مذاکرات وین در پایتخت اتریش در شرایطی ادامه دارد که مواضع طرف‌های غربی به‌ویژه امریکایی‌ها همچنان متناقض است. یک هفته پس از اعلام تحریم‌ها در واشنگتن علیه ایران، وزیر خارجه این کشور تأکید کرده که بهترین مسیر در برابر ایران گفتگو و دیپلماسی است. رفتار متناقض امریکا و دیگر طرف‌های غربی بزرگ‌ترین مانع به نتیجه رسیدن گفتگو‌ها در وین و طولانی شدن روند مذاکرات برای رفع تحریم هاست.
در زبان فارسی ضرب‌المثل «با دست پس می‌زند و با پا پیش می‌کشد» برای بسیاری نام آشناست و برای کسی کاربرد دارد که رفتار دوپهلو داشته باشد. یعنی در ظاهر از کسی یا چیزی دوری می‌کند، اما در واقع به آن تمایل دارد. همین رفتار را در موضع‌گیری و عملکرد مقام‌های واشنگتن در برابر ایران می‌توان دید. «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه امریکا روز سه شنبه با تکرار ادعا‌ها درباره گزینه‌های جایگزین در صورت شکست مذاکرات وین، دیپلماسی را بهترین گزینه در قبال موضوع هسته‌ای ایران اعلام کرد. وزیر امور خارجه امریکا گفت: «ایالات متحده به دنبال کردن دیپلماسی با ایران در مورد بازگشت به مذاکرات هسته‌ای ادامه می‌دهد، زیرا این یکی از بهترین گزینه‌های موجود است». وی که در یک کنفرانس خبری در اندونزی سخن می‌گفت، با چرخش از مواضع قبلی خود درباره گفتگو با ایران اظهار داشت: امریکا در حال آماده‌سازی گزینه‌های جایگزین در صورت شکست «مذاکرات هسته‌ای» با ایران است.
چند ساعت پیش از بلینکن، «جالینا پورتر» معاون سخنگوی وزارت خارجه امریکا نیز در کنفرانس خبری در جمع خبرنگاران اعلام کرده بود که اولویت ما احیای سازنده این مذاکرات با همه طرف‌هایی است که به دنبال دستیابی و اجرای بازگشت سریع و متقابل به پایبندی به برجام هستند.
اروپایی‌ها فشار را دنبال می‌کنند
دیپلمات‌های اروپایی دوشنبه شب با انتشار بیانیه‌ای مشترک، مواضع تهران را با برجام ناسازگار عنوان کردند. مقامات دیپلماتیک فرانسه، آلمان و بریتانیا ضمن ابراز تأسف از این رویکرد تیم جدید ایران گفتند که در این مرحله هنوز امکان مذاکره جدی فراهم نشده است.
رویکرد غیرسازنده اروپایی‌ها در مذاکرات وین از چشم خبرنگاران غیرایرانی نیز پنهان نمانده و خبرنگار شبکه المیادین در وین، در گزارشی از روند مذاکرات رفع تحریم‌ها گفت که مذاکرات در جریان است و موضع روز گذشته کشور‌های اروپایی تأثیری بر آن نگذاشته است. المیادین نوشت که موضع کشور‌های اروپایی اعمال فشار بر ایران به دلیل سرعت پیشرفت برنامه هسته‌ای این کشور است. سیاست ایران نیز در وین این است که مذاکرات تا زمانی که گفتگو‌های جدی صورت می‌گیرد، ادامه یابد. خبرنگار المیادین همچنین گفت که دولت امریکا همزمان با برگزاری مذاکرات به سیاست اعمال تحریم‌های خود ادامه می‌دهد.
با سانتریفیوژ‌های ایران چه کنیم؟
همزمان با ادامه مذاکرات در وین، «میخائیل اولیانوف»، مذاکره‌کننده ارشد روسیه در وین نیز در گفتگو با خبرگزاری تاس گفت: یکی از موضوعات حساس مورد بحث در وین، موضوع سانتریفیوژ‌های غنی‌سازی اورانیوم در سایت‌های هسته‌ای ایران است. ما با این سانتریفیوژ‌ها چه باید بکنیم؟ گزینه انتقال آن‌ها به خارج یا از بین بردن آن‌ها وجود دارد. او گفته است: گزینه دیگر، مهر و موم این سانتریفیوژ‌ها و انبار کردن آن‌ها در ایران تحت ضمانت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. می‌توان در مورد اینکه کدام یک از این گزینه‌ها انتخاب شود، توافق کرد.
دیپلمات روسیه در مصاحبه با تلویزیون «روسیه-۲۴» روند پیشرفت مذاکرات وین را رو به جلو عنوان کرد و گفت: اگر ایرانی‌ها احساس کنند که در مواضع‌شان نقص‌هایی وجود دارد که مناسب دیگران نیست، آن را سریع اصلاح می‌کنند. نه تهران، نه واشنگتن بازی درنمی‌آورند، دنبال طولانی کردن روند هم نیستند.
با ایران هسته‌ای کنار بیایید
یک روزنامه امریکایی نیز در گزارشی همسو با تأکید وزیر خارجه این کشور برای در پیش گرفتن دیپلماسی نوشته است که با توجه به خروج «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور سابق امریکا از برجام ممکن است لازم باشد دنیا زیستن با ایران هسته‌ای را یاد بگیرد. «ماکس بوت»، ستون‌نویس واشنگتن‌پست در یادداشتی در این روزنامه که روز دو شنبه منتشر شده از تصمیم ترامپ در خروج از توافق هسته‌ای به عنوان «فاجعه‌بار‌ترین خطای محاسباتی سیاست خارجی بعد از حمله امریکا به عراق در سال ۲۰۰۳» یاد کرده است. بوت نوشته ایران به موجب توافق هسته‌ای برجام، ۹۷ درصد از ذخایر سوخت هسته‌ای خود را کنار گذاشت و ظرفیت غنی‌سازی خود را به ۶۷/۳ درصد رساند. به نوشته واشنگتن‌پست، خروج دونالد ترامپ از برجام به ایران اجازه داده برنامه هسته‌ای‌اش را احیا کند. علاوه بر این، ایران ظرفیت غنی‌سازی خود را اکنون به ۶۰ درصد رسانده است. واشنگتن‌پست در ادامه یادآور شده حتی مقام‌های امنیتی اسرائیل که اکثر آن‌ها با توافق هسته‌ای برجام در دوران ریاست‌جمهوری «باراک اوباما» مخالفت می‌کردند هم اکنون اذعان می‌کنند که خروج از این توافق اثرات معکوس داشته است.
بازی مقصرنمایی به‌جای دیپلماسی
اظهارات مقام‌های امریکایی درباره وضعیت جاری مذاکرات در وین در حالی است که از پنج شنبه هفته گذشته گفتگو‌ها در پایتخت اتریش از سر گرفته شده است، اما نشانه‌ها از طرف‌های متقابل برای ایران بسیار متناقض است.
علی باقری، مذاکره‌کننده ارشد ایران صبح سه شنبه درباره مذاکرات جاری در وین بین ایران و گروه ۱+۴ (آلمان، فرانسه، انگلیس، چین و روسیه) در توئیتی نوشت: «بعضی بازیگران به جای دیپلماسی واقعی به عادت مقصرنمایی خود پافشاری می‌کنند. ما سریعاً پیشنهادهای‌مان را ارائه کردیم و به نحوی سازنده و منعطف تلاش کردیم تا اختلافات کم شود. وی افزود: دیپلماسی، خیابانی دوطرفه است. اگر اراده‌ای برای جبران خطای مقصر باشد، راه برای توافق خوب سریع هموار می‌شود.
ایران آماده رسیدن به یک توافق خوب
روز گذشته حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران اعلام کرد که برنامه هسته‌ای در ازای لغو تحریم‌ها، متناسب با برجام پیگیری خواهد شد. حسین امیرعبداللهیان در مکالمه تلفنی با «بدر بن حمد بوسعیدی»، وزیر امور خارجه عمان همچنین گفت: «ایران آماده رسیدن به یک توافق خوب برای بهره‌مندی کامل از مزایای اقتصادی توافق سال ۲۰۱۵ و رفع نگرانی احتمالی طرف مقابل است.»
همچنین «سید محمد مرندی» کارشناس مسائل بین‌الملل نیز که در محل مذاکرات وین حضور دارد، از ادعا‌های اروپایی‌ها مبنی بر کمبود زمان برای بازگشت به توافق هسته‌ای ایران انتقاد کرد و بامداد سه شنبه در صفحه توئیتر خود با اشاره به ادعای شامگاه دو شنبه اروپایی‌ها در این‌باره نوشت: «ایران [از اروپایی‌ها]راضی نیست. مذاکره‌کنندگان اروپایی باید به این واقعیت عادت کنند که ایران چیزی کمتر از اجرای کامل و قابل راستی‌آزمایی برجام را نخواهد پذیرفت.»
نظر شما