به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری ایسکانیوز، وعده ساخت یک میلیون مسکن در سال در شرایطی توسط وزیر راه و شهرسازی دولت سیزدهم مطرح شد که کشور درگیر رکود تورمی بوده و بسیاری از مردم حتی توان خرید مسکن را ندارند. پیش از این نیز در دولت‌های مختلف طرح‌هایی برای ساخت مسکن ارائه شده که با موفقیت همراه نبوده است.

برخی از کارشناسان معتقدند این طرح منجر به رونق اقتصادی در کشور خواهد شد؛ اما در مقابل نیز باید دید این رونق اقتصادی با کدام بودجه قرار است ایجاد شود؟

مجید شمس در گفت‌وگو با ایسکانیوز، با ارزیابی پدیده مسکن در حوزه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، آن را مهم‌ترین نیاز بشر دانست و اظهار کرد: تحلیل و بررسی این حوزه نیز باید از زوایای گوناگون باشد؛ به عنوان مثال همانطور که بررسی تامین بودجه لازم برای ساخت مسکن اهمیت دارد، جایابی مناسب جغرافیایی آن نیز باید مورد توجه قرار گیرد؛ واردات، صادرات و حتی میزان درآمدهای دولت هم با موضوع مسکن ارتباط تنگانگی دارد.

وی با اشاره به وعده ساخت یک میلیون مسکن در سال ازسوی دولت سیزدهم، زیرساخت‌های لازم برای تحقق چنین اتفاقی را کافی دانست و گفت: شرایط و امکان رقم خوردن چنین اتفاقی در کشور وجود دارد. درحال حاضر مهم‌ترین مساله «زمین» است؛ متاسفانه حدود 60 درصد قیمت مسکن مربوط به بهای زمین می‌شود؛ در حالی که اگر قیمت زمین حذف شود یا کاهش پیدا کند قیمت تمام شده مسکن هم به مراتب با کاهش شدیدی مواجه خواهد شد.

این استاد دانشگاه با تاکید براینکه اگر دولت‌ها تنها درمورد «کاهش نرخ قیمت زمین» موفق شوند؛ می‌توانند تحول عظیمی را در حوزه مسکن رقم بزنند گفت: در طرح مسکن مهر این اتفاق رخ داد؛ اما متاسفانه به دلیل نظارت ضعیف، بعد از چند سال، دلال‌ها و واسطه‌ها به خرید و فروش واحدهای مسکن‌های مهر ورود کردند و قیمت‌ها را مجددا به طرز سرسام‌آوری افزایش دادند.

اراضی محدود در کلان‌شهرها محدودیتی است که این استاد دانشگاه به آن اشاره و کرد و افزود: در شهرهای کوچک و متوسط به راحتی ساخت مسکن قابل تحقق است، زمین به اندازه کافی وجود دارد که می‌تواند در قیمت تمام شده مسکن تاثیرگذار باشد؛ اما عموما در کلانشهرها محدودیت اراضی و زیرساخت‌ وجود دارد.

استاد گروه برنامه‌ریزی شهری دانشگاه آزاد همدان با طرح این پرسش که آیا هرسال بیش از یک میلیون متقاضی جدید به بازار مسکن ورود می‌کند، به تشریح مشکلات نبود سامانه جامع اطلاعاتی متقاضیان واقعی مسکن پرداخت و گفت: مهم است که مشخص شود متقاصیان مسکن در چه مناطقی، در کدام لایه‌های اقتصادی و حتی در چه شرایط فرهنگی قرار دارند. اگر این آمار وجود داشته باشد مشخص می‌شود چه تعداد مسکن در شهرهای کوچک، چه تعداد در شهرهای میانه و کلانشهرها نیاز است.

وی با اشاره به تجربیات ناموفق سیاست‌های مسکن در دوره‌های پیشین عنوان کرد: مسکن مهر بعضا در شهرهایی ساخته ‌شد که جمعیت متقاضی آن نسبت به تعداد مسکن‌های ساخته شده تناسب نداشت؛ برهمین اساس هم باید نیاز واقعی را سنجید.

این استاد دانشگاه نرخ تسهیلات مسکن و همچنین نبود تناسب درآمد خانوارها با رقم بازپرداخت وام‌های مسکن را مورد نقد قرار داد و اظهار کرد: در حال حاضر نرخ تسهیلاتی که ارائه یا مطرح می‌شود با درآمد خانواری که نیاز واقعی دارد متناسب نیست، برای تهیه و تامین مسکن ابعاد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خانوارهای متقاضی را هم باید در نظر گرفت.

شمس، حوزه صنعت را پیشران دیگر صنایع و رونق‌بخش اقتصاد عنوان کرد و افزود: صنعت مسکن پیشران است و به بیش از 100 صنعت دیگر مرتبط است و اگر رونق بگیرد بخش‌های زیای از اشتغال هم رونق می‌گیرد.

وی با بیان اینکه متاسفانه نبض تعیین قیمت مسکن دست افراد محدودی است، عنوان کرد: مساله مسکن واقعا بغرنج شده و نیاز به مدیریت جدی، کارشناسانه و کنترل دقیق دارد، اگرمسکن ساخته شود بعد از چند سال خرید و فروش آن آزاد شود وعده‌ای از سرمایه‌داران و دلالان آن را خریداری کنند بازهم به نتیجه‌ای نخواهیم رسید.

این استاد دانشگاه با اشاره به الگوهای موفق در دیگر کشورها اظهار کرد: بسیاری از کشورها زمین را واگذار می‌کنند و از مردم تعهد می‌گیرند بعد از مدت مشخص به بهره‌برداری برسد و اگر این اتفاق نیفتد از مبلغ پول اصلی مالیات کسر می‌شود و مابقی عودت داده می‌شود؛ در این شرایط کسی دنبال دلالی زمین نمی‌رود و زمین به دست نیازمند واقعی می‌رسد.

کارشناس برنامه‌ریزی شهری عنوان کرد: دولت‌ها سیاست‌ مختلفی در حوزه مسکن اجرا کرده‌اند؛ اما چون نظارتی وجود نداشته یا برخی تسهیلات در زمان، مکان و با شرایط درستی نبوده نتیجه عکس داده است. میزان تسهیلات 2 برابر می‌شود در حالیکه قیمت مسکن بیش از 10 برابر افزایش پیدا می‌کند یعنی نه‌ تنها به مسکن نزدیک نمی‌شویم بلکه فاصله و شکاف آنها بیشترمی‌شود.

وی مهاجرت را یکی از عوامل تاثیرگذار در برهم‌خوردن ثبات بازار مسکن دانست و مطرح کرد: یکی از عواملی که باعث افزایش قیمت مسکن در کلانشهر می‌شود؛ تقاضای روزافزون ناشی از رشد شتابان جمعیت است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه جمعیت شهرنشین در ایران به بیش از 70 درصد رسیده است، گفت: به یکباره از شهرهای کوچک و روستاها جمعیت راهی کلانشهر می‌شوند و این مساله مشکلات فرهنگی و اجتماعی را به وجود می‌آورد؛ به همین دلیل حتی اگر امکان تامین زیرساخت، حمل و نقل و انرژی هم وجود دارد و می‌تواند پاسخگوی تامین مسکن افراد باشد؛ نباید این اتفاق رخ دهد چراکه توزیع متعادل ومنطقی جمعیت در شهرهای کشور از بین می‌رود.

شمس ادامه داد:‌ در کشور حدود هزار و 400 شهر وجود دارد و تقریبا 20 درصد از جمعیت شهرنشینی کشور فقط در تهران زندگی می‌کنند؛ یا در برخی استان‌ها جمعیت یک شهر با جمعیت 40 شهر در همان استان برابری می‌کند با چنین شرایطی اگر مشکل مسکن هم برطرف شود؛ سرانه آموزشی،‌ بهداشتی، فضای سبز  قرار است چگونه برطرف شود؟

وی اظهار کرد: با وجود تمام دلایل ذکر شده نیاز است دولت توضیح دهد این یک میلیون مسکن قرار است در کدام شهرها و مناطق ساخته شود.

کارشناس برنامه‌ریزی شهری در پایان خاطرنشان کرد: باید مسکن از کالای سرمایه‌ای به مصرفی تبدیل شود اینموضوع رایج شده است که امن‌ترین محل سرمایه‌گذاری مسکن است. برخی در سال چند مسکن خریداری کرده‌اند که ارزش سرمایه آنها حفظ شود.

انتهای پیام/