امام رضا (ع) اسوه گفت‌وگوی روشمند با ادیان است
امام رضا (ع) اسوه و الگوی گفت‌وگوی روشمند با ادیان و مذاهب مختلف است، آنچه که احد فرامرز قراملکی، رییس بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، در آئین اختتامیه نخستین نشست از سری نشست‌های دومین همایش بین‌المللی امام رضا (ع) و گفت‌وگوی ادیان توحیدی به آن اشاره کرده است.
صاحب‌خبر - وی در این باره توضیح داد: از همین رو آستان قدس رضوی بر آن شد نخستین کنگره جهانی گفت‌وگوی ادیان را در سال 1397 برگزار کند و شاهد برگزاری نخستین پیش نشست دومین همایش بین‌المللی امام رضا (ع) و گفت‌وگوی ادیان در حرم مطهر رضوی باشیم. قراملکی با بیان اینکه تا سال ۱۴۰۲ که همایش اصلی برگزار خواهد شد، ۳۰ پیش نشست علمی در ایران و سایر کشورها برگزار خواهیم کرد، ادامه داد: در مجموع ۱۸ سخنرانی علمی با حضور اساتید و دانشمندانی از ادیان و مذاهب مختلف در چهار نشست تخصصی برگزار شد که خوشبختانه با استقبال بسیار بالای مخاطبان مواجه شد. اما جدا از آنچه درباه اظهارات قراملکی نخستین نشست از سری نشست‌های دومین همایش بین‌المللی امام رضا (ع) باید به این موضوع اشاره کرد که امام هشتم شیعیان یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌های تاریخ اسلام به شمار می‌آید که ضمن محبوبیت فراوانی که در بین مسلمین دارند، در طول حیات خویش فعالیت‌های علمی و سیاسی گسترده‌ای را انجام داده‌اند. این موضوع موجب شده است که وی در مطالعات مورخان غربی و شرق‌شناسان اروپایی سهم به‌سزایی را داشته باشد. به طور نمونه سفرنامه‌ها یکی از منابع مورد استفاده در منابع تاریخی هستند و اگر در زمانی نزدیک به واقعه تاریخی مورد نظر نوشته شده باشند، از اهمیت خاصی برخوردارند. مسلم است که تا قرن‌ها پس از وفات امام رضا(ع) سفرنامه‌ای از غربی‌ها درباره سرزمین‌های اسلامی به رشته تحریر درنیامد تا در آن‌ها بتوان مطلبی در خصوص آن حضرت جُست اما با این حال در سفرنامه‌های متأخر مطالب قابل استفاده‌ای یافت می‌شود.به گزارش فارس، از قرن نهم هجری به بعد به سبب گسترش روابط سیاسی و تجاری اروپا با بلاد اسلامی و از جمله ایران، شمار قابل‌توجهی از غربی‌ها به این نواحی سفر می‌کردند. به خصوص در دوره صفویان تاجران، سیاحان و سیاستمداران متعددی به ایران آمدند که شرح گزارش‌های آنان در قالب سفرنامه‌های به جامانده که در خلال آن‌ها به مطالبی درباره امام رضا(ع) می‌توان دست یافت. شفا دهنده در بین سفرنامه‌های اروپائیان یکی از مفصل‌ترین توضیحات درباره امام رضا(ع) را می‌توان در سفرنامه «کمپفر» یافت. «انگلبرت کمپفر» مستشرق آلمانی در سال ۱۶۸۳ میلادی و در زمان شاه عباس اول (۹۹۶-۱۰۳۸هجری) از جانب دولت سوئد به عنوان سفیر به ایران آمد. او پزشک و طبیعی‌دان اهل آلمان بود که به واسطه سفر جهانگردی‌اش به روسیه، ایران، هند، آسیای شرقی و ژاپن در بین سال‌های ۱۶۸۳ تا ۱۶۹۳ مشهور است. او درباره این مسافرت‌ها، دو کتاب نیز نوشته‌است. یکی از این کتاب‌ها با نام سفرنامه کمپفر توسط کیکاووس جهانداری به فارسی ترجمه شده‌است.وی نزدیک به دو سال در ایران اقامت داشت. کمپفر در بخشی از سفرنامه خود به توضیح اعتقادات ایرانیان که شیعه بوده‌اند، می‌پردازد و در این باب نام دوازده امام را برمی‌شمرد و سپس تذکر می‌دهد که از بین این دوازده نفر فقط امام رضا(ع) در ایران و در شهر مشهد مدفون است.کمپفر اعتبار و شهرت شهر مشهد را به همین سبب می‌داند و می‌گوید مردم از اکناف و اطراف برای زیارت به این شهر می‌روند. برداشت وی از عقیده شیعیان این بوده که آنان بعد از امام علی(ع) و امام صادق(ع)، حضرت رضا(ع) را بیش از دیگر ائمه محترم می‌شمرند و در همین زمینه به شفا خواستن آنان از امام اشاره می‌کند. آدام اولئاریوس با نام اصلی آدام اولشلگر، متولد ۱۶ اوت ۱۶۰۳ بود و در ۲۲ فوریه ۱۶۷۱ درگذشت. او پژوهشگر و کتاب‌دار آلمانی و همچنین دبیر سفیر دوک هولشتاین - فریدریک سوم- در زمان شاه ایران - شاه صفی- بود. او پیرامون دیده‌هایش از سفر به ایران دو کتاب نگاشته‌است. همچنین نخستین ترجمه آلمانی گلستان و بوستان سعدی توسط او در سال ۱۶۵۴ میلادی منتشر شد.یکی از این آثار سفرنامه «آدام اولئاریوس» است که در عهد شاه عباس کبیر به ایران آمده و مدتی ملازم وی بود. اولئاریوس شرحی از سفر شاه عباس به مشهد را آورده است که ضمن آن به نذورات شاه برای حرم و ساخت دو درب گران‌بها برای آن نیز اشاره شده است. روایت جهانگرد ایتالیایی پیترو دلا واله در سال ۱۵۸۶ میلادی متولد شد و در سال ۱۶۵۲ درگذشت. او جهانگرد ایتالیایی بود که به چند کشور شرقی سفر کرد. جهانگرد ایتالیایی نیز در سفرنامه خود از امام رضا(ع) یاد می‌کند. او در سال ۱۰۲۹ هجری در سفر شاه عباس به سمت مشهد برای زیارت امام و ادای نذر خویش همراه با شاه بود. وی شرحی از رویای شاه را می‌آورد مبنی بر این که امام، وجود شاه را در دیگر ایالات لازم‌تر می‌داند و بر این اساس شاه در دامغان از ادامه سفر منصرف شده و به سمت آذربایجان شتافت. در کتاب زندگانی شاه عباس اول آمده است: «آنتونیو دو گوه آ» نیز دیگر جهانگرد ونیزی است که در سفرنامه خود اظهار می‌دارد که شاه عباس درباره رویایی با او صحبت کرده که در آن امام رضا(ع) را دیده بود و آنتونیو شرحی از آن رویا را می‌آورد.∎
نظر شما