاهش قیمت خواهیم داشت اما باید حواسمان باشد این کاهش قیمت به تولید کشور آسیب نرسد. در میان‌مدت به نظرم حداکثر ۲۰درصد وضعیت اقتصادی بهبود می‌یابد و در دراز مدت یعنی پنج تا ۱۰آینده این عدد به بیش از ۲۰درصد می‌رسد».

او درباره ضرورت ترمیم تیم اقتصادی دولت اظهار کرد: «تیم اقتصادی دولت همین امروز هم می‌تواند با تغییر و تحولاتی همراه شود. فرض کنیم مذاکرات چندماه دیگر هم طول بکشد؛ آیا باید وضعیت مدیریت اقتصادی به همین شکل باقی بماند؟ روی سخن من با شخص آقای رئیس‌جمهور است که چرا تغییراتی در برخی وزرا که مسئولیت اقصادی دارند و چند تن از معاونان اقتصادی به وجود نمی‌آورد؟ بعضی از تغییرات حتی به موافقت مجلس هم نیاز ندارند».

ایمانی در پایان گفت: «من نمی‌توانم ابراز امیدواری کنم. اتفاقی که اکنون در مذاکرات رخ داده است این است که اروپایی‌ها، روسیه و چین به عنوان مانع نیستند و قبول دارند و گفته‌اند هرچه بین ایران و آمریکا توافق شود، قبول داریم ایران هم مثبت برخورد کرده است و مانده است آمریکا. در آمریکا مسئله پیچیده است و نمی‌شود قطعیتی برای موضوع ابراز کرد و ممکن است ماه‌های طولانی طول بکشد و ممکن است در هفته آینده امضا شود. برخی باور دارند برای آمریکایی این موضوع یک برنامه است که مذاکرات را تا لحظه آخر می‌رسانند و در نهایت نمی‌گذارند نهایی شود؛ اصلا نباید خوش بین یا بدبین بود».

۲۱۲۲۰