نفر سوم سلسله مراتب قدرت سیاسی در امریکا بدون اینکه رسماً اعلام کند، از سفر هوایی به تایوان صرف‌نظر کرد تا در کشاکش تنش‌های کم‌سابقه بین پکن و واشنگتن، احتمال رویارو شدن دو قدرت جهانی موقتاً فروکش کند. در بیانیه‌ای که به مناسبت شروع سفر پلوسی به آسیا منتشر شده، هیچ اشاره‌ای به سفر به تایوان نشده، جایی که چینی‌ها در لفافه تهدید کرده بودند ممکن است هواپیمای نانسی پلوسی را در آسمان هدف قرار دهند.
به گزارش «جوان»، ظاهراً هم امریکایی‌ها متوجه شده‌اند که چین، دیگر همان چین ۲۷ سال قبل نیست و هم چشم‌بادامی‌ها دیگر قدرت خودشان را دست کم نمی‌گیرند. در سال ۱۹۹۵، دعوت از «لی تنگ هوی» رئیس‌جمهور وقت تایوان به امریکا، منجر به یک بحران بین امریکا و چین شد که بعد‌ها به بحران تنگه تایوان معروف شد. چینی‌ها که از این دعوت خشمگین شده بودند، طی چند مرحله در فاصله ماه‌های جولای ۱۹۹۵ تا مارس ۱۹۹۶، به نشانه خشم، آب‌های ساحلی تایوان را موشک‌باران کردند؛ اقدامی که با بزرگ‌ترین پاسخ نظامی امریکا در آسیا بعد از جنگ ویتنام روبه‌رو شد. اعزام سه ناو هواپیمابر به همراه یک ناوگروه به آسیا منجر به عقب‌نشینی چین شد و این بحران، بدون درگیری نظامی خاتمه پیدا کرد.
۲۷ سال بعد
حالا پس از ۲۷ سال، اعلام سفر نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان امریکا و هیئت همراه او به تایوان، می‌رفت که دو قدرت آسیایی و امریکایی را رو در روی هم قرار دهد که این بحران با منصرف شدن نانسی پلوسی از سفر به تایوان موقتاً فرونشست. پلوسی که در سلسله مراتب قدرت سیاسی در امریکا بعد از رئیس‌جمهور و معاون او نفر سوم به حساب می‌آید، در حالی سفر آسیایی خود را شروع کرده که در بیانیه شروع سفر، هیچ اشاره‌ای به تایوان نشده است؛ منطقه‌ای با مساحت حدود ۳۷ هزار کیلومتر مربع که به‌رغم خودگردانی، چینی‌ها آن را بخشی از سرزمین خود محسوب می‌کنند. در بیانیه‌ای که دفتر رئیس مجلس نمایندگان امریکا به مناسبت شروع سفر او و هیئت همراهش منتشر کرده، آمده است: «نانسی پلوسی در صدر هیئتی از کنگره به منطقه هند و اقیانوسیه از جمله سنگاپور، مالزی، کره‌جنوبی و ژاپن سفر می‌کند». در این بیانیه، هرچند اشاره‌ای به لغو سفر نانسی پلوسی نشده، ولی معنی و مفهوم صدور چنین بیانیه‌ای، لغو بی سر و صدای این سفر به حساب می‌آید. لغو این سفر از این جهت حائز اهمیت است که بعد از تهدید تلویحی مقام‌های سیاسی و نظامی چین انجام شده است. بعد از آنکه شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین روز پنج شنبه در تماس تلفنی با جو بایدن، به همتای امریکایی خود گفت که واشنگتن باید به اصل چین واحد پایبند باشد و «کسانی که با آتش بازی می‌کنند با آن نابود خواهند شد» روز یک شنبه هم «شن جینکه» سخنگوی نیروی هوایی چین به رسانه‌های دولتی چین گفت که پکن «قاطعانه از حاکمیت ملی و تمامیت ارضی محافظت خواهد کرد.» «شن» که در یک نمایشگاه هوایی نظامی صحبت می‌کرد، البته اشاره مستقیمی به سفر پلوسی نکرده، ولی گفته که نیروی هوایی چین دارای انواع مختلفی جنگنده است که می‌توانند دورتادور «جزیره ارزشمند سرزمین مادری ما [تایوان]» بچرخند. پیش از این مقام نظامی، «هو شیجین» سردبیر سابق گلوبال‌تایمز ارگان رسمی چین، روز شنبه سفر پلوسی را «تجاوز» به خاک چین خوانده و به دولت چین پیشنهاد کرده بود که «اگر جنگنده‌های امریکایی هواپیمای پلوسی را به تایوان اسکورت کنند» این کار را «تجاوز» تلقی و آن را ساقط کند: «ارتش آزادیبخش چین حق دارد هواپیمای پلوسی و جنگنده‌های ایالات متحده را با توسل به زور، از جمله شلیک تیر‌های هشدار‌دهنده و حرکت‌های تاکتیکی بازدارنده، منحرف کند. اگر (این‌کار) مؤثر نبود، آن‌ها را ساقط کنید.»‌ارتش چین نیز دیروز در نزدیکی تایوان رزمایش نظامی برگزار کرد، اقدامی که در کنار هشدار‌های پی‌درپی روز‌های اخیر چین، آن را نشانه تغییر در مناسبات این قدرت می‌دانند. تریلور فراول، کارشناس مسائل چین در MIT معتقد است که قابلیت‌های نظامی گسترش یافته چین نسبت به قبل، باعث شده در بحران اخیر، چینی‌ها واکنش‌های متنوع‌تری به سفر پلوسی نشان دهند. رندی شرایور، دستیار سابق وزیر دفاع امریکا در دولت ترامپ با اشاره به وضعیت متفاوت چینی‌ها در مقایسه با سال ۱۹۹۵، می‌گوید: «آن زمان ارتش چین متفاوت بود و در کل، چین هم متفاوت بود... در سال ۱۹۹۵، ما می‌دانستیم که آن‌ها توانایی‌های محدودی دارند و خود آن‌ها هم این واقعیت را می‌دانستند.»
پمپئو: این پیام بدی برای متحدان ما دارد
چند مقام پنتاگون بدون ذکر نام روز شنبه به آسوشیتدپرس گفته بودند که چندان نگران حمله چین به هواپیمای حامل نانسی پلوسی نیستند، اما نگرانند شرایط به گونه‌ای رقم بخورد که در این بین اتفاق ناخواسته‌ای و جان رئیس مجلس نمایندگان به خطر بیفتد. با این حال، اعزام ناو هواپیمابر امریکایی یواس‌اس رونالد ریگان به دریای چین جنوبی که با رزمایش ارتش چین در اطراف تایوان همزمان شد، علاوه بر اینکه تنش‌های دو قدرت جهانی را به سطح کم‌سابقه‌ای از سال ۹۶-۱۹۹۵ رساند، نشان داد که مقام‌های امریکایی تهدید چین را جدی گرفته‌اند. بر اساس گزارش نیویورک تایمز، هرچند سخنگوی امنیت ملی کاخ سفید به خبرنگاران گفته که ایالات متحده هیچ مدرکی دال بر فعالیت نظامی قریب‌الوقوع چین علیه تایوان ندیده و برخی تحلیلگران چینی و امریکایی هم خطر تشدید تنش نظامی را کم اهمیت جلوه داده‌اند، ولی برخی دیگر معتقدند که فضای سیاسی داخلی، هم در چین و هم در امریکا فضای کمی برای کاهش تنش‌ها برای دوطرف باقی گذاشته است. چن چی، استاد روابط بین‌الملل در دانشگاه تسینگ‌هوا در پکن در گفتگو با شینهوا می‌گوید: «اگر خانم پلوسی تصمیم بگیرد از تایوان بازدید نکند، ممکن است برای دموکرات‌ها هزینه سیاسی داشته باشد.»
واکنش مایک پمپئو اولین نشانه درستی این تحلیل است. مایک پمپئو، وزیر خارجه دولت ترامپ از این رویکرد دولت بایدن انتقاد کرد. پمپئو گفته است: «من اغلب اوقات با پلوسی رئیس کنگره هم نظر نیستم.، اما او به صراحت اعلام کرد که می‌خواهد از [تایوان]، یک کشور مستقل و دارای حاکمیت دیدن کند.» او اضافه کرده است: «اینکه امریکا اجازه قلدری به چین بدهد و تحت تأثیر تبلیغات چین قرار بگیرد، آن‌هم درست پس از اینکه پرزیدنت بایدن تماس تلفنی طولانی با شی جین پینگ داشت، پیامی واقعاً بد برای دوستان ما در منطقه، استرالیایی‌ها، کره‌جنوبی‌ها و ژاپنی‌ها خواهد داشت.»