سی ان ان در این گزارش نوشت:فرانکلین دی. روزولت (رئیس جمهور پیشین آمریکا) خسته و بیمار، اما شیفته پادشاهان، صحراها و نفت، در راه بازگشت به آمریکا از یالتا در سال ۱۹۴۵، با ابن سعود (عبدالعزیز آل سعود) پادشاه و بنیانگذار عربستان سعودی دیدار کرد. در سال ۱۹۷۴، ریچارد نیکسون رئیس جمهور وقت آمریکا به نخستین رئیس جمهور آمریکا تبدیل شد که هم به اسرائیل و هم به کشورهای عربی سفر کرد. این اقدام وی دو ماه پیش از استعفای او از سمت ریاست جمهوری صورت گرفت؛ و در سفری که مطمئنا مهمترین سفر یک رئیس جمهور به خاورمیانه بود، جیمی کارتر فوریه ۱۹۷۹ به مصر و اسرائیل سفر کرد تا پیمان صلحی را که یک ماه بعد امضا شد، به سرانجام برساند.
سفر کوتاه جو بایدن رئیس جمهور کنونی آمریکا به منطقه خاورمیانه، که از چهارشنبه آغاز میشود، منعکس کننده تمایلی برای نشان دادن آن است که یک دولت پرمشغله - درگیر مشکلات داخلی و چالشهای سیاست خارجیِ عمدتا مرتبط با روسیه و چین - هنوز به این منطقه اهمیت میدهد.
بازار متلاطم جهانی نفت، پای بایدن را به منطقه باز کرد
اما تمرکز اصلی این سفر - بهبود روابط آمریکا با عربستان - نمیتواند این واقعیت را پنهان کند که بدون بازار متلاطم جهانی نفت ناشی از تهاجم روسیه به اوکراین، بایدن ممکن بود اصلا به منطقه سفر نکند و مطمئنا سفر به کشوری که وی زمانی آن را منفور قلمداد میکرد، صورت نمیگرفت. این سفر بایدن، کمتر منعکس کننده یک تغییر راهبردی در تفکر دولت وی در خصوص یک منطقه ناآرام است و بیشتر تلاشی برای مدیریت بحران در کوتاه مدت است. در واقع، بایدن منطقهای مملو از مشکلات - ایران و مناقشه اسرائیل و فلسطینیان - را خواهد یافت که نمیتواند آنها را حل و فصل کند.
ایده سفر بایدن به خاورمیانه در تماس با بنت مطرح شد
ایده سفر بایدن به منطقه خاورمیانه با تماسی تلفنی در ماه آوریل با نفتالی بنت، نخست وزیر وقت رژیم صهیونیستی آغاز شد که طی آن بایدن دعوتی برای سفر به اراضی اشغالی در ماههای آینده را پذیرفت.
رئیس جمهور همه چیز را به کابینه بنت (که اکنون کنار رفته و انتخابات جدید قرار است یکم نوامبر برگزار شود) منوط کرده بود و به آن فضایی وسیع را برای مانور دادن روی چند موضوع مهم و اصلی - مانند بازگشایی کنسولگری در قدس و تلاش تل آویو برای حفظ روابط خوب با روسیه - داده بود تا از فروپاشی ائتلاف حاکم و بازگشت بنیامین نتانیاهو نخست وزیر سابق جلوگیری کند. نتانیاهو در حال حاضر محاکمه میشود و مدعی است در زمینه یک اتهام رشوه خواری و سه اتهام کلاهبرداری و نقض اعتماد بی گناه است. در واقع، نتانیاهو همواره جمهوریخواهان را به دموکراتها ترجیح داده است و آشکارا در سیاست داخلی آمریکا مداخله کرده و با آنها برای مخالفت با سیاستهای آمریکا، به ویژه در خصوص ایران، همکاری کرده است.
بایدن به شدت حامی صهیونیستها است
بایدن به نظر مصمم میرسید که از تنشها بین باراک اوباما، رئیس جمهور سابق آمریکا و تل آویو، به ویژه در انظار عمومی، جلوگیری کند. او در سمت معاونت ریاست جمهوری گفته بود که هیچ پایانی بین دو طرف به ویژه در زمینه امنیت، وجود ندارد.
اوباما در نخستین سال ریاست جمهوری خود به مصر سفر کرده بود و در تل آویو توقف نکرد؛ و بایدن، که حمایت از صهیونیستها به شدت در وی وجود دارد، دعوت نخست وزیر این رژیم را برای سفر در اوایل دوره نخست ریاست جمهوری خود نادیده نمیگرفت.
به نوشته سی ان ان، این سفر همچنین فرصتی را برای مذاکره در خصوص ایران فراهم میکند؛ و این را میتوان گفت که سفر رئیس جمهور چند ماه پیش از انتخابات میان دورهای (کنگره)، مطمئنا نمیتواند به سیاستهای رئیس جمهور آسیب برساند.
محور اصلی سفر بایدن به اراضی اشغالی
بایدن دیدگاههای بسیار واقع بینانهای در خصوص چشم انداز تیره و تار صلح اسرائیل و فلسطینیان دارد و در سپتامبر ۲۰۲۱ به سازمان ملل متحد گفت که ما از راه حل دو دولت بسیار دور هستیم. اما شعله ور شدن خشونتها در ماه مه سال ۲۰۲۱ بین اسرائیل و جنبش حماس و تنشها بر سر قدس، رئیس جمهور را به سمت خود جلب کرد و دولت آمریکا را وادار کرد دست کم توجه بیشتری به این مشکل نشان دهد. بایدن باید به صراحت به هر دو طرف بگوید که از اقدامات تحریک آمیز که ممکن است به خشونت منجر شود، اجتناب کنند.
بایدن با محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی دیدار خواهد کرد که میزان محبوبیت او در میان فلسطینیها با حماس تقریبا برابر و کمتر از محبوبیت بایدن در داخل آمریکا است. میتوان تصور کرد که بایدن در خصوص اهمیت راه حل دو دولت، حقوق فلسطینیان و اینکه چگونه هر دو طرف باید از اقداماتی اجتناب کنند که ممکن است به توافق نهایی خدشه وارد کند، همه حرفهای درست را بیان کند؛ و محمود عباس احتمالاً بایدن را در خصوص بازگشایی کنسولگری در قدس و دفتر سازمان آزادیبخش فلسطین در واشنگتن و همچنین توقف شهرک سازیهای صهیونیست ها، تحت فشار قرار خواهد داد.
صراحتا نفت علت اصلی سفر بایدن به عربستان است
رئیس جمهور تاکید کرده است نفت علت اصلی سفرش به عربستان نیست. اما بیایید صریح باشیم، اگر تهاجم روسیه به اوکراین و تأثیر آن بر بازار جهانی نفت نبود، احتمالاً بایدن اکنون به آنجا (عربستان) سفر نمیکرد. با این حال، رئیس جمهور عاقلانه عامل نفت را تا حد زیادی کم اهمیت جلوه میدهد، زیرا احتمالا سعودیها نمیخواهند یا نمیتوانند تولید نفت خود را به اندازهای افزایش دهند که تاثیری بر آنچه بایدن بیشترین اهمیت را به آن میدهد، داشته باشد: کاهش قیمت بنزین که باعث کاهش محبوبیت او پیش از انتخابات میان دورهای شده است.
تا آنجا که به نفت مربوط میشود، این سفر یک سرمایه گذاری در آینده است، به ویژه این امید که بهبود روابط آمریکا و عربستان موجب خواهد شد سعودیها تولید نفت خام را در اواخر امسال و در سال آینده افزایش دهند.
بایدن همچنان پافشاری میکند که قرار نیست با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی به طور دو جانبه دیدار کند و تاکید میکند که فقط برای شرکت در نشستی بزرگتر در آنجا خواهد بود.
دولت آمریکا برای تسهیل در بهبود روابط اسرائیل و عربستان تلاش کرده است، که این شاید تلاشی برای جبران تأثیر دیدار با ولیعهد عربستان باشد. اما توماس نایدز سفیر آمریکا در اسرائیل این هفته گفت عادی سازی روابط بین دو طرف در این سفر روی نخواهد داد.
پرداختن به موارد نقض حقوق بشر در عربستان
این تردید وجود دارد که چیزی جز پذیرش کامل مسئولیت قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار سعودی، مخالفت شدید کنگره، رسانهها و جامعه حقوق بشر با ولیعهد عربستان را کاهش دهد.
تقریباً چهار سال پس از قتل و مثله شدن خاشقجی، که گزارش اطلاعاتی آمریکا نشان داد به دستور ولیعهد عربستان روی داده است، همچنان هیچ پاسخگویی وجود ندارد.
سی ان ان نوشت: جدا از قتل خاشقجی، سابقه حقوق بشری عربستان وحشتناک است. ولیعهد سعودی نشان داده است که یک فرد خودکامه بی رحم است. بایدن برای جلب اعتماد، به ویژه با توجه به اظهارات تند خود در خصوص ولیعهد عربستان سعودی، باید به طور علنی در عربستان درباره اهمیتی که برای پایان یافتن موارد نقض حقوق بشر در این کشور قائل است، صحبت کند و این چشم انداز را ایجاد کند که وی قصد دارد شخصا این مسئله را دنبال کند. در واقع، هر آنچه رئیس جمهور بایدن در عربستان به دست آورد، رابطه آمریکا و عربستان همچنان رابطهای مسئله دار خواهد بود.
تل آویو و کشورهای حاشیه خلیج فارس، واشنگتنی را مشاهده میکنند که اولویتهای دیگری دارد: چین، روسیه و البته وضعیت سیاست داخلی آمریکا.
آمریکا بازگشته است، اما تا چه مدت؟ سعودیها تضمینهای امنیتی میخواهند. تل آویو تضمینهایی را خواستار است که آمریکا به آنها کمک کند تا ایران را از هستهای شدن و گسترش نفوذش در منطقه باز دارد.
آمریکا از منطقه خاورمیانه عقب نشینی نمیکند
این رسانه آمریکایی نوشت: آمریکا از منطقه خاورمیانه عقب نشینی نمیکند و آماده است همکاری با اسرائیل و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس را به ویژه در زمینه سامانه یکپارچه دفاع هوایی در مقابل موشکها و پهپادها تقویت کند. اما بایدن در اسرائیل و عربستان باید با احتیاط عمل کند و تضمینهای الزام آور ندهد که ممکن است منجر به چرخهای تشدید کننده شود علیه ایران بکشاند. اما اولویتهای واقعی بایدن جای دیگری است.
احتمال تک دورهای بودن ریاست جو بایدن
در عین حال، تل آویو و کشورهای عربی نقشه سیاسی واشنگتن را مطالعه و بررسی کرده اند و چشم انداز دستاوردهای جمهوریخواهان در انتخابات میان دورهای و این احتمال بسیار واقعی را میبینند که بایدن، که ماه نوامبر ۸۰ ساله خواهد شد، ممکن است فقط یک دوره رئیس جمهور باشد. سعودیها قمار خود را آغاز کرده اند و اخیرا دو میلیارد دلار به صندوق سرمایه گذاری جدید جارد کوشنر داماد ترامپ کمک کرده اند. با توجه به رفتاری که سعودیها از ترامپ و کوشنر در دولت قبلی آمریکا دیده اند، این جای تعجب نیست.
در خصوص نتانیاهو، که همواره جمهوریخواهان را به دموکراتها ترجیح داده و هرگز از نشان دادن آن اکراه نداشته است، هیچ چیز او را خوشحالتر از این نمیکند که ببیند ترامپ بار دیگر به عنوان رئیس جمهور باز میگردد.
به جز موارد نادر، خاورمیانه مشکلاتی را ارائه میکند که راه حلهای فوری یا آسان ندارند. اگر بایدن خوش شانس باشد، این تنها سفر او به خاورمیانه در نخستین دوره ریاست جمهوری اش خواهد بود. رئیس جمهور به طور قابل درکی ممکن است خواستار آن باشد که در خصوص منطقه خاورمیانه نگرانی و با آن کاری نداشته باشد. البته، مسئله آن است که آیا کار خاورمیانه با وی تمام شده است یا خیر.
نظر شما