پالمیرا در گذشته یکی از شهرهای بسیار مهم در مرکز سوریه بودهاست که در یک بیابان در ۲۱۵ کیلومتری شمال شرق دمشق و ۱۲۰ کیلومتری جنوب غرب رود فرات واقع شدهاست. این شهر به عنوان یک کاروانسرا برای افرادی که از صحرای سوریه عبور میکردهاند بسیار با اهمیت بوده و به همین دلیل «عروس کویر» خوانده میشدهاست. شهر باستانی تدمر یا همان «پالمیرا» در استان حمص واقع شده است. این شهر زیبا در سال 274 میلادی توسط اورلیانوس، امپراتور روم درجنگی خونین که بین ملکه زنوبیا «ملکه تدمر» رخ داد ویران شد.
راه تجارتی تدمر به مصر بیش از 400 سال پر رونق و در مسیر قافلههای تجارتی بین مملکت انباط و تدمر بوده و دارای آثار رومی زیادی است. گفته میشود شهر تدمر را اشکانیان در زمان حکومت وسیع خود که تا صحرای شامات گسترده شده بود بنا کردند ولی خیلی زود به دلیل حملههای رومیان این شهر از خاک ایران جدا شد و در اختیار رومیان قرار گرفت.
پالمیرا یکی از مهمترین کانونهای فرهنگی جهان باستان به شمار میرود. شهر از قرن اول میلادی بر اساس فرهنگ یونان و روم و سنتهای محلی و نفوذ فرهنگی امپراتوری ایران بنا شده است. پالمیرا وقتی که در نیمه نخست قرن اول میلادی کنترل آن منطقه به دست رم افتاد، احداث شد و به استان سوریه روم ضمیمه شد. این شهر کم کم رونق گرفت و از واقع شدن در نزدیکی «جاده ابریشم» که ایران، هند، چین و رم را به هم متصل میکرد، بهرهمند شد. در این شهر تاریخی منحصر به فرد بناهای تاریخی مهمی برجا مانده است که در میان تحسینبرانگیزترین بناهای آن که به خوبی حفظ شده است، ردیفهای ستونی بزرگی است که در دروازه شهر تاریخی قرار گرفته است. این روزها جهان با نگرانی به وقایع سوریه مینگرد. اولین بار است که حضور داعش و نیروهای تروریستی ضد دولتی در سوریه، موجب نگرانی کشورهای اروپایی و غربی نیز شده است. با گذشت حدود سه سال از زمان آغاز جنگ داخلی در سوریه و بعد تهاجم گروه داعش و النصره به شهرهای مختلف سوریه، اتفاقات زیادی در این کشور افتاده است. مردم انتخاب خود را کردهاند و در انتخابات ریاست جمهوری سال پیش برای بار دیگر به بشار اسد رای دادند، اما جبهه متحد غربی – عربی تحمل چنین مسئله ای را نداشته و سعی داشت به هر طریق ممکن، راه برای از بین بردن یکی از پایه های مهم محور مقاومت در منطقه را باز کند. این روزها با این حال آنها هم نگران داعش و اقداماتی که ممکن است در پالمیرا انجام دهد، هستند. سازمانهای بینالمللی، کشورهای مهم جهان از نظر فرهنگی و باستانی و همچنین سازمانهای میراث فرهنگی جهانی بارها و بارها در مورد تصرف شدن پالمیرا به دست داعش هشدار دادهاند.
با این حال دو روز است که این نگرانی به عذابی سخت برای حامیان میراث باستانی سوریه تبدیل شده است. آیا داعش مانند آنچه با میراث فرهنگی عراق کرد، به جان پالمیرا و آثار باستانی این شهر نیز میافتد؟ در کدام بازار میتوان بقایای مانده از این توحش را جستجو کرد و د ر کدام موزه بزرگ غربی میتوان ردپایی از این میراث پیدا کرد؟ آنچه طالبان با میراث فرهنگی افغانستان کرد و آنچه داعش با میراث فرهنگی عراق کرد، قرار است برای سوریه نیز تکرار شود؟ سازمانها و گروه های طرفدار آثار باستانی و فرهنگ غنی منطقه، تنها کاری که میتوانند انجام دهند، درخواست رسمی و خواهش از داعش برای از بین نبردن آثار باستانی این منطقه مهم باستانی است.
زمانی که شهر حمص به دست تروریستها افتاد، زمانی که تعداد دیگری از شهرهای سوریه، دستخوش جنگ با تروریستها بودند، هیچ کدام از رسانه های غربی دلسوزیای برای مردم و شهروندان سوری نداشتند. آنها این جنگ را طبیعی و یکی از پیامدهای بهار عربی در منطقه میدانستند. از نظر آنها سوریه و نظام بشار اسد که در حال جنگ با تروریستها باشد، برای سلامت و امنیت رژیم صهیونیستی خطر کمتری داشت به همین دلیل تعداد زیاد کشتهها و آوارگان و خرابیهای موجود در سوریه که نیمی از این کشور را به ویرانه ای بزرگ تبدیل کرده بود، چندان مورد توجه این رسانهها قرار نمیگرفت. حالا شهر تدمر و یا همان پالمیرا، به نقطه عطفی تاریخی در روزهای جنگ تبدیل شده است. نقطه عطفی که کشورهای غربی را نیز به واکنش در برابر تروریستها واداشته است. اما مطبوعات و رسانه های دنیا راجع به عواقب حمله تروریستها به این شهر تاریخی چه میگویند؟
از دست دادن پالمیرا برای دمشق به چه معناست؟
عروس کویر در دست دیو داعش
صاحبخبر -
∎