سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه، در نشست هفتگی با خبرنگاران درباره مذاکرات وین گفت: «امروز نزدیک به یک ماه است از دور هشتم گذشته و در این چند هفته چند تنفس داشتیم، ولی گفت‌وگوها در سطوح مختلف ادامه یافت و دیروز روسای هیأت‌های مذاکره‌کننده در فرمتی غیر از کمیسیون مشترک جلسه داشتند. مادامی که این موضوعات به نقطه‌ای نرسیده که نیازمند بازگشت همه هیأت‌ها باشد، همین دور ادامه می‌یابد و اگر به نقطه‌ای برسیم برای تصمیم‌گیری‌های خاص دور هشتم پایان می‌یابد ولی در یک ماه گذشته مسیر پیوسته و آهسته رو به پیشرفت بوده است و از هر زمان دیگری به توافق رسیدن نزدیک‌تر هستیم.»
نکات مهم سخنان او به نقل از خبرگزاری‌ها چنین است:
ایده‌های کاملا اجرایی و عملیاتی را در وین با واقع‌نگری ارائه کردیم و معتقدیم این ایده‌ها امکان گفت‌وگو درباره تضامین را فراهم کرده است. ایران در وین است برای یک توافق که دو ویژگی عمده داشته باشد؛ پایدار و قابل اتکا؛ برای همین، مسیر اخذ تضامین مهم است. ایران هیچ پیش‌شرطی را از روز اول نپذیرفته است. موفقیت بزرگ این بود که بسیاری از ایده‌هایی که جمهوری اسلامی از جمله در حوزه تضامین مطرح کرده بود، تبدیل به کلمات شدند. مهم این است که همه اطراف مذاکرات در وین پذیرفته‌اند که نباید آنچه در سال‌های گذشته با خروج غیر قانونی ایالات متحده اتفاق افتاد، تکرار شود. لذا اصل اینکه تضامین باید اندیشیده شود مورد توافق همه بوده است.
ما ایده‌های کاملا اجرایی و عملیاتی را با واقع‌نگری در وین ارائه کردیم و فکر می‌کنیم ایده‌های ما امکان گفت‌وگو را در حوزه تضامین فراهم آورد. البته طبیعی است که ما در فضای رسانه آنچه در پشت درهای بسته مذاکره می‌شود را مجدد مذاکره نمی‌کنیم. جمهوری اسلامی ایران در وین است برای اینکه توافقی پایدار و قابل اتکا به دست آید و برای همین هم مسیر اخذ تضامین مسیر بسیار مهمی است. جمهوری اسلامی ایران هیچ پیش‌شرطی را از روز اول نپذیرفته است. طرح این موضوعات اگر برای مصارف داخلی و رسانه باشد از آن عبور می‌کند، وگرنه پیام قطعی ما همواره این بود که مذاکرات به اندازه کافی پیچیده است و نباید با اظهارات پیچیده، آن را پیچیده‌تر کرد.
در حوزه راستی‌آزمایی پیشرفت‌های بیشتری نسبت به تضامین بوده است. موضوعات بسیار مهمی در مورد راستی‌آزمایی باقی مانده است و باید تصمیمات اساسی در این خصوص گرفته شود.
مذاکرات در مسیر مشخص و گفت‌وگوهای روشن و دستور کار دقیق در حال انجام است. اگر طرف مقابل اراده لازم را از خودش نشان بدهد گفت‌وگوها در زمان خودش به نتیجه می‌رسد.
کیفیت توافق برای ما مهم است؛ نه چیزی کمتر، نه چیزی بیشتر
ایران به دنبال توافق پایدار و قابل اتکاست و چیزی را کمتر از آن نمی‌پذیرد. کیفیت توافق برای ما مهم است و نه چیزی کمتر، نه چیزی بیشتر.توافق موقت هیچ وقت در دستور کار ایران نبوده است و ما ضرورت جدی برای رسیدن به توافق کیفی و محتوایی داریم و امیدوارم واشنگتن این ضرورت را متوجه شده باشد.
وضعیت اتباع زندانی در دو کشور
در خصوص وضعیت اتباع جمهوری اسلامی ایران در ایالات متحده، ما از روز اول به خاطر موضوعیت انسانی این داستان نگرانی‌های خود را مطرح کردیم. چه به صورت مستقیم چه غیر مستقیم.
این موضوع چه پیش از این مذاکرات و چه همراه با این مذاکرات در دستور کار ما بوده ولی طبیعی است که دو مسیر مختلف است. اگر ایالات متحده به توافقاتی که از قبل هم انجام داده بود، پایبند باشد این موضوع انسانی در کمترین زمان قابل حل است.
برخلاف اتباع ما که در ایالات متحده به بهانه واهی دور زدن تحریم‌های غیرقانونی فراسرزمینی و غیر موجه ایالات متحده بر ضد مردم ایران گروگان گرفته شده‌اند و امروز برخی از آنها در شرایط غیر انسانی نگهداری می‌شوند؛ برخلاف آنها کسانی که در ایران زندانی هستند قوه قضائیه کاملا اتهامات‌شان را اعلام کرده و جرائمی مرتکب شدند که در دادگاه صالحه مراحل آن طی شده است. این دو مسیری است که از هم جداست ولی اگر اراده در طرف مقابل باشد در هر دو مسیر این امکان را داریم در کمترین زمان ممکن به توافق پایدار و قابل اتکا برسیم.
ایران همواره در کنار مردم یمن است
ایران همواره در کنار مردم یمن است برای اینکه صدای این مردم مظلوم تحت فشار به گوش جهانیان برسد و تلاش کردیم از طریق سازوکارهای سیاسی بتوانیم به فرآیند گفت‌وگوهای یمنی - یمنی کمک کنیم. متأسفانه آنهایی که منافع زیادی در فروش سلاح دارند، برخی کشورهای اروپایی نظیر انگلیس، آلمان، فرانسه و آمریکا به طور مشخص دخالت می‌کنند و این زنجیره بمباران‌هایی که امروز شاهدش هستیم به خاطر چک سفید امضایی است که به ائتلاف خودخوانده متجاوز برای کشتار مردم یمن داده شده و این ننگ تاریخی است برای کسانی که این کار را انجام می‌دهند.
بدهی کره جنوبی
متاسفانه بدهی قطعی کره جنوبی به ایران همچنان پرداخت‌نشده باقی مانده است و آنچه بین دو کشور گفت‌وگو می‌شود با سرعت بسیار لاک‌پشتی در حرکت است که نه مورد قبول ماست و نه فراموش می‌شود.
اینها پول مردم ایران و منابع قطعی مردم ایران است که نزد دولت کره به امانت است و متأسفانه ما رعایت این امانت را ندیدیم و آنچه الان اتفاق افتاده، بخش بسیار اندکی از پول خودمان در کره از طریق امنی به حساب سازمان ملل منتقل شده است.
منتظر شرایطی هستیم که امکان دسترسی کامل به منابع‌مان ایجاد شود.
جاری شدن آب سد کمال خان
آنچه بین ایران و مقامات افغانستان در سال‌های مختلف بحث شده یک قرارداد الزام‌آور حقوقی است که در سال ۱۳۵۱ درخصوص حق‌آبه ایران از هیرمند بین دو کشور اجرا شده و لازم‌الاجرا و حقوقی است. اصول حقوق بین‌الملل تأکید می‌کند که هر کس در افغانستان حاکم است این حق‌آبه را برای ایران و طبیعت منطقه قائل شود.
بسیاری از رودهای مرزی از خاک ایران می‌آمدند و به افغانستان می‌رفتند و امروز با این انحراف در آب نه موضوع حق‌آبه بلکه موضوع محیط زیست منطقه تحت تاثیر قرار گرفته است. در سال آبی گذشته کمتر از ۵ درصد از کل حق‌آبه ایران تامین شد.
تنش پیش آمده بین روسیه و غرب
جمهوری اسلامی ایران با دقت و از نزدیک تحولات اوکراین را پیگیری می‌کند و طبیعی است تلاش کردیم با طرف‌هایی که در موضوع هستند رایزنی‌های خود را داشته باشیم. راه حلی که ما برای همه تنش‌های منطقه‌ای در نظر می‌گیریم، گفت‌وگو و راه حل سیاسی و دیپلماتیک است و امیدواریم با کاهش تنش به چنین گفت‌وگوهایی نزدیک شویم.
در حوزه راستی‌آزمایی پیشرفت‌های بیشتری نسبت به تضامین بوده است. موضوعات بسیار مهمی در مورد راستی‌آزمایی باقی مانده است و باید تصمیمات اساسی در این خصوص گرفته شود.
مذاکرات در مسیر مشخص و گفت‌وگوهای روشن و دستور کار دقیق در حال انجام است. اگر طرف مقابل اراده لازم را از خودش نشان بدهد گفت‌وگوها در زمان خودش به نتیجه می‌رسد.
توافق موقت هیچ وقت در دستور کار ایران نبوده است و ما ضرورت جدی برای رسیدن به توافق کیفی و محتوایی داریم و امیدوارم واشنگتن این ضرورت را متوجه شده باشد.
∎