فرشاد گلزاری

 بر اساس اعلام قبلی وزرات خارجه پاکستان، قرار بر این بود تا وزرای خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اسلامی در اسلام‌آباد گرد هم آیند و برای عبور افغانستان از بحران با یکدیگر تبادل نظر کنند. با این وصف، هفدهمین اجلاس فوق‌العاده شورای وزیران امور خارجه سازمان همکاری اسلامی روز گذشته (یکشنبه) با حضور ۲۰ تن از وزیران امور خارجه و ۱۰ تن از معاونین وزرای امور خارجه اعضای این سازمان از سراسر جهان اسلام در شهر اسلام‌آباد و در محل تالار مجلس شورای ملی این کشور برگزار شد. سایت روزنامه نِیشن پاکستان اوایل روز گذشته اعلام کرد این نشست تاریخی که قرار است در آن بر سر وضعیت انسانی در افغانستان بحث و تبادل نظر شود، توسط عربستان سعودی به عنوان رئیس سازمان همکاری اسلامی و با میزبانی پاکستان برگزار شد و ۷۰ تن از نمایندگان کشورها در آن شرکت کرده‌اند. روزنامه داوون پاکستان هم در گزارش خود نوشته است که این نشست فوق‌العاده سازمان همکاری اسلامی به دنبال بالا گرفتن نگرانی‌های فزاینده بین‌المللی در خصوص بحران انسانی در افغانستان و فوریت پیدا کردن رسیدگی به این وضعیت، اهمیت فوق‌العاده‌ای پیدا کرده است؛ چراکه چیزی در حدود 6 میلیون نفر در افغانستان نیاز به غذای فوری دارند و از سوی دیگر واکسیناسیون سراسری کرونا در این کشور همچنان ناقص مانده است. علاوه بر اعضا و ناظران سازمان همکاری اسلامی، همچنین مقامات سازمان ملل، نهادهای مالی بین‌المللی، سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای، و طرفهای غیرعضو در سازمان همکاری اسلامی از جمله گروه پی-5، اتحادیه اروپا و کشورهای مهمی مانند آلمان و ژاپن، از دیگر دعوت‌شدگان به این اجلاس هستند.در نشست افتتاحیه عمران خان، نخست وزیر پاکستان یک سخنرانی‌ با هدف برجسته کردن وضعیت و جلب توجه جهانیان به وضعیت رو به وخامت افغانستان، ایراد کرد. به گزارش بی.بی.سی، عمران خان، سخنران اصلی افتتاحیه کنفرانس همکاری اسلامی درباره افغانستان گفت: «به ویژه آمریکا باید میان طالبان و چهل میلیون مردم افغانستان فرق قایل شود، اگرچه ۲۰ سال با طالبان در جنگ بوده است، اما مساله اکنون مردم افغانستان و انسانیت است». نخست‌وزیر پاکستان اعلام کرد که پیش شرط‌های دولت فراگیر و حقوق بشر و زنان و تروریسم برای سرازیر شدن کمک‌های خارجی باعث کار نکردن بانک‌ها و بلوکه شدن پول‌های افغانستان شده است؛ در حالی که حقوق بشر در هر جامعه‌ای متفاوت است. عمران خان هشدار داد که اگر فوراً اقدامی صورت نگیرد، افغانستان به سمت هرج و مرج پیش می‌رود. او گفت هر دولتی که نتواند به کارمندان دولتی، پزشکان و پرستاران حقوق بدهد (خواه آمریکا باشد یا افغانستان) فرو می‌پاشد و باید توجه کرد که هرج و مرج در افغانستان به نفع هیچ کسی نیست و قطعاً این برای ایالات متحده مناسب نخواهد بود. نخست‌وزیر پاکستان اضافه کرد که به دلیل کمبود منابع، اگر دولت افغانستان قادر به مقابله با تروریسم نباشد، کشورهای دیگر نیز ممکن است با تأثیرات آن مواجه شوند. نکته مهمتر اینکه عمران خان با اشاره به حضور دولت اسلامی (داعش) در افغانستان، گفت که تنها راه مقابله با این گروه‌های تروریستی، یک رژیم با ثبات در کابل است.

عمران خان در جایی از سخنان خود می‌گوید که «داعش قادر به انجام حملات بین‌المللی است» و این دقیقاً به معنای تهدید غیرمستقیم جامعه جهانی تلقی می‌شود؛ چراکه افغانستان حالا در دست کسانی است که از مدرسه حقانی بیرون آمده‌اند

آرام‌سازی افغانستان از رهگذر برجسته‌سازی تروریسم؟!

وزیر خارجه طالبان در حالی در این اجلاس حاضر شد که هنوز پرچم سه رنگ دولت پیشین افغانستان در میان پرچم‌ها دیده می‌شود؛ امری که نشان می‌دهد پاکستان با تمام اشرافی که بر طالبان و افغانستان دارد، نتوانسته به جامعه ملل بفهماند که باید طالبان را به رسمیت بشناسند

اگر به سخنان نخست‌وزیر پاکستان نیم نگاهی گذرا داشته باشیم به خوبی می‌بینم که او در حال تهدید غیرمستقیم جهان از طریق برجسته کردن چالش‌های تروریستی در افغانستان است. عمران خان در جایی از سخنان خود می‌گوید که «داعش قادر به انجام حملات بین‌المللی است». همین عبارت کوتاه، اگرچه برای بسیاری از خوانندگان این سطور کم اهمیت به حساب می‌آید اما باید سخنان عمران‌خان در این اجلاس را مهمترین و نقشه راه دقیق پاکستان در مورد افغانستان دانست. اینکه نخست‌وزیر پاکستان بارها و بارها از لفظ «تروریسم» و همچنین «تهدید به نام داعش» استفاده می‌کند موضوعی است که بدون تردید آمریکایی‌ها و متحدان آنها را مخاطب خود قرار داده و ایالات متحده هم به خوبی می‌داند که پاکستان در حال «اهرم‌سازی» به نفع خود و منافع ملی‌اش است. نه تنها آمریکایی‌ها بلکه تمام کشورهای دنیا به خوبی می‌دانند که پاکستان مأمن و محل تولد جریان‌های بنیادگرای رادیکال مانند لشگر طیبه، سپاه صحابه، جیش محمد، تحریک طالبان پاکستان و ده‌ها گروه افراطی دیگر است که حتی سران القاعده هم به داوری تاریخ و بر اساس اسناد منتشر شده پس از 11 سپتامبر، در این کشور سکنی داشته‌اند. افرادی مانند خالد شیخ محمد، طراح عملیات «سپتامبر سیاه» که هنوز در گوانتانامو به سر می‌برد و همه می‌دانند که در پاکستان مدتی اقامت داشته است. از همه مهمتر اینکه مدرسه حقانی یا همان «دارالعلوم حقانیه» که در ایالت خیبرپختونخوا پاکستان قرار دارد و به محل تعلیم و تربیت رهبران و سپس عناصر طالبان معروف است، توسط سرویس اطلاعاتی این کشور (ISI) مدیریت می‌‌شود که مقامات پاکستان طالبان را از مفاخرِ این مدرسه می‌دانند! کلکسیونی از بنیادگراها که در پاکستان شکل گرفته و حالا افغانستان را در دست دارد، در اصل راهبرد اسلام آباد در ادوار و دهه‌های مختلف بوده تا بتواند از ایالات متحده بودجه‌های بلاعوض برای مبارزه با تروریسم بگیرد. به عبارتی دیگر پاکستان کشوری است که هماهنگ با عربستان سعودی سال‌های سال تروریسم را خلق و رواج داده تا بتواند از این «نَمَد» برای خود «کلاه» ببافد. حالا نه تنها عمران خان افغانستانی که در دست طالبان است را بحرانی برای امنیت بین‌الملل می‌خواند، بلکه وزیر خارجه فعلی طالبان هم بر آزادسازی پول‌های بلوکه شده افغانستان توسط آمریکا تاید دارد. در این راستا آسوشیتدپرس با اشاره به سخنرانی امیرخان متقی اعلام کرد که وزیر خارجه طالبان در سخنان خود گفته است که ما با یک جنگ تبلیغاتی مواجه‌ایم؛ چراکه رسانه‌ها وضعیت افغانستان را بد نشان می‌دهند در حالی که پس از تحولات ماه آگوست در افغانستان، صلح سراسری آمده است! متقی در زمینه اقتصادی از جامعه جهانی به ویژه کشورهای اسلامی خواست تا در افغانستان سرمایه‌گذاری کنند و اعلام کرد: «ما به فراهم کردن تسهیلات لازم اطمینان می‌دهیم و در عین حال خواهان آزادسازی وجوه مسدود شده افغانستان در خارج از کشور برای حل مشکلات بهداشتی و آموزشی و تامین نیازهای اساسی شهروندان هستیم». این سخنان وزیر خارجه طالبان در حالی مطرح شد که هنوز پرچم سه رنگ دولت پیشین افغانستان در میان پرچم‌ها دیده می‌شود؛ امری که نشان می‌دهد پاکستان با تمام اشرافی که بر طالبان، قرارداد دوحه و افغانستان دارد، نتوانسته به جامعه ملل بفهماند که باید طالبان را هر چه سریعتر به رسمیت بشناسند. نکته نهایی این است که تمام حضار اعم از وزیر خارجه عربستان و ترکیه تا ایمن الصفدی، وزیر خارجه اردن که به نیابت از گروه کشورهای عربی در نشست فوق العاده سازمان همکاری اسلامی در پاکستان حضور داشتند، بر کمک‌های دولت‌ها بر رفع مشکل در افغانستان تاکید کردند اما هیچکدام نمی‌گویند که چرا هنوز دولت فراگیر متشکل از اقوام و مذاهب مختلف در افغانستان تشکیل نشده است؟