یاتسنیوک سقوط هواپیما را به شورشیان مخالف دولت نسبت داده و خواستار محاکمه مسئولان شده است

مقامات مالزیایی انتقاد از شرکت هواپیمایی این شرکت را رد کرده و نخست وزیر اوکراین از تلاش برای اعزام کارشناس سوانح هوایی به محل سقوط هواپیما مالزیایی خبر داده است.

روز جمعه، ٢٧ تیر (١٨ ژوئیه)، آرسنی یاتسنیوک، نخست وزیر اوکراین، با اعلام اینکه هواپیمای مسافربری مالزیایی با شلیک موشک جدایی‌طلبان شرق اوکراین سرنگون شده، این اقدام را مصداق جنایت علیه بشریت دانست و گفت که عاملان و مسئولین آن باید تحت پیگرد دادگاه کیفری بین المللی قرار گیرند.

روز گذشته، هواپیمای مسافربری از نوع بوئینگ ٧٧٧ متعلق به شرکت هواپیمایی مالزی که با دویست و هشتاد و سه مسافر و پانزده خدمه از آمستردام در هلند عازم کوالالامپور، پایتخت مالزی بود، در منطقه مرزی اوکراین با روسیه سقوط کرد و تمامی سرنشینان آن کشته شدند. جدایی‌طلبان طرفدار روسیه بر این بخش از اوکراین تسلط دارند و در هفته‌های اخیر، بین آنان و واحدهای ارتش اوکراین درگیری‌هایی روی داده است.

به گفته آقای یاتسنیوک، شورشیان جدایی‌طلب به ماموران تحقیق دولتی اجازه ورود به محل سقوط هواپیما را نداده‌اند. وی گفت: "در حال حاضر، نهادهای دولتی مرتبط با امنیت هواپیمایی و همچنین سازمان امنیت و همکاری اروپا تمامی تلاش خود را به کار گرفته‌اند تا به محل وقوع این فاجعه دسترسی یابند." مقامات اوکراینی گفته‌اند که شورشیان جدایی‌طلب جعبه سیاه حاوی اطلاعات پرواز را یافته و به روسیه تحویل داده‌اند.

به گفته مقامات سازمان امنیت و همکاری اروپا، هیاتی متشکل از سی تن از مقامات و کارشناسان این سازمان برای بررسی این واقعه به محل سقوط هواپیما رفته‌اند. در ماه می سال جاری، شورشیان اوکراینی اعضای یک گروه ناظران همین سازمان را که به مناطق تحت تسلط آنان وارد شده بودند دستگیر کردند و برای چندین هفته در اسارت خود داشتند.

نخست وزیر اوکراین با تاکید بر اینکه روسیه و حمایت تسلیحاتی آن کشور به شورشیان را عامل سقوط هواپیما و مرگ سرنشینان آن می‌داند، گفت که "روسیه این بار از حد و مرز خود فراتر رفته است."

شب گذشته، رئیس جمهوری اوکراین هم بدون نام بردن از روسیه، گفت که سقوط هواپیمای مسافربری مالزیایی "یک حادثه" نبوده بلکه با آتش "تروریست‌ها" سرنگون شده است. مقامات دولتی اوکراین شبه‌نظامیان جدایی‌طلب شرق این کشور را "تروریست" یا "راهزن" می‌خوانند. رئیس سازمان امنیت و اطلاعات اوکراین هم گفته است که مرکز شنود این سازمان نوار یک مکالمه تلفنی را در اختیار دارد که نشان می‌دهد این هواپیما توسط شورشیان ساقط شده است. محتوای نوار از رسانه‌های اوکراین پخش شده اما تایید مستقل آن امکانپذیر نبوده است.

در مقابل، حدایی‌طلبان طرفدار روسیه مستقر در شرق اوکراین، هر گونه ارتباط با سقوط این هواپیما را تکذیب کرده و ارتش اوکراین را متهم کرده‌اند که این هواپیما را هدف موشک ضد هوایی قرار داده است.

هنوز علت سقوط هواپیمای مسافربری مالزیایی مورد بررسی کارشناسی قرار نگرفته اما با توجه به نحوه سقوط هواپیما، گفته می‌شود که به احتمال زیاد، هواپیما مورد اصابت موشک زمین به هوا قرار گرفته است. در عین حال، از آنجا که هنگام وقوع حادثه، هواپیمای مسافربری در ارتفاع بسیار بالا (۱۰ هزار متر) پرواز می‌کرد، چنین موشکی از نوع پیشرفته بوده که از جمله توسط روسیه ساخته و به برخی کشورها فروخته شده است.

بخش عمده‌ای از تجهیزات نظامی اوکراین، ساخت روسیه است، ظاهرا ارتش این کشور دارای سیستم موشکی از نوع "بوک" با سکوی متحرک است اما به گفته برخی منابع، نظامیانی که با این نوع اسلحه کار می‌کنند از آموزش لازم برای تشخیص هواپیمای مسافربری از هواپیمای نظامی برخوردارند و معمولا نقل و انتقال و استفاده نیروهای منظم از چنین تسلیحاتی مستلزم تایید رده‌های بالاتر است.

در نتیجه این نظر مطرح شده است که عاملان پرتاب موشک ممکن است شورشیان مخالف دولت اوکراین باشند که روسیه تسلیحات پیشرفته‌ای را برای مقابله با حملات ارتش اوکراین در اختیار آنان قرار داده یا توانسته‌اندچنین تسلیحاتی را از زرادخانه‌های ارتش اوکراین در مناطق تحت اشغال خود به غنیمت بگیرند.

احتمالا شلیک موشک بوک ساخت روسیه عامل سقوط هواپیما بوده است

پیشتر، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، در گفتگو با باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، از "تحقیقات مستقل و بی‌طرفانه" این واقعه حمایت کرد. مقامات روسی گفته‌اند که دولت اوکراین به دلیل اقدام نظامی علیه جدایی‌طلبان مسلح در شرق این کشور، مسئول سقوط این هواپیماست.

همزمان، لیو تیونگ لای، وزیر ترابری مالزی، انتقاد از انتخاب مسیر پرواز هواپیما را نادرست دانسته و گفته است که این مسیر مورد تایید بوده و مورد استفاده سایر شرکت های هواپیمایی جهان قرار داشته است. وی افزود تا ساعاتی پس از سقوط هواپیمای مالزیایی هم، هواپیماهای مسافربری به پرواز از همین مسیر ادامه می‌دادند. وی تاکید داشته که هواپیمای ساقط شده "در شرایط مطلوب" قرار داشته است.

در عین حال، شرخی شرکت‌های هواپیمایی، از جمله شرکت‌های استرالیایی و کره‌ای از چند هفته پیش به دلیل وقوع درگیری در منطقه، مسیر پروازی خود را تغییر داده بودند و سایر شرکت‌های هواپیمایی نیز پس از انتشار خبر سقوط هواپیمایی مالزیایی، به همین نحو عمل کرده‌اند.

در خبری دیگر در همین زمینه، خبرنگار بی‌بی‌سی از فرودگاه اسخیپول در آمستردام گزارش کرده که شماری از اعضای خانواده‌های قربانیان این واقعه در نظر دارند به محل سقوط هواپیما در اوکراین سفر کنند.

همکاری ایران

در همین زمینه، سازمان هواپیمایی کشوری ایران اعلام کرده است که به هواپیماهایی که به منظور اجتناب از عبور از مناطق غیرامن آسمان اوکراین مسیر خود را تغییر داده‌اند اجازه عبور از حریم هوایی ایران را می‌دهد.

خبرگزاری فارس به نقل از این سازمان نوشته است که این تصمیم در واکنش به درخواست سازمان بین‌المللی هوانوردی - ایکائو - و در پی واقعه سقوط هواپیمایی مالزیایی در شرق اوکراین اتخاذ شده است.