در دولت حسن روحانی این رسانه به دولت پیشنهاد داد بانک‌ها سهام را به عنوان وثیقه بانکی بپذیرند و بر اساس آن به مشتری خدمات دهند، هر چند در آن دولت به این موضوع توجه نشد، اما خوشبختانه در دولت سیزدهم موضوع وثیقه‌گذاری سهام عملیاتی شد، به طوری که روز گذشته از سامانه «ستاره سمات» یا همان سامانه توثیق الکترونیک سهام رونمایی شد.
همانطور که می‌دانیم سهام یک دارایی به شمار می‌رود همانند زمین، ساختمان، طلا، ارز، سکه و خودرو، از این رو می‌توان از این دارایی جهت توثیق بهره برد، در این بین اگر چه این رسانه در دولت دوازدهم این پیشنهاد را ارائه داد که از سهام به عنوان وثیقه بانکی استفاده شود، اما دولت وقت به این موضوع توجه چندانی نکرد تا اینکه دولت سیزدهم زمینه عملیاتی شدن این موضوع را فراهم آورد.
باید متذکر شد که دارایی‌های زیادی در کشور وجود دارد که قابلیت وثیقه‌گذاری در بانک جهت دریافت تسهیلات بانکی یا ضمانتنامه را دارد، منتها زیرساخت‌های پذیرش این دارایی‌ها برای تبدیل شدن به توثیق فراهم نیست که باید شرکت‌های دانش‌بنیانی در کشور شکل بگیرد که کار این شرکت‌ها ارائه طرح و ایده جهت حل مسائل و بهبود فضای کسب و کار باشد.
طرح‌های زیادی برای بهبود عملکرد بنگاه‌ها و تولید در کشور وجود دارد، منتها باید فضایی ایجاد شود تا این طرح‌ها و ایده‌ها تجاری‌سازی شود و اشخاص صاحب طرح و ایده از عایدی بهبود عملکرد و رشد تولید بهره ببرند، به طور نمونه امروز با وجودی که افت پی‌درپی نرخ سهام ارزنده موجود در بازار سرمایه میلیون‌ها سهامدار را آزار می‌دهد و در حقیقت ارزش دارایی آن‌ها را هر روز تحت تأثیر منفی قرار می‌دهد، جا دارد طرح‌هایی مطرح شود که ارزش سهام شرکت‌ها را به نرخ منصفانه آن نزدیک کند تا فاصله ارزش بازار و ارزش منصفانه به حداقل برسد.

مدل‌های دیگری هم می‌توان طراحی کرد
در این میان حال که زیرساخت توثیق الکترونیکی سهام فراهم شده است و سهامداران می‌توانند به پشتوانه وثیقه‌گذاری سهام تسهیلات خرد تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان دریافت کنند، می‌توان امکانی فراهم آورد تا شرکت‌ها جهت تأمین مالی طرح‌های توسعه‌ای خود بتوانند امتیاز توثیق سهام سهامداران خرد در نظام بانکی را از آن‌ها با ارائه سهام به سهامداران در واقع خریداری کنند.
در حقیقت از آنجا که با وثیقه‌گذاری سهام جهت دریافت وام بانکی دسترسی صاحب سهام به سهم تا تسویه اقساط غیرممکن می‌شود، شرکت می‌تواند با خرید امتیاز اخذ تسهیلات با توثیق سهام مشتریان به آن‌ها سهام آزاد بدهد، این در حالی است که مدل دیگری هم برای این موضوع می‌توان طراحی کرد، مثلاً شرکت بخشی از عایدی طرح توسعه را نیز به سهامدارانی که سهام خود را جهت تأمین مالی شرکت برای طرح توسعه‌ای در اختیار شرکت قرار داده‌اند، پرداخت کند.
به هر روی می‌توان مدل‌ها و طرح‌های زیادی برای رفع موانع توسعه شرکت‌ها تعریف کرد.
پس از آنکه اسفند ماه سال گذشته، مجید عشقی، رئیس سازمان بورس اوراق بهادار گفته بود سهامداران عدالت، صاحبان ETF و همچنین اوراق بدهی می‌توانند به زودی با وثیقه قرار دادن اوراق خود و بدون نیاز به ضمانت دیگری، از شبکه بانکی وام دریافت کنند، روز گذشته با حضور وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس از سامانه ستاره سمات یا همان سامانه توثیق الکترونیک سهام رونمایی شد.
از سال گذشته اخباری مبنی بر امکان دریافت وام به پشتوانه اوراق بهادار منتشر شده بود. ۱۵ اسفندماه سال گذشته بود که مجید عشقی، رئیس سازمان بورس اوراق بهادار اعلام کرد سهامداران عدالت، صاحبان ETF و همچنین اوراق بدهی می‌توانند از اولین ماه سال١۴٠١ با وثیقه قرار دادن اوراق خود و بدون نیاز به ضمانت دیگری، از شبکه بانکی وام دریافت کنند. ششم اردیبهشت نیز بانک مرکزی دستورالعمل اعطای تسهیلات خرد تا سقف ۲۰۰میلیون تومان را با استفاده از وثایق بورسی و غیربورسی شامل سهام، اوراق بدهی، اموال عینی و سیم‌کارت، به بانک‌ها ابلاغ کرد.
چند روز پیش نیز محمد حسنلو، معاون فناوری و توسعه نوآوری شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، با اشاره به اینکه سهامداران بازار سرمایه از طریق توثیق هوشمند سهام می‌توانند از تسهیلات شبکه بانکی بهره‌مند شوند، گفته بود، کاربران با مراجعه به درگاه اینترنتی یا اپلیکیشن بانکداری تلفن همراه خود می‌توانند سهام قابل توثیق خود را انتخاب کنند و در نهایت، درخواست در پنل احراز اختیار شرکت سپرده‌گذاری تأیید و نهایی می‌شود.
روز گذشته فاز اول طرح توثیق الکترونیک هوشمند دارایی‌ها، با حضور دادستان کل کشور، وزیر امور اقتصادی و دارایی، معاون راهبردی قوه قضائیه و رؤسای بانک‌های عامل (ملی، رسالت، مهر ایران) و به میزبانی سازمان بورس اوراق بهادار و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی آغاز به کار کرد.
عشقی، رئیس سازمان بورس در خصوص توثیق الکترونیک و هوشمند انواع دارایی‌های مالی با بیان اینکه به طور رسمی افراد می‌توانند از این سامانه استفاده کنند، گفت: سهامداران به ویژه سهامداران خرد می‌توانند با بهره‌گیری از این سامانه، نیاز به نقدینگی فوری خود را بدون اینکه مجبور به فروش سهام یا دارایی خود شوند، مرتفع کنند و پس از اتمام بازپرداخت وام، این وثیقه به صورت الکترونیک آزاد خواهد شد.

بهره‌برداری قضایی از سهام
رئیس سازمان بورس کارکرد دیگر این سامانه را در دستگاه قضایی برشمرد و ادامه داد: اکنون امکان بهره‌گیری این سامانه در دستگاه قضایی فراهم شده است تا توثیق هوشمند در عرض چند دقیقه امکانپذیر شود؛ اقدامی که پیشتر چند روز زمان می‌برد.
خاندوزی، وزیر اقتصاد نیز در این مراسم گفت: قابلیت‌های مؤثر سامانه ستاره سمات برای مردم باعث خواهد شد جمعیت ۵۰میلیون نفری در سهام عدالت بتوانند از امکان وثیقه‌گذاری بدون نیاز به فرایند‌های دست و پا گیر اداری استفاده کنند، حتی دارندگان گواهی‌های سپرده و طلا، مالکان اوراق مشارکت و بدهی و ... بتوانند از سبد مالکیت دارایی‌های خود برای تأمین وثایق از جمله تسهیلات خرد برای اقشار کم‌درآمد کشور و همینطور در مواجهه با نظام قضایی کشور استفاده کنند.
اگر سهامداری (حقیقی یا حقوقی) قصد وثیقه‌گذاری نزد شخص دیگری را داشته باشد، می‌تواند طی مراحلی و تحت نظارت شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، سهام خود را به عنوان وجه‌الضمان نزد شخص دیگری (حقیقی یا حقوقی) توثیق کند.
توثیق اوراق بهادار، فرایند درخواست مسدود کردن اوراق بهادار تحت مالکیت یک شخص وثیقه‎گذار به نفع فرد وثیقه‌گیر نزد شرکت سپرده‌گذاری مرکزی است. طی مدت توثیق، فرد مالک دارایی حق فروش دارایی تعیین شده را ندارد و هرگونه درخواست در خصوص رفع توثیق و درخواست اقدام به فروش دارایی توثیق‌شده باید به همراه مدارک و مستندات کافی که از سوی سپرده‎گذاری تعیین شده است، به صورت مکتوب به آن نهاد ناظر اعلام شود.
عایدات حاصل از دارایی طی دوره توثیق (تقسیم سود نقدی، سهام جایزه و حق تقدم) به صورت توافق بین وثیقه‌گیر و وثیقه‌گذار تعیین می‌شود که حین درخواست توثیق، مسیر این عایدات باید تعیین شود.