حداقل اعتبار مورد نیاز برای اجرای دارویار حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان تخمین زده شده است
مریم شکرانی
دولت در سکوت ارز ترجیحی دارو را ناگهان حذف کرد و صبح پنجشنبه هفته گذشته اعلام کرد که طرحی موسوم به دارویار را به اجرا گذاشته است. طرحی پر حاشیه که بر اساس آن قیمت انواع دارو تا ۳۰ درصد گران شده و دولت می‌گوید بار مابه‌التفاوت قیمت دارو را شرکت‌های بیمه‌ای به دوش می‌کشند.
این در حالی است که خود وزارت بهداشت هم پیش از این اعتراف کرده بود که منابع دولت برای حذف یارانه دارو و پوشش آن توسط شرکت‌های بیمه کافی نیست و حالا این مساله تردیدهای جدی درباره سرانجام اجرای این طرح ایجاد کرده است. تا آنجا که صدای نمایندگان مجلس هم درآمده است و دولت را بابت اجرای بدون مقدمه این طرح سرزنش کرده‌اند. با این حال سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده که دولت به وزارت بهداشت دستور داده تا مطالبات بیمه‌ای شرکت‌های داروسازی و داروخانه‌ها پرداخت شود و برای اجرای طرح دارویار تاکنون ۱۶ هزار میلیارد تومان اعتبار به شرکت‌های بیمه‌ای پرداخته است.
دارویار زیر تیغ انتقاد
اجرای یکباره طرح دارویی دولت موسوم به دارویار صدای بسیاری از رسانه‌ها و نمایندگان مجلس را درآورد. مخالفان می‌گویند که دولت بدون فراهم آوردن زیر ساخت‌های لازم و به صورت کاملا ناگهانی ارز ترجیحی دارو را حذف کرده و با این کار دولت گرانی و کمبود دارو به زودی گریبان بازار و بیماران را می‌گیرد.
در همین زمینه حسینعلی شهریاری، رییس کمیسیون بهداشت گفت: «منابع لازم برای طرح دارویار به بیمه‌ها اختصاص نیافته است و باور ندارم که پرداختی مردم ثابت بماند.»
او در گفتگو با خبر دارو توضیح داد: «با وضعیت فعلی سازمان برنامه و بودجه که حتی منابع پیش‌بینی شده در قانون، نظیر یک درصد ارزش افزوده حاصل از هدفمندی یارانه‌ها را با گذشت چهار ماه از سال پرداخت نکرده است، بعید می‌دانم منابع طرح دارویار تامین شود.»
او گفت: «طبق قانون سازمان برنامه و بودجه باید پانزدهم هر ماه، یک درصد ارزش افزوده حاصل از هدفمندی یارانه‌ها را به حساب وزارت بهداشت واریز می‌کرد اما این قانون هنوز اجرا نشده است، پس باید دید در عمل تا چه میزان منابع محقق می‌شود.»
رییس کمیسیون بهداشت ادامه داد: «قرار بود دولت طوری عمل کند که برای خدمات درمانی و هزینه دارو، پرداختی از جیب مردم نسبت به شهریور ۱۴۰۰ افزایش پیدا نکند. در خصوص افزایش هزینه خدمات درمانی که شکی وجود ندارد، چون خود دولت تعرفه ها را بالا برد، در مورد دارو هم منابع مالی مورد نیازی که باید سازمان برنامه و بودجه در اختیار بیمه سلامت قرار می‌داد و همچنین منابعی که باید سازمان تامین اجتماعی برای اینکار اختصاص می‌داد، تحقق پیدا نکرده است.»
جزئیات اعتبارات مالی طرح دارویار
با این حال به نظر می‌رسد که دولت در موضع دفاعی مقابل این انتقادات قرار گرفته و پس از آنکه مقامات وزارت بهداشت به صورت مکرر وعده دادند که دارو گران نمی‌شود حالا سازمان برنامه و بودجه هم جزییات فنی بیشتری از اعتبارات اجرایی طرح دارویار منتشر کرده است.
معاون امور سلامت و رفاه اجتماعی سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه با اصلاح شیوه پرداخت یارانه دارو، هزینه‌های دارویی مردم افزایش پیدا نخواهد کرد، گفت: «برای اصلاح شیوه پرداخت یارانه دارو تقویت بیمه‌های درمانی و تسویه مطالبات آنها در دستور کار قرار دارد.»
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان برنامه و بودجه کشور، مجید فراهانی با اشاره به برنامه اصلاح سیاست ارزی دارو، توضیح داد: «به اذعان همه کارشناسان نحوه پرداخت یارانه دارو در حال حاضر اثربخشی لازم را ندارد و دولت سیزدهم این شیوه را اصلاح می‌کند، به نحوی که یارانه به جای پرداخت به واردکننده یا تولیدکننده دارو از طریق پوشش بیمه‌ای به مردم و مصرف‌کننده نهایی پرداخت می‌شود.»
او افزود: «برای اصلاح شیوه پرداخت یارانه دارو تمهیدات و آمادگی لازم در سطح دولت شکل گرفته و حتی تفاهم‌نامه‌ای در قالب تقسیم کار ملی با زمان‌بندی مشخص برای دستگاه‌های ذی‌ربط تدوین شده است؛ همان‌طور که رییس جمهور هم گفته‌اند این طرح به‌گونه‌ای اجرا خواهد شد که هزینه‌های دارویی مردم افزایش پیدا نکند.»
معاون سازمان برنامه و بودجه اضافه کرد: «یکی از موضوعات مهمی که مورد توجه در تفاهم‌نامه بود این است که جمعیت کشور پوشش بیمه‌ای کامل شوند؛ بیش از ۶ میلیون نفر تا به امروز بیمه شدند و منابع آن از منابع بودجه سال جاری که مبلغ ۶ هزار میلیارد تومان در جدول تبصره ۱۴ پیش‌بینی شده تامین می‌شود.»
فراهانی تاکید کرد: «داروهای جدیدی که پیش از این پوشش بیمه‌ای نداشتند، با اجرای این طرح افزایش قیمت خواهد داشت، اما این افزایش به مردم نخواهد رسید و حتی این داروها هم از طریق پوشش بیمه‌ای در اختیار مردم قرار خواهد گرفت.»
او با اشاره به اهمیت تقویت بیمه‌ها برای اجرای این طرح؛ گفت: «از ابتدای سال تا الان ۸ هزار میلیارد تومان از تخصیص اعتبارات مصوب سازمان بیمه سلامت تخصیص داده شده تا بیمه سلامت بتواند همه بدهی خود را به مراکز درمانی مختلف طرف قرارداد پرداخت کند، همچنین بیمه نیروهای مسلح هم به‌صورت صد در صدی تا این مقطع زمانی مبلغ تخصیص داده شده را دریافت کرده است.»
معاون امور سلامت و رفاه اجتماعی سازمان برنامه و بودجه تصریح کرد: «در اواخر خرداد ماه امسال ۸ هزار میلیارد تومان در اختیار وزارت بهداشت قرار داده شد و ۸ هزار میلیارد تومان نیز هفته گذشته تخصیص داده شد.»
فراهانی تاکید کرد: «از وزارت بهداشت درخواست شد فهرست کلیه طلبکاران شرکت‌های دارویی و ملزومات پزشکی به طور مستقیم اعلام شود تا بدهی آنها به طور کامل پرداخت شود، لذا بدهی دانشگاه‌های علوم پزشکی و بیمه‌ها به شرکت‌های دارویی و ملزومات پزشکی کاملاً پرداخت می‌شود.»
او در پایان تاکید کرد: «برای حضور قوی بیمه‌ها در این طرح ملی هفته بعد به‌صورت علی‌الحساب نیز مبلغی پرداخت خواهد شد.»
با تمام این اوصاف چه کسی است که نداند دست دولت خالی است و تحریم‌های سنگین و کسری بودجه بالا مانع از تحقق اعتبار کافی به طرح دارویار است؟
وزارت بهداشت حداقل اعتبار مورد نیاز برای این طرح را ۱۰۰ هزار میلیارد تومان تخمین زده و دولت کمتر از نصف این مبلغ یعنی حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان برای اصلاحات یارانه دارو اختصاص داده است.