شناسهٔ خبر: 52940299 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه خراسان | لینک خبر

‏نشست دوجانبه باقری و انریکه مورا در سکوت خبری وین در حالی برگزار شد که اولیانوف سفر گروسی به ایران را دستاورد بزرگ خواند و بنت گفت: به نتایج مذاکرات وین ملزم نیستیم

سکوت خبری وین امروز می شکند؟

صاحب‌خبر - هادی محمدی – برخلاف شنبه که روز سفر رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران بود و توافق میان ایران و آژانس انجام و یکی از مشکلات اصلی از میان برداشته شد ، روز گذشته سکوت خبری خاصی برفضای مذاکرات حکم فرما بود . اگرچه تعطیلی یک شنبه های اروپا در این سکوت تاثیر داشت و غیر از دیدار باقری رئیس تیم مذاکره کننده ایران و مورا نماینده اتحادیه اروپا خبر رسمی دیگری منتشر نشد اما به نظر می رسد با اتمام مذاکرات و رسیدن به نقطه ای که تنها تصمیم سیاسی در پایتخت ها می تواند گره آخر را باز کند ، نقش اصلی را در ایجاد این فضا داشته است . به نظر می رسد گمانه زنی های رسانه ای و توئیتری هفته قبل مبنی بر رسیدن به توافق در روزهای شنبه و دوشنبه هم درست نبوده و حداقل ایران ثابت کرده بدون دستیابی به خواسته های حداقلی خود خبری از توافق زیر فشار نخواهد بود. با این حال پیش بینی می شود روزهای آینده پر سروصداتر از یک شنبه باشد چراکه طرف ها باید میان یک دو راهی سخت که توقف یا موفقیت مذاکرات است تصمیم بگیرند . هرچند همچنان امکان موفقیت مذاکرات بیشتر از شکست آن است اما اتفاقات خارج از وین به ویژه اظهارات وزیرخارجه روسیه که درخواست کرده بود آمریکا باید در سطح وزیرخارجه به روسیه تضمین بدهد تا بتواند بعد از احیای برجام با ایران رابطه تجاری داشته باشد و سپس رد این درخواست توسط بلینکن ، در کنار برخی خبرهای نه چندان موثق در باره احتمال خروج روسیه از برجام و توئیت مدیرعامل ایرنا در باره درخواست چین برای گرفتن تضمین از آمریکا، کمی فضا را غبارآلود کرده است. با این حال همچنان امیدها برای رسیدن به یک توافق میان ایران و 1+4 زنده است و برخی به دنبال کشاندن وزیران خارجه به هتل کوبورگ و امضای تاریخی دیگری برای احیای برجام هستند. بیانیه مشترک ایران و آژانس اما شنبه شب در تهران و وین یک بیانیه مشترک میان سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی به امضا رسید که طی آن دو طرف نقشه راه مشخصی را برای رفع اختلافات تدوین کردند . این اختلافات یکی از موانع اصلی برای رسیدن به توافق نهایی در وین بود و حالا باید تلاش کرد دو سه موضوع دیگر نیز رفع شوند . رافائل گروسی مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از بازگشت از سفر یک روزه خود به تهران گفت که مذاکرات خوبی در ایران داشته است. وی که در فرودگاه وین با خبرنگاران سخن می گفت اظهار کرد: نظارت بر سایت‌های هسته‌ای ایران ادامه خواهد یافت.مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اضافه کرد: «چیزی که برای تکمیل مذاکرات هسته ای ایران در وین نیاز است، نشان دادن همکاری است و فکر می‌کند که «امیر عبداللهیان» وزیر خارجه ایران برای پایان مذاکرات هسته‌ای به وین سفر خواهد کرد.» «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین نیز تنها دیپلمات در میان 1+4 بود که از این سفر و توافق صورت گرفته استقبال کرد و در توئیتی نوشت: سفر رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران بسیار موفق بود. دو طرف در باره گام‌های مشخص با هدف حل و فصل مسائل پادمانی باقی‌مانده در یک دوره زمانی معقول به توافق رسیدند. دستاورد بزرگ! اماهمزمان نخست وزیر رژیم صهیونیستی، در اظهاراتی با هدف به شکست کشاندن مذاکرات وین درخصوص برنامه های صلح آمیز هسته ای ایران، گفت که تل آویو به هیچ عنوان خود را به نتایج مذاکرات وین در ارتباط با برنامه هسته ای ایران ملزم و مقید نمی داند. فرا خبر برجام و ماجرای درخواست تضمینی روسیه و چین امیرعلی ابوالفتح – در حساس ترین روزهای مذاکرات بازگشت آمریکا به برجام ، روسیه و چین به عنوان دو عضو از گروه 1+4 از ایالات متحده خواسته اند که بابت تحریم نکردن ایران در پی همکاری های اقتصادی با روسیه در دوران جنگ اوکراین، تضمین کتبی دهد. این درخواست با این هدف مطرح شده است که اگر تحریم های هسته ای ایران از سوی آمریکا برداشته شود و ایران نیز تعهدات برجامی خود را بار دیگر اجرا کند، تهران به دلیل همکاری با شرکت های روسی، مجدد تحریم نشود. بی تردید، روسیه و چین، همچون اتحادیه اروپا، به ظرفیت های اقتصادی ایران شامل انواع کالاهای صادراتی و بازار پر کشش 85 میلیون نفری آن چشم دوخته اند. از این رو، هرگونه خدشه مجدد به تجارت خارجی ایران از جانب آمریکا، بار دیگر، به شرکای تجاری ایران نظیر روسیه، چین و اروپا لطمه وارد می کند. از آن جا که آمریکا و اروپا، عزم خود را جزم کرده اند که روسیه را به دلیل جنگ اوکراین در انزوای اقتصادی قرار دهند، قابل پیش بینی است که غرب، ایران را تحت فشار قرار دهد تا همکاری های اقتصادی و نظامی خود با روسیه را قطع کند یا این بار و در صورت تصویب تحریم های ثانویه علیه روسیه ، تحریم های جدیدی را علیه ایران به کار بندد. در این میان، به نظر می رسد روسیه یا چین، ابزار مهمی برای واداشتن واشنگتن به ارائه تضمین های کتبی نداشته باشند. به عبارت دیگر، اگر آمریکایی ها اعلام کنند که کلیه تحریم های هسته ای ایران را برمی دارند و شرکت های اروپایی وارد بازار ایران شوند، روسیه و چین به لحاظ حقوقی نمی توانند مانع شوند مگر این که این بار، این دو کشور برجام را ترک کنند.در این صورت، تصمیم گیرنده نهایی، ایران خواهد بود که در ازای پیشنهاد رفع تحریم های آمریکا، تعهدات برجامی خود را انجام دهد یا از درخواست های روسیه و چین برای دریافت تضمین کتبی از واشنگتن حمایت کند؛ تصمیمی که می تواند احتمال بازگشت آمریکا به برجام و رفع تحریم های هسته ای را از بین ببرد یا به تعویق اندازد. این موضوع از آن نظر اهمیت دارد که ایران باید تصمیم بگیرد به قیمت دلخوری روسیه و چین، با آمریکا و اروپا همراه شود یا به امید اخذ امتیازات بیشتر از غرب، منتظر بماند. شایان ذکر است آمریکا به گونه ای رفتار کرده است که اکنون می توان با قاطعیت گفت پس از بازگشت جمهوری خواهان به قدرت، این کشور مجدد از برجام خارج خواهد شد. به عبارت دیگر، عمر هرگونه توافق احتمالی با آمریکا، چند سال بیشتر نخواهد بود. در این شرایط، مخالفت ایران با درخواست روسیه و چین، به امید دستیابی به توافقی که عمر آن شاید از سه سال بیشتر نباشد، شاید در تعارض با منافع میان مدت ایران قلمداد شود؛ مگر این که آمریکایی ها به نحوی، بر بی اعتمادی شدید جمهوری اسلامی به قول و قرارهای واشنگتن غلبه کنند. این بی اعتمادی از آن نظر حائز اهمیت است که جمهوری اسلامی، هنوز رفتار دولت جورج دبلیو بوش در قرار دادن نام ایران در فهرست کشورهای «محور شرارت» پس از کمک های فراوان تهران در سرنگونی حکومت طالبان در سال 2001 در افغانستان را فراموش نکرده است. اکنون نیز این سوال مطرح است که آیا پس از رفع نگرانی های غرب از تهدیدات ناشی از حمله روسیه به اوکراین، ایران بار دیگر، با تجربه تلخ افغانستان و محور شرارت مواجه خواهد شد؟