انجمن تولیدکنندگان فولاد پس از ابلاغ این بخشنامه در نامه ای به وزارت صنعت، معدن و تجارت با اعلام تبعات این دستور ناگهانی خواستار توقف اعمال محدودیت شدید در زنجیره فولاد شد. تولیدکنندگان فولاد بر این نکته تاکید می کنند که با توجه به اینکه بیش از 90 درصد فولاد تولیدی کشور در کوره های قوس الکترونیک یا القایی تولید می شود که با آهن اسفنجی شارژ می شوند، کاهش تامین گاز در حد اعلام شده به معنی توقف تولید آهن اسفنجی و به تبع آن توقف کامل تولید در این واحدها خواهد بود که علاوه بر تحمیل زیان سنگین و جبران ناپذیر به واحدهای فولادی، تبعات نامطلوبی بر بازار سرمایه و تعادل بازارفولاد خواهد گذاشت.

گزارش پژوهشکده پولی نیز در پایان شهریور نشان داده بود قطع برق واحدهای تولیدی در تابستان موجب کاهش صادرات این بخش می شود بنابراین می توان گفت در صورت قطعی گاز در زمستان بخش ارز و بورس امکان اثر پذیری دارد.

حرف فعالان این بخش در خصوص محدودیت های امسال نقطه شروع آن است. از دید آنان محدودیت شدید  زودرس اعلام شده، و می تواند علاوه بر کارخانه های فولادسازی و احیاء مستقیم، تولید واحدهای گندله سازی و نورد را نیز متوقف کند  بدین ترتیب تولید در کل زنجیره فولاد به حالت تعلیق در آید.

استفاده از سوخت جایگزین در زنجیره فولاد!

این ابراز نگرانی ها در حالی است که مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران اواخر هفته گذشته اعلام کرد که در حال حاضر برنامه ای برای قطع و یا اعمال محدودیت سوخت واحدهای تولیدی و صنعتی نداریم. 

اما دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد تاکید دارد: با توجه به ابلاغیه ای که از سوی شرکت ملی گاز ایران اعلام شده استارت اعمال محدودیت مصرف گاز واحدهای که در نیمه شمالی کشور قرار دارند زده شده و به مرور این محدودیت به سایر بخش ها نیز خواهد رسید. به گفته دبیرانجمن تولیدکنندگان فولاد؛ در بخشنامه ای که به تعداد کثیری از واحدهای کانه های فولاد، گندله سازی، تولید آهن اسفنجی و فولادسازی صادر شده است، دستور اعمال محدودیت مصرف گاز (در حد کمتر از 3 درصد دیماند) پیش بینی شده که این اقدام زنجیره تولید فولاد را با مشکل مواجه خواهد کرد.  

اما نکته دیگری که در اظهارات مدیرعامل شرکت ملی گاز وجود دارد به استفاده از سوخت جایگزین باز می گردد، مجید چگینی در این خصوص عنوان کرده که با وجود اینکه تلاش می‌شود گاز صنایع تامین شود، اما اگر شرایطی ایجاد شود که از نظر گاز با محدودیت روبه‌رو شویم این واحدها باید از سوخت دوم استفاده کنند. حال این سوال مطرح می شود که آیا امکان سوخت جایگزین در زنجیره فولاد به خصوص آهن اسفنجی وجود دارد؟

فعالان این صنعت تاکید دارند: هرچند واحدهای سیمانی مشکلی برای استفاده از مازوت به عنوان سوخت جایگزین ندارند و تنها با افزایش هزینه های تولید روبرو خواهند شد، اما در زنجیره فولاد به خصوص آهن اسفنجی امکان استفاده از سوخت جایگزین وجود ندارد.

خلیفه سلطانی دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد می گوید: استفاده از سوخت جایگزین در حالی به عنوان رفع مشکل سوخت واحدهای تولیدی پیش بینی شده که در تولید آهن اسفنجی امکان استفاده از سوخت جایگزین وجود ندارد.  به گفته سلطانی، با قطع گاز واحدهای تولیدی آهن اسفنجی با مشکل مواجه خواهند و تولید در این بخش متوقف خواهد شد با این شرایط و عملا به میزانی که ما در تولید آهن اسفنجی با کمبود مواجه شویم در تولید فولاد و محصول نهایی با مشکل مواجه خواهیم شد. وی با اشاره به اینکه در صورتی که تولید آهن اسفنجی 5 میلیون تن کاهش یابد به همین میزان نیز در تولید فولاد و محصولات نهایی ضرر خواهیم کرد افزود: برای جلوگیری از ضرر و زیان واحدهای تولیدی باید جلوی بخش نامه مذکور گرفته شود.

 آهن اسفنجی یکی از مواد اولیه و مهم در تولید فولاد بوده و به عنوان آهن احیای مستقیم (DRI) نیز از آن یاد می‌شود. آهن اسفنجی یک ماده اولیه فلزی بر پایه سنگ معدن است که با حذف اکسیژن شیمیایی از گلوله‌های اکسید آهن و سنگ معدن بدون نیاز به فرآیند ذوب ساخته می‌شود. با این شرایط می توان گفت توقف تولید آهن اسفنجی کل زنجیره تولید را درگیر خواهد کرد.  

دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد در این خصوص با اشاره به اینکه مشکلی اصلی در حال حاضر تامین گاز مورد نیاز واحدهای تولیدکننده آهن اسفنجی است افزود: وضعیت تولید آهن اسفنجی مشابه واحدهای پتروشیمی است، با این حال برای واحدهای تولید آهن اسفنجی محدودیت های شدید در نظر گرفته اند که می تواند کل گردونه فولاد را با مشکل مواجه کند، اما این محدودیت شامل واحدهای پتروشیمی نشده است.

به گفته سلطانی، در صورتی که محدودیت در نظر گرفته شده لغو نشود بازار با کمبود در زنجیره فولاد روبرو خواهد شد که این امر افزایش قیمت فولاد در بازار را به همراه خواهد داشت.