ستاد سوخت هم با تاکید بر اینکه تاکنون صحبتی مبنی بر تغییر در میزان سهمیه بنزین برای سال ۹۴ نشده است، اعلام کرده بود: هیچ نظر رسمی درباره تغییر در میزان سهمیه بنزین انواع خودروها اعلام نشده است و برنامه‌ای هم برای این تغییر نداریم. در حالی كه فیض‌بخش گفته بود چنانچه بنا باشد تغییری در قیمت و یا سهمیه بنزین ایجاد شود حتما قبل از اجرا اطلاع‌رسانی خواهیم كرد، هیچ اطلاع‌رسانی در این خصوص نشد به‌طوری كه رانندگان خودروهای شخصی که در دو روز گذشته برای سوخت‌گیری به پمپ‌بنزین‌ها مراجعه کرده‌اند با تعجب از شارژ نشدن سهمیه سوخت 700 تومانی خود خبر می‌دهند؛ موضوعی که از اتحادیه جایگاه‌داران سوخت گرفته تا شرکت پخش فرآورده‌های نفتی و سازمان حمل‌ونقل و مدیریت مصرف سوخت از علت آن بی‌خبرند! ایسنا نوشت؛ بیژن حاج‌محمدرضا، رئیس اتحادیه جایگاه‌داران سوخت با تائید اینکه سهمیه‌های خردادماه به کارت‌های سوخت واریز نشده، از دلایل این تصمیم ابراز بی‌اطلاعی کرد و گفت: برای این کار با ما نیز مشورتی نشده است. به دلیل اینکه این موضوع برای رانندگان نیز اطلاع‌رسانی نشده بود، برخی رانندگان به جایگاه‌داران در این خصوص اعتراض داشتند، در حالی که جایگاه‌داران نیز خود از این تصمیم بی‌اطلاع بودند. وی عنوان کرد که دلیل واریز نشدن سهمیه‌های جدید در کارت‌های سوخت خودروهای شخصی به احتمال زیاد تک‌نرخی شدن سوخت است. پیگیری‌ها از شرکت پخش فرآورده‌های نفتی نیز حاکی از این است که این شرکت خود را به‌عنوان مجری تصمیم‌های دولت در خصوص پخش فرآورده‌های نفتی می‌داند و واریز سهمیه‌های هر ماهه سوخت بنا به دستور مسئولان دولتی انجام می‌شده است که تاکنون چیزی در خصوص واریز سهمیه‌های جدید به شرکت پخش ابلاغ نشده است و در این راستا وزارت نفت باید اطلاع‌رسانی کند. فارس نوشت؛ بیژن حاج‌محمدرضا نیز با انتقاد شدید از تصمیم خلق‌الساعه مجموعه صنعت نفت در خصوص عدم واریز سهمیه بنزین خودروهای شخصی و موتورسیکلت‌ها، گفت: همواره از مجموعه شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی درخواست کرده بودیم که ما را در مقابل تصمیمات ناگهانی خود قرار ندهید، زیرا توان پاسخگویی را به مردم نداریم. رئیس انجمن جایگاه‌داران بنزین ادامه داد: متاسفانه یکی از اقدامات خلق‌الساعه شرکت ملی پخش دو شب گذشته اجرایی شد و ما نمی‌دانستیم جواب مردم و مصرف‌کنندگان بنزین را چگونه بدهیم. وی با اشاره به اینکه این تصمیم ناگهانی دردسرهای زیادی را برای جایگاه‌داران در سرتاسر کشور ایجاد کرده است، گفت: لااقل در 100 جایگاه شهر تهران حضور پیدا کردم تا بتوانم پاسخگوی مردم باشم در صورتی که من در این تصمیم دخالتی نداشتم و حتی نمی‌دانم چرا این تصمیم گرفته شده است. حاج محمدرضا تصریح کرد: با این تصمیم خلق‌الساعه مسئولان نفتی، مردم تصور می‌کنند مجموعه جایگاه‌داران عمدا به دنبال فروش بنزین آزاد هستند و قصد فروش بنزین به صورت سهمیه‌ای را ندارند در صورتی که جایگاه‌داران تنها وظیفه فروش بنزین را دارند و می‌خواهند بنزین را به مصرف‌کنندگان عرضه کنند.

 واریز سهمیه در مرحله تصمیم‌گیری است

همچنین سخنگوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی گفت: واریز سهمیه سوخت خردادماه خودروهای سواری شخصی و موتورسیکلت‌ها در مرحله تصمیم‌گیری است و پس از ابلاغ به شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، در خصوص آن اطلاع‌رسانی خواهد شد. ایرنا نوشت؛ داوود عربعلی ابراز کرد: سهمیه بنزین خرداد ماه تمام خودروهای عمومی و وانت‌بار در موعد مقرر و در ساعت 24 روز پنجشنبه به کارت‌های سوخت واریز شده است.سخنگوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، افزود: اما سهمیه سوخت خودورهای شخصی و موتورسیکلت‌ها هنوز واریز نشده است.وی خاطرنشان کرد: شارژ سهمیه خودروهای سواری شخصی و موتورسیکلت‌ها در مرحله تصمیم گیری است و پس از ابلاغ به شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، در خصوص آن اطلاع رسانی خواهد شد.عربعلی گفت: مشکل فنی در واریز سهمیه سوخت خودروها وجود نداشته است و منتظر تصمیم نهادهای دولتی ذیربط هستیم. داوود عربعلی درباره اینکه آیا تغییرات قیمتی بنزین در راه است، توضیح داد: با توجه به توضیحات اخیر مبنی بر ماموریت شرکت ملی پخش (توزیع انواع فرآورده‌های نفتی) این شرکت هیچ مسئولیتی در این زمینه ندارد و صرفا به عنوان مجری عمل می‌کند.

 برنامه‌ای برای قطع سهمیه بنزین نداریم

گفتنی است حسین امیری‌خامکانی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس در گفت‌وگو با ایلنا در خصوص عدم واریز سهمیه بنزین خردادماه گفت: هنوز در کمیسیون انرژی برنامه‌ای در دستور کار نداریم و دولت طبق روال قبلی می‌تواند قانون را اجرا کند.وی افزود: آنچه که در خصوص هدفمندی و سهمیه‌بندی است در بودجه سال جاری آمده و دولت می‌تواند اجرا کند. خامکانی تصریح کرد: دولت در چارچوب اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها می‌تواند تصمیم بگیرد و طبق آن عمل کند.وی با تاکید بر اینکه ما برنامه‌ای  برای قطع سهمیه بنزین در دستور کار نداریم، افزود: دولت هنوز لایحه‌ای نفرستاده است.سخنگوی کمیسیون انرژی خاطرنشان کرد: طبق قانون هدفمندی یارانه‌ها دولت می‌تواند به صورت پلکانی افزایش قیمت بدهد تا پایان برنامه به قیمت خوب خلیج فارس برسیم امسال هم چیزی مثل سال قبل در بودجه سال جاری تصویب شده که از محل هدفمندی یارانه‌ها همان عددی که سال قبل بوده اعمال شود، لذا در مجلس تغییر خاصی غیر از قانون هدفمندی که چند سال قبل تصویب شده نداشتیم و در دستور کار کمیسیون انرژی نیز چیزی نداریم.

 سناریوی هدف کدام است؟

با وجود آنکه سناریوهای متعددی درباره دلیل واریز نشدن سهمیه خردادماه بنزین خودروهای شخصی مطرح می‌شود، اظهارات پنهان و آشکار مقامات مسئول حکایت از یک تصمیم در کلیت دولت درباره بنزین دارد که به احتمال زیاد می‌تواند عرضه تک‌نرخی بنزین باشد. توضیحات ناکافی دولتی‌ها در این باره در کنار اظهارنظرهای گاه و بیگاه مقامات دولتی از سخنگوی دولت تا وزیر نفت و توجه به واقعیت‌های میدانی لااقل سه سناریوی عمده را به اذهان متبادر می‌کند که هر یک از مولفه‌های جداگانه‌ای متاثر است.

 سناریوی اول: بنزین تک‌نرخی و جبران کسری بودجه دولت در هدفمندی یارانه‌ها

به‌طور طبیعی اولین گمانه‌زنی مربوط به بنزین تک‌نرخی است. در طول ماه‌های گذشته مسئولان دولتی بارها و بارها از فشار پرداخت یارانه نقدی به دستگاه‌های دولتی سخن گفته‌اند و هر یک عددی را درباره کسری پرداخت یارانه‌ها در دولت اعلام کرده‌اند. محمدرضا نوبخت به‌تازگی از ایجاد سازوکار جدید پرداخت یارانه نقدی خبر داده بود. تک‌نرخی شدن بنزین با قیمت 1000 تومان با فرض مصرف قریب به 40 میلیون لیتر بنزین سهمیه‌ای 700 تومانی توسط خودروهای شخصی می‌تواند لااقل ۳تا ۴ هزار میلیارد تومان به درآمدهای دولت از محل فروش بنزین تک‌نرخی کمک کند و عملا منابعی بسیار بیشتر از کسری بودجه یارانه‌ها نصیب دولت کند.بعضی شواهد این سناریو را تایید می‌کنند. هیات دولت در هفته گذشته کلیات تغییر در اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها را تصویب و نهادهای مسئول را به تهیه سناریوهای مربوطه مکلف کرده است. یکی از اولین موارد مطرح شده در این نهادها تک‌نرخی کردن بنزین افزایش جزئی قیمت گازوئیل همراه با اختصاص گازوئیل بر اساس بارنامه به خودروهای سنگین بوده است. یک مقام مسئول در گفت‌وگو با فارس دلیل عدم واریز سهمیه خردادماه را به یک مصوبه دولتی مرتبط دانست. از سوی دیگر، در سامانه کارت هوشمند سوخت تنها در مواردی مجوز نهادهای بالاتر مسئول در دولت برای واریز سهمیه‌ها -آنچنان که سخنگوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی به آن اشاره کرده- مورد نیاز است که قرار باشد در میزان سهمیه یا قیمت سوخت تغییر ایجاد شود. در غیر این‌صورت شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی به صورت روتین و بدون گرفتن مجوز از ستاد سوخت یا دیگر مراجع بالادستی کارت سوخت خودروها را شارژ می‌کند. دولت با منابع حاصل از این اقدام علاوه بر جبران کسری بودجه هدفمندی، می‌تواند یارانه واردات بنزین را که در قانون محلی برای آن پیش‌بینی نشده تامین کند.

 سناریوی دوم: مشکل فنی

برخلاف سناریوی اول که از یک تصمیم در کلیت دولت حکایت دارد، در سناریوهای بعدی که احتمال وقوع آنها بسیار کمتر است نقش وزارت نفت پر رنگ‌تر است.آنچنان که سخنگوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در ابتدا به آن اشاره کرده این احتمال وجود دارد که واریزنشدن سوخت خودروهای شخصی واقعا ناشی از یک مشکل فنی و نرم‌افزاری در سامانه کارت هوشمند سوخت باشد.سامانه کارت هوشمند عظیم‌ترین طرح IT ایران محسوب می‌شود و وجود مشکلات نرم‌افزاری در آن دور از ذهن نیست. اما عموما مشکلات نرم‌افزاری سامانه هوشمند سوخت در مواردی بروز می‌کند که قرار باشد تغییر قیمت یا سهمیه به صورت آزمایشی یا دائمی در آن اعمال شود و بروز اشکال فنی در این سطح و شدت در روال عادی این سامانه کم‌سابقه یا بی‌سابقه محسوب می‌شود.

 سناریوی سوم: کمبود بنزین

تولید بنزین به‌دلایل مختلف ازجمله مشکلات پدید آمده در تعمیر و نگهداری پالایشگاه‌ها در اردیبهشت‌ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته 13 درصد کاهش را نشان می‌دهد. از سوی دیگر با قطع دریافت ریفرمیت پتروشیمی‌ها که به‌عنوان اکتان‌افزا برای تولید بنزین مورد استفاده قرار می‌گرفت، تولید و توزیع بنزین سوپر هم با مشکلاتی مواجه شده است و بنزین وارداتی نیز با مشکل نداشتن شاخص‌های کیفی یورو4 مواجه است.طبعا به تاخیر افتادن برداشت بنزین سهمیه‌‌ای حتی برای چند روز هم که باشد می‌تواند به وزارت نفت برای تامین بنزین با کیفیت مورد نیاز کمک کند. اگرچه حتی در سال 93 نیز به دلیل وجود نداشتن بنزین یورو 4 در بازار خلیج‌فارس و همچنین مشکلات ایجاد شده برای مهم‌ترین پالایشگاه تولید کننده بنزین یورو 4 در شازند اراک عملا بنزین با شاخص‌های کامل یورو 4 در کشور توزیع نشد و شاخص‌های صرفا به یورو 4 نزدیک بودند.بر اساس این گزارش گمانه‌زنی‌هایی نیز در ارتباط با سنجش واکنش‌های اجتماعی نسبت به حذف سهمیه بنزین در آینده نیز مطرح می‌شود اما باید به این نکته دقت کرد که نسبت به این مسأله باید اطلاع‌رسانی دقیقی صورت بگیرد تا مردم در جریان امور قرار بگیرند.

 احتمال توقف سهمیه‌بندی بنزین 

و فروش سوخت به‌نرخ آزاد

اما روز گذشته مدیرکل روابط عمومی وزارت نفت از ‌احتمال توقف این سهمیه خبر داد،اکبر نعمت‌اللهی  در حاشیه طرح افتتاح سالن کنفرانس ناحیه آبادان شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، پیش از ظهر دیروز در جمع خبرنگاران، اظهار کرد: در مورد سهمیه سوخت خودرو‌های شخصی هنوز تصمیم قطعی صورت نگرفته اما به‌احتمال زیاد این سهمیه واریز نمی‌شود و خودرو‌های شخصی از این به بعد با نرخ آزاد سوخت گیری می‌کنند.وی با بیان اینکه این موضوع در روز‌های آینده مشخص می‌شود، تک‌نرخی کردن سهمیه سوخت برای خودروهای شخصی را امری مطلوب ارزیابی کرد و گفت: با این کار جلوی فروش غیرقانونی، قاچاق و نگه داشتن بیش از حد سوخت در کارت جلوگیری می‌شود.به گزارش تسنیم مدیرکل روابط عمومی وزارت نفت با بیان اینکه خودرو‌های عمومی نیز بر اساس مسیری که طی می‌کنند و چیزی که از بارنامه و جی‌پی‌اس آنها دریافت می‌شود سهمیه سوخت دریافت می‌کنند، عنوان کرد: با این کار سوخت مازاد بر مصرف داده نمی‌شود و هر فرد به‌اندازه‌ای که مصرف دارد سوخت دریافت می‌کند.وی با اشاره به مجموعه شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، بیان کرد: مجموعه پخش در صنعت نفت نقش سرباز جلو را بازی می‌کند و در واقع قسمت ارتباطی مجموعه نفت با مردم را تشکیل می‌دهد.

 اطلاعی از بنزین تک‌نرخی ۱۰۰۰ تومانی نداریم

همچنین رئیس کمیسیون انرژی مجلس  در پاسخ به این سوال که شنیده شده، قرار است بنزین با نرخ ۱۰۰۰ تومان تک نرخی شود، آیا در این مورد اطلاعی دارید یا خیر،گفت: اطلاعی از تک نرخی شدن قیمت بنزین و حذف سهمیه سوخت نداریم.علی مروی در گفت‌وگو با تسنیم در پاسخ به این سؤال که آیا واریز نشدن سهمیه سوخت خودورهای شخصی در بامداد اولین روز خردادماه و منوط شدن شارژ کارت‌های سوخت به تصمیم دولت، به معنی تغییر در قیمت یا سهمیه سوخت است،گفت: هنوز هیچ اطلاعی در این باره نداریم.وی گفت اگر دولت تصمیمی درباره تک‌نرخی کردن بنزین و تعیین قیمت هزار تومان برای هر لیتر از این سوخت گرفته باشد باز هم کمیسیون انرژی از این موضوع بی‌خبر است.نماینده نیشابور در مجلس درباره موافقت یا مخالفت مجلس با تک‌نرخی شدن نرخ بنزین گفت: ابتدا باید استدلال دولت را در مورد این موضوع شنید بعد واکنش نشان داد.