بیست و پنجمین همایش سالانه سیاست های پولی و ارزی در حالی آغاز شد که نیل به تورم تک رقمی به عنوان مهم ترین هدف تیم اقتصادی دولت مطرح شده است. همچنین در این همایش در حالیکه رئیس کل بانک مرکزی وعده یکسان سازی نرخ ارز بعد از رفع تحریم ها را داد اما در مقابل وزیر اقتصاد از سیاست‌های نرخ ثابت ارز انتقاد کرد.
فرهاد نیلی و اما و اگرهای کنترل تورم
فرهاد نیلی، رییس پژوهشکده پولی و بانکی در این همایش درباره راهکارهای کنترل تورم سخن گفت و اظهارکرد: با وجود این‌که در یکی دو سال گذشته مشکل تورم تا حدی برطرف شده و رو به بهبود است، اما دو رقمی بودن آن رشد اقتصادی و بیکاری همچنان از چالش‌های اقتصادی ایران است.
نیلی با تاکید بر ضرورت و کنترل و ترمیم تورم در اقتصاد ایران یادآور شد: تحقق تورم پایدار تک‌رقمی حتما نیازمند شرایط خاص و همکاری تمامی نهادهای اقتصادی و اصلاحات نهادی است.
سیف و وعده یکسان سازی نرخ ارز بعد از تحریم‌ها
در این همایش رئیس کل بانک مرکزی به موضوعاتی چون یکسان‌سازی نرخ ارز بعد از عادی شدن روابط بین‌المللی، افزایش نقدینگی به 783 هزار میلیارد تومان و کاهش معوقات بانکی به 85 هزار میلیارد تومان و هشدار نسبت به سرمایه‌گذاری در موسسات غیرمجاز اشاره کرد.
یکی از بحث های مطرح شده در این همایش، راجع به نرخ ارز و یکسان سازی آن بود. در این رابطه رییس کل بانک مرکزی گفت: یکسان‌سازی نرخ ارز یکی از سیاست‌های مهم بانک مرکزی است. بعد از عادی شدن روابط بین‌الملل، رفع تحریم‌ها و افزایش روابط کارگزاری بانک‌ها حتما با تمهیدات لازم در پی اجرایی‌شدن این سیاست هستیم.
او افزود بانک مرکزی به دنبال اجرای مطلوب و مدیریت شده سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز است.بنابراین بعد از مهیا شدن تمامی شرایط به‌طور کارشناسی شده و بدون عواقب همچنین با اطمینان نسبت به تک‌نرخی شدن ارز اقدام خواهیم کرد.همچنین رئیس کل بانک مرکزی از دلایل افزایش پایه پولی و علت رشد بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی سخن گفت.
طیب نیا و انتقاد از سیاست‌های نرخ ثابت ارز
اگرچه در همایش امروز ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی بر سیاست یکسان سازی نرخ ارز تاکید کرد و وعده داد تا بعد از رفع تحریم‌ها یکسان سازی نرخ ارز انجام شود اما در مقابل علی طیب نیا وزیر اقتصاد و امور دارایی با انتقاد از سیاست‌های نرخ ثابت ارز گفته که دنیا به این نتیجه رسیده است که برای افزایش کنترل بانک مرکزی در نقدینگی، سیاست‌های نرخ ثابت ارز را کنار گذاشته و نرخ شناور را انتخاب کند.
او در بخش دیگر سخنانش تاکید کرد که کاهش تورم به مرحله‌ی هسته سخت خود رسیده است و برخلاف گذشته که کاهش نرخ تورم با انضباط پولی و مالی به سرعت امکان‌پذیر بود، امروز کاهش هر واحد تورم نیازمند توجه به تجربه کشور‌های دیگر و چالش‌ها و محدودیت‌های ساختاری اقتصاد ایران است.
طیب نیا، سلطه سیاست‌های بودجه‌ای دولت بر سیاست‌های پولی بانک مرکزی از دیگر چالش‌ها در این زمینه دانست که باعث شده کنترل نقدینگی و استقلال بانک مرکزی در این زمینه سلب شود.
یکی از نکات قابل توجهی که در همایش امروز اتفاق افتاد، این بود که طیب نیا در پایان سخنانش، پس از اشاره به تهدید ها و فرصت هایی که در صورت توافق احتمالی در دوران پساتحریم پیش می آید از کارشناسان حوزه های اجتماعی و اقتصادی درخواست کرد تا به این سوال پاسخ دهند: «چگونه می توان در حالی که قطار نظام بانکی در حال حرکت است، ریل آن را تغییر دهیم و قطار را تعمیر کنیم. در عین حال فشار اجتماعی را مدیریت کنیم و البته از پس کنترل افرادی که از بالا رفتن تورم، سود می برند، نیز بر آییم؟»
مسعود نیلی و مهمترین چالش‌های کنترل تورم در سال ۹۴
در ادامه بیست و پنجمین همایش سالانه سیاست ها پولی و ارزی، مسعود نیلی، مشاور امور اقتصادی رییس جمهور درباره عملکرد دولت که منجر به مهار تورم در سال گذشته شود، گفت: با توجه به عملکرد سال گذشته، ممکن است این تصور به وجود آید که استمرار این موفقیت‌ها در سال 1394 سهل‌الوصول است. زیرا اگر نرخ تورم، تنها به میزان یک‌چهارم کاهش 25درصدی خود در 1.5 سال گذشته، در 1.5 سال آینده نیز کاهش یابد، نرخ تورم تک‌رقمی خواهد شد.
او افزود: نرخ رشد اقتصادی که از منفی 1.9 درصد در سال 1392، به بالاتر از سه درصد در سال 1393 رسیده است، به راحتی می‌تواند در سال 1394 با یک درصد افزایش به سطح چهار درصد برسد.
نیلی خاطر نشان کرد با این وجود، بررسی واقعیت‌های اقتصاد ایران در شرایط کنون، و چالش‌های پیش‌رو در سال 1394، نشان می‌دهد که استمرار موفقیت‌های اقتصادی در این سال کار ساده‌ای نیست و نیاز به اصلاحاتی اساسی در ساز و کارها دارد. برای تبیین موضوع، ابتدا لازم است تحلیلی از عوامل ایجاد موفقیت‌های اقتصادی در سال 1393 داشته باشیم.
به گفته مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور سه عامل، نقش کلیدی در کاهش 25 واحد درصدی نرخ تورم از نیمه دوم سال 1392 تاکنون داشته‌اند. اولین عامل، تغییر انتظارات جامعه نسبت به نحوه مدیریت اقتصادی کشور، پس از اعلام نتایج انتخابات خرداد 1392 است. این تغییر، موجب شکست نرخ تورم ماهانه و کاهش آن به یک‌سوم، از تیر 1392 به بعد شد. عامل دوم، بازگشت ثبات به بازار ارز از نیمه دوم سال 1392 و عامل سوم، کنترل رشد پایه پولی و کاهش آن از 27.6 درصد در پایان سال 1391، به 10.6 درصد در پایان سال 1393 است.
در ادامه همایش امروز دیگر مدیران بانک‌مرکزی و کارشناسان عرصه پولی و ارزی کشور در پنل‌های تخصصی سیاست‌های پولی و راهکارهای کنترل تورم را بررسی کردند. گفتنی این همایش فردا، هم ادامه دارد و در پنل‌های تخصصی موضوعات پولی و ارزی با حضور برخی از مسوولان اقتصادی و کارشناسان این عرصه بررسی خواهد شد. ∎