مهرنوش حیدری
نرسی قربان، کارشناس حوزه انرژی معتقد است توسعه صنعت گاز ایران گروگان تحریم و پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف است و نمی‌توان تنها با فراهم آوردن سرمایه مشکل را حل کرد.
به گزارش «توسعه ایرانی»، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تامین انرژی برق و گاز همواره یکی از مشکلات و مصائب جدی وزارت نفت و نیرو در دولت‌های مختلف بوده و این مساله به ویژه در دولت دوازدهم و پس از اعمال تحریم‌ها، شدت گرفته است.
در روزهای اخیر جواد اوجی، وزیر نفت ایران نسبت به اجبار احتمالی به واردات گاز در نبود سرمایهگذاری کافی هشدار داده است.
وزیر نفت گفته است؛ «طبق پیش‌بینی‌ها برای تحقق هدف تولید روزانه یک میلیارد و 400 میلیون مترمکعب گاز باید در سال‌های آینده 80 میلیارد دلار سرمایهگذاری صورت گیرد.»
بر اساس هشدار اوجی در صورت نبود سرمایهگذاری کافی، ایران مجبور به واردات گاز خواهد شد. این در حالی‌است که در چند سال اخیر، صنایع نفت و گاز ایران تحت تحریم آمریکا بوده و سرمایهگذاری خارجی چندانی در این بخش‌ها صورت نگرفته است.
باید توجه داشت که ایران دارای منابع عظیم گاز به صورت بالفعل است و هنوز نسبت به استحصال آن اقدامی صورت نگرفته است؛ نرسی قربان، اقتصاددان و کارشناس ارشد حوزه انرژی درباره لزوم سرمایهگذاری در حوزه گاز به «توسعه ایرانی» گفت: منابع عظیم ایران در زیر زمین قرار دارد، اما استخراج و بهره‌برداری از این منابع نیازمند سرمایهگذاری و استفاده از تکنولوژی است. بنابراین می‌توان گفت سرمایه لازم برای استخراج و دستیابی به تولید روزانه یک میلیارد و 400 میلیون مترمکعب گاز در گرو آنچه وزیر نفت مطرح کرده، است.
وی افزود: برای دستیابی به این مهم باید یا پولی از منابع داخلی کشور هزینه شود و یا با شرکت‌های مختلف برای این کار قرارداد بست؛ بالاخره باید سرمایهگذاری شود تا منابع گازی برای تولید در دسترس قرار گیرد؛ البته باید در نظر داشت هنگامی که گاز تولید می‌شود باید پالایش و تصفیه شود برای این کار نیازمند وجود پالایشگاه‌های گازی هستیم که انجام این مراحل به اصطلاح بسیار سرمایه‌بر است. پس از پالایش گاز باید نسبت به ایجاد خطوط انتقال گاز اقدام شود تا مراکز مختلف بتوانند از گاز تولیدی استفاده کنند که این مرحله نیز نیازمند سرمایه کلان است.
پای تحریم در میان است
وی تصریح کرد: همان‌طور که وزیر نفت می‌گوید خارج کردن و پالایش این گاز و همچنین انتقال آن نیازمند سرمایه و تکنولوژی است که البته تحریم موانعی بر سر راه دستیابی به هر دو ایجاد کرده است.
وی تاکید کرد: باید توجه داشت مشکل ایران تنها سرمایه نیست، به فرض اگر ایران بتواند به طریقی این مشکل را حل کرده و به سرمایه لازم برای توسعه دست یابد، باز هم برای توسعه صنعت گاز به تکنولوژی روز دنیا نیاز دارد و اگر این تکنولوژی را به دلیل تحریم در اختیار نداشته باشیم، نمی‌توانیم کار از پیش ببریم.
وی تاکید کرد: اجرای این کار مستلزم حل و رفع شدن تحریم‌ها و پذیریش FATF است و تا زمانی که این موارد حل نشود حتی اگر بتوانیم سرمایه مورد نیاز را از منابع کشور تامین کنیم؛ سیستم بانکی بین‌المللی کار را با مشکل مواجه خواهد ساخت و در نتیجه این پروژه با مشکلات جدی مواجه خواهد شد و مسائل تنها به استخراج گاز از منابع زیرزمینی محدود نخواهد شد.
قربان درباره سرمایه مورد نیاز اعلامی از سوی وزیر نفت گفت: بنده راجع به مبلغ برآورد شده از سوی وزیر نفت نظری ندارم زیرا وی بر مبنای داده‌ها و اطلاعات دقیق شرکت نفت به ذکر این مبلغ سرمایه مورد نیاز پرداخته است؛ در نتیجه بنده بحثی درباره مبلغ اعلام شده ندارم و احتمالا آنچه وزیر نفت اعلام کرده، صحیح است اما آنچه می‌توانیم درباره آن نظر بدهیم این است ایا می‌توان چنین امکانی را ایجاد کرد. ما لازمه‌ها را می‌گوییم.
کارشناس ارشد حوزه انرژی بیان کرد: برای تولید گاز راه ساده‌تری هم وجود دارد به این صورت که می‌توان از حضور شرکت‌های بزرگ نفت و گاز دنیا استفاده کرد تا با سرمایهگذاری در این بخش نفت و گاز تولید شود و بخشی از تولیدات بهره‌برداری شده را آنها بردارند و بخشی را در اختیار ما قرار دهند. اما این کاری نیست که فعلا بتوانیم انجام دهیم.
ایران جایگزین روسیه می‌شود؟
وی در پاسخ به این پرسش که آیا انجام این کار نیز مستلزم رفع تحریم‌ها و پذیرفتن FATF است، توضیح داد: بله، بدون شک باید این موارد انجام شود.
قربان در پاسخ به این پرسش که با توجه نبود سرمایهگذاری در حوزه انرژی گاز، آیا می‌توان به جایگزین شدن آسان گاز تولیدی ایران به جای روسیه در سایر کشورها و به ویژه اروپا فکر کرد، گفت: کاملا صحیح است زیرا حتی اگر تمام شرایط هم مهیا بود، خطوط انتقال گاز به اروپا یا باید از طریق ترکیه یا دریا و... صورت می‌گرفت که نیازمند صرف زمان سه تا چهار ساله است.
نرسی قربان در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: به فرض اگر ایران بتواند به طریقی مشکل ۸۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری مورداشاره وزیر نفت را در صنعت گاز حل کرده و به سرمایه لازم برای توسعه دست یابد؛ باز هم برای توسعه این صنعت به تکنولوژی روز دنیا نیاز دارد و تحریم‌ها مانعی در این مسیر است
وی درباره زمان مورد نیاز تولید روزانه یک میلیارد و 400 میلیون مترمکعب گاز در صورت تامین بودجه 80 میلیارد دلاری مورد اشاره وزیر نفت بیان کرد: بر اساس حدس بنده اگر سرمایه مورد نیاز به صورت کامل تامین شود به حداقل سه سال زمان نیاز است تا بتوان به این میزان تولید گاز دست یافت؛ البته باید توجه داشت اگر مشکل تحریم و FATF حل شود و ورود تکنولوژی و پول به کشور با مشکل مواجه نشود، ظرف مدت زمان 3 سال می‌توان این کار را انجام داد.
این اقتصاددان خطاب به دولتمردان توصیه کرد: تعامل با جهان را باید مدنظر قرار دهیم؛ توصیه بنده به تمام دولت‌ها این بوده که سعی کنیم پول دولت را برای تعلیم و تربیت و بهداشت صرف کنیم؛ زیرا سرمایهگذاران خارجی تمایل دارند تا در حوزه نفت و گاز ایران سرمایهگذاری کنند و در کنار آن می‌توان از حضور سرمایهگذاران داخلی نیز استفاده کرد تا گاز را تولید کنند و ضمن دستیابی به منافع خود، منافع ما نیز تامین شود.
وی در پاسخ به این پرسش که «بیشتر کشورهای دنیا به دنبال استفاده از انرژی پاک و جایگزینی آن با سوخت‌های فسیلی هستند، آیا در این زمینه برنامه‌ریزی مناسبی در کشور صورت گرفته است،» اظهار کرد: در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران اقداماتی انجام شده است و این‌گونه نیست که کاری انجام نشده باشد. هرچند ممکن است این موارد کافی نبوده باشد. گاز در حال حاضر جزو پاک‌ترین انرژی‌ها نسبت به نفت و ذغال سنگ محسوب می‌شود بنابراین بهتر است از این انرژی استفاده کنیم و به عنوان کشوری که منابع عظیم نفتی و گازی در اختیار دارد اگر به سرعت به دنبال جایگزینی انرژی‌های پاک باشیم؛ ممکن است هیچ‌گاه نتوانیم از منابع طبیعی خود استفاده کنیم بنابراین بهتر است این اقدام توأمان، همزمان و به تدریج صورت گیرد.
نظر شما