در روزهایی که هریک از ما در شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌های خدماتی بسیاری عضویت داریم، یکی از مشکلات بزرگ انتخاب رمزعبور مناسب است و به توصیه محققان امنیتی، رمزهای عبور شما نباید یکسان باشند. به‌صراحت می‌توان گفت درنظرگرفتن رمزهای عبور آن‌هم با علائم و نشانه‌های مختلف و یکسان‌نبودن رمزها قطعاً کاربران را در به‌خاطر‌سپردن آن‌ها دچار مشکل خواهد کرد.
سرویس‌های مدیریت رمزعبور طراحی شده‌اند تا کاربران را از شرّ به‌خاطر‌سپردن رمزهای عبور پردردسر نجات دهند. این سرویس‌ها که چندین سال است استفاده از آن‌ها در بین افراد رایج و در گذشته نیز تعدادی از آنان معرفی شده‌اند، بستر امنی را برای ذخیره‌کردن و دسترسی به تمامی رمزهای عبور شما در یک مکان فراهم می‌کنند و بهترین راهکار برای مدیریت رمزهای عبور محسوب می‌شوند.
عناوین این مقاله :
نحوه عملکرد ابزارهای مدیریت رمز عبور
ویژگی های یک پسورد منیجر قدرتمند
معرفی بهترین پسورد منیجرهای سال ۲۰۲۲
آیا می‌توان از مرورگر وب برای مدیریت رمزهای عبور استفاده کرد؟
برنامه مدیریت رمز عبور چیست؟
برنامه‌های مدیریت رمز عبور یا پسورد منیجرها، مخزنی برای ذخیره و نگه‌داری از رمزهای عبور شما محسوب می‌شوند، بنابراین دیگر نیاز نیست که رمزهای عبور وب‌سایت‌های مختلف را در جایی یادداشت کنید یا نگرانی از فراموش کردن آن‌ها داشته باشید. این ابزارها به‌صورت اپلیکیشن یا افزونه مرورگر روی سیستم‌عامل‌های چون ویندوز، مک، اندروید و iOS نصب می‌شوند. از این طریق می‌توان در همه‌جا به این رمزها دسترسی داشت و شما برای دسترسی به رمزهای خود تنها لازم است که فقط یک رمز اصلی (Master password) را به‌خاطر بسپارید.
این ابزارها همچنین هنگام نیاز به ورود رمز در سایت‌ها و اپلیکیشن‌های مختلف به‌طور خودکار فراخوانی شده و رمز ذخیره‌شده مربوط به آن سایت یا اپلیکیشن را به شما پیشنهاد می‌دهند تا نیازی به باز کردن نرم‌افزار آن‌ها نداشته باشید. از آنجاکه بیشتر کاربرد سرویس‌های پسوردمنیجر به ورود اطلاعات در وب‌سایت‌ها معطوف می‌شود، توسعه‌دهندگان این ابزارها افزونه‌هایی مخصوص مرورگرها منتشر می‌کنند تا استفاده از آن‌ها توسط کاربر راحت‌تر شود.
نحوه عملکرد ابزارهای مدیریت رمزعبور
پیش از آنکه نحوه عملکرد پسورد منیجرها را توضیح دهیم، لازم است به‌اختصار درباره قابلیت ذخیره رمزعبور در مرورگرها صحبت کنیم. مرورگرهای مختلف ازجمله گوگل کروم و مایکروسافت اج، بخشی برای ذخیره‌سازی پسوردهای شما دارند؛ به‌طوری‌که وقتی برای ورود به هر وب‌سایت رمز خود را وارد کنید، اعلان ذخیره رمز در بالای صفحه به‌نمایش درمی‌آید. اگر آن را ذخیره کنید، رمزعبور در اکانت متصل به مرورگر ثبت می‌شود و هنگام ورود مجدد به وب‌سایت لازم نیست رمزتان را دوباره وارد کنید و با یک دکمه می‌توانید رمز ذخیره‌شده را فراخوانی کنید.
معمولاً اکثر مرورگرها قابلیت همگام‌سازی دارند و می‌توانید در دستگاه‌های مختلف به رمزها دسترسی داشته باشید؛ اما اگر بخواهید علاوه‌بر مرورگر در اپلیکیشن‌ها نیز به رمزهای خود دسترسی داشته باشید، به ابزار مدیریت رمزعبور نیاز خواهید داشت. اما این دلیل اصلی استفاده از پسورد منیجرها نیست.
نحوه عملکرد پسورد منیجرها بدین‌شکل است که یک حساب کاربری با اختصاص یک مستر پسورد یا رمز اصلی برای شما ساخته می‌شود و می‌توانید اطلاعات حساب‌های خود را در آن به‌صورت دستی یا خودکار وارد کرده و در‌نهایت روی ذخیره ضربه بزنید تا برای همیشه در نرم‌افزار ذخیره شود. برای دسترسی و مشاهده این رمز و سایر رمزهای ذخیره‌شده در مواقع لزوم تنها باید رمز اصلی را برای ورود به نرم‌افزار وارد وارد کنید.
این ابزار در حالت ذخیره‌سازی خودکار رمز، هنگام ساخت حساب کاربری یا ورود در وب‌سایت‌های مختلف، به‌طور هوشمند به‌شما پیشنهاد ذخیره‌سازی رمز را داده و نیازی به وارد کردن دستی آن وجود ندارد. همچنین پس از هربار تغییر رمزعبور یا تعریف رمز جدید، می‌توانید آن را به‌روزرسانی کنید.
ویژگی های یک پسورد منیجر قدرتمند
ابزارهای مدیریت رمزعبور تنها برای ذخیره‌کردن رمز کاربرد ندارند، در این صورت تفاوتی با پسورد منیجر مرورگرها نخواهند داشت. این ابزارها را می‌توان به یک گاوصندوق برای حفظ اسناد و مدارک مهم تشبیه کرد، بنابراین پارامتر امنیت در آن‌ها حرف اول را می‌زند و مهم‌ترین ویژگی آن محسوب می‌شود. یک پسورد منیجر خوب، قابل‌اعتماد و شناخته‌شده از بالاترین استانداردها دربرابر رخنه‌های امنیتی و تدابیر محافظتی در صورت نشت یا حمله‌های سایبری بهره می‌برد.
دومین ویژگی مهم در این ابزارها، قابلیت تولید رمزهای پیچیده است. اکثر کاربران معمولاً رمزهایی را درنظر می‌گیرند که کوتاه یا به‌خاطر سپردن آن راحت باشد. همان‌طور که می‌دانید، یکی از دلایل اصلی هک شدن، انتخاب رمزهای ساده است. یک رمز عبور هرچقدر پیچیده‌تر باشد ریسک حدس‌زده شدن آن توسط ربات‌ها کاهش می‌یابد. بنابراین پسورد منیجرها در ساده‌ترین حالت باید بتوانند رمزهای عبور امن و پیچیده‌ای توسط پایگاه داده رمزنگاری‌شده خود ایجاد کنند و صرف ذخیره‌سازی رمزهای عبور پرریسک برای یک ابزار مدیریت رمزعبور کافی نیست.
در وهله‌ی بعد، باید در خصوص رمزهای غیراستاندارد و پرخطری که قبلا توسط کاربر ایجاد شده‌اند، به او هشدار داده و او را وادار به تغییر رمز کنند. این سه از مهم‌ترین ویژگی‌های این ابزارها به شمار می‌روند که درواقع برای حفظ بیشتر امنیت حساب‌های شما درنظرگرفته شده‌اند.
ابزارهای مختلف از این دست، قابلیت‌های دیگری برای ترغیب کاربر به استفاده از این آن‌ها فراهم می‌کنند که می‌توان به امکان استفاده در حالت آفلاین، دسته‌بندی رمزها، ورودی و خروجی گرفتن از رمزها، ورود خودکار رمز (Auto fill) با امکان احراز هویت بیومتریک، تولید رمزهای دوره‌ای یا یک‌بار‌مصرف و به‌اشتراک‌گذاری رمزعبور (برای اکانت‌های خانوادگی) برای اشاره کرد.
از دیگر تمهیدات پسورد منیجرهای مختلف برای افزایش سطح امنیتی می‌توان احراز هویت دومرحلهای در هنگام ورود مسترپسورد، تغییر خودکار رمزعبور، هشدارهای امنیتی خودکار و قابلیت سنجش میزان امنیت رمزهای ذخیره‌شده را مثال زد. گفتنی است که وجود برخی از این موارد ضروری نیست و خیلی از کاربران از همه این ویژگی‌ها استفاده نمی‌کنند؛ اما در‌صورت وجود هرکدام، برای آن نرم‌افزار مزیت محسوب می‌شود.
معرفی بهترین پسورد منیجرهای سال ۲۰۲۲
پسورد منیجر Zoho
سرویس مدیریت رمز Zoho را می‌توان به‌عنوان یکی از بهترین ابزارهای مدیریت رمزعبور رایگان مثال زد؛ چراکه می‌توانید آن را در دستگاه‌های مختلف اجرا و به تعداد نامحدود رمزعبور ذخیره کنید. استفاده از اپلیکیشن Zoho Password manager بسیار ساده است. کاربران پس از دانلود نرم‌افزار و ثبت‌نام در آن، می‌توانند افزونه آن را نیز به مرورگر خود اضافه و پسوردهای خود را در دو یا چند دستگاه مدیریت کنند. در ویدئوی زومیت، نحوه نصب و استفاده از این ابزار آموزش داده شده است.
پسورد منیجر Bitwarden
پسورد منیجر Bitwarden یکی از بهترین و شناخته‌شده‌ترین پسورد منیجرهای حال‌حاضر است. این ابزار قابلیت‌های متعددی دراختیار کاربر قرار می‌دهد و در دو پلن رایگان و اشتراکی عرضه می‌شود. اشتراک سالانه پسورد منیجر Bitwarden از ۱۰ دلار شروع می‌شود. نسخه رایگان این اپ را می‌توانید در دستگاه‌های مختلفی اجرا کنید.
اشتراک پریمیوم Bitwarden به شما امکان می‌دهد رمزها، لاگین‌ها، عضویت‌ها و... را با خانواده و دوستان مورداعتمادتان به‌اشتراک بگذارید و از احراز هویت چند‌عاملی از‌طریق YubiKey استفاده و یک گیگابایت فضای ذخیره‌سازی رمزگذاری‌شده دریافت کنید. نسخه رایگان Bitwarden ویژگی امکان ارسال پیامک یک‌به‌یک به نام Bitwarden Send را نیز ارائه می‌دهد که با استفاده از آن می‌توان اطلاعات را با افراد دیگر به‌اشتراک گذاشت. برای استفاده راحت‌تر از این ابزار، می‌توانید افزونه آن را به مرورگر خود اضافه کنید.
پسورد منیجر LastPass
LastPass از محبوب‌ترین سرویس‌های مدیریت رمزعبور به‌شمار می‌رفت و یکه‌تاز این حوزه محسوب می‌شد. در چند سال اخیر، این ابزار جزو پسورد منیجرهای پرکاربرد در ایران بوده است؛ اما پس از تغییر امکانات نسخه رایگان آن، از محبوبیتش کاسته شد. این تغییر در نسخه رایگان باعث می‌شد تا کاربران فقط بتوانند اکانت خود را روی یک دستگاه فعال کنند؛ ازاین‌رو، کاربران ترجیح دادند به‌سمت استفاده از ابزارهای دیگر مهاجرت کنند.
روی‌هم‌رفته، پسورد منیجر لست‌پس همچنان جزو ابزارهای مدیریت رمزعبور برتر و امن محسوب می‌شود. اشتراک پریمیوم این این نرم‌افزار امکانات بسیار بیشتری درمقایسه‌با نسخه رایگان دارد و می‌توان آن را به‌صورت سالانه خرید.
پسورد منیجر 1Password
پسورد منیجر 1Password نیز در فهرست بهترین ابزارهای مدیریت رمزعبور جای دارد. این ابزار امکانات بسیار زیادی دارد و فضایی امن را دراختیار کاربر قرار می‌دهد. این ابزار با سیستم‌عامل‌های مختلف کاملاً سازگار است و می‌توان آن را روی دستگاه‌های مختلف اجرا کرد.
1Passwordطراحی و رابط کاربری ساده و زیبایی دارد؛ اما متأسفانه فاقد نسخه رایگان است. گفتنی است کاربران ابتدا به‌مدت ۱۴ روز مهلت تست و استفاده از همه امکانات این سرویس را خواهند داشت؛ اما پس از گذشت دو هفته، همه امکانات غیرفعال خواهند شد.
اشتراک انفرادی این ابزار ۳۶ دلار در سال است و با یک گیگابایت فضای ذخیره‌سازی اسناد و احراز هویت دومرحلهای اختیاری از‌طریق Yubikey برای امنیت بیشتر ارائه می‌شود. وان پسورد بخشی به نام «حالت سفر» دارد که به شما امکان می‌دهد داده‌های حساستان را هنگام سفر از دستگاه خود حذف و پس از بازگشت با یک کلیک آسان آن را بازیابی کنید.
پسورد منیجر Dashlane
ابزار مدیریت پسورد Dashlane نیز نسخه رایگان و اشتراکی دارد. نسخه رایگان این ابزار فقط روی یک دستگاه فعال می‌شود و تنها می‌توان پنج رمزعبور را روی آن ذخیره کرد. با‌این‌حال، یکی از پرکاربردترین پسورد منیجرهای حال‌حاضر است. نسخه اشتراکی نیز امکاناتی همانند ابزارهای معرفی‌شده دراختیار کاربران قرار می‌دهد. ابزار مدیریت پسورد Dashlane نسخه Family نیز دارد؛ یعنی با خرید اشتراک سالانه خانوادگی، چند فرد می‌توانند از این ابزار روی چند دستگاه و به‌صورت هم‌زمان استفاده کنند.
پسورد منیجر KeePassXC
KeePassXC آخرین ابزار مدیریت رمزی است که قصد داریم آن را معرفی کنیم. این ابزار کاملاً رایگان است و کاربران می‌توانند با ثبت‌نام در آن، از امکانات آن بهره‌مند شوند. نکته مهم دیگر این است که KeePassXC رابط کاربری پیچیده‌تری داشته و بیشتر برای کاربران حرفه‌ای مناسب است. این نرم‌افزار در ابتدا فقط برای ویندوز دردسترس بود؛ اما امروزه برای سیستم‌عامل‌های مختلف نیز دردسترس است.
آیا می‌توان از مرورگر وب برای مدیریت رمزهای عبور استفاده کرد؟
همان‌طور که در ابتدا اشاره کردیم، مرورگرها نیز قابلیت مدیریت و ذخیره‌سازی رمزهای عبور را ارائه می‌دهند. حتی می‌توانید یک رمزعبور اصلی برای باز‌کردن قفل اطلاعات خود در مرورگر تنظیم کنید. استفاده از قابلیت ذخیره رمزعبور مرورگر بدون شک بهتر از استفاده‌نکردن از پسورد منیجرها است؛ اما قطعاً قابلیت‌ها و مزایای امنیتی پسورد منیجرها را نخواهند داشت. بنابراین پسورد منیجرها با قابلیت‌های متنوع خود می‌توانند نقش بسزایی در افزایش سطح امنیت کاربران و راحتی آن‌ها در مدیریت رمزهای مختلف ایفا کنند.
دیدگاه شما کاربران زومیت درباره استفاده از پسورد منیجرها به‌جای ابزار ذخیره رمز در مرورگرهای مختلف چیست؟
نظر شما