صاحب‌خبر - دولت سیزدهم در شرایطی کشور را تحویل گرفت که با کسری بودجه‌ای در حدود 400 هزار میلیارد تومان مواجه بود اما به نظر می‌رسد با وجود فروش اوراق و درآمدهای مالیاتی خطر کسری بودجه شدید در سال جاری کم‌رنگ شده است. جزییات نخستین سند مالی دولت سیزدهم نشان دهنده صادرات روزانه نفت 1.2 میلیون بشکه نفت، رشد 73 درصدی درآمدهای مالیاتی، کاهش درآمد فروش اموال و رشد 4 درصدی سقف کل بودجه است. افزایش 70 درصدی درآمدهای مالیاتی در بودجه سال آینده 470 هزار میلیارد تومان برای درآمدهای مالیاتی در نظر گرفته شده، که افزایش 70 درصدی داشته است. این اقدام دولت برای افزایش درآمدهای پایدار، رویکردی مهم برای کاهش وابستگی به درآمدهای ناپایدار نفتی است. قسمت عمده این درآمدها بر افزایش پایه های مالیاتی از طریق دریافت مالیات از اینفلوئنسرها، دارندگان خودروها و خانه های لوکس و شناسایی مودیان فراری است. رشد دو برابری درآمدهای نفتی همچنین سهم فروش نفت از 230 هزار میلیارد تومان در سال جاری به حدود 400 هزار میلیارد تومان افزایش یافته که رشد دو برابری داشته است. بر این اساس رقم نفت 60 دلار و میزان صادرات روزانه آن ۱.۲ میلیون بشکه ‎در نظر گرفته شده است. این در حالی است که سال 1400 این رقم دو میلیون بشکه برآورد شده بود که با بی اثر کردن تحریم ها منافات داشت. در خصوص دلیل اصلی افزایش سهم نفت در بودجه نیز باید به حذف ارز 4200 تومانی اشاره کرد؛ چرا که در سال گذشته دولت 8 میلیارد دلار از منابع نفتی را صرف واردات کالاهای اساسی و دارو با نرخ دلار 4200 تومانی کرده و مابقی را با نرخ دلار 17500 تومان محاسبه کرد اما این رقم در لایحه بودجه 1401 با نرخ دلار 23000 تومانی محاسبه شده است به همین دلیل رقم محاسباتی نفت در بودجه نیز افزایش یافته است. تسریع در پرداخت بدهی صندوق‌های بازنشستگی در بودجه سال آینده عدد قابل توجهی برای پرداخت بدهی صندوق‌های بازنشستگی و تأمین اجتماعی پیش‌بینی شده است؛ این رقم در مجموع به حدود 200 هزار میلیارد تومان می‌رسد. دولت برنامه دارد تا صندوق امید را به صندوق‌های توسعه استانی تبدیل کند تا منابعی که در سال آینده از محل تبصره 18 در اختیار وزارت اقتصاد قرار می‌گیرد در اختیار این صندوق‌ها قرار گرفته و تلاش بر این است که تحرکی در اقتصاد ایجاد کنند و به بخش خصوصی تسهیلات بدهند. در همین راستا اختیاراتی به استان‌ها داده خواهد شد تا بتوانند منابع خود را مدیریت کنند و فشار در بودجه عمومی کشور کاهش یابد. افزایش متوسط 10 درصدی حقوق‌ها از سوی دیگر حقوق‌های بالا را که سقف پرداختی آنها 33 میلیون تومان بود به 38 میلیون افزایش داد که به معنای افزایش 6 درصدی است. این به این معناست که افزایش حقوق‌ها در یک بازه 6 تا 28 درصدی رخ خواهد داد که متوسط آن را 10 درصد اعلام کرده‌اند. مزایا و چالش های بودجه 1401 محسن دهنوی، عضو هیئت رئیسه مجلس عملکرد دولت در خصوص افزایش درآمدهای پایدار را مثبت عنوان کرد و گفت: یکی از شاخص‌های مهم در قوانین بودجه، نرخ مالیات به کل منابع بودجه است. این نسبت به معنای این که است که چه میزان از بودجه سالانه از محل منابع پایدار تامین می‌شود. وی در رابطه با میزان یارانه در سال آینده نیز اظهار کرد: دولت برای سال بعد تصمیم دارد ارز ۴۲۰۰ تومانی را به جز برای دارو و گندم حذف کند که این اقدام بسیار درستی است اما باید دقت شود که منابع حاصل از تغییر نرخ تسعیر ارز به صورت یارانه نقدی در اختیار مردم قرار بگیرد. دولت میتواند بین ۱۵۰ هزار تومان تا ۲۵۰ هزار تومان به یارانه نقدی مردم اضافه کند. عضو هیئت رئیسه مجلس با اشاره به نحوه افزایش حقوق و عادلانه شدن پرداخت‌ها به فارس گفت: حداقل حقوق پیشنهادی برای سال ۱۴۰۱ با رشد ۲۹ درصدی از ۳ونیم میلون تومان به ۴ونیم میلیون تومان رسیده است. همچنین دولت ۲۵ هزار میلیارد تومان برای اجرای رتبه بندی معلمان اختصاص داده است. دهنوی با تاکید بر سرمایه‌گذاری در صنایع پیشران از طریق منابع حاصله بخش صنعت افزود: قیمت سوخت(گاز) برای صنایع با درآمدهای ارزی مثل پتروشیمی، فولادیها و صنایع سیمانی افزایش پیدا کرده که این اقدام مناسبی برای کاهش رانت است که این منابع حاصله حتما باید به سرمایه گذاری در صنعت در راستای رشد اقتصادی اختصاص یابد که متاسفانه این موضوع حداقل در پیش نویس سازمان برنامه نیست. این نماینده مجلس البته افزایش مصارف را نیز از چالش های بودجه عنوان کرد و گفت: کل مصارف بودجه‌ای دولت در سال بعد از رقم بسیار زیاد ۱۳۰۰ هزار میلیارد تومان عبور خواهد کرد که 685 هزار میلیارد تومان از مصارف دولت بابت حقوق کارمندان و بازنشستگان کشوری و لشکری است. این رقم نسبت به بودجه ۱۸۰ هزار میلیارد تومانی تملک دارایی‌های سرمایه‌ای غیر قابل قبول است. البته برای تغییر ریل دولت باید یک برنامه چند ساله ارائه کند تا بودجه پروژه های عمرانی افزایش یابد.∎​