ناصر باقری مقدم با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری در به کارگیری نخبگان در حل مشکلات کشور در چند سال اخیر گفت: نشست در راستای تعریف و هدایت فعالیت‌های مشترک معاونت علمی و فناوری و بنیاد ملی نخبگان برای بهره‌مندی از نخبگان داخل و خارج کشور در حوزه‌های مختلف و حل مسائل کشور برگزار شد. این آغاز راهی تازه برای هم‌افزایی بیش از پیش در این زمینه است.
آمادگی بنیاد برای افزایش همکاری‌های مشترک
بنیاد ملی نخبگان آمادگی کامل دارد تا ظرفیت‌ها و امکانات خود را در راستای همکاری مشترک با تمام دستگاه های اجرایی از جمله معاونت علمی بازتعریف کرده و در موضوعات مختلف از جمله ستاد‌های فناوری، طرح‌های راهبردی فناورانه، شرکت‌های دانش بنیان و تعاملات بین المللی، سیاست گذار‌ی‌های لازم در تنظیمات نهادی و قانونی جدید اقدام کند.
بسترسازی برای رشد اکوسیستم نوآوری در بنیاد ملی نخبگان
در توسعه اکوسیستم، در وهله اول نیازمند رفع مشکل در مهارت علمی هستیم که برخی از آن به عنوان مشکل در توسعه سرمایه نیروی انسانی یاد می‌کنند. بنیاد می‌کوشد در این مسیر شرایط شناسایی و توانمندسازی نیروی انسانی را برای پیشرفت کشور و کمک به رشد اکوسیستم نوآوری فراهم کند.
جای نخبگان در چرخه خدمت‌رسانی کجا است؟
بدون شک هدایت افراد مستعد و نخبه باید تا نقطه اثرگذاری و ایجاد ارزش برای کشور ادامه یابد و تنها در این صورت است که رسالت و فعالیت‌های بنیاد در توانمندی‌سازی دانشجویان و نخبگان مثمرثمر خواهند بود. اکنون سوال اساسی و مهم ما در بنیاد نخبگان باید این باشد که آیا نخبگان در چرخه خدمت به جامعه قرار گرفته و ارزش افزوده‌ای را خلق می‌کنند؟
ضرورت حمایت معاونت علمی از نخبگان با استفاده از ظرفیت آن‌ها
در حال حاضر و با توجه به امکانات و سیاست‌های معاونت علمی و فناوری، یکی از بهترین محل‌ها برای جذب مستعدان و نخبگان، معاونت علمی است که می‌تواند با توجه به برنامه‌های متعدد حمایتی و ارتباط گسترده با شرکت‌های دانش بنیان و صنایع کوچک و بزرگ، امکان بهره‌مندی از ظرفیت اجتماع نخبگانی را در هماهنگی و همکاری با بنیاد فراهم آورد.
اثرگذاری نخبگانی یعنی خلق ارزش افزوده
مهمترین دغدغه بنیاد به کارگیری نخبگان در حل مسائل واقعی کشور است. مسائلی که در خور حل آن هستند و نه اشتغال به هر قیمتی، اشتغال در فرآیند‌هایی که باعث حل مسائل کشور در حوزه‌های فناورانه و حتی حوزه‌های غیر فناورانه از جمله حل مشکلات اجتماعی و مسائل فرهنگی جامعه می شوند.
تکمیل پازل معاونت علمی در بحث نیروی انسانی متخصص با همکاری بنیاد
مهدی الیاسی، معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی گفت: در معاونت علمی با خلا مدیریت سرمایه دانشی و کارآفرینی نیروی انسانی مواجه‌ایم. ما در دو بخش شرکت‌های دانش بنیان و نوآور مشغول فعالیت هستیم. به نظر می‌رسد در بحث ورودی، نسبتِ ورودی دانشجویی ما از داخل کم شده و نیازمند ایجاد فضایی برای ترغیب دانشجویان برای ورود به اکوسیستم نوآوری و دانش‌بنیان هستیم. بنیاد می‌تواند بهترین مکان برای برنامه‌ریزی در این راستا باشد تا منابع توانمندسازی دانشجویان برای حضور در این اکوسیستم را فراهم آورد و پازل معاونت در این بخش را با تزریق نیروی انسانی مستعد تکمیل کند.
در برخی علوم جدید نیز کمبود نیروی انسانی به چشم می‌خورد و لازم است با شناسایی این خلا‌ها برنامه‌های متنوعی برای علوم جدید در رشته‌های مختلف تدارک دیده شود تا این خلا برطرف شود.
لازم است، بنیاد برنامه‌های متفاوتی برای تربیت نیروی انسانی در سه شاخه پژوهشگر، اشتغال پذیر و کارآفرین، داشته باشد و با برنامه‌ریزی مناسب و در سطحی وسیع طرح‌های خود را معرفی کند.
رضا اسدی فرد، سرپرست مرکز شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان نیز گفت: افزایش همکاری‌های معاونت علمی و بنیاد ملی نخبگان به دلیل تفاوت‌ها در ماموریت‌های دو مجموعه، نیازمند تعریف پلتفرم‌های جدید است. بستر‌هایی که با ایده‌پردازی مناسب و تامین منابع مالی، امکان هم‌افزایی و تعامل دوطرفه را بیش از پیش فراهم کند. البته این امر به معنای این نیست که ارتباط دو مجموعه قبل از این برقرار نبوده؛ بلکه به این مفهوم است که هم‌گرایی بیشتری به وجود آید.
پیش از این نیز با معرفی بنیاد افراد برای گذراندن خدمت نظام وظیفه در قالب طرح‌های موجود، در شرکت‌های دانش بنیان به فعالیت می‌پرداختند.
او گفت: در شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی نیز در تعاملی مشابه، افراد تحت حمایت بنیاد ملی نخبگان از تسهیلات این شبکه بهره‌مند می‌شدند که امیدواریم به زودی با برنا‌مه‌ریزی‌های موثر و برگزاری جلساتی از همین دست، هماهنگی‌ها افزایش یافته و در نهایت به رشد و تعالی علم و فناوری و توسعه کشور منجر شود.
فرصت‌هایی برای مستعدان و نخبگان
مرتضی احسانی، سرپرست توسعه و مدیریت منابع بنیاد نیز با اشاره به شرایط موجود و تکمیل ظرفیت جذب در هیئت علمی دانشگاه‌های کشور، بر لزوم برنامه‌ریزی برای بهره‌مندی از توانایی جوانان تاکید کرد.
او گفت: برنامه‌های متعددی در معاونت آینده‌سازان و معاونت سرآمدان برای تحقق اهداف بنیاد اجرایی شده اند، اما به نظر می‌رسد با کمک همکاران در معاونت علمی می‌توانیم در حوزه شرکت‌های دانش بنیان نیز با هم افزایی، فرصت‌هایی را برای مستعدان و نخبگان ایجاد کنیم.
ایجاد درگاه‌های غیرمستقیم برای شناسایی استعداد‌های برتر
محمدصادق موحد، معاون آینده سازان بنیاد ملی نخبگان گفت: در برنامه‌های سال‌های اخیر بنیاد ملی نخبگان به ویژه در حوزه‌های دانشجویی، فعالیت‌های بسیاری انجام شد که در این میان بنیاد تلاش کرده با توجه به شرایط جدید بر معیار‌های تازه شناسایی متمرکز شود و درگاه‌های غیرمستقیم برای این امر ایجاد کند تا در ادامه مسیر، توانمندی دانشجویان در قالب طرح‌های مختلف افزایش یافته و مهارت افراد هم در مرز دانش و هم در بحث کارآفرینی تقویت شود.
دانشجویان فعال در هسته‌های پژوهشی مسئله محور در طرح احمدی روشن، باید با تعریف ساز و کاری مشخص در سایر فضا‌های مرتبط به کارگرفته شوند تا با افزایش حس اثرگذاری و مسئولیت پذیری در دانشجویان، دانشگاه به حرکت خود در مسیر اعتلای کشور ادامه دهد.
نقش‌آفرینی نخبگانی در معاونت علمی
حسین اسفندیاری، معاون توسعه مدیریت و جذب سرمایه معاونت علمی به تاریخچه شکل‌گیری معاونت علمی اشاره کرد و گفت: نباید فاصله‌ای میان برنامه‌های معاونت علمی و بنیاد ملی نخبگان وجود داشته باشد. لازم است نقش نخبگان در برنامه‌هایی معاونت پررنگ‌تر شود و بالعکس برنامه‌های معاونت در بنیاد مورد توجه قرار گیرد. امیدواریم با برگزاری این جلسات فاصله کمتر شود و تعامل دو مجموعه مانند سابق شکل بگیرد.
شبکه‌سازی برای متخصصصان غیر بومی/ ضرورت حمایت‌های معنوی
علی حسینی، معاون مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری معاونت علمی گفت: در سامانه همکاری با متخصصان غیرمقیم، از میان ۱۰۰۰۰ نفر که بر روی سامانه ثبت اطلاعات کرده اند، ۳۰۰۰ نفر از ۱۰۰ دانشگاه برتر دنیا هستند. مرکز تعاملات بین المللی علم و فناوری معاونت علمی ریاست جمهوری تلاش کرده است پل ارتباطی با این افراد باشد، اما امکان رصد فعالیت افراد بعد از بازگشت برای ما وجود ندارد.
او گفت: در چندین جلسه هم‌اندیشی که سبب آشنایی متخصصان با یکدیگر شد، تیم‌های خوبی شکل گرفت؛ اما هنوز شبکه ارتباطی میان آن‌ها شکل نگرفته که بنیاد ملی نخبگان می‌تواند با برنامه‌ریزی، نیازسنجی و شبکه سازی نکته مغفول مانده که ایجاد شرایط هویت بخشی و هویت سازی برای این متخصصان است و امکان حضور آن‌ها در سایر پروژه‌ها را فراهم و از پتانسیل آن‌ها استفاده کند تا از این طریق علاوه بر تامین مالی، احساس تاثیرگذاری بر جامعه باعث ایجاد رضایت خاطر در متخصصان شود. البته پیشتر نیز در طرح شهید احمدی روشن ۱۵ نفر از کسانی که به کشور بازگشتند از جمله مدیرگروه‌های این هسته‌ها بودند و در طرح حمایت از سرآمدان علم و فناوری نیز متخصصان مورد حمایت بنیاد قرار گرفتند.
افزایش ضریب اثرگذاری و اثربخشی سرآمدان و اساتید شامخ
عباس ابراهیمی، سرپرست معاونت سرآمدان و نخبگان بنیاد ملی نخبگان نیز گفت: هدف در معاونت سرآمدان افزایش ضریب اثرگذاری و اثربخشی نخبگان در حوزه‌های متنوع است و بر این باورم که اگر بخواهیم اثرگذاری در این طیف را بالا ببریم، باید شرایط تاثیرگذاری اساتید برجسته را در حل مسائل ایجاد کنیم و در این راستا اولین موضوع باید این باشد که نخبگان در معرض مسائل قرار بگیرند.
لزوم بهره‌مندی از سرآمدان در تربیت نیروی انسانی و شاگردپروی
ابراهیمی در پایان با اشاره به لزوم حفظ ارتباط با سرآمدان و نخبگان کشور گفت: باید شرایطی برای نظارت نخبگان بر طرح‌های کلان فراهم شود، همچنین جامعه مخاطب معاونت سرآمدان و نخبگان بنیاد ملی نخبگان باید در تربیت نیروی انسانی و شاگردپروی به کار گرفته شوند.
«هویت‌سازی و هویت بخشی به متخصصان غیرمقیم و بازگشته به کشور و بهره‌مندی حداکثری از تخصص آن ها»، «تقویت منابع توانمندسازی مستعدان و ایجاد شبکه جذب متخصصان داخلی و شبکه‌سازی نخبگانی»، «احصای نیاز‌های کشور و سپردن حل مسائل واقعی کشور به دست متخصصان»، «ضرورت برقراری ارتباط دو سویه و تنگاتنگ میان معاونت علمی و بنیاد ملی نخبگان»، «پیاده‌سازی برنامه‌های مشترک با سایر نهاد‌ها و وزارت‌خانه‌ها»، «مدیریت سرمایه‌های دانشی و کارآفرینی کشور»، «تقویت اکوسیستم نوآوری از طریق تعریف سازوکار ورود دانشجویان به عرصه کارآفرینی»، «ترغیب شرکت های دانش بنیان به تولید محتوای علمی و انتشار پژوهش‌ها برای بیان چالش های موجود» و «الزام دستگاه‌ها به اجرای سند راهبردی کشور در امور نخبگان» از دیگر موارد مطرح شده در این نشست بودند که توسط محمدحسین بهشتی، سرپرست معاونت نوآوری و تجاری سازی فناوری معاونت و سایر حضار در این نشست، به آن‌ها پرداخته شد.
نظر شما