به گزارش روز شنبه ایرنا از مسکو، مذاکرات روسای جمهوری روسیه و جمهوری آذربایجان با نخست وزیر ارمنستان در سوچی روز جمعه ۵ آذر برگزار شد و طرفین در مورد حل و فصل بیشتر درگیری ها بین ایروان و باکو گفت و گو کردند.
ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه، الهام علی اف رئیس جمهوری آذربایجان و نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان، همزمان با سالگرد امضای توافقنامه آتش بس و رفع همه خصومت ها در قره باغ، دیداری سه جانبه در سوچی برگزار کردند.
در اواسط آبان ماه درگیری جدید نظامی بین نیروهای امنیتی ایروان و باکو در منطقه لاچین جمهوری آذربایجان و سیونیک ارمنستان آغاز که با وساطت و میانجیگری مسکو وضعیت آرام شد.
براساس اعلام وزارت دفاع ارمنستان، در نتیجه این حادثه ۱۳ سرباز ارمنی اسیر، ۶ نفر کشته و ۱۹ نفر مفقود شدند. جمهوری آذربایجان نیز به نوبه خود از کشته و زخمی شدن ۱۷ نفر از نیروی های خود توسط طرف ارمنی خبر داد.
اگر چه درگیری های نظامی میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان که از ۶ مهر ماه سال گذشته آغاز شده بود، در آبان ماه همان سال با امضای توافق صلح میان پوتین، علی اف و پاشینیان به پایان رسید اما برخی اختلافات همچنان باقی ماند که باعث شد مناقشات بین دو طرف اوسط ماه گذشته از سرگرفته شود که مجددا با وساطت روسیه تنش ها متوقف شد و مذاکرات (دیروز جمعه) ۵ آذر سوچی بین سران ارمنستان، جمهوری آذربایجان و روسیه بر همین اساس توسط مسکو سازماندهی شد.
در مذاکرات سوچی طرفین توافق کردند اقداماتی را برای افزایش سطح امنیت و ثبات در مرز جمهوری آذربایجان و ارمنستان انجام دهند، به ویژه توافقی در مورد ایجاد یک کمیسیون دوجانبه در مورد مشخص کردن حدود مرزی این دو کشور و تعیین مرزهای بعدی آن با کمک روسیه حاصل شد.
شرکت کنندگان در این نشست با تشکیل کمیسیونی برای تعیین حدود مرزی ارمنستان و جمهوری آذربایجان با کمک روسیه و همچنین رفع انسداد کوریدورهای حمل و نقل در منطقه موافقت کردند.
پوتین پس از این دیدار سه جانبه گفت: «ما در مورد تعدادی از مسائل که به نظر من کلیدی است، توافق کردیم. اولین آنها این است که تا پایان سال جاری موافقت کرده ایم که این کار را انجام دهیم تا مکانیسم هایی برای تعیین مرزها و تعیین حدود بین دو کشور ایجاد کنیم».وی تصریح کرد: امیدوارم هر چه زودتر این اتفاق بیفتد، هیچ مانعی برای این کار وجود ندارد.
رئیس جمهور روسیه همچنین افزود که بر اساس بیانیه مشترک، طرفین در زمینه مسائل بشردوستانه و برای رفع انسداد کوریدورهای حمل و نقل به توافق رسیده اند. به گفته وی، در این گفت و گو، توجه زیادی به روابط اقتصادی شده است.
پوتین گفت: به عنوان اولین گام، ما در مورد رفع انسداد کوریدورهای حمل و نقل صحبت کردیم- این در مورد ارتباطات راه آهن و جاده صدق می کند.
علی اف و پاشینیان رئیس دولت جمهوری آذربایجان و نخست وزیر ارمنستان ضمن قدردانی از روسیه به خاطر برگزاری این مذاکرات، به ماهیت مثبت کار نیروهای حافظ صلح روسیه در منطقه برای ایجاد ثبات در اوضاع اشاره و همچنین بر تعهد خود برای بهبود روابط تأکید کردند.
علی اف نشان داد که باکو آماده است صفحه یک رویارویی طولانی مدت با ایروان را باز کند و پاشینیان تمایل ارمنستان را برای عصر توسعه صلح آمیز در منطقه تأیید کرد.
الهام علی اف رئیس جمهوری آذربایجان با مثبت ارزیابی کردن نشست سه جانبه گفت: من بارها گفته‌ام که ما مصمم هستیم که صفحه ارتباط طولانی‌مدت با ارمنستان را ورق بزنیم و مرحله‌ای از تعامل عادی را آغاز کنیم و فکر می‌کنم در این قالب است که به اهداف خود می‌رسیم. وی تصریح کرد: روسیه برای باکو یک دوست و یک شریک راهبردی است و این سطح ، به ما کمک می کند تا راه حل هایی را با ارمنستان در حساس ترین موارد پیدا کنیم.
نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان هم ، نشست سه جانبه در سوچی با ولادیمیر پوتین و الهام علی اف روسای جمهور فدراسیون روسیه و جمهوری آذربایجان را مثبت ارزیابی کرد. پاشینیان گفت: مشکلات در این جلسه پنهان نماند و ما عملاً همه موضوعات در دستور کار را مورد بحث قرار دادیم.
نشست سوچی اختلافات را حل خواهد کرد؟
کارشناسان نیز موافق هستند که مهمترین نتیجه توافق بر سر تعیین حدود مرزهای ارمنستان و جمهوری آذربایجان بود. نیکولای سیلایف، محقق روس در امور قفقاز گفت: این امر به جلوگیری از تشدید تنش در مرزها که ثبات را در منطقه در ماه های اخیر تضعیف کرده است، کمک می کند.
با این حال، از دیدگاه سیلایف، بعید است که این امر تنش را در اطراف خود قره باغ کوهستانی از بین ببرد. به گفته این کارشناس، اختلافات عمیق بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان همچنان ادامه دارد.
وی در گفت و گویی تلفنی با ایرنا تصریح کرد: این نشست به تنهایی اختلافات آنها را حل نخواهد کرد. در اینجا مهم است که طرفین توافق کردند برای افزایش سطح ثبات و امنیت در مرزها گام بردارند و همچنین بر تعهد خود به اجرای مفاد و بیانیه‌های بین دو طرف تأکید کردند. یعنی اصولاً ارمنستان و جمهوری آذربایجان تأیید کردند که به صلح تمایل دارند. اما نحوه اجرای این همه توافق هنوز مشخص نیست. بدیهی است که در کوتاه مدت اتفاق نخواهد افتاد.
«ولادیمیر یوسیف»، رئیس بخش قفقاز مؤسسه کشورهای مستقل مشترک المنافع هم به رسانه روسی گازیتا گفت: اجتناب از تشدید اوضاع در اطراف قره باغ غیرممکن است، اما اگر مکانیزم کاری برای تحدید حدود و تعیین مرزها ایجاد شود. کاهش تنش در مرزهای دو کشور امکان پذیر خواهد بود.
او تصریح کرد: تنش ها در قره باغ ممکن است ادامه یابد، اما اساسا مهم است که در این جلسه طرفین از روابط اقتصادی فراتر رفتند و نه تنها در مورد رفع انسداد کوریدورهای حمل و نقل، بلکه ایجاد مکانیسمی برای مرزبندی و غیرنظامی‌سازی بحث کردند.
به گفته تحلیلگران طرفین در مورد آنچه می توان در پیمان صلح نوشت، اختلاف نظر شدیدی دارند، اما هیچکس انتظار امضای علی اف و پاشینیان از بیانیه این نشست را نداشت. با این حال، این واقعیت اتفاق افتاد و این نشان می دهد که آنها با این وجود مصمم به توافق نهایی هستند، اگرچه این کار بسیار دشوار خواهد بود.