سید جلال ساداتیان،دیپلمات پیشین

امروز بین قدرت های جهان رقابت تنگاتنگی درباره به ثمر رساندن برجام شروع شده است زیرا می بینیم اروپا و آمریکا در موضوع ایران و برجام در تلاش و همکاری نزدیک با هم هستند.

اما در سوی دیگر این ماجرا روسیه و چین قرار دارند. این دو کشور بیشتر به دنبال این هستند که با کارت ایران مسائل خود و غرب را حل کنند. روسیه مایل نیست بازار انرژی که در اروپا به دست آورده بود به سادگی توسط رقبا از جمله ایران از او گرفته شود.

درحالیکه با به نتیجه رسیدن برجام ایران صاحب توانمندی و قدرت خوبی می شود و می تواند به منابع مالی و بازارهای بین المللی دست پیدا کند و روابط خود را با بسیاری از کشور های غربی عادی کند.

قرار گرفتن ایران در این وضعیت این وضعیت می تواند برای روسیه و اسرائیل خطر ساز باشد. از این منظر است که امروز بیشترین مشکل ایران در خصوص برجام از جانب اسرائیل و روسیه است.

زیرا جوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با پیامی از طرف آمریکایی ها به تهران می آید و به گفت و گو با مقامات ایران می نشید. این سفر نشان دهنده تمایل غرب به احیای برجام و تلاش آنها برای به نتیجه رساندن این توافق است.

به دنبال حمله روسیه به اوکراین، آمریکا و اروپا روسیه را تحریم کردند و این زیر ضرب  فشار اقتصادی است. بازار انرژی اروپا تاحدی از روسیه گرفته شده و اتحادیه اروپا به دنبال قطع نیازمندی خود به انرژی روسیه است.

اروپا می تواند انرژی مورد نیاز خود را از بازار های دیگری تامین کنند و ایران یکی از این بازار ها است و روسیه از این موضوع سخت بیمناک است.

منافع اروپا در این است که ایران از تحریم ها خارج شود تا از نفت و گاز ایران جایگزین انرژی روسیه شود. اگر موقعیت و شرایط ایران همچنان در وضعیت کنونی باقی بماند اروپا در سیاست بلند مدت خود در حوزه انرژی موفق نخواهد بود.

اروپا با روسیه تقابل دارد و در صورتی که برجام به ثمر می رسید، انرژی ایران مانعی برای جایگزین شدن با صادرات انرژی روسیه نداشت. روسیه که مایل نیست بازار اروپا را از دست بدهد با سیاست‌های دوگانه خود از جمله موانع تحقق برجام است.

امروز تهران برای طرفین برجام دارای اهمیت ویژه ای است و روسیه نگران این موضوع است،به همین دلیل تلاش می کند تا هم بازار خود را در اروپا از دست ندهد و هم اینکه در اهداف جبهه سیاسی اش دچار ضعف نشود. اگر امروز می بینیم ایران محل رفت و آمدهای طرفین برجام شده و شاهد سفرهایی نظیر سفر ناگهانی بورل به تهران هستیم، باید این موارد را در این حوزه تحلیل کنیم.

حال باید منتظر ماند و دید که ایران از فرصتی که پیش آمده و آمریکا و غرب حاضرند امتیاز بیشتری بدهند استفاده خواهد کرد و با احیای برجام وارد بازار انرژی اروپا خواهد شد یا اینکه کماکان در شرایط تحریم باقی خواهد ماند.