بین الملل تابناک: سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، دوشنبه ۱۰ خرداد ۱۴۰۱ در نشست هفتگی با خبرنگاران ضمن تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی، به سؤالات خبرنگاران رسانه‌های داخلی و بین المللی پاسخ داد.
سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امورخارجه در نشست خبری هفتگی با خبرنگاران ضمن تسلیت حادثه متروپل آبادان گفت: حادثه دلخراش آبادان را به همه مردم شریف ایران و مردم آبادان تسلیت می‌گویم. ما داغدار این حادثه در تمام ایران هستیم.همچنین سالگرد رحلت امام خمینی(ره)، را تسلیت می‌گوییم، چون بدون نام ایشان انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی ایران در جهان شناخته نمی‌شود.
سفر آقای رییسی به عمان فوق‌العاده موفق بود
وی در پاسخ به سوالی در مورد پیام تحرکات دیپلماسی را چطور ارزیابی می‌کنید، گفت: سفر آقای رییسی فوق‌العاده موفق بود. دوازده سند در سفر و یک سند که قبلا آماده شده بود که سیزده سند امضا شد. در حوزه حمل و نقل و ترانزیت، انرژی و مراودات تجاری و مسائل سرمایه‌گذاری توافقات بسیار خوبی شد. سفر رییس‌جمهور به کشور عمان، توافقات خوبی انجام و در مراودات اقتصادی، تبدیل به اسناد لازم الاجرا شد. اراده ایران بر اداره مسیر گسترش روابط با همسایگان است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی افزود: امیرعبداللهیان طی روزهای آتی چند دور سفر خواهد داشت که زمینه را برای سفرهای دیگر سران آماده خواهد کرد.
آمریکا پاسخ‌های مورد انتظار ایران را نداده است
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا مذاکرات وین با بن بست روبرو شده است، گفت: ما در گفت‌وگوها و مذاکرات وین، کنش‌هایمان روشن است و آنچه برای ما مهم است، پیام‌های است که از مجاری مرسوم بین ما و ایالات متحده در رفت و برگشت است ولی متاسفانه آمریکا پاسخ‌های لازم و مورد انتظار ایران را نداده است. اگر آمریکا از رفتار خود فاصله گرفته و تصمیم سیاسی را بگیرد و اعلام کند، بن بستی نیست و می‌توان درصد باقی مانده از توافق را نهایی کرد. توقف در مذاکرات و یا مکث در آن به خاطر بی‌پاسخی آمریکا به ابتکاراتی است که تاکنون از سوی ایران و اروپا مطرح شده است.
گزارش اخیر آژانس منصفانه و متوازن نیست
وی در پاسخ به سوالی در مورد گزارش مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اظهار داشت: گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بازتاب دهنده واقعیت گفت‌وگوهای ایران و آژانس نیست. بعد از توافقی که بین ایران و آژانس در تهران انجام شد، مکتوب ایران پاسخ‌هایی را به آژانس داشت.
خطیب زاده ادامه داد: گزارش روز گذشته آژانس، همان گزارشی است که گروسی در پارلمان اروپا، شتاب زده اعلام کرد. این گزارش از همان موقع و حتی قبل از نشست ایران و آژانس جمع بندی شده بود و به نظر می‌رسد شتاب زدگی در این جمع بندی وجود دارد. گزارش منصفانه و متوزان نیست و فشارهای رژیم صهیونیستی مسیر گزارش آژانش را از فنی به سیاسی تغییر داده است. جمهوری اسلامی ایران در مسیر صلح‌آمیز هسته‌ای کار را جلو می‌برد و این موضوع در طرح اقدام راهبردی مجلس هم اشاره شده است.
خطیب‌زاده در مورد آخرین تحولات اخیر میان ایران و عربستان گفت: زمان دور ششم گفت‌وگوها با عربستان هنوز مشخص نشده است و باید ببینیم توافقات در چه سمت و سویی حرکت میکند، در حوزه حج توافقات عملی شده و امیدواریم حج آرامی را داشته باشیم. وزارت امور خارجه به همراه نهادهای ذیربط تمام تلاش خود را کرده است که با همکاری از بخش‌های مختلف عربستان بتواند حج آرامی را برای حجاج فراهم کند.
فرو کاستن مذاکرات وین به موضوع«تحریم سپاه» موضع ایران نیست
خطیب زاده در پاسخ به سوال دیگری در مورد مذاکرات وین اظهار داشت: آنچه در رسانه‌های آمریکایی و غربی با طراحی گفته می‌شود از تاکتیک‌های قدیمی بوده و موضوع جدیدی نیست؛ موضوعاتی که بین ایران و آمریکا در حال مذاکره است، مرتبط با چرخه انتفاع اقتصادی ایران و باز کردن همه اجزای فشار حداکثری آمریکاست. در موضوع FTO برجسته سازی از سوی رژیم صهیونیستی و برخی رسانه‌های آمریکایی صورت گرفته است و پاسخ ما روشن بوده که فروکاستن مذاکرات وین به موضوع سپاه، موضع ایران نیست.
وی تاکید کرد: آنچه در نهایت توافق باید برای ما به دست بیاورد، انتفاع قطعی ملت ایران است. اگر در انتفاع قطعی مردم ایران برخی موضوعات گنجانده شود، فقط در میز مذاکرات و تصویر نهایی که از توافق در ذهن خود داریم. موضوعاتی که بین ما و آمریکا مانده است در خصوص تضمین‌ها، افراد و چرخه انتفاع اقتصادی ایران است که باید کاملا اجرا شود.
برای یونان دستور آمریکا مهم بود
سخنگوی وزارت امورخارجه در مورد توقیف کشتی ایران در آب‌های یونان گفت: زمانی که کشتی ما غیرقانونی ضبط شد، تلاش کردیم تمامی مجرای دیپلماتیک را فشرده فعال کنیم و وزیر خارجه کشورمان با همتای یونانی تلفنی صحبت کرد؛ اما دولت یونان نشان داد که دستور طرف ثالث برای آن مهمتر بود. باید توجه کنند آمریکا و هیچ طرف ثالثی خیرخواه روابط ایران و یونان نیست. روابط ما محترمانه بوده و باید در همین بستر ادامه یابد.
وی همچنین در مورد توقیف نفتکش‌های یونانی در خلیج فارس نیز ادامه داد: چرا عاقل کند کاری که باز آرد پشیمانی. این موضوع که در آب‌های سرزمینی ایران، تخلفاتی صورت بگیرد و برخی کشتی‌ها به بنادر میزبان هدایت شوند امر جدیدی نیست. به دولت یونان توصیه می‌کنم به جای هیاهو از مسیر قانونی اقدام کند، وکیل بگیرد و ما به عنوان وزارت امور خارجه نیز کمک می‌کنیم. خدمه کشتی در وضعیت خوبی هستند و تلفن‌ها و ارتباط خود را با خانواده دارند و هیچ نگرانی درباره آنها وجود ندارد.
سخنگوی وزارت خارجه درباره سفر امامعلی رحمان به تهران و بحث افغانستان گفت: در بسیاری از موضوعات با همسایگان اشتراک نظر داریم. مهمتر اینکه آینده افغانستان باید به دست مردم افغانستان رقم بخورد و آینده خود را به شمول همه بخش‌ها و گروههای افغانستان شکل بدهند و دولت فراگیر در این کشور تشکیل شود. قطعا افغانستان و جغرافیای این کشور نمی‌تواند تهدیدی برای افغانستان باشد و امیدواریم هیأت حاکمه سرپرستی افغانستان به مسئولیت خود واقف باشد. سفر رحمان ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی داشت.
خبرنگاری درباره آتش بس در یمن سؤال کرد که خطیب‌زاده گفت: ایران به صورت ویژه تلاش میکند شاهد ادامه آتش بس در یمن و رفع محاصره باشیم. امیرعبداللهیان با مقامات مختلف و خاجی با مقامات مختلف مرتبط صحبت کردند و گفت‌وگوی امیرعبداللهیان با گوترش و بورل بخش عمده‌اش معطوف به یمن بود. کشورهای ائتلاف نمی‌تواند وضعیت مردم یمن به تراژدی تلخ تبدیل شده و امیدواریم شاهد رفع محاصره و تشکیل دولت یمنی - یمنی باشیم.
خبرنگاری پرسید که آیا احتمال دارد ایران محموله‌های نفت یونان را مصادره کند که خطیب‌زاده اظهار داشت: اینکه همه پاسخ‌های حقوقی و در چارچوب سازمان دریانوردی چگونه پیگیری می‌شود مرسوم است. ایران از حقوق اتباع خود با تمام قوت و شدت دفاع میکند.
آمادگی خود را برای تسهیل گفت‌وگوها اعلام کردیم
خبرنگاری پرسید آیا در صورت موافقت دو طرف ایران متنی برای توافق بین اوکراین و روسیه دارید؟ که وی گفت: ایران چند دور با وزرای خارجه روسیه و اوکراین صحبت کرده است و قبلا از سفر امیرعبداللهیان به مسکو پیام وزیر خارجه اوکراین را تحویل لاوروف داد. ما آمادگی خود را برای تسهیل گفت‌وگوها اعلام کردیم و مسکو نظراتی دارد که اوکراین آمادگی مذاکرات را ندارد و اوکراین هم نظراتی دارد. تلاش کردیم بدون اینکه داوری کنیم با توجه به روابط خوبمان تسهیل گری کنیم و هر زمان دو طرف آمادگی داشته باشند از این اتهام زنی دست بردارند در تهران میزبان گفت‌وگو باشیم.
وی درباره بازگشت اتباع افغانستانی به کشورشان نیز اظهار داشت: متاسفانه روند آمدن قانونی و غیرقانونی افغانستانی‌ها به ایران متوقف نشده و در مرز وضعیت خوبی نیست و برخی بیماری‌ها منتقل شده و از اردوگاه‌ها از جمله سفیدسنگ بازدید کردم و بسیاری از مهاجران افغانستانی در شرایط نامناسبی به ایران آمدند و توان زندگی خود را نداشتند. به طرف افغانستان گفتیم به مسئولیت خود عمل و اتباع افغانستان در این کشور با آرامش زندگی کنند و تمام تلاش خود را می‌کنیم که این وضعیت حاکم شود.
آمریکا فرار به جلو میکند
وی گفت: آمریکا فرار به جلو میکند و بلینکن فکر میکند مردم دنیا و ایران متوجه سرکشی‌های آمریکا نیستند. آمریکا بزرگ‌ترین برهم زننده تجارت آزاد و قواعد معمول در حوزه بانکی، سرمایه گذاری و مراودات است. بلینکن باید بداند وقت و فصل این گذشته که کشورش به تنهایی بر دنیا قواعد داخلی خود را بار کنند. کشورها کنشگر هستند و از منافع خود دفاع می‌کنند. آمریکا باید بداند پاسخ از سوی کشورهای مستقل گرفته می‌شود.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: یک واقعیت است که ما در یک رویارویی نظام سلطه به سرگردگی آمریکا هستیم. آنها به دنبال این بودند جمهوری اسلامی ایران فروبپاشد و پنهان هم نکردند. بولتون چه گفت ولی دیدید که رفتند و ایران سربلند ماند. آنها از جنگ‌های دیگر ناامید شده و به جنگ اقتصادی و جنگ اجتماعی علیه ایران روی آوردند و در حوزه ناامید کردن و تحریم اقدام کردند که در دو حوزه ناکام ماندند. پاسخ ایران در دو حوزه روشن بود و تاب آوری اقتصادی و اقتصاد درون زا و خنثی سازی تحریم‌ها با هر سختی انجام شده است.
وی بیان کرد: ما کشوری هستیم که در تمامی مؤلفه‌های اقتصادی در منطقه و چشم انداز پیش رو وضعیت خوبی را داریم.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی اظهار داشت: تمرکز ما باید بر فرصت باشد. امروز ایران، بسیار آینده درخشانی را به همه ما نشان می‌دهد. احتیاج به وحدت، همدلی و تجمیع نیروها داریم که محور توسعه در منطقه باشیم.
وی در پاسخ به سؤالی درباره ریزگردها اظهار داشت: ما یکی از بانیان ابتکار مقابله با ریزگردها در سازمان محیط زیست زیر نظر سازمان ملل بانی بوده‌ایم و این نیازمند همکاری همه است.
عامل ترور شهید صیاد خدایی پاسخ خود را به صورت دردناک خواهد گرفت
خطیب‌زاده در پاسخ به پرسشی درباره حضور گزارشگر سازمان ملل در ایران و انتظار ایران از گزارش منصفانه در این باره و ترور شهید صیاد خدایی هم گفت: خانم دوهان جمع بندی گزارش خود را بیان کرد و یافته‌هایش را آزادانه به دست آورد. ما می‌دانیم چه کسی ترور شهید صیاد خدایی را صورت داده و اینکه چه طرف ثالثی است و از مسیرهایی که باید پیام‌هایش را گرفته و حتما پاسخ خود را صورت دردناک گرفته است.
خواستار آزادی فوری اسدالله اسدی هستیم
وی درباره سفر علی باقری معاون سیاسی وزیر امور خارجه به نروژ هم اظهار داشت: سفر دوجانبه به نروژ است و موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی و همچنین مباحث دوجانبه و موضوعات مرتبط با مذاکرات وین یکی از موضوعات است.
خطیب‌زاده درباره وضعیت اسدالله اسدی نیز گفت: امیرعبداللهیان در سفر کوتاه به داووس بحث دیپلمات‌های ایرانی را مطرح کرد و خواستار آزادی فوری اسدالله اسدی هستیم و کل فرآیند غیرقانونی بوده و بدعت بسیار خطرناکی را آلمان و بلژیک گذاشتند و باید این را بلافاصله اصلاح کنند. این کشورها در موقعیتی نیستند که درباره هیچ موضوعی صحبت کنند و در مباحث حقوق بشری رفتارهای غیرقابل قبولی را از خود نشان دادند.
روسیه دوست ماست و رابطه صمیمی با اوکراین داریم
وی درباره میانجیگری بین روسیه و اوکراین هم گفت: روسیه دوست ماست و رابطه صمیمی و دوستانه با اوکراین داریم و سعی کردیم روابط را به گونه‌ای حفظ کنیم که نقش موثر خود را داشته باشیم ولی باید مفاد و چگونگی گفت وگوها توسط هر دو طرف تعیین شود. نظراتی داشتیم و نظرات خود را اعلام کردیم و حتی به سازمان ملل نیز گفته شده و باید در چارچوب ریشه شناسی و توجه به واقعیات جلو برود. مردم متضرر هستند و باید این وضعیت تمام شود.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی خاطرنشان کرد: آنچه در برخی رسانه‌های فارسی زبان در خارج صورت می‌گیرد لندن پایگاه اخبار جعلی درباره ایران شده است. قرار بود واکسن بزنیم چند رسانه فارسی زبان در لندن چند کمپین ضد واقعیت ایجاد کردند که واکسن نزنید این واکسن‌ها خراب است. اینها را کسی فراموش نمی‌کند. اینها مثال اعلای رسانه‌های خودفروشی هستند که ضد ملت ایران به زبان فارسی برنامه پخش می‌کنند. در همه نشست‌هایی که با اینها داریم سرافکندگی آنها را شاهدیم. هیچ وقت یادم نخواهد رفت فشار روانی که بر مردم وارد کنند که واکسن نزنند.
وی درباره دیدار هیأت پاکستانی با مقامات صهیونیستی اظهار داشت: این گزارش را ندیدم ولی موضوع فلسطین در پاکستان موضوعات کلیدی است و فلسطین یکی از آرمان‌های قطعی مردم پاکستان است و دولت و مردم پاکستان مسیر درست را می‌شناسند.
کانادا نشان داد میزبان خوبی نیست
سخنگوی وزارت خارجه درباره اقدام فدراسیون فوتبال کانادا در لغو بازی تیم‌های ایران و کانادا اظهار داشت: کانادا نشان داد برای این بازی و بازی‌های دیگری میزبان خوبی نیست و اقدام کانادا شایسته بازنگری است. گوش فلک را ادعاهای چندفرهنگی و جدا بودن سیاست از ورزش توسط دولت کانادا و فدراسیون فوتبال این کشور کر کرده بود ولی این نقطه ای بود که به همه نشان دهد تا چه حد این کشورها تمامی امورشان سیاست زده است و تا چه حدی نخست وزیر یک کشور در موضوع یک بازی ورزشی چنین اظهارنظر میکند. تمام اتفاقات آتی با طرف کانادایی است چون این شناخت وجود داشت در وزارت خارجه و ما از ابتدا از تصمیم فدراسیون فوتبال خبر نداشتیم. وقتی متوجه شدیم بعید نمی‌دانستیم این کشورهای سیاست زده چنین برخوردی را صورت دهند.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره بی اطلاعی خانواده‌های کرد از سرنوشت فرزندانشان که در اختیار گروههای شبه نظامی در اقلیم کردستان هستند نیز بیان کرد: همکاری درستی از سوی عراقی انجام نشده و دولت عراق مسئولیت دارد و ایران از تمام توان خود استفاده میکند برای تعیین سرنوشت این افراد. وضعیت گم شدگان ما باید به سرعت مشخص شود.
وی در پاسخ به سؤالی درباره هشدار رژیم صهیونیستی برای سفر به ترکیه و احتمال می‌دهند انتقام ایران در واکنش به ترور شهید صیاد خدایی در ترکیه رخ دهد؟ نیز گفت: آنها در رختخواب‌های خود نگران می‌شوند.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به این که تا چه زمانی باید منتظر پاسخ آمریکا باشیم؟ عنوان کرد: رژیم صهیونیستی همواره تلاش دارند آتش بحران در خاورمیانه روشن نگه داشته شود و اینکه منطقه خاورمیانه را کانون بحران نگه دارد که موضوع فلسطین را در درجه دوم نگهد ارد و به اهدافش برسد. پرونده مذاکرات وین برای بازگشت مطمئن همه طرف ها به تعهداتشان ذیل برجام. آمریکا باید تصمیم بگیرد در میز برجام حاضر باشد یا خارج از آن بماند.
خطیب‌زاده درباره رایزنی وزرای خارجه آمریکا و عربستان و تاثیرگذاری آمریکا بر مذاکرات ایران و عربستان خاطرنشان کرد: چیز جدیدی نیست و اینکه آمریکا همواره تلاش کرده هرگاه بحث عادی سازی روابط در منطقه است تلاش کند.
وی درباره هتک حرمت رژیم صهیونیستی به مسجدالاقصی هم بیان کرد: هر بار به یک بهانه رژیم اشغالگر قدس تچاوزگری نسبت به مردم فلسطین را انجام می‌دهد و چیز جدیدی نیست ولی سکوت مجامع بین‌المللی آزاردهنده شده این رژیم بر این موضوع حساب کرده که این تعدی‌ها را برای جهان اسلام عادی کند و همه باید دست به دست بدهند و این رژیم را نسبت به تعدی‌های خود پاسخگو کنند.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: آمریکا در حالی که پیام می‌فرستد و می‌خواهد به دنیا نشان دهد که می‌خواهد به برجام برگردد و یک بار دولت متعهد در حقوق بین الملل باشد، همه اجزای فشار حداکثری شکست خورده علیه مردم ایران را ادامه می‌دهد. ما با یک طرفی روبه رو نیستیم که تصمیم و صدا و رفتار واحد داشته باشد و این کار مذاکرات وین را سخت، پیچیده و کند کرده است.
وی گفت: اینکه پنجره فرصت تا ابد باز باشد، هم ما می‌دانیم هم آمریکا و هم اروپا که این پنجره فرصت تا ابد باز نخواهد ماند.