ایران که از آغاز دور هفتم مذاکرات راهبرد مشخص و دقیقی را طرح‌ریزی و اعلام کرده بود، به همه طرف‌ها ثابت کرد که برای رسیدن به توافق جامع و کامل نه‌تنها جدیت لازم را دارد، بلکه پیشنهادهایی را نیز روی میز گذاشت که در ابتدا با مخالفت طرف غربی مواجه شد اما درنهایت راهی جز تن دادن به آن نیافتند. اما نکته‌ای که در دور هشتم موردتوجه قرار گرفت دیدار جداگانه نماینده روسیه در مذاکرات با نماینده ویژه آمریکا در امور ایران بر سر احیای توافق برجام بود و انتقادات زیادی را به عملکرد تیم مذاکره‌کننده کشورمان وارد کرد.این موضوع حالا همزمان با حضور تیم مذاکره‌کننده در وین، با پاسخ جدی سعید خطیب‌زاده مواجه شده است. سخنگوی وزارت خارجه در نشست خبری روز گذشته خود در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا نماینده روسیه در مذاکرات وین به‌جای ایران مذاکره می‌کند، گفت: برخی دنبال حواشی شاذ می‌روند. بین ایران و ۱+۴ به‌صورت دوجانبه و چندجانبه گفت‌وگوها در جریان بود. اینکه ۱+۴ با چه مکانیسمی صحبت می‌کنند، برای ما مهم نیست.
نماینده روسیه در ابتدای مذاکرات سعی می‌کرد نقش میانجی داشته باشد و اظهارات صریح و جدی را متوجه طرف‌ها ی غربی نمی‌کرد اما با رویکرد غیرسازنده اروپایی‌ها شاهد این بودیم که نماینده روسیه قاطعانه با آن‌ها برخورد کرد. مواضع صریح و هشدار روسها به اروپایی‌ها نه‌تنها کارساز بود، بلکه افکارعمومی جهانیان را نسبت‌به آنچه در جریان بود روشن کرد و از حاشیه‌سازی علیه ایران برحذر داشت.
تکذیب تعیین ضرب‌الاجل برای مذاکرات
در این دور از مذاکرات که با امیدواری سرتیم مذاکره‌کننده ایران همراه بود، نحوه پیاده‌سازی راستی‌آزمایی و تضمین لغو تحریم‌ها مورد مذاکره قرار گرفت؛ موضوعی که حالا به نظر می‌رسد به نقاط قابل‌توجهی رسیده است. در همین راستا، شاهد بودیم که هیات‌های نمایندگی فرانسه، انگلیس و آلمان روز سه‌شنبه(7دی) در بیانیه‌ای مشترک ضمن تصریح بر پیشرفت‌های فنی در دور قبلی مذاکرات و لزوم تمرکز روی موضوعات اختلاف‌برانگیز و اصلی ازجمله تحریم‌ها، افزودند که قصد ندارند تاریخ غیرواقع‌بینانه‌ای برای پایان گفت‌وگوها تعیین کنند اما به‌احتمال‌زیاد، این مذاکرات طی چند هفته و نه چند ماه به پایان خواهد رسید. رویکرد مثبت اروپا به مذاکرات برخلاف نقش غیرسازنده‌ای که در هفته‌های گذشته بازی می‌کردند نشان‌دهنده سویه جدیدی در وین است که احتمال رسیدن به توافق را از هر زمانی ملموس‌تر کرده است. علی‌رغم تمام این رویکردها و اظهارات، خبرسازی‌ها هنوز پرقدرت در جریان است. دیروز و همزمان با ورود هیات‌ها به وین برای حضور مذاکرات، برخی رسانه‌ها به نقل از دیپلمات‌های آمریکایی مدعی تعیین ضرب‌الاجل برای جلوگیری از طولانی شدن مذاکرات شده بودند.در این راستا، یک منبع نزدیک به تیم مذاکره‌کننده ایران در وین در واکنش به برخی خبرسازی‌های رسانه‌های غربی درخصوص تعیین‌شدن ضرب‌الاجل در مذاکرات پیش‌رو گفت: هیچ ضرب‌الاجلی برای
به نتیجه رسیدن مذاکرات تعیین نشده و موضوع اصلی برای هیات مذاکره‌کننده ایرانی احقاق حقوق ملت ایران در چارچوب توافقات قبلی است. وی افزود: خبرسازی‌هایی ازاین‌دست که مبنای واقعی ندارد و صرفا با هدف تحمیل تشنج به فضای مذاکرات انجام می‌شود تغییری در راهبرد هیات مذاکره‌کننده ایرانی برای رسیدن به «توافق خوب» نخواهد داشت.
عقب‌نشینی غربی‌ها
علاوه‌براین خبر ،خطیب‌زاده نیز در واکنش به تعیین برخی از ضرب‌الاجل‌ها ازسوی کشورهای غربی گفت: امروز در حالی گفت‌وگو و مذاکره می‌کنیم که کمپین فشار حداکثری شکست‌خورده غرب همچنان برقرار است. اروپایی‌ها نیز با بی‌عملی و انفعال با آمریکا همراهی کردند و این چیزی نیست که کسی بتواند ذره‌ای در آن تردید داشته باشد. وی تصریح کرد: پنجره توافق تا ابد باز نخواهد بود. جمهوری اسلامی ایران نیز تا ابد بار زنده نگه‌داشتن این توافق را به دوش نخواهد کشید.این اولین باری نیست که مقامات کشورمان بر ضرورت فرسایشی نشدن مذاکرات تاکید می‌کنند و بارها درخصوص آن شاهد مواضع قاطع و تعیین‌کننده‌ای بوده‌ایم. در چنین شرایطی عقب‌نشینی غرب از مواضع پیشین خود، سیگنال مهمی برای آینده مذاکرات است و می‌تواند مسیر جدیدی را برای نیل به توافق بگشاید. خطیب‌زاده در این خصوص روز گذشته گفت: امروز شاهد عقب‌نشینی یا بهتر بگویم واقع‌نگری طرف‌های غربی در گفت‌وگوهای وین هستیم. آن‌ها نمی‌توانند درخواستی فراتر از برجام در موضوع هسته‌ای داشته باشند و فروتر از برجام بخواهند تعهدات رفع تحریمی را انجام دهند.سخنگوی وزارت امورخارجه تصریح کرد: در نقطه‌ای قرار داریم که از امروز وارد گفت‌وگوهای محتوایی می‌شویم. گفت‌وگوهای محتوایی نتیجه پافشاری ایران بر حقوق خود است و در این سال‌ها نه‌تنها از آن دست نکشیده، بلکه مدام بر ضرورت تحقق آن تاکید کرده است. برچیدن تحریم‌ها و راستی‌آزمایی دو راهبرد مشخصی است که حالا گویا در دستورکار جدی همه طرف‌ها قرار گرفته است.
حمایت قاطع روسیه از ایران
اظهارات سرتیم مذاکره‌کننده ایران درباره موضوع لغو تحریم‌ها نیز در نوع خود امیدبخش بود. علی باقری‌کنی شامگاه پنج‌شنبه 9دی‌ماه در آستانه تنفس مذاکرات وین به‌دلیل تعطیلات سال نوی میلادی به خبرنگاران ایرانی مستقر در وین گفت: در این چند روزی که دور هشتم گفت‌وگوها صورت گرفت، تمرکز اصلی مذاکرات روی موضوع لغو تحریم‌ها بود. وی افزود: در چند عرصه گفت‌وگوها و تعاملات بین طرف ایرانی و طرف‌های مقابل ادامه داشت، ازجمله چند جلسه در موضوع راستی‌آزمایی برگزار شد؛ هم هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک و هم با طرف اروپایی، همین‌طور در موضوع راستی‌آزمایی هم جلساتی بین طرف ایرانی با هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک، جلسه جداگانه‌ای با سه کشور اروپایی برگزار شد.
در چنین شرایطی، روز گذشته وین یکبار دیگر میزبان ایران و 1+4 برای ادامه دور هشتم مذاکرات بود که «میخائیل اولیانوف»، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین در پیامی توییتری از ادامه دور هشتم مذاکرات وین با هدف برچیدن تحریم‌های ضدایرانی خبر داد. همسویی روسیه و چین با ایران در این دور از مذاکرات بیشتر از هر زمانی بوده است و گفت‌وگوهای دوجانبه آن‌ها با غربی‌ها و آمریکایی‌ها نه‌تنها نافی اقدامات مثبت آن‌ها نیست، بلکه در راستای سیاست‌های اعمالی خودشان است و منافع کشور ما را به خطر نخواهد انداخت.روسها و چینی‌ها هر دو در طول مذاکرات تمام‌قد چه در اتاق مذاکره و چه در افکارعمومی به‌ویژه در روزهای اخیر در حمایت از ایران ظاهر شدند. همچنان که اولیانوف، نماینده روسها در آخرین مصاحبه‌های خود با پرس‌تی‌وی ایران و یکی از رسانه‌های روسی بر این مواضع تاکید کرد و حملات انتقادی شدیدی به این سه کشور اروپایی داشت. او حتی تاکید کرد سه کشور مانند تازه‌کارها مذاکره می‌کنند و فقط جاروجنجال کرده و تنها به‌دنبال ایجاد بن‌بست هستند.
رویکرد مثبت اروپا به مذاکرات بر خلاف نقش غیرسازنده ای که در هفته های گذشته بازی می کردند نشان دهنده سویه جدیدی در وین است که احتمال رسیدن به توافق را از هر زمانی
ملموس تر کرده است. علی رغم تمام این رویکردها و اظهارات، خبرسازی ها هنوز پرقدرت در جریان است
نظر شما