داشتن قریحه و استعداد ذاتی برای نویسندگی لازم است اما به تنهایی کافی نیست و شکوفایی‌اش به خودی خود صورت نمی‌گیرد. برای به بار نشستن استعداد سعی و تلاش لازم است. این قریحه ذاتی باید آموزش ببیند، در میان جامعه زیست کند، بیاموزد و مطالعه کند، با زبان و راز و رمزها و تمثیلات و تشبیهات آن و آثار بزرگان آشنایی یابد. از علم روانکاوی و روانشناسی و... بهره گیرد، تحقیق کند و تجربه بیندوزد. نویسندگی الزامهای خاص خود را دارد. باید با فرهنگ و آداب و رسوم و خلق و خوی و تاریخ و ضرب المثل و باورهای یک جامعه و سرگذشت آن‌ها بخوبی آشنا بود. نخوانده ملا نتوان شد، تکیه بر جای بزرگان نتوان زد به گزاف. تمرین نوشتن لازم است. می بایست نوشت و نوشت و از اصلاح و حذف ابایی نداشت و پاره‌ای از نوشته‌ها را دور ریخت. کلیشه‌ای عمل نکرد. باجامعه وآنچه زیر پوسته آن میگذرد آشنا بود تا بتوان در دل واژه ها و جملات زیبا مفاهیم و معانی زیبا آفرید. توانایی توصیف شخصیت‌ها وشخصیت‌پردازی و صحنه آرایی‌ها را داشت.
برقراری ارتباط ذهن و روح با موضوع و دل دادن و گوش سپردن و صحبت کردن با کسان یا اقشاری که با موضوع نوشته مرتبط‌اند و یا همانندی با شخصیت‌ها دارند، لازم است. هر قشری از جامعه زبان گفتاری و فرهنگ و رفتار خاص خود را دارد؛ نوشتن در مورد هر قشری نیاز به ارتباط و درآمیزی و رفتن به میان آن قشر را دارد. در جامعه یگانگی گفتار نداریم. اقشار و فرهنگ‌ها مختلف شیوه گفتاری متفاوت دارند. تا روح و قلب‌ات با موضوعی درگیر نشود نمی‌توان زیبا و موثر و دل پسند نوشت. باید از دل برآید تا بر دل نشیند. نوشتن ویا شعر فرمایشی نوعی رفع تکلیف شغلی و مصلحتی است که در هنر جایی ندارد. نه چنگی به دل میزند ونه ماندگار است.
اندیشه و تفکر بنیان نوشتن و نویسندگی است؛ آرمان و دغدغه مندی برای نویسنده لازم است تا دل به دریا زند و زندگی و آلام وشادی‌ها وغم‌ها وخواسته‌های مردم را توصیف کند چنان توصیفی که به دل نشیند و مردم را با خود همراه سازد. مهارت صرف در نوشتن و هنر برای هنر چندان معنایی نمی‌یابد زیرا هنر بر پایه اندیشه و اندیشمندی است. نوشتن و نویسندگی صرفا جمله‌سازی زیبا و واژه آرایی شیوا و عبارت‌پردازی و سلمبه و قلمبه گویی صرف نیست. محتوا مهم است. محتوا هم بر پایه اندیشه و اندیشه ورزی روشمند و معنا آفرینی و بیان خواسته‌ها و شادی‌ها و غم‌های مردم شکل می‌گیرد. نویسندگی یک هنر است. هنر بیان اندیشه‌های متعالی وهدف‌مند در قالب واژه ها و جمله‌های شیوا و زیباست. اندیشه متعالی هم نیازمند استقلال فکری و نظری و آگاهی است. بیان اندیشه هم نیازمند محیط و جامعه آزاد و دموکراتیک است که تبادل اندیشه و عقاید صورت گیرد. هم تاثیرگذاشت هم از عقاید گوناگون تاثیرپذیرفت و تجربه و فرهیختگی لازم را کسب کرد و آنگاه اندیشه را در قالب واژه‌ها و جمله‌های شیوا در اثری فاخر، تاثیر گذار و آگاهی بخش به قلم آورد.
درک کُنه آنچه در جامعه و جهان میگذرد لازم است. در غیر این صورت تکرار طوطی‌وار شنیده‌ها و گفته‌های هضم نشده در روح و روان است که نه به دل می‌نشیند و نه به فرهنگ و پویایی جامعه کمکی می‌کند بلکه خودنمایی خواهد بود در بازار بنجل فروشی و سطحی نگری که جامعه را به سوی سلیقه سطحی پسند و پوچ گرایی و پوچ پسندی سوق می‌دهد.
با همه این اوصاف هرآنکس که اندیشه خوبی دارد ممکن است نتواند با ادبیاتی شیوا و زیبا و هنرمندانه اندیشه مترقی انسان ساز خود را به قلم آورد و در انتقال اندیشه زیبایش ناتوان باشد. بهترین حالت در نویسندگی آن است که بر اسبی زیبا و رهرو سوارکار ماهری برنشسته و هماهنگی و توانایی بین راکب و مرکوب برقرار باشد یعنی اندیشه عمیق را بتوان با ادبیاتی شیوا و گیرا وماندگا ر بیان نمود.
نویسنده باید بتواند از نگاه و زبان شخصیتهای مختلف با زاویه‌های مختلف به مسائل بنگرد و به قلم آورد یعنی از توان لازم برای رفتن در قالب شخصیتهای مختلف برخوردار باشد. دید جامعه‌شناسی و زیبا شناختی لازم است که ارتباط بین موضوع‌ها و حوادث را دریابد. از بین کلیاتِ کلاف سر در گم گونه مسائل خرد و کلان و آشکار ونهان، رشته‌های مهم حوادث و علایق و سلایق را دریابد و با ذهنی پویا و خلاقیت هنری و قوه تخیل و پردازش بدیع و زیبا تفکر نو و اندیشه بدیع و دوران‌ساز خود را بیان دارد و همچون قابله‌ای قابل وماهر نوشته یا اثر خود را با پرداخت هنری و واژه آرایی‌ها وجمله‌پردازی‌های شیوا و رسا به جامعه ارائه دهد.
آنچه که جوامع به خصوص جوامع استبداد زده و نا آگاه را آزار می‌دهد و به بیراهه و سطحی نگری می‌کشاند همان قلم‌ها و بیان‌های توانا و سحار و مهیج اما خالی از محتوا و عاری از اندیشه عمیق است که به مثال شعبده بازهای فریبنده انسان‌ها را به دنبال خود می‌کشاند بدون آنکه پشت لفاظی‌ها و بیان سحرانگیز ومهیج‌شان اندیشه‌ای سازنده وجود داشته باشد. این جادوگری و سحاری با قلم و بیان بیشتر با کمک سوء استفاده از باورهای دیرینه مردم و عدم دانش و آگاهی‌شان صورت می‌گیرد.
نظر شما