به گزارش خبرگزاری صدا وسیما مرکز خوزستان ؛ لازم نیست به گذشته های خیلی دور برگردیم ، تا همین چند دهه گذشته اجزا صورت و بدن واقعیتی بود که فرد در هر شرایطی آن را می پذیرفت .
اما امروزه زیبایی مفهوم تازه ای پیدا کرده است و به تلفیقی از تناسب اندام ، جذابیت و بی نقص بودن اطلاق می شود .
مفهوم تازه ای که با دست کاری بدن و تغییر شاخص هایی که عمدتاً از طریق جراحی پلاستیک انجام می گیرد ، می توان به صورت نسبی به آن دست یافت .
تأکید بیش ازحد بر زیبایی باعث شده انجام عمل های زیبایی ، شکل افراطی به خود بگیرد .
جراحی هایی که گاهی نه تنها تغییر چندانی در شکل و ظاهر افراد ایجاد نمی کند بلکه در مواردی زیبایی اولیه و حتی جان فرد را به خطر می اندازد .
نیاز به جراحی زیبایی ؛ خودخواسته یا حاصل القای فضای مجازی ؟
برای آنکه نگاه روشن تری به موضوع تمایل افراد به خدمات زیبایی داشته باشم ، ابتدا در شبکه های اجتماعی ، تبلیغات کلینیک های زیبایی را بررسی کردم .
با همین جستجو ساده متوجه بازار داغی شدم که خریداران بسیار دارد ، تبلیغاتی که در آن مداخلات زیبایی ، آسان و سهل نشان داده می شود و با اغراق زیاد در عکس‌های قبل و بعد از عمل سعی در متقاعد کردن افراد داشتند .
با یکی از این شماره ها تماس گرفتم ، فرد پاسخ دهنده خود را مشاور معرفی کرد ، مشاوران در واقع همان دلالانی هستند که خودشان عمل‌های زیبایی را انجام نمی‌دهند و افراد را با گرفتن پورسانت به کلینیک‌های غیرمجاز معرفی می‌کنند.
یکی از دلایلی که باعث شده آمار دقیقی از عمل‌های زیبایی در کشور موجود نباشد فعالیت همین کلینیک های غیر مجاز است .
وارد کلینیک شدم و تقاضای تزریق بوتاکس کردم خانمی که در محل حضور داشت گفت : یک تزریق ساده است و برگه ای به دستم داد که تمام مسئولیت این تزریق به عهده خودم است و من باید آن را امضا می کردم .
با مراجعین دیگر که صحبت کردم متوجه شدم چندین نفر به صورت جمعی کلینیک را اجاره کرده اند و فردی متصدی لیزر بود و دیگری لیفت صورت و مزو تراپی انجام می داد و یک نفر دیگر هم مشاور لاغری بود .
کسانی که هیچ کدام ، تخصص لازم را نداشتند و با ارائه خدمات ارزان افراد را جلب می کردند .
در نظر داشته باشید که پزشکان عمومی ، ارتوپد ، تكنيسين‌ها هم تخصص لازم برای انجام جراحی های زیبایی و روش های تهاجمی زیبایی را ندارند و ما شاهد ورود افراد جراح نمایی هستیم که جراحی‌های غیر اصولی را در شرایط غیر استاندارد انجام می دهند .
زیبایی به قیمت جان
مرگ مغزی دختر ۱۹ ساله اهوازی زنگ خطر حضور افراد غیر متخصص و مداخلات بدون تخصص پزشکی در نبود نظارت های لازم را بار دیگر نواخت .
با مرگ این دختر نخبه اهوازی لزوم آسیب شناسی و ارائه راهکارهای عملی در باره رشد فزاینده گرایش به جراحی های زیبایی و کاهش سن مراجعه کنندگان بیش از پیش احساس می شود .
تب زیبایی داغ تر از تب کرونا
پونه پیلرام استاد دانشگاه و کنشگر اجتماعی با بیان این که حتی کرونا هم نتوانست تب جراحی در ایران را سرد کند ، گفت : شیوع کرونا نتوانست آمار جراحی‌های زیبایی را چندان کاهش دهد.
وی اذعان داشت : سوال اصلی اینست که چرا میزان جراحی زیبایی زیاد شده است ؟ از نظر من باید سوال شود که چرا منابع عظیمی از خدمات پزشکی به زیبایی اختصاص یافته است ؟
وی در ادامه تصریح کرد : پاسخ ساده ای است ؛ چون بخشی از نظام سلامت ما به سمت کالایی و تجاری شدن در حال حرکت است ، واقعیتی که نباید از آن غافل شد .
پیلرام گفت : در این رهگذر زنان با دلایل فرهنگی ، اجتماعی و فردی وارد این جرگه می شوند و در واقع ، خدمات زیبایی به کسانی که به هردلیلی آسان تر قانع می شوند تعلق میگیرد .
به گفته این فعال اجتماعی ما هنوز نتوانسته ایم برای زیبایی همراه با سلامت تعریفی داشته باشیم و از این جهت است که جامعه به تقاضاهای عجیب و غریب از دنیای زیبایی پاسخ مثبت می دهد .
وی در ادامه از آگاهی نداشتن افراد به عوارض روش های تهاجمی گفت : مشكلات تنفسي و چسبندگي‌هاي مخاط در جراحي‌هاي بيني ، عفونت‌هاي ناشي از ژِل تزريق شده زير پوست و جراحي‌هاي مجدد ازجمله عوارضی است كه گریبان افراد را می گیرد .
زنان ، هدف تبلیغات سیستم های سرمایه داری
وی خاطر نشان کرد : از سویی در جامعه با آرمان سازی هایی برای بدن زن روبرو هستیم که نشات گرفته از سیستم های سرمایه داری و نگاه ابزاری به زن است.
وی گفت : تبلیغات سیستم های سرمایه داری ، بدن زنان را هدف قرار می دهد و زندگی و آینده یک زن را با آن گره می زند، مثلا در بسیاری شغلها ظاهر آراسته ، خوشرو ، جوان و لاغر بودن از مواردی ست که موجب انتخاب زن می شود و این نگاه ابزاری به زنان است که آنان را فرودست از نظر ذهنی و برتر از نظر زیبایی معرفی می کند .
وی با اشاره این واقعیت که در سیستم سلامت ، قوانین و فرهنگ سازی برای سلامت و زیبایی آن گونه که شایسته است صورت نپذیرفته گفت : این کم کاری ها به دلیل تعارض منافعی است که میان مدیران ارشد و تجاری سازی پزشکی وجود دارد .
وی با انتقاد از عملکرد حوزه فرهنگ گفت : شتاب سیستم سرمایه داری در جلب مخاطبین زیبایی ،به وسیله تبلیغات ، بسیار قوی تر و جذاب تر از فرهنگ سازی در کشور است و این در حالی است که در اکثر نقاط دنیا تبلیغات در حوزه پزشکی ممنوع است .
این کنشگر اجتماعی ، کالا انگاری بدن زن و استفاده ابزاری از بدن زن با عدالت جنسیتی به شدت در تضاد دانست و گفت : فعالان حوزه زنان در این عرصه تریبونی برای فرهنگ سازی ندارند .
بیشتر بخوانید :رسیدگی قضایی به موضوع به کما رفتن دختر نخبه اهوازی
بحران هويت عامل اصلي گرايش به جراحی های زیبایی
مریم نیسی دکترای روانشناسی بالینی ، بیان کرد : دلایل رغبت به جراحی های زیبایی از هر فردی به فرد دیگر می تواند کاملا متفاوت باشد.
وی ریشه تمایل به عمل های افراطی جراحی را در دوران نوجوانی و زمانی که هویت فرد شکل نگرفته دانست و گفت : نوجوانی سن طوفان ها و فشارهاست وآن را تعلیق هویت می نامند .
وی تصریح کرد : نوجوان تحت تاثیر هر مکان و موقعیتی که در آن قرار گرفته شکل می گیرد و در جامعه تصویری که از چهره و اندام ارائه می‌شود ، باعث تغییر طرح واره بدن شده و افراد فکر می‌کنند بدن آن‌ها آن گونه که باید باشد نیست ؛ نوجوانی که هنوز هویت جسمانی اش شکل نگرفته است، این تصاویر را می‌بیند و توقع غیر واقعی از بدن و چهره‌اش دارد.
نیسی اذعان داشت : تبلیغات گسترده که بخشی از آن از سوی سلبریتی ها ، اینفلوئنسرها و بلاگر ها مکرراً ارائه می شود شخص را به سطح نیاز نزدیک می کند .
این دکترای روانشناسی بالینی در ادامه افزود : وقتی به فرد احساس ناکافی بودن دست دهد با انجام عمل‌های زیبایی سعی در تجربه احساس ارزشمندی می کند .
وی ضعف ارتباط با والدین و حتی سهیم بودن والدین در کاهش عزت نفس ( برشمردن عیوب ظاهری فرد ) را عامل دیگر رغبت به عمل های جراحی دانست .
نیسی اضطراب و ترس از طرد شدن را عاملی دانست که باعث شده جوانان و نوجوانان با صرف هزینه های گزاف و قبول عواقب جسمی ، روانی و حتی جانی در صدد کسب مقام برتر در این مسابقه زیبایی را داشته باشند .
اختلال بدریخت انگاری
وی در ادامه از اختلال بدریخت انگاری گفت : در روانشناسی یک اختلال شایع در نوجوانی ظهور می کند که مهمترین علامت آن اشتغال ذهنی مفرط به وجود نقص خیالی یا نقص واقعی بزرگ نمایی شده در ظاهر فرد است .
وی با بیان این که علت بدریخت انگاری پیچیده و درعین حال ریشه در عوامل ژنتیکی ، رشدی ، روانی ، اجتماعی و فرهنگی دارد گفت : این اختلال باعث می شود یا فرد مکرراً ظاهر خود را بررسی کند یا آن که برعکس ، از آئینه دوری کند .
نیسی تاکید کرد : بدریخت انگاری باعث پریشانی شدید و اختلال در فعالیت های عادی فرد می شود و به انزوای اجتماعی خواهد انجامید .
صورت یا سیرت ؟
این دکترای روانشناسی بالینی خاطر نشان کرد : ما در پی تخطئه کردن جراحی های زیبایی نیستیم و در مواردی این عمل ها می تواند نقص و آسیب دیدگی را در فرد ترمیم کنند و باعث رضایتمندی فرد می شود ؛ اما آنچه موضوع بحث ماست عمل های افراطی است که به قصد دیده شدن انجام می شود .
نیسی کمرنگ شدن ارزش های عمیق و جایگزین شدن الگوهای سطحی در فرد را ناشی از ضعف در سیستم آموزش و ارائه نشدن الگوهای مناسب دانست .
وی اضافه کرد : وقتی سطح شناخت در فرد پایین آمده باشد و افراد به یک زندگی ظاهری و تجمل گرایانه بسنده کنند در این شرایط زمانی افراد مُهر تأیید می‌گیرند که از نظر ظاهر با عمل‌های زیبایی و آرایش‌های غیرمتعارف زیبا شده باشند ، حال اگر تمام ابزار‌هایی که موجب زیبایی‌شان می‌شود را از آن‌ها بگیریم ، چیز دیگری برای عرضه ندارند و دچار اختلالاتی مانند افسردگی و ... می‌شوند.
وی افزود : وقتی افراد به خودشکوفایی برسند و در ابتدای جوانی مهارت و دستاوردی برای عرضه داشته باشند و از طرف خانواده و دوستان پذیرفته شوند ، کمتر نیازی برای ایجاد تغییرات در خود احساس می کنند .
نگاه های سطحی با درخشش درون رنگ می بازند
سعیدی استاد دانشگاه و جامعه شناس با بیان این که جوانان و نوجوانان را نباید به خاطر تمایل به زیبایی که امری فطرتی است ملامت کرد گفت : یقین دارم که نوجوان نخبه اهوازی و دیگر جوانان ما قربانی نگاه غلط به مقوله ی زیبایی شدند.
وی با اشاره به این که زیبایی میل و نیازی است که در نهاد بشر به ودیعه گذاشته شده است گفت : اگرچه انسان ها تمایل دارند که زیبا باشند و زیبا دیده شوند اما مهمترین موضوع ، چارچوبی است که مقوله ی زیبایی در آن تعریف شده است.
به گفته وی اگر زیبایی در چارچوب ظواهر و چشم و هم چشمی تعریف شود ، به مسابقه ی سیری ناپذیر و بی پایان در مصرف تولیدات صنعت زیبایی منجر می شود و چناچه در چارچوب فرهنگ و ارزشهای اصیل تعریف شود در آن صورت زیبایی محدود به ظواهر نخواهد شد بلکه زیبایی نیز دارای ارزشمندی واصالت خواهد شد.
این جامعه شناس اذعان داشت : متاسفانه به جوانان ما الگوهای ارزشی و فرهنگی اصیل شناسانده نشده که با تاسی به این الگوها بتواند مسیر رشد معنوی و مادی خود را انتخاب و طی کنند.
سعیدی اذعان داشت : رکود در فضای فرهنگی باعث شده که جوانان ما از ارزشهای فرهنگی اصیل جامعه فاصله گرفته، دچار خودبیگانگی فرهنگی شوند و در دام تبلیغات فرهنگی بیگانه که اکثرا هم ضد ارزش هستند گرفتار آیند.
وی خاطر نشان کرد : با یک جستجوی ساده می توان فهمیدکه چه کسانی تولید کننده ی صنعت زیبایی ودر عین حال مبلغ آن هستند؛ کسانی که از راه تولید ، تبلیغ و فروش این محصولات به کشورهای جهان سوم سود کلانی را به جیب می زنند.
وی گفت : اگر جوانان بدانند که در جامعه ای که در آن زندگی می کنند زیبایی با ارزشهای انسانی و دینی و فرهنگی سنجیده می شود ، دیگر به گونه گذاری و لب های برجسته وباد کرده تمایل پیدا نخواهند کرد .
سعیدی در ادامه افزود : اگر ملاک افتخار جوانان مطالعه کتابهای مفید وارزشمند ، کمکهای بشر دوستانه و فعالیتهای اجتماعی مثبتی که انجام داده اند باشد یقیناً نگاه جوانان به مقوله ی زیبایی نیز تغییر خواهد کرد.
وی در پایان یادآور شد : درک از زیبایی تحت تأثیر فرهنگ و خصوصیات اجتماعی قرار دارد و میزان تمایل به انجام جراحی زیبایی در فرهنگ ها و بافتهای اجتماعی مختلف می تواند متفاوت باشد.
در ادامه به ارائه راهکارهایی برای مواجهه با رشد فزاینده تمایل به جراحی های زیبایی می پردازم :
_ برطرف کردن خلا قانونی در مورد تبلیغات پزشکی( عدم صراحت قانونی درباره تبلیغات زیبایی در سایت‌ها و فضاهای مجازی)
_ نظارت دقیق بر کلینیک های زیبایی و اطمینان از حضور افراد متخصص
_ الزام مطب ها و کلینیک های زیبایی به تجهیزات اورژانس ( آمپول ضد حساسیت ، اکسیژن و ...)
_ اجباری شدن مشاوره های روانشناسی قبل از جراحی های زیبایی
_ درمان های شناخت درمانی و خانواده درمانی در مواجهه با اختلالاتی مثل بدریخت انگاری
_ تولید محتواهای موثر برای شناساندن الگوهای مناسب در جامعه
_ سوق دادن جامعه به سوی ارزش های اصیل و تقویت عزت جمعی
_ برنامه ریزی دقیق آموزش و پرورش برای مواجهه با بحران هويت فردي و اجتماعي نوجوانان
_ آگاه سازی مردم از عوارض جبران ناپذیر جراحی های زیبایی
_ ایجاد موانع و عوامل بازدارنده که فرد را منصرف کند( مثلا تزریق بوتاکس در یک کشور اروپایی حدوداً ۵ میلیون هزینه دارد در حالی که این تزریق در کشور ما هزینه بسیار پایین تری دارد )
نویسنده : زهرا کیانی
نظر شما