محبوبه ولی
تصویری از بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی در پس‌زمینه و روی آن متنی که با آیه 21 سوره رم آغاز می‌شود و اینگونه ادامه می‌یابد: «در اوج سرافراز سومین مرحله از انقلاب اسلامی، در سالروز تاریخی و تابناک نخستین راهپیمایی عظیم عید فطر و ... شما را به محفلی فرا می‌خوانیم که از دستاوردهای پربرکت و سرورآفرین انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی است.»
در پایان نگارندگان نوشته‌اند که با تبریک «عید سعید فطر، پیروزی‌های اخیر امت اسلامی و پیروزی‌های غرورآفرین رزمندگان در جبهه‌های جنگ» از میهمانان خود استقبال خواهند کرد.
آنچه شرحش آمد، تصویری از یک کارت عروسی در سال 59 است؛ کارت عروسی فخرالسادات محتشمی‌پور و مصطفی تاجزاده؛ تاجزاده‌ای که این روزها خبر بازداشتش برای چندمین بار در این 42 سال، سر و صدا راه انداخته و این سوال را ایجاد کرده که آیا او را با آن سابقه از انقلابی‌گری که از کارت عروسی‌اش پیداست، باید بخشی از ریزش‌های انقلاب دانست یا منتقد انحراف در انقلاب؟
عناوین اتهامی: اقدام علیه امنیت ملی و نشر اکاذیب
جمعه شب گذشته، خبرگزاری مهر در خبری اختصاصی تیتر زد: «مصطفی تاجزاده به اتهام اقدام علت امنیت کشور بازداشت شد.» مهر اتهام دیگر تاجزاده را «نشر اکاذیب جهت تشویق اذهان عمومی» عنوان کرد و ادامه داد که «حکم بازداشت وی از سوی مقام قضایی صادر شده است.»
پس از آن فخرالسادات محتشمی‌پور که خود نیز تجربه بازداشت و حبس را دارد، این خبر را تایید و اضافه کرد همسرش در خانه تنها بوده که ساعت 11 شب توسط 15 مامور بازداشت و به دادستانی تهران منتقل می‌شود.
خبرگزاری تسنیم، نزدیک به سپاه پاسداران هم در توضیح چرایی بازداشت معاون سیاسی وزارت کشور در دولت اصلاحات، نوشت: «مصطفی تاجزاده طی ماه‌ها و سال‌های اخیر با عبور از مشی اصلاح‌طلبی شیوه‌ای ساختارشکنانه را در روش سیاسی خود برگزیده است که این اقدامات و مواضع رادیکال او با انتقاد برخی اصلاح‌طلبان نیز مواجه شده بود.»
بیانیه جبهه اصلاحات ایران
علی‌رغم اینکه تسنیم از انتقاد اصلاح‌طلبان نسبت به تاجزاده نوشته است، دیروز جبهه اصلاحات طی بیانیه‌ای به شدت از او دفاع کرد و خواستار آزادی این اصلاح‌طلب شد.
در این بیانیه با انتقاد از ایجاد بحران در کشور آمده است: «همه می‌دانند که آقای تاجزاده اصلاح‌طلبی است که همیشه بر قانونگرایی و خشونت‌پرهیزی تأکید داشته و به آن پایبند بوده است.»
جبهه اصلاحات ایران با اشاره به «فعالیت سیاسی فردی اصلاح‌طلبانه» تاجزاده، او را «در زمره پرمخاطب‌ترین و اثرگذارترین اصلاح‌طلبان» دانسته و در بیانیه خود ادامه داده: «گمان می‌رود همین جایگاه و صراحت و شجاعت او در بیان نظرات دلسوزانه و اعلام مواضع شفاف و بی‌پیرایه موجب این برخورد با او شده است.» در پایان نیز جبهه اصلاحات ایران از غلامحسین محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضائیه خواسته است موضوع را بررسی کند و در صورت مداخله بی‌رویه ضابطان یا بی‌مبالاتی اشخاص و مقامات قضایی در این مورد، پیگیری جزایی لازم را در دستور قرار دهد.
جرم سیاسی یا جرم خطرناک؟
گذشته از این بیانیه رسمی، بازداشت تاجزاده با واکنش‌های متعدد دیگری نیز مواجه شده است. هرچند دستگیری تاجزاده روز جمعه و در زمانی صورت گرفته که کشور تقریبا در تعطیلات عید قربان به سر می‌برد، اما باز هم واکنش‌ها به آن کم نبوده است. برخی به چگونگی آن پرداخته‌اند. رویداد 24 درباره آن نوشته است: «چه امر فورس و غیرطبیعی وجود داشته که نهاد امنیتی ساعت ۱۱ شب باید با این تعداد مامور به خانه یک فعال سیاسی برود؟»
در این زمینه به اظهارات چندی پیش محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضائیه اشاره شده که در جمع مسئولان قضایی تاکید کرده بود قضات از صدور قرار بازداشت در روزهای تعطیل و ساعات غیراداری که متهم امکان گذاشتن وثیقه را ندارد، خودداری کنند.
عمادالدین باقی، حقوقدان در کانال تلگرامی خود در این خصوص نوشت: «بازداشت تاجزاده در ساعت ۱۱ شب روز جمعه۱۷ تیر در غیاب خانواده انجام شد. با توجه به نوع اتهام، طبق قانون، خارج از وقت اداری و در زمان تعطیل نباید این کار را انجام دهند. اساسا بازداشت مربوط به موارد ویژه در جرایم خطرناک است و برای چنین اتهاماتی می‌توانستند احضاریه بدهند اما چه دلیلی موجب توسل به این شیوه‌های خلاف قانون می‌شود؟»
محمود صادقی، نماینده پیشین مجلس اما به موضوع تاثیر ضابط بر قوه قضائیه اشاره کرده و پرسیده است: «آیا قوه قضائیه در بازداشت سید مصطفی تاجزاده مستقل عمل کرده یا این هم نمونه‌ای از مداخله ضابطین امنیتی در دستگاه قضایی است؟»
جلایی‌پور پسر پیدا شد اما اطلاعیه پدرش و التهابی که در میان منتقدان و اصلاح‌طلبان افتاده حاکی از نگرانی‌ها درباره شکل‌گیری موجی از بازداشت‌هاست؛ موضوعی که سردبیر رجانیوز به شکلی مرعوب‌کننده آن را در توئیترش مطرح کرده است
یک توئیت رعب‌آور
گذشته از چگونگی بازداشت تاجزاده، برخی دیگر به تحلیل چرایی آن پرداخته‌اند. عباس عبدی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب نیز در رشته توئیتی بازداشت تاجزاده را اینگونه تفسیر می‌کند: «فارغ از موافقت یا مخالفت با کنشگری سیاسی مصطفی تاجزاده، او سال‌ها است که پیوسته و صادقانه همین منش و ادبیات سیاسی را داشت و در فضای عمومی فعال بود. پس برای اطلاع از بازداشت او باید دنبال علل دیگری جز رفتارش بود. علل محتمل:
۱. کمک به قطبی‌تر شدن فضای سیاسی و ادبیات براندازای ۲. بی‌نتیجه بودن برجام و آمادگی برای ورود به فاز سیاسی جدید. ۳. ارسال پیام به این مضمون که تغییرات انجام شده در اطلاعات سپاه برای سیاست داخلی مثبت تعبیر نشود ۴. مقدمه نهایی کردن طرح صیانت ۵. واکنشی در برابر گسترش انتقادات عمومی به دلیل ناتوانی در اجرای وعده‌های داده شده.»
احمد زیدآبادی اما این اقدام را هشداری برای اصلاح‌طلبان تعبیر کرده است. او در این باره نوشته است: «تاجزاده در نقدهای خود از مرز اصلاح‌طلبی عبور نکرده اما لحن کلامش از آن فراتر رفته است. به نظرم همین لحن کلام، سبب آزردگی و عصبانیت جناح مقابل شده تا حدی که جز به بازداشت او رضایت نداده‌اند. شاید تصور محافلِ دخیل در بازداشت آقای تاجزاده این بوده است که آزادی‌عملش می‌تواند سبب ترغیب دیگر اصلاح‌طلبان به تکرار شیوۀ نقادی بی‌پروای او شود و به زعم خود، با بازداشتش در صدد ارسال پیامی اخطارآمیز به دیگر اصلاح‌طلبان برآمده‌اند.»
اخطاری که زیدآبادی درباره آن صحبت کرده، زمانی که به توئیت سردبیر سایت اصولگرای رجانیوز ارجاع داده می‌شود، رنگ و بوی جدی‌تری به خود می‌گیرد. قبل از آنکه خبرگزاری‌های رسمی خبر بازداشت تاجزاده را منتشر کنند، این اکانت توئیتری علیرضا سلیمانی، سردبیر رجانیوز بود که این خبر را داد و بعد هم در توئیتی رعب‌آور نوشت: «تاجزاده آخرین نفر نخواهد بود!»
برخی به چگونگی بازداشت تاجزاده پرداخته‌اند. رویداد 24 درباره آن نوشته است: «چه امر فورس و غیرطبیعی وجود داشته که نهاد امنیتی ساعت ۱۱ شب باید با این تعداد مامور به خانه یک فعال سیاسی برود؟»
بازداشت‌ها ادامه دارد؟
این شواهد برای ناظران و به ویژه اصلاح‌طلبان این سوال را ایجاد کرده که آیا به واقع موجی از دستگیری‌ها در راه است که بر سر راهش خیلی دیگر از منتقدان را با خود خواهد برد؟ به ویژه آنکه همزمان با تاجزاده، دو سینماگر نیز دستگیر شده‌اند.
روز پنجشنبه وقتی علی شکوری‌راد، سخنگوی جبهه اصلاحات از جلسه فوق‌العاده مجمع عمومی جبهه اصلاحات برای بررسی بازداشت تاجزاده خبر داد، به اطلاعیه حمیدرضا جلایی‌پور نیز اشاره کرد که در آن گفته بود 16 ساعت است که از پسرش محمدرضا جلایی‌پور که عضو حقیقی جبهه اصلاحات است بی‌خبر است و احتمال بازداشت وی را مطرح کرده بود.
ساعاتی بعد پدر عذرخواست و گفت که پسرش در جنگل‌های گیلان بوده و به دلیل نداشتن آنتن امکان ارتباط با او وجود نداشته است. جلایی‌پور پسر پیدا شد اما اطلاعیه پدرش و التهابی که در میان منتقدان و اصلاح‌طلبان افتاده حاکی از نگرانی‌ها درباره شکل‌گیری موجی از بازداشت‌هاست؛ موضوعی که سردبیر رجانیوز به شکلی مرعوب‌کننده آن را در توئیترش مطرح کرده است.