شناسهٔ خبر: 51412303 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه ایران | لینک خبر

توافق جدید ایران و آژانس

صاحب‌خبر -
عبدالرضا هادی زاده نائینی
خبرنگار دیپلماسی
یک هفته از مذاکرات جدید لغو تحریم می‌گذرد و گفت‌و‌گوها فشرده و سخت در حال ادامه است. گذشت زمان نشان داده که بیشتر از آنکه اختلافات در هتل کوبورگ باشد مربوط به ساکنان هتل ماریوت است.
هتل کوبورگ که محل برگزاری مذاکرات اعضای برجام است از شروع مذاکرات جدید در هشتم آذرماه تاکنون محل بحث و بررسی پیرامون گره گشایی از بازی بهم خورده توسط امریکا بوده است. اما عدم اراده جدی غربی‌ها همواره یکی از موانعی بوده که مورد اعتراض قرار گرفته است. شواهد نشان می‌دهد هیأت امریکایی که در آن سوی خیابان و در هتل ماریوت ساکن هستند اصلی‌ترین مانع در برابر مذاکرات هستند. علت بسیاری از نقش‌های مخرب تروئیکای اروپا و مواضع غیرسازنده آنها در بیرون از اتاق مذاکرات را نیز می‌توان در گوش به فرمان بودن آنها از هیأت امریکایی یافت. اختلافات داخلی امریکایی‌ها، نداشتن برنامه برای بازگشت به تعهدات 2015 و اختلاف اتحادیه اروپا با سه کشور اروپایی از دیگر مواردی است که همچنان مانع اصلی در مذاکرات دیده می‌شود.
انگار اروپایی‌ها برای اولین بار پشت میز مذاکرات نشسته‌اند
کشورهای دیگر حاضر در مذاکرات نیز به این امر اذعان دارند که کندی مذاکرات به‌همین دلایل است. «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در مذاکرات وین در مصاحبه‌ای اختصاصی با «پارس تودی روسی» در مورد جدیت طرفین مذاکرات در وین گفت که جدیت تیم جدید ایران در مذاکرات بالاست و تیم ایرانی خیلی زود با شرایط سازگاری یافته است و مهارت بیشتری در موضوعات کسب کرده‌اند. به‌گفته او ما از طرف ایرانی هرچه بیشتر و بیشتر آمادگی برای مذاکرات را می‌بینیم.
اولیانوف اما در خصوص موضع کشورهای اروپایی در مذاکرات عنوان کرد که مواضع آنها تعجب برانگیز است، گویی که آنها برای اولین بار پشت میز مذاکرات نشسته‌اند و مقداری مواضع غیرمنطقی اتخاذ می‌کنند. ولی به‌هر‌حال به‌گفته نماینده روسیه در وین، جریان مذاکرات طبیعی است و به احتمال زیاد به نتیجه مثبتی منجر خواهد شد.
اتهام‌زنی در حین مذاکره
تروئیکای اروپا ضمن جلو بردن نسبی گفت‌وگوها در هتل کوبورگ همچنان با بازی رسانه‌ای و اتهاماتی چون وقت کشی یا تعیین کردن ضرب الاجل مانع از جدی شدن مذاکرات می‌شود. این مسأله باعث شده است حتی روس‌ها گلایه اروپایی‌ها را نزد امریکایی‌ها ببرند. اولیانوف در خصوص دیدار چند روز قبل چین و روسیه با نماینده امریکا گفته است: «در جلسه‌ای که نمایندگان روسیه با حضور رابرت مالی نماینده امریکا و چین داشتند، من به‌صورت مشخص در این نشست اعلام کردم که ما از موضع اروپایی‌ها عملاً سر در نمی‌آوریم که دقیقاً چه چیزی می‌گویند و لذا نمی‌توانیم در چنین اعلام موضعی شرکت یا از آن حمایت کنیم. چون این موضع‌گیری غیر سازنده و مخرب است. ما تصور دیگری از مذاکرات و دیپلماسی داریم. اروپایی‌ها از موضع دیگری با این مسأله برخورد می‌کنند که از نظر ما کاملاً غیر سازنده است.»
سه کشور اروپایی سعی دارند با فشارهای بیرون از مذاکرات برای گفت‌و‌گوهای داخل مذاکرات کارت بازی برای خود ایجاد کنند، در آخرین مورد حتی بیانیه‌ای ضدایرانی را سامان داده‌اند. نمایندگان دائم بریتانیا، آلمان و فرانسه در سازمان ملل متحد در بیانیه‌ای مشترک که روز سه‌شنبه (۱۴ دسامبر)‌ در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک قرائت شد با اعتراف به این نکته که برنامه هسته‌ای ایران هرگز به اندازه امروز پیشرفته نبوده ادعا کرد که این برنامه خلاف صلح و امنیت جهانی است. این درحالی است که فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان تحت نظارت آژانس پیش می‌رود و دارای بالاترین شفافیت بوده است. این سه کشور در حالی هشدار داده‌اند که برجام در حال از بین رفتن است که هیچ اشاره‌ای به عامل اصلی این مسأله نکرده‌اند. بر اساس یک منطق ساده سه کشور اروپایی در صورتی که ناراضی از وضعیت کنونی به‌عنوان یک معلول هستند، باید به علت اصلی آن یعنی بدعهدی و خروج یکجانبه امریکا بپردازند و این کشور را وادار به تعهدات سال 2015 کنند.
توافق جدید ایران و آژانس
ایران با وجود اینکه تعهدات برجامی خود را کاهش داده و همکاری فراپادمانی را کمرنگ کرده اما در همکاری با آژانس بر اساس NPT و پادمان همواره تأکید داشته و حسن نیت خود را نشان داده است؛ به‌طوری‌که محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی در روزهای اخیر با سفر به وین گفت‌و‌گوهای متعدد با رافائل گروسی مدیرکل آژانس داشته است.
در ارتباط با این اقدامات دیپلماتیک ایران، امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان روز گذشته حتی خبر از توافق جدید با آژانس داد. وی در آخرین روز گردهمایی سفرا و رؤسای نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در کشورهای همسایه با اشاره به انحرافات اخیر آژانس در تمرکز بر مسائل سیاسی به‌جای مسائل فنی گفت: «آژانس سعی کرد از ابزار فنی برای اعمال فشار سیاسی و تأثیرگذاری بر مذاکرات وین بهره بگیرد، ولی در راستای تداوم گفت‌وگوهای دیپلماتیک حضور هیأت ایرانی از سازمان انرژی اتمی در وین به توافقی دست پیدا کردیم که هم برخی ادعاها و نگرانی‌هایی که آژانس بیان می‌کرد برطرف شود و هم در ادامه کار بتوانیم همکاری‌ها را بیش از گذشته و در چهارچوب مقررات ادامه دهیم.»
اقدام داوطلبانه ایران
ایران همچنین در ارتباط با مجتمع تسا نیز اقدامات داوطلبانه‌ای را انجام داده تا حسن نیت ایران نشان داده شود. ایران در اقدامی داوطلبانه، اجازه جایگزینی دوربین‌های جدید به‌جای دوربین‌های آسیب دیده مجتمع تسا در کرج را به آژانس داده است. این اتفاق در چهارچوب قانون اقدام متقابل مجلس شورای اسلامی انجام شده و تصاویر ضبط ‌شده توسط این دوربین‌های جدید مانند تصاویر دوربین‌های قبلی در اختیار آژانس قرار نخواهند گرفت و همچنان نزد سازمان انرژی اتمی ایران محفوظ خواهند ماند. گفتنی است ایران در قبال درخواست آژانس در خصوص تعویض دوربین‌های آسیب دیده در اقدام خرابکارانه علیه مجتمع تسا در کرج از ابتدا به صراحت اعلام کرده بود تا زمانی که نهادهای مسئول، بررسی‌های فنی و امنیتی خود را روی دوربین‌های مذکور انجام ندهند، اجازه سرویس یا تعویض دوربین‌ها داده نخواهد شد. از سویی، ایران با یادآوری وظیفه صیانتی آژانس در قبال اعضای خود بر لزوم واکنش مدیرکل آژانس به اقدامات تروریستی و خرابکارانه علیه برنامه هسته‌ای کشورمان به‌عنوان حداقلی‌ترین کار ممکن تأکید داشت.
بر این اساس و به‌دلیل اتمام بخش اصلی بررسی‌های قضایی -امنیتی روی دوربین‌های آسیب‌دیده و همچنین نظر به اقدام آژانس در محکوم کردن خرابکاری در مجتمع تسا و پذیرش بررسی فنی دوربین‌ها از سوی کارشناسان ایران قبل از نصب، ایران در اقدامی داوطلبانه، اجازه جایگزینی دوربین‌های جدید به‌جای دوربین‌های آسیب دیده را به آژانس داده است.
بازی مقصر نمایی نتیجه نمی‌دهد
اقدامات داوطلبانه ایران، تیم منسجم و ارائه پیشنهادات عملیاتی ایران در خصوص رفع تحریم و اقدامات هسته‌ای کشورمان همه نشان از نتیجه‌گرا بودن و جدی بودن کشورمان در مذاکرات دارد. همه عوامل و شواهد نشان می‌دهد که اگر اراده برای «جبران خطای مقصر» باشد، راه برای توافق خوب و سریع هموار می‌شود و قدم اول برای این اقدام دست برداشتن طرف مقابل از بازی مقصرنمایی است.

بـــرش
سازمان ملل: تحریم‌های ایران را لغو کنید

«آنتونیو گوترش»، دبیر کل سازمان ملل متحد از امریکا خواست تحریم‌های اعمال‌شده علیه جمهوری اسلامی ایران را طبق مفاد توافق هسته‌ای برجام رفع کند.
به گزارش فارس، گوترش این درخواست را در دوازدهمین گزارش فصلی سازمان تحت نظر خود که به تازگی به کمیته قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل تقدیم شده مطرح کرده است. دبیرکل سازمان ملل در این سند تصریح کرده است: «علی‌رغم مشکلات به وجود آمده در اجرای برجام در سال‌های اخیر همیشه بر این باور بوده‌ام که این توافق بهترین گزینه موجود برای محقق کردن اهداف دیپلماسی چندجانبه و امنیت منطقه‌ای، به گونه‌ای که منافع اقتصادی برای مردم ایران به ارمغان بیاورد، می‌باشد.» گوترش در یکی از بندهای این گزارش از امریکا خواسته تحریم‌ها علیه ایران را طبق آنچه در برجام تصریح شده رفع کند. او تأکید کرده است: «من یکبار دیگر از ایالات متحده می‌خواهم تحریم‌ها را به نحو مشخص‌شده در توافق رفع یا مشمول معافیت کند، معافیت‌های مربوط به مبادلات نفت با جمهوری اسلامی ایران را تمدید کند و معافیت‌های مربوط به پروژه‌های منع اشاعه هسته‌ای در چارچوب توافق را کاملاً از سر بگیرد. این گام‌ها برای تسهیل اجرای کامل و مناسب برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ ضروری هستند.» دبیرکل سازمان ملل همچنین از تلاش‌ها برای بهبود روابط با جمهوری اسلامی ایران نیز حمایت کرده است. او تصریح می‌کند: «ابتکارهای دوجانبه و چندجانبه برای بهبود روابط با جمهوری اسلامی ایران که بایستی مورد ترغیب قرار گرفته و تقویت شوند اینجانب را دلگرم می‌کند.»
رزماری دیکارلو (Rosemary DiCarlo)، معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل ضمن قرائت گزارش گوترش گفت: «من از امریکا می‌خواهم همان طور که در برجام آمده، تحریم‌های ایران را لغو کند و تسهیلاتی برای تجارت نفت ایران ایجاد کند.»
وی در نشست شورای امنیت برای بررسی پرونده هسته‌ای ایران گفت: «همراه با دبیرکل سازمان ملل برای درخواست از دولت امریکا به منظور لغو یا تعلیق تحریم‌ها در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و تمدید معافیت‌های مربوط به تجارت نفت با ایران به واشنگتن سفر می‌کنم.»
وی افزود: «ما کشورهای عضو سازمان ملل و بخش خصوصی را به همکاری با ایران دعوت می‌کنیم و از آنان می‌خواهیم در این خصوص از ساز و کارهای موجود از جمله ساز و کار حمایت بین‌المللی از تبادل تجاری (اینستکس) و توافق تجاری سوئیس درباره کالاهای بشردوستانه استفاده کنند.» این مقام سازمان ملل که در شورای امنیت سخن می‌گفت، اضافه کرد: «کاهش تحریم‌ها برای برخی از فعالیت‌های هسته‌ای ایران نیز مهم است. برای مثال باید تحریم‌ها کاهش یابد تا امکان انتقال اورانیوم غنی شده از ایران در ازای اورانیوم طبیعی فراهم شود.»
اگر شروط ایران پذیرفته نشود، دستیابی به توافق بی‌فایده است
مجید تخت روانچی، نماینده ایران در سازمان ملل در نشست شورای امنیت برای بررسی برنامه هسته‌ای ایران گفت: ما هیچ پیش شرط یا شروط جدیدی را در مذاکرات وین مطرح نکرده‌ایم، بلکه این همان شروطی است که به تعهدات متقابل منجر شد. اگر شروط مطرح شده از سوی ایران در مذاکرات وین اجرا نشود، دستیابی به توافق هیچ فایده‌ای برای ملت ایران نخواهد داشت.
وی افزود: برخی کشور‌ها شما را فریب می‌دهند و چنین وانمود می‌کنند که اصرار ما بر بازیابی حقوق‌مان، اتخاذ مواضع سخت و غیرمنعطف است. برخی کشور‌ها به گونه‌ای رفتار می‌کنند انگار ایران توافق منع گسترش سلاح هسته‌ای را نقض کرده است.
تخت روانچی تصریح کرد: به محض اینکه طرف مقابل به صورت کامل به پایبندی به تعهدات خود بازگردد، ایران به‌صورت فوری از همه تدابیری که اتخاذ کرده است، عقب‌نشینی خواهد کرد. ما بر ضرورت لغو همه تحریم‌ها علیه ایران اصرار داریم. ما به ارائه ضمانت‌هایی نیاز داریم که اطمینان کسب کنیم توافق بار دیگر نقض نخواهد شد.
نماینده ایران خاطرنشان کرد: برنامه هسته‌ای ایران تحت تدابیر راستی‌آزمایی شفافی قرار گرفته است که شدیدترین و سخت‌ترین نمونه از زمان تأسیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بوده است. مذاکرات وین می‌تواند موفق باشد، البته اگر طرف مقابل اراده سیاسی داشته باشد. موفقیت مذاکرات از طریق اتهام زنی و ارعاب امکانپذیر نیست.
تأکید چین و روسیه بر لغو تحریم های ایران
همچنین در مقابل مواضع اتهامی سه کشور اروپایی علیه ایران، نمایندگان روسیه و چین با انتقاد از سیاست فشار حداکثری امریکا علیه ایران همزمان با مذاکرات خواستار لغو تحریم‌های یکجانبه و غیرقانونی امریکا علیه ایران شدند. دیمیتری پولیانسکی، نماینده روسیه در نشست شورای امنیت برای بررسی برنامه هسته‌ای ایران گفت: ما باید به دیپلماسی برای موفقیت در مذاکرات هسته‌ای فرصت بدهیم. ما باید درک کنیم مذاکرات وین روندی ساده نیست که به سرعت به نتیجه برسد. وی افزود: تداوم سیاست فشار حداکثری امریکا علیه ایران همزمان با مذاکرات وین، سیاست مناسبی نیست. همچنین نماینده چین در نشست شورای امنیت برای بررسی برنامه هسته‌ای ایران گفت: خروج امریکا از توافق هسته‌ای، پرونده هسته‌ای را به سرعت به سوی بدتر شدن پیش برد. مذاکره تنها راه حل بحران پرونده هسته‌ای ایران است. تحریم‌های یکجانبه و غیرقانونی علیه ایران باید لغو شود.
وی افزود: امریکا باید تحریم‌های غیرقانونی خود را علیه ایران لغو کند. تحریم‌های جدید امریکا علیه ایران، نقض معیار‌ها و موازین بین‌المللی است. ایران نیز باید تفاهم لازم را برای رفع نگرانی طرف‌ها از توسعه توان هسته‌ای خود نشان دهد. اگر صلح در خاورمیانه محقق نشود، همه جهان متضرر خواهد شد. ما به ایران واکسن کرونا ارسال کرده‌ایم و به تلاش‌های خود برای کمک به ایران ادامه می‌دهیم.

برچسب‌ها:

نظر شما