سال 1400 با چه نرخ تورمی به پایان می رسد؟
گزارش بانک مرکزی از تحولات اقتصادی آذر
بانک مرکزی اعلام کرد که نرخ تورم متوسط دوازده‌ماهه و نقطه به نقطه در آذر ۱۴۰۰ در ادامه روند چندماه اخیر، با کاهش همراه بوده است. همچنین گزارش مرکز آمار که روز گذشته منتشر شد نیز نشان می دهد که نرخ تورم سالانه دی ماه ١٤٠٠ برای خانوارهای کشور به ٤٢,٤ درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، یک درصد کاهش یافته است. کاهش نرخ تورم البته در شرایطی است که نقدینگی در پایان آذر امسال ۲۴.۹ درصد نسبت به پایان سال گذشته رشد داشته است. همچنین پایه پولی نیز با افزایش 37.6 درصدی همراه بوده است. هر چند کاهش انتظارات تورمی و گشایش‌های بین‌المللی می تواند در وضعیت کاهش تورم در ماه‌های پایانی سال 1400 تاثیرگذار باشد، اما رشد پایه پولی و افزایش نقدینگی به عنوان دو سرعت گیر در مسیر کاهش نرخ تورم است.
صاحب‌خبر - در آذرماه ۱۴۰۰ در ادامه روند چند ماه اخیر، نرخ تورم متوسط دوازده‌ماهه و نقطه به نقطه با کاهش همراه بودند. در این ماه نرخ تورم ماهانه نیز در ادامه روند دو ماه اخیر و در پی کاهش قابل توجه تورم ماهانه ارزش اجاری مسکن که طی ماه‌های اخیر به عنوان پیشران تورم مطرح بود، با کاهش مواجه شد. بررسی تورم ماهانه به تفکیک کالا و خدمت نشان می‌دهد که بر خلاف چند ماه اخیر، اقلام کالایی در این ماه سهم عمده از تورم ماهانه را به خود اختصاص دادند؛ به‌گونه‌ای که کالاهای بادوام که نوسانات قیمت آنها همبستگی بالایی با نوسانات بازار ارز دارد، تورم ماهانه نسبتاً بالایی را در آذرماه ثبت کردند. آخرین وضعیت تولید ناخالص داخلی بر اساس محاسبات مقدماتی، تولید ناخالص داخلی کشور به قیمت‌های ثابت سال ۱۳۹۵ در نیمه نخست سال ۱۴۰۰ نسبت به رقم مشابه سال قبل با نفت و بدون نفت به‌ترتیب ۳.۳ و ۲.۴ درصد افزایش یافته است. رشد اقتصادی نیمه نخست سال جاری در نتیجه تحقق رشد مثبت ارزش افزوده گروه‌های «خدمات» و «نفت» به ترتیب معادل ۵.۷ و ۱۵.۱ درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل است. از سوی دیگر، رشد ارزش افزوده گروه‌های «کشاورزی» و «صنایع و معادن» در 6 ماهه اول سال جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل متأثر از مواجهه با مشکلاتی همچون کاهش میزان بارندگی‌ها و محدودیت در تأمین برق مورد نیاز برخی واحدهای صنعتی و نیز کاهش ارزش افزوده فعالیت‌های ساختمانی به ترتیب معادل ۲.۰- و ۱.۹- درصد تحقق یافته است. رشد 40 درصدی تجارت خارجی در حوزه تجارت خارجی با توجه به گزارش انتشار یافته از سوی گمرک طی نه‌ماهه سال جاری ارزش صادرات گمرکی ۳۵.۱ میلیارد دلار بوده که نشانگر افزایش حدود ۳۹.۸ درصدی آن در مقایسه با دوره مشابه سال ۱۳۹۹ است. لازم به توضیح است که ارزش صادرات گمرکی در نه‌ماهه سال جاری فراتر از ارزش صادرات در کل سال ۱۳۹۹ بوده است. همچنین ارزش واردات گمرکی در دوره مزبور در حدود ۳۶.۹ میلیارد دلار گزارش شده است که حاکی از افزایش حدوداً ۳۷ درصدی آن نسبت به مدت مشابه سال قبل است. تحولات بازار رسمی ارز در آذرماه حاکی از آن است که در این ماه متوسط نرخ دلار حواله‌ای و اسکناس در سامانه سنا به ترتیب معادل ۲۳۸.۹ و ۲۷۱.۴ هزار ریال بود که نسبت به ماه قبل از آن به ترتیب معادل ۲.۲ و ۰.۹ درصد افزایش نشان می‌دهد. همچنین علیرغم افزایش نرخ دلار در بازار غیررسمی طی نیمه نخست آذر ماه، این مؤلفه از اواسط ماه مورد گزارش روند نزولی را تجربه کرد. مسیر متفاوت بازار مسکن از بورس در سایر بازارهای دارایی از جمله مسکن، بررسی‌ها حکایت از آن دارد که شاخص قیمت مسکن معامله شده با افزایش مواجه شده است. بر اساس اطلاعات اخذ شده از سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور، متوسط قیمت خرید و فروش یک متر مربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده در شهر تهران طی آذرماه ۱۴۰۰ نسبت به ماه قبل ۱.۸ درصد افزایش و نسبت به ماه مشابه سال قبل ۲۱.۱ درصد افزایش را تجربه کرد. در بازار سهام نیز شاخص کل بورس اوراق بهادار در روز پایانی آذرماه ۴.۹ درصد نسبت روز پایانی ماه قبل کاهش یافت. حجم نقدینگی ۲۵ درصد رشد کرد حجم نقدینگی در پایان آذرماه سال ۱۴۰۰ نسبت به پایان سال ۱۳۹۹ معادل ۲۷.۴ درصد رشد یافته است. لازم به توضیح است که ۲.۵ واحد درصد از رشد نقدینگی در نه ماهه منتهی به آذرماه ۱۴۰۰ مربوط به اضافه شدن اطلاعات خلاصه دفتر کل دارایی‌ها و بدهی‌های بانک مهر اقتصاد به اطلاعات خلاصه دفترکل دارایی‌ها و بدهی‌های بانک سپه (بواسطه ادغام بانک‌های متعلق به نیروهای مسلح در بانک سپه) است و فاقد آثار پولی است. بر همین اساس نرخ رشد نقدینگی در دوازده ماهه منتهی به آذرماه ۱۴۰۰ به ۴۱.۴ درصد رسید که ۲.۷ واحد درصد از آن مربوط به افزایش پوشش آماری مذکور است. به عبارت دیگر در صورت عدم لحاظ پوشش آماری مذکور، رشد نقدینگی در پایان آذرماه ۱۴۰۰ نسبت به پایان سال ۱۳۹۹ معادل ۲۴.۹ درصد و در دوازده ماهه منتهی به آذرماه ۱۴۰۰ معادل ۳۸.۷ درصد می‌بود. رشد ۳۷.۶ درصدی پایه پولی رشد پایه پولی در دوازده ماهه منتهی به آذرماه ۱۴۰۰ به ۳۷.۶ درصد رسید. لازم به ذکر است پایه پولی در پایان آذرماه ۱۴۰۰ نسبت به پایان سال ۱۳۹۹، رشدی معادل ۲۲.۲ درصد داشته که در مقایسه با رشد متغیر مذکور در دوره مشابه سال قبل (۱۵.۵ درصد) به میزان ۶.۷ واحد درصد افزایش یافته است. در این مقطع، خالص سایر اقلام دارایی‌ها و بدهی‌های بانک مرکزی و مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها به ترتیب با سهمی معادل ۱۲.۸ و ۸.۰ واحد درصد مهمترین عوامل رشد پایه پولی بوده اند. پیش بینی تورم در سه سناریو هر چند در گزارش اخیر بانک مرکزی و مرکز آمار ایران، نرخ تورم مسیر کاهشی داشته است، اما به دلیل موارد عنوان شده از جمله کسری بودجه و پرداخت دستمزد کارکنان دولت در آخر سال، همچنان چالش‌هایی در مسیر کاهش نرخ تورم وجود دارد. باید توجه داشت اگرچه در این ماه‌‌‌ها نرخ تورم کاهشی شده است اما موتور رشد تورمی همچنان روشن است. بر اساس سناریوی خوش‌بینانه، نرخ تورم ماهانه تا پایان سال مطابق نرخ تورم آذر به میزان ۷/ ۱درصد حرکت می‌کند. در سناریوی میانه، نرخ تورم بر اساس حرکت سه ماه گذشته و به میزان ۶/ ۲درصد محاسبه شده است. در نهایت در سناریوی بدبینانه نیز نرخ تورم ماهانه به میزان متوسط ۶ ماه گذشته و در سطح ۱/ ۳درصد تغییر می‌کند.∎
نظر شما