گروه علمی: برای سلامت دهان و دندان تنها استفاده از مسواک و نخ دندان کافی نیست بلکه باید از مصرف برخی مواد غذایی اجتناب کرد، برخی خوردنی و نوشیدنی‌ها برای دندان‌ها بسیار مضر است.وقتی صحبت از سلامت دهان و دندان می شود غذاها و نوشیدنی های خاصی وجود دارند که نمی توانید آن ها را درمقادیر زیاد مصرف کنید. اگرچه برخی از این خوردنی ها و نوشیدنی ها را هر روز مصرف می کنید اما باید بدانید که سبب تغییر رنگ، تخریب و یا آسیب دیدگی دندان هایتان می شوند. براساس توصیه دندان پزشکان غذاها و نوشیدنی هایی ذکر شده که باید از مصرف آنها اجتناب و یا آنها را محدود کنید.
خوردنی و نوشیدنی‌های مضر برای دندان
1- چیپس:
علاوه بر این که چیپس ها سرشار از سدیم و چربی هستند و برای بدن مضر، برای دندان ها نیز مفید نمی باشند زیرا این خوراکی خوشمزه جویدنی بوده و در دندان می مانند. هر آنچه که در دندان بماند بیشتر اسید تولید می کند. پس، از خوردن این چیپس های روغنی خودداری کنید و به جای آن سعی کنید از چیپس های سبزیجات استفاده کنید.
2- میوه های مرکباتی:
میوه های مرکباتی یک خوردنی سالم برای رژیم غذایی ما هستند که ویتامین سی و بسیاری از ترکیبات بیوفلاونوئید سالم را برای بدن ما فراهم می کنند اما اسید سیتریک موجود درهمه مرکبات باعث فرسایش سطح دندان و افزایش حساسیت آن خواهد شد. بعد از خوردن میوه های مرکباتی حداقل 30 دقیقه مسواک نزنید تا مواد معدنی موجود در بزاق بتوانند هر ماده معدنی از دست رفته در معرض اسید را بازسازی کنند. جویدن آدامس بدون قند منجر به افزایش بزاق و افزایش بافراسید و ترمیم دندان خواهد شد.
3- قهوه:
قهوه منبع خوبی از آنتی اکسیدان هاست اما حاوی رنگدانه هایی است که می تواند باعث لکه دار شدن و تغییر رنگ دندان ها شود. همه افراد مستعد تغییر رنگ دندان نیستند که احتمالا به دلیل تفاوت در پروتئین های بزاق است که نه تنها به دندان های شما می چسبند بلکه به نظر نمی رسد با مسواک زدن نیز از بین روند و باید به دندان پزشک مراجعه کنید. این رنگدانه ها در چای نیز وجود دارند.
4- ذرت:
ذرت یک خوراکی خوب و مخصوص اوقات فراغت محسوب می شود اما اگر تحت درمان ارتودنسی هستید بدانید که ذرت و بریس باهم جور درنمی آید و به دندان هایتان آسیب خواهند زد.
5- میوه های خشک:
میوه خشک یک میان وعده با طعم عالی است. قند های موجود دراین خوراکی طی فرایند خشک سازی چسبناک می شوند که به راحتی بین دندان ها گیر کرده و باعث پوسیدگی آن ها خواهد شد. بنابراین ایده خوبی است که بخاطر مصرف این میان وعده خوشمزه استفاده از نخ دندان را فراموش نکنید.
6- نوشیدنی های انرژی زا:
این نوشیدنی ها سرشار از قند و اسید هستند و باعث تجزیه دندان و افزایش باکتری های موجود در دهان می شوند.
7- آب میوه:
آب میوه نسبت به آن چه فکر می کنید قند بیشتری دارد و خوردن میوه کامل همیشه نسبت به آب میوه مفید تر است زیرا خصوصا کودکان به فیبر و موادمغذی موجود در میوه نیاز دارند. نوشیدن یک لیوان شیر را هنگام تشنگی به آب میوه ترجیح دهید.
8- اسنک های میوه ای:
چنانچه در بخش دهان و دندان نمناک توصیه شده است هرگز از اسنک های میوه ای به عنوان جایگزینی برای میوه استفاده نکنید زیرا آن ها فقط قند هستند. حتی اسنک میوه های ارگانیک نیز سطح ویتامین سی بالاتری دارند که باعث تغییر رنگ دندان ها می شود.
9- آبنبات های سفت:
آب نبات های سفت از شکر خالص تهیه شده اند و می توانند به دندان ها آسیب برسانند. این آب نبات ها مدت زیادی طول می کشد تا حل شوند بنابراین هرچه بیشتر در دهان بمانند اسید بیشتری تولید می کنند.
10- یخ:
یخ ممکن است با "کالری صفر" به نظر برسد اما برای دندان ها عواقب بدی خواهد داشت. اگر چه حاوی اسید یا شکر نیست اما جویدن یا خوردن یخ شکستگی دندان ها را به همراه خواهد داشت.
11- آبمیوه های پاکتی:
بزرگترین مشکل در مورد سلامتی دهان ودندان میزان استفاده از غذاهای بسته بندی شده است. این مواد غذایی حاوی مقادیر زیادی قند هستند حتی اگر قند آن ها طبیعی باشد و قطعا به دندان آسیب خواهند زد.
12- نعناع:
استفاده از قطره نعناع یا اسپری آن راه خوبی برای تسکین گلوی تحریک شده و یا کمک به خوشبو کردن دهان است. با این حال افزایش استفاده از قطره نعناع می تواند منجر به افزایش پوسیدگی دندان شود. قطره های شیرین شده نعناع با هربار استفاده می توانند اسید تولید کرده و سبب پوسیدگی دندان شوند. معمولا 15-30 دقیقه طول می کشد تا بزاق با افزایش پی اچ به حذف اسید کمک کند. بنابراین اگر از قطره نعنا حاوی قند استفاده می کنید تعداد دفعات را محدود کنید. در صورت امکان به دنبال قطره های نعناع شیرین شده با مانیتول، سوربیتول یا زایلیتول باشید.
13- بادام زمینی:
اگر چه آجیل و حبوبات سالم هستند و مواد مغذی بدن را تامین می کنند اما چون سخت و شکننده هستند گزینه خوبی نمی باشند زیرا ممکن است بین دندان ها گیر کرده و باعث پوسیدگی آن ها شوند.
14- دانه های پاپ کورن:
پاپ کورن یک میان وعده سالم و کم کالری است اما با این وجود دانه های آن در کمین هستند تا سبب شکستگی دندان ها شوند. بنابراین پاپ کورن بخورید اما مراقب دانه های آن باشید. هنگام خوردن پاپ کورن داشتن یک نخ دندان ایده بدی نیست. اگرچه میان وعده ای سالم است اما یکی از رایج ترین خوراکی هایی است که بین دندان گیر می کند و منجر به رشد باکتری ها می شود.
15- آب نبات مغزدار پودری:
آب نبات های پودری چیزی جز قند ندارند و می توانند با تغییر پی اچ دهان به پوسیدگی دندان منجر شوند. هنگامی که پی اچ تغییر کند، دندان ها آسیب می بینند. هنگامی که سطح پی اچ پایین باشد باکتری های سالم می میرند و سبب عفونت و پوسیدگی خواهند شد.
16- نوشابه:
نوشابه های معمولی حاوی مقدار زیادی قند هستند. برخی از انواع نوشابه علاوه بر داشتن قند فراوان حاوی اسید فسفریک هستند و پی اچ آن ها بین 2-4 است. حتی در نوشابه های رژیمی بدون قند این سطح اسیدیته به راحتی می تواند به سطح دندان ها آسیب برساند.
17- آبنبات ترش:
آب نبات های سخت، نرم و ترش معمولا حاوی اسید سیتریک، مالیک، تارتاریک یا فوماریک هستند. این اسید ها در سطوح طبیعی میوه به عطر و طعم آن کمک می کنند و میزان اسیدیته را کاهش می دهند. در شیرینی و آبنبات ترش معمولا میزان اسیدیته بالاتر از 2-4 است. پی اچ 4 به راحتی ساختار دندان را از بین خواهد برد.
18- آب نبات های چسبناک:
فرض کنید شکر را با یک بافت چسبنده مخلوط کنید، حال چه اتفاقی می افتد؟ شما طعم شکر را حس خواهید کرد و بافت چسبناک بر دندان های شما ماندگار می شوند و باعث می شود مسواک زدن دشوار و مستعد ایجاد حفره و پوسیدگی در دندان شوید.
19- آدامس های شکری:
وقتی صحبت از آدامس می شود، انتخاب طعم آن انتخابی است. جویدن آدامس حاوی شکر میتواند خطر ابتلا به حفره و پوسیدگی دندان را افزایش دهد. خبر خوب این است که در مورد آدامس های بدون قند که توسط زایلیتول شیرین شده اند، قضیه برعکس است و جویدن آدامس بعد از خوردن غذاهای خاصی ممکن است مفید باشد. جویدن آدامس بدون قند با تعامل اسیدی به افزایش مقدار بزاق دهان کمک می کند و اثر بافری بزاق می تواند به خنثی کردن اسید موجود در دهان کمک کند.
20- تافی:
وقتی صحبت از خوراکی می شود گزینه های پر شکر و چسبناک بدترین حالت را دارند. تافی ها و آب نبات های پراز کارامل، نارگیل یا اجیل به دندان ها می چسبند. هرچه موادغذایی به دندان بیشتر بچسبد باکتری ها به مدت طولانی می توانند از دندان تغذیه کنند بنابراین باعث ایجاد اسید و پوسیدگی خواهند شد.
21- چای:
فواید سلامتی چای سبز فراتر از آنتی اکسیدان ها و مواد مغذی است که روی بدن تاثیر مثبت می گذارد. با این حال چای نیز مانند قهوه می تواند سبب تغییر رنگ دندان شود. چای سرشار از تانن است که به مرور زمان باعث تغییر رنگ دندان ها خواهد شد.بهترین گزینه نوشیدن چای های گیاهی، سبز و سفید است که احتمال تغییر رنگ آن نسبت به چای سیاه کم تر است.
22- سرکه:
ممکن است که کمی سرکه و روغن طعم خوبی به سالاد بدهد اما سرکه موجب ورمینرالیزاسیون و حساسیت دندان می شود. از سرکه دوری نکنید فقط به یاد داشته باشید که اسیدیته می تواند روی دندان تاثیر بگذارد. بعد از خوردن موادغذایی حاوی سرکه حداقل 30 دقیقه از مسواک زدن خودداری کنید و آدامس بدون قند بجوید.
∎
خوردنی و نوشیدنی‌های مضر برای دندان
1- چیپس:
علاوه بر این که چیپس ها سرشار از سدیم و چربی هستند و برای بدن مضر، برای دندان ها نیز مفید نمی باشند زیرا این خوراکی خوشمزه جویدنی بوده و در دندان می مانند. هر آنچه که در دندان بماند بیشتر اسید تولید می کند. پس، از خوردن این چیپس های روغنی خودداری کنید و به جای آن سعی کنید از چیپس های سبزیجات استفاده کنید.
2- میوه های مرکباتی:
میوه های مرکباتی یک خوردنی سالم برای رژیم غذایی ما هستند که ویتامین سی و بسیاری از ترکیبات بیوفلاونوئید سالم را برای بدن ما فراهم می کنند اما اسید سیتریک موجود درهمه مرکبات باعث فرسایش سطح دندان و افزایش حساسیت آن خواهد شد. بعد از خوردن میوه های مرکباتی حداقل 30 دقیقه مسواک نزنید تا مواد معدنی موجود در بزاق بتوانند هر ماده معدنی از دست رفته در معرض اسید را بازسازی کنند. جویدن آدامس بدون قند منجر به افزایش بزاق و افزایش بافراسید و ترمیم دندان خواهد شد.
3- قهوه:
قهوه منبع خوبی از آنتی اکسیدان هاست اما حاوی رنگدانه هایی است که می تواند باعث لکه دار شدن و تغییر رنگ دندان ها شود. همه افراد مستعد تغییر رنگ دندان نیستند که احتمالا به دلیل تفاوت در پروتئین های بزاق است که نه تنها به دندان های شما می چسبند بلکه به نظر نمی رسد با مسواک زدن نیز از بین روند و باید به دندان پزشک مراجعه کنید. این رنگدانه ها در چای نیز وجود دارند.
4- ذرت:
ذرت یک خوراکی خوب و مخصوص اوقات فراغت محسوب می شود اما اگر تحت درمان ارتودنسی هستید بدانید که ذرت و بریس باهم جور درنمی آید و به دندان هایتان آسیب خواهند زد.
5- میوه های خشک:
میوه خشک یک میان وعده با طعم عالی است. قند های موجود دراین خوراکی طی فرایند خشک سازی چسبناک می شوند که به راحتی بین دندان ها گیر کرده و باعث پوسیدگی آن ها خواهد شد. بنابراین ایده خوبی است که بخاطر مصرف این میان وعده خوشمزه استفاده از نخ دندان را فراموش نکنید.
6- نوشیدنی های انرژی زا:
این نوشیدنی ها سرشار از قند و اسید هستند و باعث تجزیه دندان و افزایش باکتری های موجود در دهان می شوند.
7- آب میوه:
آب میوه نسبت به آن چه فکر می کنید قند بیشتری دارد و خوردن میوه کامل همیشه نسبت به آب میوه مفید تر است زیرا خصوصا کودکان به فیبر و موادمغذی موجود در میوه نیاز دارند. نوشیدن یک لیوان شیر را هنگام تشنگی به آب میوه ترجیح دهید.
8- اسنک های میوه ای:
چنانچه در بخش دهان و دندان نمناک توصیه شده است هرگز از اسنک های میوه ای به عنوان جایگزینی برای میوه استفاده نکنید زیرا آن ها فقط قند هستند. حتی اسنک میوه های ارگانیک نیز سطح ویتامین سی بالاتری دارند که باعث تغییر رنگ دندان ها می شود.
9- آبنبات های سفت:
آب نبات های سفت از شکر خالص تهیه شده اند و می توانند به دندان ها آسیب برسانند. این آب نبات ها مدت زیادی طول می کشد تا حل شوند بنابراین هرچه بیشتر در دهان بمانند اسید بیشتری تولید می کنند.
10- یخ:
یخ ممکن است با "کالری صفر" به نظر برسد اما برای دندان ها عواقب بدی خواهد داشت. اگر چه حاوی اسید یا شکر نیست اما جویدن یا خوردن یخ شکستگی دندان ها را به همراه خواهد داشت.
11- آبمیوه های پاکتی:
بزرگترین مشکل در مورد سلامتی دهان ودندان میزان استفاده از غذاهای بسته بندی شده است. این مواد غذایی حاوی مقادیر زیادی قند هستند حتی اگر قند آن ها طبیعی باشد و قطعا به دندان آسیب خواهند زد.
12- نعناع:
استفاده از قطره نعناع یا اسپری آن راه خوبی برای تسکین گلوی تحریک شده و یا کمک به خوشبو کردن دهان است. با این حال افزایش استفاده از قطره نعناع می تواند منجر به افزایش پوسیدگی دندان شود. قطره های شیرین شده نعناع با هربار استفاده می توانند اسید تولید کرده و سبب پوسیدگی دندان شوند. معمولا 15-30 دقیقه طول می کشد تا بزاق با افزایش پی اچ به حذف اسید کمک کند. بنابراین اگر از قطره نعنا حاوی قند استفاده می کنید تعداد دفعات را محدود کنید. در صورت امکان به دنبال قطره های نعناع شیرین شده با مانیتول، سوربیتول یا زایلیتول باشید.
13- بادام زمینی:
اگر چه آجیل و حبوبات سالم هستند و مواد مغذی بدن را تامین می کنند اما چون سخت و شکننده هستند گزینه خوبی نمی باشند زیرا ممکن است بین دندان ها گیر کرده و باعث پوسیدگی آن ها شوند.
14- دانه های پاپ کورن:
پاپ کورن یک میان وعده سالم و کم کالری است اما با این وجود دانه های آن در کمین هستند تا سبب شکستگی دندان ها شوند. بنابراین پاپ کورن بخورید اما مراقب دانه های آن باشید. هنگام خوردن پاپ کورن داشتن یک نخ دندان ایده بدی نیست. اگرچه میان وعده ای سالم است اما یکی از رایج ترین خوراکی هایی است که بین دندان گیر می کند و منجر به رشد باکتری ها می شود.
15- آب نبات مغزدار پودری:
آب نبات های پودری چیزی جز قند ندارند و می توانند با تغییر پی اچ دهان به پوسیدگی دندان منجر شوند. هنگامی که پی اچ تغییر کند، دندان ها آسیب می بینند. هنگامی که سطح پی اچ پایین باشد باکتری های سالم می میرند و سبب عفونت و پوسیدگی خواهند شد.
16- نوشابه:
نوشابه های معمولی حاوی مقدار زیادی قند هستند. برخی از انواع نوشابه علاوه بر داشتن قند فراوان حاوی اسید فسفریک هستند و پی اچ آن ها بین 2-4 است. حتی در نوشابه های رژیمی بدون قند این سطح اسیدیته به راحتی می تواند به سطح دندان ها آسیب برساند.
17- آبنبات ترش:
آب نبات های سخت، نرم و ترش معمولا حاوی اسید سیتریک، مالیک، تارتاریک یا فوماریک هستند. این اسید ها در سطوح طبیعی میوه به عطر و طعم آن کمک می کنند و میزان اسیدیته را کاهش می دهند. در شیرینی و آبنبات ترش معمولا میزان اسیدیته بالاتر از 2-4 است. پی اچ 4 به راحتی ساختار دندان را از بین خواهد برد.
18- آب نبات های چسبناک:
فرض کنید شکر را با یک بافت چسبنده مخلوط کنید، حال چه اتفاقی می افتد؟ شما طعم شکر را حس خواهید کرد و بافت چسبناک بر دندان های شما ماندگار می شوند و باعث می شود مسواک زدن دشوار و مستعد ایجاد حفره و پوسیدگی در دندان شوید.
19- آدامس های شکری:
وقتی صحبت از آدامس می شود، انتخاب طعم آن انتخابی است. جویدن آدامس حاوی شکر میتواند خطر ابتلا به حفره و پوسیدگی دندان را افزایش دهد. خبر خوب این است که در مورد آدامس های بدون قند که توسط زایلیتول شیرین شده اند، قضیه برعکس است و جویدن آدامس بعد از خوردن غذاهای خاصی ممکن است مفید باشد. جویدن آدامس بدون قند با تعامل اسیدی به افزایش مقدار بزاق دهان کمک می کند و اثر بافری بزاق می تواند به خنثی کردن اسید موجود در دهان کمک کند.
20- تافی:
وقتی صحبت از خوراکی می شود گزینه های پر شکر و چسبناک بدترین حالت را دارند. تافی ها و آب نبات های پراز کارامل، نارگیل یا اجیل به دندان ها می چسبند. هرچه موادغذایی به دندان بیشتر بچسبد باکتری ها به مدت طولانی می توانند از دندان تغذیه کنند بنابراین باعث ایجاد اسید و پوسیدگی خواهند شد.
21- چای:
فواید سلامتی چای سبز فراتر از آنتی اکسیدان ها و مواد مغذی است که روی بدن تاثیر مثبت می گذارد. با این حال چای نیز مانند قهوه می تواند سبب تغییر رنگ دندان شود. چای سرشار از تانن است که به مرور زمان باعث تغییر رنگ دندان ها خواهد شد.بهترین گزینه نوشیدن چای های گیاهی، سبز و سفید است که احتمال تغییر رنگ آن نسبت به چای سیاه کم تر است.
22- سرکه:
ممکن است که کمی سرکه و روغن طعم خوبی به سالاد بدهد اما سرکه موجب ورمینرالیزاسیون و حساسیت دندان می شود. از سرکه دوری نکنید فقط به یاد داشته باشید که اسیدیته می تواند روی دندان تاثیر بگذارد. بعد از خوردن موادغذایی حاوی سرکه حداقل 30 دقیقه از مسواک زدن خودداری کنید و آدامس بدون قند بجوید.