عبارت لطفا تا توقف کامل هواپیما، صندلی های خود را ترک نفرمایید، جمله ایست که بارها و بارها آن را زبان مهماندار، پس از نشستن هواپیما شنیده ایم؛ عبارتی که تاکید دارد مسافر باید تا توقف کامل هواپیما و خاموش شدن چراغ های مربوط به بستن کمربندهای ایمنی (Seatbelt Sign)، روی صندلی خود بنشیند.

این در حالیست که متاسفانه شاهد آن هستیم پس از فرود آمدن هواپیما، برخی از مسافران از روی صندلی های خود بلند شده، شروع به جمع کردن وسایل خود از داخل هترک ها کرده و در بعضی مواقع حتی به سمت جلوی هواپیما و در خروجی می روند تا پس از باز شدن در، اولین نفراتی باشند که هواپیما را ترک می کنند؛ حال آن که شاید این مسافران نمی دانند که تا اتوبوس آمده پر نشود، حرکت نخواهد کرد. انجام چنین کاری از جانب مسافران در ساده ترین نوع ممکن باعث می شود تا مسیر راهروها و یا در اصطلاح Aisle، مسدود شود و مهمانداران برای تردد در صورت نیاز، با مشکل مواجه شوند؛ چه برسد به آن که بخواهند تخلیه اضطراری انجام دهند.

از طرفی با توجه به این امر که هواپیما پس از خارج شدن از باند، باید مسافتی را تا محل پارک خود طی کند که عموما این کار با سرعتی قابل توجه انجام می شود، - تقریبا سرعتی معادل سرعت قدم زدن سریع (Fast Walking) - قطعا در طول مسیر با تکان هایی ناشی از گردش کردن ها، نا مسطح بودن سطوح عملیاتی فرودگاه و... همراه خواهد بود. در این میان تنها کافیست خلبان بنا بر خواسته واحد کنترل مراقبت زمینی یا به صلاح دید خود به هر دلیلی نظیر رد شدن احتمالی یک ماشین و حتی یک هواپیمای دیگر، اقدام به ترمز گرفتن رو به شدید جهت توقف کامل هواپیما کند و همین عوامل خود به تنهایی کافی هستند تا مسافر ایستاده به سمتی از هواپیما پرت و در برخی مواقع دچار آسیب دیدگی نیز شود؛ چنین ترمز هایی حتی در زمان های که مسافر نشسته است و کمربند خود را باز کرده، می تواند همچنان خطرناک باشد.

بنابراین با در نظر گرفتن تمامی این موارد، این طور می توان برداشت کرد که شرایط عملیات یک هواپیما بر روی زمین، به همان اندازه زمان پرواز می تواند حساس و قابل تامل باشد. از طرفی اشاره کردن به این نکته نیز خالی از لطف نیست که یک هواپیما بر روی زمین حتی می تواند آسیب پذیر تر از زمان پرواز باشد؛ به این دلیل که بر روی زمین علاوه بر ترمز کردن، احتمال برخورد هواپیما با هر نوع مانعی، بیشتر می شود.

طبق آمارهای گرفته شده به طور میانگین در هر سال تعداد 27000 سانحه زمینی برای هواپیماها رخ می دهد که خود به تنهایی، رقم  قابل توجهی است. بر همین اساس یک حساب سرانگشتی ساده نشان از آن دارد که هیچ دلیل و توجیهی برای باز کردن کمربندهای ایمنی پیش از خاموش شدن چراغ آن وجود ندارد و ترک کردن صندلی های خود پیش از توقف کامل هواپیما، می تواند خطر آفرین باشد.

* کارشناس هوانوردی