در صورت موافقت مجلس، یارانه اضافه سال آینده برای 5 دهک اول 90 تا ۱۲۰ هزار تومان می شود
حذف ارز ترجیحی به نفع کم درآمدها
خبر حذف ارز 4200 تومانی در بودجه 1401 روز گذشته به صورت رسمی از سوی رییس سازمان برنامه و بودجه تایید شد. بر این اساس بخشی از منابع حاصل از حذف ارز ترجیحی به 5 دهک اول پرداخت می شود که بین 90 تا 120 هزار تومان خواهد بود. در مقابل یارانه پردرآمدها نیز حذف می شود. این اصلاحات در شرایطی صورت گرفته که پیش از این در بودجه 1400 نیز موضوع اصلاح دلار دولتی مطرح شده بود، اما ملاحظات در خصوص اثرات حذف آن بر گرانی کالاهای اساسی منجر به تداوم این روند در سال جاری شد. ولی رییس سازمان برنامه و بودجه معتقد است که برای سال آینده باید «نامعادله دلار 4200 تومانی» از اقتصاد ایران پاک شود. به گفته او اثر تورمی این اقدام 7.6 درصد است که با حمایت مالی از اقشار آسیبپذیر جبران می شود.
صاحبخبر - هر چند قرار بود مبلغ 8 میلیارد دلار برای ارز ترجیحی در سال جاری مصرف شود، اما با توجه به خشکسالی و کاهش محصولات کشاورزی، نیاز به واردات کالاهای اساسی در سال جاری چند برابر و بر این اساس طبق گزارش ها 18 میلیارد دلار در این زمینه هزینه شده است. مسعود میرکاظمی، رییس سازمان برنامه و بودجه در نشست با خبرنگاران با اعلام اینکه دولت حتی در نیمه دوم امسال هم حق قانونی برای استفاده از ارز ترجیحی ندارد و مجوزی برای ادامه در سال آینده نیست گفت: به هر ترتیب برای نیمه دوم امسال برای اینکه به مردم فشاری وارد نشود تاکنون ادامه دارد. وی با بیان اینکه اگر بخواهیم اقتصاد یک کشور را بهم بریزیم کافی است که یک نامعادله به آن اضافه کرد گفت: ارز ۴۲۰۰ یک نامعادله بود که باید در مورد آن تصمیم گرفت بر این اساس در حال حاضر هم ابعاد آن تا پایان سال در حال بررسی است و برای سال بعد شفاف خواهد شد. میرکاظمی با اشاره به اینکه تورم و افزایش قیمت کالا بعد از حذف ارز ۴۲۰۰ را رد نمی کنیم گفت: به هر صورت این افزایش قیمت با توجه به انتظارات تورمی طبیعی است ولی باید توجه داشت که در حال حاضر هم برخی کالایی که مستقیم یا غیر مستقیم از ارز ۴۲۰۰ استفاده می کنند مطابق با نرخ ترجیحی نیست و دلیلی ندارد ارز در بازار بریزیم و دلالان و واسطه ها از آن سواستفاده کنند. وی اضافه کرد: دولت بهدنبال اجرای یک برنامه کامل است که تمام زوایای این مسئله را در نظر گرفته باشد. حذف ارز ترجیحی تورم دارد اما این مسئله در کارگروههای تخصصی بررسی شده است، بر این اساس 7.6 درصد تورم ایجاد میشود اما بهسبب جلوگیری از افزایش پایه پولی بخش زیادی از این رقم به جامعه بر خواهد گشت. امیدوار هستیم بتوانیم از منابع موجود در کشور بهدرستی استفاده کنیم. مبلغ جدید یارانه چقدر است؟ رییس سازمان برنامه و بودجه در ادامه با اشاره به اینکه برای جبران حذف ارز ۴۲۰۰ و حمایت از دهکهای پایین حدود ۱۰۰ هزار میلیارد پیشبینی شده است و مبلغ پرداختی بابت حذف ارز ۴۲۰۰ احتمالا بین ۹۰، ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار تومان در دهکهای پایین متغیر خواهد بود. به گفته میرکاظمی، جریان به نحوی خواهد بود که قدرت خرید حدود پنج دهک پایین افزایش یافته و دهکهای بالا که سرانه مصرف بالاتری دارند پول بیشتری خرج خواهند کرد. وی این را هم گفت که در حال حاضر ۸۵ میلیارد دلار یارانه پنهان پرداخت میشود که عمده آن را پردرآمدها مصرف می کنند در حالی که کسی نسبت به این موضوع اعتراض ندارد ولی دولت سعی بر تغییر این روال دارد. میرکاظمی همچنین گفت که پرداخت یارانه نقدی و معیشتی هم در سال بعد ادامه دارد ولی به گونهای که یارانه پردرآمدها حذف و به سمت کم درآمدها حرکت و افزایش پیدا کند. هزینه ۵۰ هزار میلیاردی حقوق کارکنان در هر ماه رییس سازمان برنامه و بودجه در رابطه با انتقادات مطرح شده نسبت به میزان ۱۰ درصدی افزایش حقوق کارکنان و عدم تناسب آن با تورم در سال آینده گفت: نحوه افزایش حقوق طی سالهای گذشته سنتی بوده که خارج از بودجه انجام شده و به استقراض از بانک مرکزی منجر شده است و اکنون این ۴۰۰۰ میلیارد تومان نقدینگی که در اقتصاد وجود دارد بخش قابل توجهی از آن نتیجه همین پرداخت های حقوق است. بطوریکه دولت گذشته در ابتدا مصارف ۸۹ هزار میلیارد تومانی داشت، ولی در آخرین سال به بیش از ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده بود که حداقل ۶۵۰ هزار میلیارد تومان در سال مربوط به پرداخت حقوق بوده که عمده آن از خلق پول ایجاد شده است. وی ادامه داد: نمی توان به این رویه برای پرداخت حقوق ادامه داد و برای پرداخت به جمعی محدود تورم سنگینی را به عموم جامعه تحمیل کرد. به گفته وی جریان پرداخت حقوق به سمتی رفته که همواره هزینه های جاری افزایش و بودجه های عمرانی کاهش پیدا کرده است. حتی ظرفیت مالیات تا ۹۰۰ هزار میلیارد هم وجود دارد میرکاظمی در رابطه با افزایش قابل توجه درآمدهای مالیاتی و فشاری که به مالیات دهندگان اعمال می شود، توضیح داد: ظرفیت مالیاتی کشور با توجه به فرارهای مالیاتی زیادی که وجود دارد بسیار بیش از این است. این در حالیست که برای سال جاری بیش از ۲۲۰ هزار میلیارد می تواند محقق شود. از سوی دیگر برخی محاسبات نشان می دهد که ظرفیت مالیات بین ۷۰۰ تا ۹۰۰ هزار میلیارد تومان نسبت به تولید ناخالص ملی است. وی گفت: در مقایسه با عملکرد سال جاری افزایش درآمدهای مالیاتی در بودجه سال آینده حدود ۴۴ درصد است. در عین حال که برای بخشهای تولیدی و یا صنفهای آسیب دیده در کرونا حمایتهای مالیاتی اعمال کردهایم. رییس سازمان برنامه و بودجه در مورد وضعیت فروش نفت در سال آینده گفت که پیشبینی خوشبینانهای نداشتهایم بطوریکه در حال حاضر قیمت جهانی هر بشکه نفت بیش از ۶۰ دلار است و بالاتر از آن هم پیش بینی میشود اما ما پایین تر در نظر گرفتهایم و یا برای صادرات نفت ۱.۲ تا ۱.۵ میلیون بشکه در روز مطرح بود که باز هم آن را فقط ۱.۲ میلیون در نظر گرفتهایم که حتی از میزان واقعی نیز میتواند پایینتر باشد تا ریسک کسری بودجه را به حداقل برسانیم. با توجه به کاهش میزان واگذاری داراییهای مالی در لایحه بودجه سال آینده این سوال از رییس سازمان برنامه و بودجه مطرح شد که آیا دولت منتقد واگذاری اوراق است و چرا این کاهش اتفاق افتاده که وی توضیح داد: در سال آینده خط قرمز ما بالا نرفتن پایه پولی و عدم استقراض از بانک مرکزی، عدم هزینه تراشی و ممانعت از تحمیل تورم به مردم است. این در حالیست که ما برای زمانی که شاید برخی منابع پیش بینی شده محقق نشود گزینه ای را در نظر گرفته ایم که اوراق است.∎