اف. مایکل وودریچ، استاد روابط بین‌الملل و علوم سیاسی دانشگاه کانزاس آمریکا است. وی سال‌ها به بحث و بررسی در حوزه مسائل سیاسی و بحران‌های خاورمیانه پرداخته‌ است. وی در گفت‌و‌گو با ایلنا نظرات خود در مورد تنش‌ها و شرایط فعلی را بیان کرد:

لیندسی گراهام پس از صحبت درباره ترور مورد انتقاد گسترده قرار گرفت

اف. مایکل وودریچ در ابتدا در مورد اظهارات تهدیدآمیز یکی از سناتورهای آمریکایی علیه دانشمندان ایرانی گفت: لیندسی گراهام در یک برنامه خبری محافظه‌کار پیشنهاد کرد که کسی در روسیه باید پوتین را به نفع روسیه ترور کند. او به محض بیان این جمله، توسط اعضای حزب خود (حزب جمهوری‌خواه) و قطعاً از سوی دولت و حزب دموکرات مورد انتقاد شدید و گسترده قرار گرفت. واضح بود که رهبران دو حزب معتقد نیستند که چنین چیزی گفته یا انجام شود.

بی‌ثباتی منطقه‌ای در بسیاری از نقاط می‌تواند باعث بی‌ثباتی جهانی شود

وی در مورد همکاری میان کشورهای همسایه گفت: بی‌ثباتی در مناطق خاص در بین کشورها هم امکان و هم نیاز به مداخله کشورهای قدرتمند در مناطق دیگر را ایجاد می‌کند. غالباً تئوری‌های توطئه وجود دارد که کشورهای بزرگ می‌خواهند مداخله کنند، و ممکن است در برخی شرایط چنین باشد -طرح‌ها و نقشه‌های امپراتوری «روسیه بزرگ»- روسیه اغلب باعث شده است که آنها از بهانه بی‌ثباتی یک کشور برای توجیه مداخله خود استفاده کنند. اما بی‌ثباتی منطقه‌ای در بسیاری از نقاط می‌تواند باعث بی‌ثباتی جهانی شود که تأثیرات منفی بر همه دارد. به عنوان مثال، بخش بزرگی از خاورمیانه خانه بخش بزرگی از انرژی است که انرژی بیشتر نقاط جهان را تامین می‌کند.

این استاد دانشگاه گفت: بی‌ثباتی در این منطقه هزینه‌هایی را ایجاد می‌کند که بر بسیاری دیگر تأثیر می‌گذارد، بنابراین کشورهایی که به شیوه‌های  غیرقابل پیش‌بینی رفتار می‌کنند، نگرانی‌هایی را ایجاد می‌کنند که قدرت‌های خارجی را به تلاش برای حفظ ثبات می‌آورد. به عنوان مثال، اگر ایران شروع به برقراری روابط دیپلماتیک و عادی‌سازی با کشورهای همسایه خود کند، دخالت آمریکا و کشورهای غربی در منطقه را به شدت کاهش می‌دهد.

پوتین با محاسبه نادرست از مقاومت اوکراین تحقیر شده است

وی در مورد حمله روسیه به اوکراین گفت: روسیه یک اشتباه محاسباتی بسیار غم‌انگیز انجام داده است که عواقب وحشتناکی برای مردم اوکراین و روسیه به همراه داشته است. او در تمایل خود برای تقویت قدرت خود، از روایت‌های قدیمی روسیه استفاده می‌کند تا اوکراین را به عنوان «روسیه کوچک» ببیند که باید دوباره در حوزه نفوذ روسیه گنجانده شود. همچنین واضح است که حرکت اوکراین به سمت اروپای غربی، اتحادیه اروپا و ناتو (و دموکراسی) ضربه  مهمی به روانشناسی پوتین بود.

این استاد دانشگاه ادامه داد:  اغلب تصور می‌شود که پادشاهی اولیه روسیه با پایتخت آن در کی یف پایه و اساس تمدن اسلاو روسیه است. بنابراین، در حالی که ما نباید پویایی و اهمیت ژئوپلیتیکی اوکراین را نادیده بگیریم، اهمیت عاطفی بیشتر آن ناشی از آن چیزی است که اغلب به عنوان پیوندهای تاریخی طولانی مدت آن با مرکز تاریخ روسیه تلقی می‌شود. همچنین به همین دلیل است که پوتین در مورد واکنشی که اوکراینی‌ها به طور کلی در مورد تهاجم خواهند داشت، محاسبه اشتباه کرد.

وی گفت: او انتظار مقاومت بسیار کمتری را نسبت به ارتشش داشت. او فرض می‌کرد که هویت ملی اوکراین عمدتاً احساسات ضعیف تنها چند نفر است که او از آنها به عنوان نازی یاد می‌کند. تهاجم به این کشور مستقل به جهان نشان داد که اوکراینی‌ها واقعاً به ملت خود و یکدیگر اعتقاد دارند. پوتین در حال شکست است و او می‌داند که برنامه‌های اولیه او به نتیجه نخواهند رسید و با محاسبه نادرست از مقاومت اوکراین تحقیر شده است و اقتصاد کشورش در حال ویران شدن است. او خروجی آشکاری از درگیری ندارد که به او اجازه پیروزی بدهد.

اوکراینی‌ها بدون کمک رنج زیادی متحمل خواهند شد 

وودریچ یادآور شد: حتی اگر او موفق شود کشور یا پایتخت را اشغال کند، ارتش ضعیف او باید به طور نامحدود در آنجا بماند و با مقاومت‌هایی روبرو شود که احتمالاً شبیه تجربه اتحاد جماهیر شوروی در افغانستان است من فکر می‌کنم ایالات متحده و کشورهای اروپایی سخت تلاش می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که جنگ بزرگی اتفاق نمی‌افتد، اما این بدان معناست که اوکراین احتمالاً برای مبارزه با همسایه متجاوز خود بدون کسی که به آنها کمک کند، رنج زیادی متحمل شود.

وی اظهار داشت: بسیاری از افرادی که رویدادها را از نزدیک دنبال می‌کنند، نگران این هستند که اگر اوضاع برای پوتین بسیار بد پیش برود و تحریم‌ها اقتصاد او را در داخل کشور ویران کند، چون او می‌داند که ضرر خواهد کرد، انگیزه‌ای خواهد داشت تا عمداً کشورهای ناتو را به داخل بکشاند.

 هزینه عمل نکردن بر اساس اصول حقوق بشر به معنای از دست دادن جان‌های بیشتر است       

وودریچ مورد انفعال سازمان‌های بین‌المللی در مورد ایران و تهدیدها علیه ایران و حتی اوکراین گفت: متأسفانه در میان جامعه بین‌المللی به راحتی می‌توان در مورد ارزش‌ها و اصول صحبت کرد. عمل کردن به آنها بسیار سخت‌تر است. منظور من این نیست که واقعاً به این ارزش‌ها - حداقل در سطحی - اعتقاد ندارند، اما هزینه عمل نکردن بر اساس آرمان‌ها و اصول حقوق بشر به معنای از دست دادن جان‌های بیشتر است. این قطعا در مورد اوکراین صدق می‌کند.

 

وی افزود: من فکر می‌کنم بسیاری از مردم در سراسر جهان از روسیه عصبانی و ناامید هستند، اما فراتر از دادن چیزی به اوکراینی‌ها جز تدارکات و تسلیحات و اعمال تحریم‌ها علیه روسیه، رهبران اکثر کشورها متوجه شده‌اند که دفاع از اوکراین و توقف نقض حقوق بشر توسط روسیه به معنای ورود به این جنگ است. جنگ با روسیه در این مرحله، جهان آماده جنگ در مورد با روسیه نیست، اگرچه آنها به شدت نگران و خشمگین هستند در مورد آنچه در اوکراین اتفاق می‌افتد.

 

این استاد دانشگاه تاکید کرد: واضح است که حقوق بشر نقض می‌شود، اما مشخص نیست که چگونه می‌توان جلوی آن را گرفت. مداخله با یک قدرت هسته‌ای بزرگ که قبلاً تهدید به استفاده از قابلیت‌های هسته‌ای خود کرده و آنها را "در حالت آماده‌باش" قرار داده است، آسان نیست.

برجام برای همه به جز روسیه خوب بود

وی در مورد رفتار روسیه در مذاکرات وین گفت: روسیه حداقل در زمان پوتین همیشه بازی خودش را می کند. من هیچ کشوری را ندیدم که سعی کند با پوتین دوست شود و این برای آنها خوب باشد مگر اینکه آنها اسلاو و مسیحیان ارتدوکس باشند که می‌خواستند اقمار روسیه باشند. برای پوتین، همه توافقات و اتحاد بین رهبران و کشورها موقتی و بر اساس نیازهای او است. در طول یک دهه گذشته، متأسفانه، من دیده‌ام که پوتین به طرز بدی هم ترکیه و هم ایران را به نفع خود مدیریت کرده است. این توافق برای همه به جز روسیه خوب بود. اگر ایران و آمریکا مجدداً به توافق‌هایی برسند، به این معنی است که نفت ایران جریان خود را افزایش می‌دهد، که در حال حاضر برای روسیه بد است.

این استاد دانشگاه یادآور شد: ایالات متحده در تلاش است تا ببیند آیا آنها می‌توانند با ونزوئلا و ایران دوباره وارد نوعی توافق شوند تا به حفظ تحریم‌ها علیه روسیه کمک کنند و در عین حال جریان جهانی نفت را برای جلوگیری از فروپاشی اقتصاد جهانی ادامه دهند. روسیه از عمد مانع ایجاد کرد تا از توافقی که به نظر می‌رسید در حال انجام است، جلوگیری کند. آنها فقط نمی‌خواهند این توافق اتفاق بیفتد تا جریان نفت ایران همچنان محدود شود.

ارتباط بیشتر با جهان  می‌تواند ایران را قوی‌تر و شکوفاتر کند

وودریچ در ادامه گفت: اگر ایران به سمت عادی‌سازی روابط خود با جهان حرکت کند هرچیزی ممکن است. من فکر می‌کنم که تمایل دولت فعلی ایالات متحده و بسیاری از رهبران در ایالات متحده برای عادی‌سازی روابط با ایران وجود دارد البته اگر دولت کنونی ایران متوجه شود که ایران با موضع مقاومت و انزوای اقتصادی رشد نخواهد کرد، بلکه با یکپارچگی دیپلماتیک و اقتصادی، اوضاع می‌تواند به سرعت تغییر کند. ایران دارای منابع انسانی، مادی و صنعتی بزرگی است که به عنوان یک کشور بسیار سریع رشد و شکوفا می‌شود. ارتباط بیشتر با جهان  می‌تواند ایران را قوی‌تر و شکوفاتر کند. در میان مردم ایران پتانسیل زیادی برای نوآوری، خلاقیت و رشد اقتصادی وجود دارد که به دلیل فضای کنونی که ناشی از اقدامات رهبران آمریکا و غرب و اقدامات مسئولان ایران است، در حال خفه شدن است.

ایران، می‌تواند در صلح رشد کند

وی خاطرنشان کرد: با توجه به تمام موانعی که ایران در دهه‌های اخیر با آن روبرو بوده است، همچنان کشوری نسبتاً قوی و مقاوم است. تصور کنید اگر آن موانع تا حد زیادی برداشته شوند چه اتفاقی می‌افتد. در واقع، بسیاری بر این باورند که خصومت بین دو طرف یک منفعت کلی برای اسرائیل است، زیرا از آن برای توجیه حمایت قوی آنها از غرب در دفاع از آنچه به عنوان تهدیدهای ایران می‌دانند استفاده می‌شود. ایران، می‌تواند در صلح رشد کند. ممکن است نهادهای امنیتی در اسرائیل این را دوست نداشته باشند، اما تصور کنید که پول موجود در بودجه ملی کشورها که در حال حاضر به دلیل تهدیدات فعلی صرف هزینه‌های نظامی می‌شود، می‌تواند برای توسعه وضعیت مردم در کشورشان دوباره توزیع شود. مخصوصاً برای ایران، این می‌تواند تفاوت چشمگیری در وضعیت زندگی بسیاری در ایران ایجاد کند.

یک توافق جدید می‌تواند بدون حضور روسیه منعقد شود

این استاد دانشگاه همچنین گفت: من نمی‌دانم که آیا توافق فعلی به روسیه اجازه می‌دهد از آن انصراف دهد یا خیر، در هر صورت، یک توافق جدید در همین راستا می‌تواند بدون روسیه انجام شود و بسیاری از طرف‌های دیگر هم به حضور روسیه  اهمیتی نمی‌دهند. بزرگترین دلیل برای شامل کردن روسیه این است که یک تهدید امنیتی مهم برای ایران است. در مورد سایر کشورهایی که ایران می‌تواند با آنها توافق کند تهران می‌تواند این نگرانی را خنثی کند، اما تهدید امنیتی روسیه برای ایران احتمالاً مشکل بزرگ ایران در آینده بدون روسیه است.