به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، سجاد محمدیان، مدیرکل دفتر آموزش و پژوهش نهاد در گفتگویی به بیان ضرورت‌ها و تشریح روند برگزاری مسابقه «طراحی کتابخانه عشایری» پرداخت و گفت: در دوره اخیر مدیریت در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور تغییرات و تحولات مختلفی در سیاست‌های کلان نهاد کشور رخ داده است که بخشی از آن معطوف بازتعریف ماموریت‌ها و نقش کتابخانه ها در جامعه بوده است. یکی از بخش‌هایی که بنا شد ماموریت و نقش کتابخانه در آن باز تعریف شود گروه های خاص جامعه بود.

وی افزود: از سوی دیگر توجه ویژه و ارائه خدمات نوین به گروه‌های خاص از دیگر رویکردهای مهم نهاد در سال‌های اخیر بوده که باز تعریف و ارائه خدمت به جامعه «عشایر» به عنوان یکی از این گروه‌های خاص در دستور کار نهاد قرار گرفت. چراکه عشایر کشور به لحاظ نوع خاص زندگی و نیازهای خود، کوچنده بودن و نحوه دسترسی آنها به خدمات دارای ویژگی‌های منحصر بفردی هستند که آنها را در رده گروه‌های خاص قرار می‌دهد.

ضرورت برگزاری مسابقه طراحی کتابخانه عشایری

محمدیان طراحی کالبد کتابخانه را به عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های ارائه خدمت به جامعه عشایر دانست و گفت: ما برای مدیریت ارائه خدمات به جامعه عشایر نیازمند بازتعریف کتابخانه عمومی برای عشایر کشور بودیم. بر این اساس نیاز به طراحی یک کالبد ویژه از کتابخانه عمومی برای یک جامعه کوچنده احساس شد. در این مسیر دو راه پیش روی ما قرار داشت؛ یک راه انعقاد قرارداد با یک استودیوی طراحی خاص و یا یک طراح بود و راه دیگر این بود که این موضوع را به عنوان یک نیاز در سطح گسترده‌ای مطرح کنیم و از همه فعالان حوزه طراحی صنعتی و معماری و کتابداری و سایر علاقمندان دلسوزان حوزه فرهنگی دعوت کنیم تا طرح ها و پیشنهادات خود را برای ما ارسال کنند.

مدیرکل دفتر آموزش و پژوهش نهاد ادامه داد: بر این اساس تصمیم بر آن شد که این موضوع را به مسابقه بگذاریم که برای این کار نیز دو مسیر پیش روی ما قرار داشت یکی اینکه خود به صورت مستقیم این مسابقه را برگزار کنیم و راه دیگر این بود که با همکاری و مشارکت مراکز فعال در این حوزه که ارتباط خوبی با جامعه طراحان معماری و صنعتی دارند این مسابقه را برگزار کنیم که در نهایت این مسابقه با همکاری شرکت دانش‌بنیان فرآیند بنیان معماری (فبلب) با انتشار فراخوانی آغاز به کار کرد.

دعوت گسترده از جامعه طراحان صنعتی، معماری و کتابداری

محمدیان درباره همکاری با شرکت فبلب در برگزاری این رویداد فرهنگی هنری گفت: جلسات مشترکی میان مدیران نهاد و مدیران فبلب برگزار شد تا در نهایت به یک قالب و فراخوان مشترک دست یافتیم. خوشبختانه با توجه به ظرفیت های این شرکت به لحاظ امکانات، تجهیزات، نیروی انسانی و ارتباط وسیعی که با جامعه طراحان صنعتی و معماری کشور داشت فراخوان این مسابقه در سطح گسترده‌ای در سایت‌ها، خبرگزاری‌ها و شبکه‌های اجتماعی منتشر شد.

وی افزود: خوشبختانه تبلیغات دعوت به شرکت در این مسابقه با استقبال گسترده مواجه شد و بسیاری از اساتید دانشگاه نیز اقدام به اشتراک گذاری فراخوان این جشنواره کردند؛ چرا که موضوع جشنواره از این جهت که یک موضوع مغفول مانده برای جامعه طراحان و معماران بود بسیار مورد توجه آنها قرار گرفت؛ به گفته برخی استادان این حوزه اینکه دستگاهی مانند نهاد کتابخانه های عمومی کشور با رویکردی جدید توجه ویژه‌ای به طراحی کتابخانه برای جامعه عشایری داشته، برای جامعه طراحان صنعتی و معماری بسیار جالب توجه بوده و باعث شده که توجهات به ساخت خانه و بناهای مختلف برای جامعه عشایری که پیش از این کمتر مورد توجه بوده، معطوف شود.

انتخاب داوران و روند داوری مسابقه طراحی کتابخانه عشایری

مدیرکل دفتر آموزش و پژوهش نهاد درباره انتخاب داوران در این مسابقه توضیح داد: از آنجا که موضوع برگزاری مسابقه طراحی کتابخانه عشایری مربوط به سه حوزه طراحی صنعتی، طراحی معماری و کتابداری بود، داوران این مسابقه از فعالان و استادان این سه حوزه انتخاب شدند. بر این اساس ترکیبی از داوران آکادمیک متشکل از آقای دکتر حامد مظاهریان، دانشیار معماری دانشگاه تهران، خانم دکتر  فهیم نیا، دانشیار علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تهران و آقای دکتر متکی، استادیار معماری دانشگاه شهید بهشتی و همچنین داورانی از عرصه طراحان حرفه‌ای متشکل از مهندس محمدرضا قدوسی، طراح حرفه‌ای و کارشناس ارشد معماری و مهندس مهدی مومنی، طراح حرفه‌ای و کارشناس ارشد طراحی صنعتی انتخاب شدند

سجاد محمدیان درباره مشارکت در این مسابقه نیز گفت: خوشبختانه بیش از ۴۴۰ گروه یا فرد حرفه ای و آماتور در این مسابقه ثبت نام کردند و در بازه زمانی تعیین شده ۱۷۱ اثر به دبیرخانه مسابقه ارسال شد. فارغ از ۲۰ اثری که در مرحله اول به دلیل نداشتن تناسب با معیارها و شاخص های جشنواره کنار گذاشته شدند، سایر آثار به مرحله داوری رفتند و در سه مرحله مورد بررسی قرار گرفتند که داوران ابتدا به یک فهرست ۲۵ نفره و در ادامه به یک لیست ۸ نفره از آثار برگزیده رسیدند و در نهایت در یک جلسه داوری نهایی ۳ اثر برتر و ۵ اثر شایسته تقدیر و انتخاب و معرفی شدند.

برگزاری اختتامیه و تجلیل از برگزیدگان مسابقه

وی با اشاره به تاخیر در برگزاری مراسم اختتامیه به دلیل شیوع بیماری کرونا در کشور گفت: این مسابقه در اواخر تیرماه به پایان رسید، اما به دلیل شیوع بیماری کرونا و محدودیت‌های موجود، مراسم اختتامیه در مهر ماه با حضور دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، داوران و برگزیدگان در محل دبیرخانه مسابقه واقع در کارخانه هنر، طراحی و ساخت برگزار شد.

وی درباره جوایز اهدا شده به آثار برتر نیز گفت: بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته مبلغ ۲۵ میلیون تومان برای تیم اول، ۱۵ میلیون تومان تیم دوم و ۱۰ میلیون تومان برای تیم سوم اهدا شد و به آثار شایسته تقدیر در این مسابقه نیز هر کدام مبلغ یک میلیون تومان اهدا شد.

برپایی نمایشگاهی از ماکت آثار برگزیده در محل دبیرخانه

 مدیرکل دفتر آموزش و پژوهش نهاد یادآور شد: دبیرخانه همچنین فرصت را ایجاد کرده بود که ماکت ۳ اثر برتر این مسابقه تهیه و به نمایش درآیند که بر این اساس ماکت‌ این آثار در حاشیه مراسم اختتامیه به نمایش درآمد که با استقبال بازدید کنندگان همراه شد. این نمایشگاه تا پایان هفته جاری در محل دبیرخانه مسابقه طراحی کتابخانه عشایری واقع در کارگاه هنر، طراحی و ساخت برپا است و علاقمندان می توانند با مراجعه به این مکان از این نمایشگاه دیدن کنند.

وی با اشاره به بازدید دبیرکل نهاد این نمایشگاه و بیان نقطه نظرات وی درباره آثار برگزیده گفت: در مراسم اختتامیه دبیرکل نهاد به منظور ارائه طرح های کاربردی تر و تکمیل آثار ارائه شده، دستور دادند تا برنامه‌ای برای بازدید طراحان از مناطق عشایری و شرایط خاص زندگی این جامعه فراهم شود.

حرکت به سمت بهره‌برداری از آثار برگزیده

سجاد محمدیان در ادامه درباره بهره برداری از آثار برتر این مسابقه برای ایجاد کتابخانه عشایری در کشور گفت: در این زمینه صحبت‌هایی با معاونت توسعه و سایر مسئولین نهاد انجام شده که با استقبال از این طرح ها و ایده های ارائه شده همراه بود و دستور دبیرکل نهاد مبنی بر بازدید طراحان از مناطق عشایری نیز در راستای تکمیل و اجرایی شدن این طرح‌های ارائه شده بوده است. اما طبیعتا برای حرکت به سمت اجرایی شدن این طرح‌های برگزیده لازم است که ابعاد مختلف موضوع مورد بررسی قرار گیرد و زمینه‌های لازم برای این کار فراهم شود.

وی برگزاری مسابقه «طراحی کتابخانه عشایری» را تجربه‌ای موفق از همکاری با جامعه طراحان صنعتی و معماری دانست و افزود: همچنین بنا شد دبیرخانه مسابقه ارتباط نهاد و طراحان شرکت کننده در این مسابقه حفظ و تقویت تا برای فعالیت های آتی نهاد در بخش‌های مختلف از ظرفیت‌های این عزیزان بهره‌برداری لازم انجام شود. با اینکه روند راه اندازی کتابخانه های سیار در مناطق عشایری با رشد قابل توجهی روبرو بوده، در راستای ارائه خدمات بهتر به جامعه عشایری موضوع بهره برداری از طرح های این مسابقه نیز در دستور کار نهاد قرار دارد.