گروه ايران مهدي بيك
پيامد دروغ بزرگ در «تبريز» چيست؟ اين پرسشي است كه احتمالا شما هم از جمعه شب، با آن مواجه بوده‌ايد؟ فوتبال ايران در روزي كه قرار بود شمايل قهرمان ليگ برترش را در يك شب استثنايي در «تبريز» رونمايي كند؛ با يك ابهام و معماي بزرگ روبه‌رو شد؛ معادله‌يي كه اذهان عمومي ايرانيان را درگير پرسش‌هاي بي‌جواب بسياري كرده است. خبرگزاري فارس، بلافاصله پس از پايان بازي «تراكتور» و «نفت» نوشت: «شايعه در ورزشگاه تبريز، باعث شادي اشتباهي تراكتوري‌ها شده؛ شايعه‌يي كه وقتي لو رفت، درگيري و خسارت‌هاي سنگيني در ورزشگاه به‌جا گذاشت.» ازسوي ديگر، ايسنا نوشت: «بلندگوي ورزشگاه خبر قهرماني تراكتور را اعلام كرده است و...» حتي اين مساله از ديد برخي سايت‌ها نظير «انتخاب» به سفر آتي رييس‌جمهوري به تبريز ارتباط داده شده است. اما در ميان تمام اين اخبار و تحليل‌هاي متفاوت و در برخي موارد متضاد، نكته قابل‌توجه اينكه هيچ مقام مسوولي توضيح قانع‌كننده‌يي را براي روشن كردن ابعاد پنهان ماجرا ارايه نمي‌كند. اين‌گونه شد كه تبعات ماجراي تبريز از مختصات ورزشي عبور كرد و به يك معادله اجتماعي و سياسي بدل شد. «تعادل» به‌دنبال آن است كه با گردآوري قطعات پنهان«معماي تبريز»، دريچه‌يي به سمت واقعيت اين ماجرا بگشايد.
مردم تبريز به‌دنبال يك توضيح قانع‌كننده
در ناخودآگاه ذهن هر ايراني «تبريز»، شهر ويژه‌يي محسوب مي‌شود؛ شهري كه تاريخش برخوردار از فرازونشيب‌هاي فراوان طي دوره‌هاي مختلف است؛ مختصاتي كه در طول تاريخ، بارها توسط حوادث طبيعي (و غيرطبيعي) يا اشغالگران ويران شده، اما با اراده مثال‌زدني مردمانش دوباره بلند شده و سر به آسمان ساييده است. مردمي شفاف كه آنچه را كه در برابرشان مي‌بينند باور مي‌كنند و اصل را بر صداقت قرار مي‌دهند تا زماني كه خلاف آن ثابت شود. اين «خصلت» در دقايق پاياني ديدار فينال گونه نفت و تراكتور و درحالي كه تماشاگران تلويزيوني شاهد ازدست رفتن قهرماني تيم تراكتورسازي بودند، به‌عينه مشاهده شد كه بازيكنان و كادرفني اين تيم به شادي مي‌پردازند. جواد آقازاده يكي از علاقه‌مندان تبريزي كه از نزديك بازي تيمش برابر نفت تهران را دنبال مي‌كرد به «تعادل» مي‌گويد: «تماشاگران از طريق وسايل ارتباطي اينترنتي و موبايلي بازي‌هاي ديگر را رصد مي‌كردند كه از دقيقه86 شبكه‌هاي تلويزيوني، راديويي و حتي موبايل قطع شد. در همان لحظات بود كه اعلام كردند ديدار سپاهان و سايپا در اصفهان دو- دو مساوي شده است.»
اين تماشاگر تبريزي ادامه مي‌دهد: «از بلندگوي ورزشگاه هم اعلام شد كه نتيجه بازي همزمان مساوي است و همين اطلاعات دروغ به تيم هم منتقل شد و بازيكنان تصور مي‌كردند كه با تساوي در تبريز به قهرماني مي‌رسند.» آقازاده درباره جو عمومي شهر تبريز در ساعات پس از اين واقعه مي‌گويد: «مردم بسيار ناراحت و بهت‌زده بودند و همچنان هستند. نه به اين خاطر كه تراكتور باخته؛ مساله اصلي ابهاماتي است كه در دقايق پاياني بازي به‌وجود آمد. مردم از مسوولان مي‌خواهند يك توضيح قانع‌كننده در اين باره بدهند.»
ريشه‌يابي موضوع ورزشگاه يادگار امام(ره)
در مجلس
همان‌طور كه از قبل هم قابل پيش‌بيني به‌نظر مي‌رسيد، ماجراي حوادث رخ داده در تبريز پاي اهالي سياست و نمايندگان مجلس را نيز به ميانه اين منازعه باز كرده است. نماينده اروميه در مجلس نهم در همين مورد مي‌گويد: «به‌عنوان نماينده مردم نمي‌گذاريم حق و حقوق مردم و تماشاگران خونگرم و آگاه تبريزي هدر رود، بايد اتفاقات ورزشگاه يادگار امام(ره) ريشه‌يابي و براي تكرار نشدن آن در آينده اقدام لازم صورت بگيرد.» نادر قاضي‌پور افزود: «من به‌همراه رييس فدراسيون فوتبال در ورزشگاه حاضر بوده و اين اتفاقات را از نزديك مشاهده كردم. در چنين ديدارهاي مهم و حساسي كه به معرفي قهرمان مي‌انجامد، لازم است وزير ورزش و جوانان يا نماينده ايشان نظارت ويژه‌يي داشته باشند.»
كميته انضباطي بايد درباره قهرمان نظر بدهد
يكي از متهمان اصلي ماجرا، كه انگشت ابهامات به سمت وي نشانه رفته است، مهدي تاج است كه مسووليت رياست ليگ برتر را به‌عهده دارد. تاج كه اصليتي اصفهاني نيز دارد اتفاقات عجيب دقايق پاياني بازي تبريز ميان تراكتورسازي و نفت را كثيف خواند و محكوم كرد: «واقعا اين اتفاقات تلخ و كثيف بود. سازمان ليگ اين تصميم را محكوم مي‌كند و خواهان پيگيري جدي ماجراست. تمام زحمات يك سال همكاران من در برگزاري يك ليگ عالي با آن اتفاق تحت‌الشعاع قرار گرفت. واقعا اين شايعه كثيف بود. ولي با قطعيت به شما مي‌گويم هيچ يك از همكاران من در اين اتفاق نقشي نداشتند.» تاج درباره اينكه سرنوشت ليگ بعد از اين اتفاق چه مي‌شود و آيا تغييري در نتايج اتفاق مي‌افتد هم گفت: «اين ديگر در حوزه اختيارات سازمان ليگ نيست. بايد مسوولان كميته انضباطي ماجرا را بررسي كنند و ببينند برايش چه تصميمي مي‌گيرند.»
لطمه به حثيت فوتبال ايران
باتوجه به صحبت‌هاي بالا و واكنش هواداران تراكتورسازي ورزشگاه يادگار امام(ره) تبريز كه با انتقاداتي عليه مسوولان برگزاري مسابقه، داور و فدراسيون فوتبال همراه بود به‌نظر مي‌رسد كه حيثيت فوتبال ايران لطمه ديده و خدشه‌دار شده است. لازم است تا اين اتفاقات به‌صورت كارشناسي بررسي شود و شيريني ورزش به‌عنوان عامل نشاط اين‌چنين به تلخي تبديل نشود. فوتبال در دوران مدرن؛ ماكتي نمادين از دنياي رقابت‌هاي بيروني در هر جامعه‌يي است. دنيايي كه در عين اينكه «سركش» است و «رها» ولي قواعد و قانونمندي‌هاي خاص خود را دارد. فوتبال در عين حال دنيايي سر شار از معجزه‌هاي عجيب و غريب است و شادي‌ها و غم‌هاي بي‌پاياني را براي علاقه‌مندان خود به ارمغان مي‌آورد. اين حق علاقه‌مندان فوتبال و مردم تبريز است كه پاسخي معقولانه براي معادله‌يي كه تبعات اجتماعي و سياسي گسترده‌يي برايشان داشته است را از مسوولان طلب كنند.
كميته انضباطي فدراسيون فوتبال مسوول بررسي ماجراي تبريز شد
فوتبال سياسي و «معماي تبريز»
صاحب‌خبر -