صاحب‌خبر - تولید پارچه‌های ضد باکتری با فناوری نانو محققان در یک شرکت دانش بنیان موفق به تولید پارچه های ضد باکتری با فناوری نانو شدند. به نقل از معاونت علمی و فناوری، فناوری نانو طی چند سال اخیر تحولات قابل توجهی در صنایع مختلف ایجاد کرده و محصولات کاربردی زیادی با کمک این فناوری تولید شده است. یکی از کاربردهای نانوفناوری در صنعت نساجی برای تولید پارچه های آنتی باکتریال است. این پارچه‌ها از رشد و انتقال انواع باکتری ها، قارچ ها، میکروب ها و دیگر ذرات بیماری زا جلوگیری کرده و پس از شستشو نیز خاصیت خود را از دست نمی دهند. یک شرکت دانش بنیان با حمایت ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری موفق به تولید این پارچه های کاربردی در صنعت نساجی، خودرو و تولید پرده، پتو و غیره شده است. از جمله مزایای این نوع از پارچه‌ها می‌توان به «پیشگیری از نفوذ و رشد انواع میکروب ها و باکتری ها به لباس»، «محافظت از پوست بدن»، «پیشگیری از نفوذ انواع آلودگی ها به پوست»، «ضدحساسیت بودن»، «کاهش کثیفی لباس»، «پیشگیری از بروز عفونت ها و حساسیت های پوستی» و غیره اشاره کرد. از پارچه های آنتی باکتریال برای تولید مدل های مختلف پوشاک استفاده می شود. لباس های زنانه، مردانه، لباس کودک و نوزاد، لباس ورزشی، حوله و حتی لباس زیر از جمله پوشاکی هستند که با استفاده از این نوع پارچه ها تولید می شوند. سطح پوست بدن به طور طبیعی پوشیده از باکتری است. این باکتری ها به راحتی به لباس منتقل می شوند و رشد می کنند. به همین دلیل لباس ها پس از مدتی استفاده، بوی بدی به خود گرفته و در بعضی موارد تغییر رنگ می دهند؛ اما پارچه‌های ضدباکتری مانع از بروز این مشکلات در لباس‌ها می شوند. استفاده از فناوری نانو در تولید لباس زیر از اهمیت بیشتری برخوردار است. توجه به جنس و کیفیت لباس زیر بیش از سایر لباس ها اهمیت دارد زیرا استفاده از لباس زیر نامرغوب باعث بروز بیماری های پوستی، عفونی، خشکی و حساسیت می شود. به دلیل رطوبت موجود در لباس زیر، باکتری ها و قارچ ها به راحتی رشد کرده و مشکلاتی را به وجود می آورند، در حالی که لباس زیر های آنتی باکتریال مانع از رشد باکتری شده و از ایجاد بوی بد و لکه نیز جلوگیری می کنند. به همین دلیل در سال های اخیر، لباس های آنتی باکتریال مورد استقبال گسترده مردم قرار گرفته اند. برای جلوگیری از آلوده شدن آب؛ باکتری مهندسی شده جایگزین کود کشاورزی می شود محققان نوعی باکتری خاکی را طوری مهندسی ژنتیکی کرده اند که آمونیاک تولید کند و به عنوان کود برای محصولات کشاورزی به کار رود. به نقل از نیواطلس، آمونیاک در کشاورزی به عنوان کود استفاده می‌شود که به نوبه خود هنگام جاری شدن آب در مزارع، آن را آلوده می‌کند. در همین راستا تحقیقی جدید نشان می‌دهد در آینده یک باکتری مهندسی شده می‌تواند جایگزین چنین کودهایی شود. گروهی از محققان به رهبری پروفسور فلورنس ماس در دانشگاه ایالتی واشنگتن نوعی باکتری که در خاک زندگی می‌کند را مهندسی ژنتیک کرده‌اند. این باکتری Azotobacter vinelandii نام دارد. هرچند این باکتری هم اکنون برای تبدیل انبوهی از گاز نیتروژن به آمونیاک مشهور است، اما نوع مهندسی شده آن می‌تواند به طور مداوم در غلظت بالاتر و بدون توجه به شرایط محیطی، آمونیاک تراوش و تولید کند. هنگام آزمایش نسخه مهندسی شده این باکتری به خاکی افزوده شده که در آن برنج رشد می‌کرد. محققان متوجه شدند گیاهان آمونیاک تولید شده توسط باکتری را جذب می‌کردند. محققان اکنون روی توسعه نوع دیگری از باکتری مذکور تمرکز کرده‌اند که آمونیاک با نرخ متفاوتی تولید می‌کند. با توجه به نیاز هر گیاه به آمونیاک می‌توان نسخه‌های مهندسی شده‌ای از این باکتری را برای آنها به کار برد. به این ترتیب می‌توان مطمئن بود که گیاهان از آمونیاک استفاده می‌کنند، بنابراین مازاد آن روی خاک جاری و وارد راه آب‌ها نمی‌شود. علاوه برآن کشاورزان هزینه‌ای اضافی برای کود نمی‌پردازند. مکانیسم جدا شدن دُم مارمولک کشف شد محققان موفق به کشف مکانیسمی شده‌اند که مارمولک به وسیله آن دُم خود را جدا می‌کند. به نقل از فیز، گروهی از محققان از چندین موسسه در امارات متحده عربی و ایالات متحده آمریکا مکانسیمی را کشف کرده‌اند که به مارمولک‌ها این امکان را می‌دهد که دُم خود را در طول فعالیت‌های عادی حفظ کنند و هنگام خطر و برای دوری از شکارچیان آن را جدا کرده و بیاندازند. محققان در مقاله خود که در مجله‌ی «ساینس» (Science) منتشر شده است توضیح می‌دهند که چگونه با استفاده از انواع مختلف میکروسکوپ به مطالعه آناتومی دُم مارمولک پرداختند. بسیاری از گونه‌های مارمولک می‌توانند دُم خود را برای فرار از شکارچی‌ها جدا کنند. در تحقیقات قبلی آناتومی بخش‌های مختلف این دُم مشخص شده بود اما تاکنون مکانسیم رهاسازی سریع آن به خوبی درک نشده بود. در این تلاش جدید، محققان نگاهی بسیار دقیق به تمام بخش‌های درگیر در جداسازی دُم انداختند و سپس‌ مدل‌هایی فیزیکی برای تقلید از نحوه انجام این فرآیند ایجاد کردند. آنها کار خود را با کشیدن دُم مارمولک آغاز کردند طوری که مارمولک مجبور به رها کردن آن شود سپس لبه‌های دُم پاره شده را برای بررسی با میکروسکوپ بریدند. محققان دریافتند که هر دو انتهای دُم از میکرومیله‌های (micropillars) قارچ شکل پوشیده شده است و روی نوک هر میکرولوله منافذی که تنها چند نانومتر هستند قرار دارد. به گفته‌ی محققان ین منافذ مشابه دو شاخه‌هایی عمل می‌کنند که داخل پریز می‌روند. زمانی که مارمولک دُمش را می‌اندازد این دوشاخه‌ها جدا می‌شوند. محققان در مرحله بعدی یک مدل فیزیکی از دُم مارمولک ساختند تا اطلاعات بیشتری در مورد نحوه‌ی کار همه‌ی بخش‌های آن باهم به دست آورند. آن‌ها دریافتند که دوشاخه‌ها و پریزها چسبندگی قوی حتی در زمان کشیده شدن و فشار دارند. اما زمانی که مارمولک دم خود را به روشی خاص می‌پیچاند، اتصال بین دو بخش شکسته شده و دُم جدا می‌شود. به گفته‌ی محققان مدل‌ آن‌ها می‌تواند برای ایجاد اندام‌های رباتیک مفید باشد.∎​