‌به گزارش  اقتصادنیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، جمهوری اسلامی ایران و نیرو‌های مسلح آن در سال‌های اخیر به ویژه پس از پایان جنگ تحمیلی تاکنون توانسته‌اند دستاورد‌های مهمی در حوزه تجهیزات و ارتقای توان رزمی به دست بیاورند.

خودکفایی و ایجاد قدرت درون زا با طراحی و ساخت انواع تجهیزات نظامی بومی در سال‌های اخیر به قدری سرعت یافته که حیرت بسیاری از ناظران بین المللی را به همراه داشته و باعث شده توان نظامی کشورمان هر سال بیش از سال‌های گذشته رشد کند.

همه این دستاورد‌ها موید این مطلب است که فرماندهان و مسئولان نیرو‌های مسلح کشورمان به خوبی اهمیت خودکفایی و حفظ اسرار تجهیزات نظامی را متوجه شده‌اند. پدافند هوایی و تجهیزات مورد استفاده در آن یکی از این حوزه‌های مهم در نیرو‌های مسلح کشورمان است که در خط مقدم دفاع از کشور قراردارد.

پدافند هوایی؛ عرصه‌ای مهم که باید بومی باشد

پدافند هوایی از جمله موضوعاتی است که دائما مورد تاکید رهبر معظم انقلاب بوده و به دلیل اشتراک این حوزه میان ارگان‌های نظامی (ارتش، سپاه، نیروی انتظامی و بسیج) از حساسیت و اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. کشف، رصد، پایش، درگیری و انهدام اهداف هوایی به ویژه پهپاد‌ها و حتی نشاندن و سالم گرفتن آن‌ها از جمله قابلیت‌های نرم و سخت پدافند هوایی است که نمونه‌های متفاوتی از آن را طی سال‌های اخیر شاهد بودیم.

مسئولان دفاعی کشورمان در نخستین روز‌های دفاع مقدس و با حمله رژیم بعث و همچنین ضعف سیستم پدافندی ایران به این فکر افتادند که صرف اتکا به سامانه‌های پدافندی بومی اطمینان بخش نیست و باید برای تامین امنیت آسمان ایران اسلامی به سراغ ساخت سامانه‌های بومی بروند. شاید بتوان یکی دیگر از علت‌های اصلی این موضوع علاوه بر نیاز به سامانه بومی، مواجه شدن با تحریم‌های بی سابقه آمریکا در همه زمینه‌ها از جمله زمینه نظامی دانست.

پدافند هوایی که از مهم‌ترین بخش‌های کشورمان در دفاع سراسری بود نیز آماج این تحریم‌ها قرار گرفت و در تامین قطعات اصلی با مشکل روبرو شد. به همین دلیل هم مسئولان دفاعی کشورمان با مهندسی معکوس قطعات و همچنین آغاز طراحی سامانه‌های بومی به سوی ساخت این سامانه‌ها حرکت کردند.

ارتش و سپاه؛ بازوان قدرتمند پدافندی ایران در برابر دشمنان

ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که در همکاری با یکدیگر به عنوان ید واحده از ایران اسلامی حراست می‌کنند، این همکاری پدافندی را در قالب قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (ص) آغاز کرده‌اند و تاکنون نیز با موفقیت ادامه داده‌اند. حاصل این همکاری‌ها امنیت بسیار بالای آسمان ایران اسلامی در قالب شبکه یکپارچه پدافندی هوایی کشور است، شبکه‌ای که با دارا بودن لایحه‌های مختلف و متعدد امنیت بسیار بالایی را برای کشورمان فراهم کرده‌اند.

سامانه پدافند موشکی حرز نهم یکی از دستاورد‌های صنایع دفاعی جمهوری اسلامی ایران است که در ارتقای بازدارندگی کشورمان نقش مهمی دارد.

سامانه حرز نهم چه ویژگی‌هایی دارد؟

سامانه پدافند موشکی حرز نهم یکی از سامانه های پدافندی ساخت وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح است که ۳۰ اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۱ با حضور سردار وحیدی وزیر وقت دفاع و سردار حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه رونمایی و یک سال بعد در همان تاریخ خط تولید انبوه آن نیز افتتاح شد. این سامانه یک سامانه پدافندی متحرک است که بر روی یک کشنده یا کامیون جابجا می‌شود.

سردار وحیدی درباره این سامانه گفت: سامانه پدافند هوایی که به یاد و نام امام نهم حضرت جواد‌الائمه به نام «حرز نهم» نامگذاری شده، به دست متخصصان حماسه آفرین، زبده و کارآمد سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع طراحی و ساخته شده و امروز به مرحله تولید انبوه رسیده، یک سامانه پیچیده پدافندی است که قادر است اهداف مورد نظر را در ارتفاع پست و کوتاه مورد شناسایی و ردیابی قرار داده و بصورت هوشمند و خودکار مورد هدف قرار دهد.

سردار حاجی‌زاده نیز درباره سامانه حرز نهم اظهار کرد: این سامانه کاملا بومی منطبق بر تاکتیک هایی است که نیروهای مسلح به کار می گیرند.

سامانه پدافندی حرز نهم را باید نمونه متحرک شده سامانه پدافندی یا زهرا (س) دانست که با افزوده شدن این ویژگی می توان از سامانه حرز نهم به عنوان یک سامانه راهبردی و تاکتیکی بهره برد. البته در این سامانه تعداد موشک‌ها از چهار فروند در سامانه یا زهرا (س) به دو فروند کاهش پیداکرده است که هدف از آن را می‌توان افزایش قدرت تحرک این سامانه در میدان‌های عملیات عنوان کرد.

موشک های مورد استفاده این سامانه شهاب ثاقب نام دارد که مشخصات آن به شرح زیر است: 

طول: ۲.۹۳ متر.

جرم: ۸۵ کیلوگرم.

سرعت: ۷۵۰ متر بر ثانیه.

برد: ۸ هزار و ۶۰۰ متر در برابر اهدافی با سرعت ۴۰۰ متر بر ثانیه یا ۱۰ کیلومتر در برابر اهدافی با سرعت ۳۰۰ متر بر ثانیه و ۱۱ کیلومتر در برابر بالگرد‌ها.

ارتفاع: ۵ هزار و ۵۰۰ متر.

بیشینه سرعت: ۴۴۰ متر بر ثانیه.

سامانه‌های یا زهرا (س) و حرز نهم چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

سامانه حرز نهم بر خلاف سامانه یا زهرا (س) یک سامانه غیرفعال یا «پسیو» (Passive) است. پسیو بودن یک سامانه پدافندی مزیت‌های بسیاری دارد که یکی از مهم‌ترین این ویژگی ها، عدم شناسایی سامانه‌ها توسط دشمن است. عملکرد سامانه پسیو بدین گونه است که به جای ارسال امواج به سمت هدف که منجر به کشف محل استقرار آن سامانه می‌شود، از امواج ارسال شده توسط سایر فرستنده‌ها در محل‌های دیگر استفاده شده و این سامانه فقط با اتکا به گیرنده راداری امواج بازگشتی از اهداف موجود در پهنه آسمان را دریافت کرده و بر مبنای آن‌ها کار کشف و ردیابی هدف انجام می‌شود.  

در سامانه حرز نهم از سامانه‌های الکترواپتیکی استفاده شده است که در کنار اطلاعات اولیه راداری کار فراهم کردن داده‌های لازم برای ردگیری هدف را انجام می‌دهند. دیگر مزیت سامانه حرز نهم عدم امکان شناسایی توسط دشمن تا پیش از شلیک موشک است. این یعنی یک قابلیت کاملا استراتژیک که با توجه به شرایط مناطق جنگ سامانه حرز نهم را به یک سامانه قدرتمند تبدیل می‌کند.  

سامانه حرز نهم در برابر جنگ الکترونیک دشمن نیز کاملا مقاوم بوده و دشمن نمی‌تواند از طریق سامانه حرز نهم را دچار اخلال کند. همین ویژگی تاکتیکی باعث می‌شود تا احتمال اصابت موشک به اهداف مشخص شده افزایش پیداکند.  نکته مهم بعدی درباره سامانه حرز نهم وجود طیف گسترده‌ای از حسگر‌های الکترواپتیکی است که کمک می‌کند تا این سامانه در تمام شرایط جوی و جنگ الکترونیک فعالیت خود را به خوبی انجام دهد.  این سامانه مجهز به سامانه‌های حرارتی احتمالاً از نوع تصویرساز است که امکان ردگیری هدف در شب و شرایط جوی نامساعد را نیز فراهم می‌سازند.

دیگر مزیت‌های این سامانه پدافندی را باید تحرک بالا، موبایل بودن سامانه سلاح، قابلیت بکارگیری در شب، قابلیت اتصال به شبکه پدافند کشور، قابلیت ردگیری اهداف به صورت غیرفعال توأم با تحرک کامل و بسیاری دیگر از ویژگی‌های برترساز نسبت به سامانه‌های مشابه در دنیا دانست.