مجلس مصوب کرد در صورتی که دولت قصد حذف کالایی را از سبد ارز ترجیحی داشته باشد، ترتیبات قانونی جبران زیان رفاه مصرف کنندگان را برای کالا‌های اساسی با کالابرگ الکترونیکی انجام دهد.
همچنین برای امور پزشکی از طریق بیمه‌ها و با راه‌های جایگزین مطمئن به حذف ارز ترجیحی این کالا‌ها اقدام شود؛ به طوریکه افراد بتوانند این کالا‌ها و خدمات را به نرخ پایان شهریور ۱۴۰۰ و در سقف سهمیه تعیین شده تهیه کنند.
این بخش از لایحه با ۱۹۴ رأی موافق، ۴۲ رأی مخالف و ۶ رأی ممتنع از ۲۵۶ نماینده حاضر تصویب شد.
مصوبات مجلس را شورای نگهبان باید تأیید کند تا به قانون تبدیل شود.
حذف ارز ترجیحی یا تغییر شیوه اختصاص ارز؟
به نظر می‌رسد مجلس، با تغییر شیوه اختصاص ارز ترجیحی به دولت اختیار داده با پیش بینی راه‌های جبرانی، ارز ترجیحی برخی کالا‌ها را حذف کند.
اگرچه در مصوبه مجلس نامی از حذف ارز ترجیحی برده نشده، اما عضو کمیسیون تلفیق لایحه بودجه دیروز به خبرگزار‌ی تسنیم گفته ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ حذف می‌شود و ۶۶ هزار میلیارد تومان در قالب کارت خرید کالا‌های اساسی به عنوان راهکار جبرانی پیش بینی شده.
عضو کمیسیون تلفیق: یارانه حذف نمی‌شود
آقای میرتاج‌الدینی پیش از این هم به باشگاه خبرنگاران جوان گفته بود در لایحه بودجه سال آینده با حذف ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی، یارانه ریالی به میزان «مابه التفاوت ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی با ETS (۱۸ هزار و ۸۰۰ تومان) ضربدر ۹ میلیارد دلار» قرار داده خواهد شد.
پیش از مصوبه امروز مجلس، کمیسیون تلفیق مجلس ۹ میلیارد دلار برای تأمین کالا‌های اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی بر اساس «نرخ ارز ترجیحی» تعیین کرده بود.
مجلس دیروز دولت و دستگاه‌های اجرایی را موظف کرده تا در درآمد‌های نفتی را تنها با نرخ ۲۳ هزار تومان محاسبه کنند.
آقای میرتاج الدینی اعلام کرده «حذف ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی به‌معنای حذف یارانه نیست» و «یارانه به‌شکل ریالی به مصرف‌کننده نهایی یا همان مردم، در قالب کارت خرید کالا و نه یارانه نقدی اختصاص پیدا می‌کند.»
او گفته دولت و بانک مرکزی در حال آماده‌سازی زیرساخت‌ها برای اختصاص یارانه اعتباری برای جبران حذف ارز ترجیحی هستند و دستورالعمل اعطای یارانه را دولت باید اعلام کند.
مجلس پیش از این موضوع حذف ارز ترجیحی را در نشست غیرعلنی با حضور آقای طائب، رئیس سازمان اطلاعات سپاه بررسی کرده بود؛ بعضی شنیده‌ها می‌گویند در این نشست «به صورت تلویحی» با حذف ارز ترجیحی موافقت شده.
حذف ارز ترجیحی یا تغییر شیوه اختصاص آن میان نمایندگان مجلس موضوعی اختلافی است. دیروز آقای سعادتی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی گفته بود دولت طرح جایگزین برای حذف ارز ترجیحی نداده و کمیسیون امنیت ملی هم به سران قوا در این باره نامه‌ای ارسال کرده.
در مقابل، اما آقای سید شمس الدین حسینی، رئیس کمیسیون ویژه جهش و رونق تولید گفت «سیاست اختصاص ارز ترجیحی، فسادزاست و موجب کاهش بودجه عمرانی، کسری بودجه و افزایش تورم می‌شود.»
دولت سیزدهم پاییز امسال لایحه‌ای دو فوریتی را برای تغییر شیوه اختصاص ارز ترجیحی ارائه داد، اما نمایندگان به علت «پیش بینی نشدن راهکار‌های جبرانی» با فوریت‌دهی به آن مخالفت کردند.
ابراز نگرانی عضو کمیسیون بهداشت از مصوبه امروز مجلس
دولت آذرماه نظرش را در لایحه بودجه آورده بود، اما کمیسیون تلفیق اعلام کرد «دولت نتوانسته آن‌ها را برای حذف ارز ترجیحی قانع کند.»
یک عضو دیگر کمیسیون تلفیق لایحه بودجه از تصمیم امروز مجلس ابراز شرمندگی کرده و آن را تصمیم خطرناک دانسته. آقای علی اصغر باقرزاده که عضو کمیسیون بهداشت مجلس هم هست، تأکید کرده «هنوز زیر ساخت‌های لازم برای اجرای این طرح مخصوصا در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی انجام نشده است.»
به گفته او حدود «۸ تا ۹ میلیون از مردم کشور تحت پوشش هیچ بیمه‌ای نیستند و با این تصمیم برای ارز ترجیحی مردم ضرر می‌کنند.»
این عضو کمیسیون تلفیق لایحه بودجه گفته «هیچ تکلیفی به دولت برای تخصیص ارز ترجیحی داده نشده و مجلس فقط مجوز داده است؛ یعنی دولت اختیار دارد هر کاری می‌خواهد برای ارز ترجیحی انجام دهد. وقتی ارز ۹ میلیارد دلاری را به ریال تبدیل کردند، آیا اجازه دارند این مبلغ را تخصیص بدهند یا نه؟ نمی‌دانیم با چه روندی این مصوبه به نتیجه رسید.»
باقرزاده گفت «تلاش کردیم این موضوع مصوب نشود، ولی موفق نشدیم.»
گفته بودم یک دقیقه‌ای ارز ترجیحی را حذف می‌کنند!
پس از این مصوبه مجلس، غلامحسین رضوانی عضو کمیسیون برنامه و بودجه خطاب به رئیس مجلس گفت «تمام صحبت‌هایی که درباره ارز ترجیحی می‌شود بر مبنای دو دروغ استوار شده؛ «ناچاریم» و «می‌خواهیم با فساد مبارزه کنیم».
او اضافه کرد «لازمه حذف ارز ترجیحی اتفاق نظر دولت، اجماع با سایر قوا و اقناع نظر مردم است، نه فریب مردم، اما متأسفانه اکنون اینگونه نیست.»
آقای رضوانی تأکید کرده تعیین قیمت ارز ترجیحی را هیچ اقتصاددانی به روش علمی محاسبه نکرده؛ او گفت «تذکر داده بودم ماجرای بررسی بودجه به قدری خسته کننده می‌شود که در نهایت طی یک دقیقه مسئله حذف ارز ترجیحی انجام خواهد شد و ما اصلا متوجه نشویم.»
آقای قالیباف رئیس مجلس در پاسخ به این نماینده گفت «مجلس تصمیماتش را نه تنها حذف نکرده، بلکه تأکید کرده باید ثبات در قیمت کالا‌های اساسی به صورت کالابرگ باشد؛ بنابراین این موضوع اولویت اول مجلس است.»
او گفت «ثبات در قیمت‌ها و کالا‌های اساسی و ارائه کالابرگ الکترونیکی به مردم از خواسته‌های قطعی مصوبه مجلس برای دولت است.»
این گفته‌های در حالی است که سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه بودجه به خبرنگاران گفته «ارز ترجیحی حذف نشده؛ اگر دولت بخواهد ارز ترجیحی را حذف کند، باید مابه‌التفاوت آن را به صورت کالابرگ الکترونیکی به مردم پرداخت کند.»
آقای رحیم زارع گفت «مجلس این اختیار به دولت داده شده تا به تشخیص خود این ارز را حفظ یا حذف کند.»
ابراهیم اسدی بیدمشکی