صاحب‌خبر - نبی شریفی- سقوط لیر چگونه رخ داد و آیا این رویداد دولت رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه را نیز به پایین می کشد؟ این سوالی است که بسیاری در پی یافتن پاسخی برای آن هستند. در جریان معاملات روز دوشنبه بازار ارزهای خارجی، هر یورو در برابر 44/11 لیر ترکیه مبادله شد. هر دلار آمریکا نیز در روز دوشنبه 80/9 لیر ترکیه مبادله و رکورد تازه‌ای ثبت شد. بدین ترتیب افت ارزش برابری لیر ترکیه در مقابل دلار آمریکا طی یک سال گذشته به حدود ۲۴ درصد رسید. در پی ایجاد نارضایتی‌های گسترده اجتماعی در ترکیه حاصل از سقوط شدید ارزش لیر، مردم این کشور هشتگ «اردوغان استعفا» ERDOĞANİSTİFA #را به ترند اول توئیتر در ترکیه بدل کردند. 10 لیر یک دلار نیز از دیگر هشتگ های پرکاربرد روز گذشته ترکیه بود. اما این وضعیت چگونه برای ترکیه رقم خورد. دلایل متعددی برای این سقوط مالی وجود دارد که در ادامه به 4 مورد مهم آن می پردازیم: الف) تنش دیپلماتیک با غرب: روند نزولی نرخ برابری لیر پس از آن شدت گرفت که رئیس جمهور ترکیه روز شنبه از صدور دستور اخراج سفیران 10 کشور از جمله کانادا، فرانسه، فنلاند، دانمارک، آلمان، هلند، نیوزلند، نروژ، سوئد و آمریکا خبر داد. هفته گذشته اردوغان، به وزارت خارجه این کشور دستور داد ۱۰ سفیر کشورهای غربی را که از مصونیت دیپلماتیک برخوردار هستند ، «عنصر نامطلوب» اعلام کند. سفیران کشورهای غربی پیشتر در اقدامی مداخله جویانه از آنکارا خواسته بودند جانب عدالت را در روند رسیدگی به پرونده «عثمان کاوالا» بازرگان و فعال مدنی تُرک نگه دارد، درخواستی که خشم اردوغان را برانگیخت. ب) مداخله مستقیم اردوغان در سیاست گذاری اقتصادی: یک تحلیل گر اقتصادی به الجزیره گفته است: «تصمیمات مهم درباره سیاست مالی ترکیه نه در بانک مرکزی که در کاخ ریاست جمهوری و توسط شخص رئیس جمهوری گرفته می‌شود.» بنابراین، مداخلات رجب طیب اردوغان در سیاست‌گذاری‌های بانک مرکزی در روند ریزش لیر بی‌تأثیر نیست. رئیس جمهور ترکیه خواهان کاهش نرخ بهره بانکی است. همزمان با اوج گرفتن نرخ تورم، نرخ بیکاری نیز بالا رفته و اصرار اردوغان بر کاهش نرخ بهره بانکی به رشد نرخ تورم انجامیده است. هفته پیش بانک مرکزی ترکیه در اقدامی غیرمنتظره نرخ سود بانکی را کاهش داد که این اقدام افت ارزش پول ملی این کشور را در پی داشت. ج) ماجراجویی های نظامی: اردوغان ماه گذشته بعد از دیدار و گفت‌‌وگو با ولادیمیر پوتین در سوچی روسیه یک بار دیگر با تأکید اعلام کرد که مصمم است دومین سامانه دفاع موشکی اس ۴۰۰ را از روسیه بخرد. این در حالی است که آنکارا عضوی از پیمان نظامی «ناتو» است و پایگاه‌های نظامی ترکیه همچون «اینجرلیک» میزبان هزاران نظامی اروپایی و آمریکایی است. آمریکا که خود توسط شرکت لاکهید مارتین تامین کننده بخشی از جنگنده های ترکیه است، خرید سامانه های پدافند هوایی روسی را برنمی‌تابد. 20 روز پیش، وندی شرمن، معاون وزیر خارجه آمریکا، تأکید کرد که خرید تسلیحات از روسیه برای ترکیه تبعات خواهد داشت. د) چالش FATF برای ترکیه: گروه ویژه اقدام مالی یا اف‌ای‌تی‌اف روز پنج شنبه ترکیه را به دلیل تلاش ناکافی در جلوگیری از پول‌شویی و تامین مالی تروریسم در فهرست خاکستری خود قرار داد. به باور کارشناسان، استمرار حضور ترکیه در این فهرست با توجه به این که از شرکای مهم و عمده اتحادیه اروپا و آمریکا به شمار می‌رود ، می‌تواند موجب کاهش حجم تجارت خارجی این کشور و روند ورود سرمایه خارجی به این کشور شود.∎​