کتایون برجیس به مناسبت هفته سلامت بانوان، امروز چهارشنبه ۲۸ مهر ماه که به روز زنان و سلامت باروری در بحران کرونا (روابط زناشویی ایمن و سالم، بارداری، زایمان، شیردهی) نامگذاری شده است، در گفت و گو با خبرنگار حوزه زنان و خانواده ایرنا در مورد روابط زناشویی، بارداری و زایمان ایمن در همه گیری کرونا اظهار داشت: طبق پروتکل های بهداشتی ممنوعیتی برای اقدام به بارداری و روابط زناشویی اعلام نشده است و پیشگیری از بارداری به خاطر پاندمی کووید ۱۹ تا کنون در هیچ مرجع علمی عنوان نشده است.

وی با بیان اینکه زنان باردار شدیدتر یا بیشتر از افراد دیگر در معرض درگیری با کرونا ویروس قرار ندارند، به این افراد توصیه کرد: از این بابت نگرانی مضاعف نداشته باشند ولی در تمام دوران بارداری، خصوصا در ۳ ماهه سوم یعنی از ۲۸ هفته به بعد مراقبت های عمومی جهت پیشگیری از انتشار کرونا ویروس توصیه می شود.

بارداری باعث افزایش احتمال ابتلا به کرونا نمی شود

برجیس یادآور شد: بارداری باعث افزایش احتمال ابتلا به کووید۱۹ نمی‌شود ولی در صورت ابتلا مادر باردار، با توجه به‌ وضعیت عمومی فرد و فشاری که به رحم مادر می آید احتمال درگیری با نوع شدیدتر بیماری و بستری شدن در ICU را افزایش می دهد.

وی با اشاره به اینکه ابتلا مادر باردار به کووید۱۹، احتمال سقط و زایمان زودرس افزایش خواهد داشت، تاکید کرد: مادران شیرده نباید پس از زایمان، در صورت ابتلا به کرونا، شیردهی به نوزاد را قطع کنند زیرا شیر مادر محتوی انواع آنتی بادیها است و فواید استفاده از آن بی شمار است.

متخصص زنان و مامایی به مادران شیرده توصیه کرد: در صورت ابتلا به کرونا، اگر شرایط جسمی برای شیردهی به نوزاد را دارید حتما با رعایت پروتکل های بهداشتی نظیر شستن دستها و استفاده از ماسک کماکان به شیردهی ادامه دهید. به این ترتیب نوزاد از انواع آنتی بادی های موجود در شیر مادر استفاده خواهد کرد.

رد شایعه ناباروری با تزریق واکسن کرونا

متخصص زنان و مامایی با رد شایعاتی مبنی بر احتمال ناباروری با تزریق واکسن های ساخته شده علیه کرونا،  بر واکسیناسیون و رعایت کامل پروتکل های بهداشتی قبل از اقدام به بارداری، در دوره بارداری،  هنگام اقدام به بارداری و طی دوران شیر دهی تاکید کرد تا مادر باردار این ایام را بدون آسیب و به سلامت سپری کند.

وی یادآور شد: مادران شیرده در صورت اقدام به واکسیناسیون، به هیچ عنوان قطع شیردهی نکنند زیرا انتقال انواع آنتی بادی ها از طریق شیر مادر به نوزاد در این افراد هم مترتب است.

در تقویم رسمی کشور، ۲۴ تا ۳۰ مهرماه به هفته ملی سلامت بانوان نامگذاری و «زنان، مدیریت سلامت، مهار کرونا» به عنوان شعار هفته ملی سلامت بانوان "سبا" اعلام شده است.

روزشمار این هفته هم عبارت است از: ۲۴ مهرماه؛ زنان، مدیریت اطلاعات و ارتقای سواد سلامت در بحران کرونا (دریافت اطلاعات از منابع معتبر، تشخیص منابع معتبر از غیر معتبر، استفاده صحیح و انتشار اطلاعات در شبکه های مجازی)، ۲۵ مهرماه؛ زنان، مدیریت سلامت روان خود و خانواده در بحران کرونا (مدیریت سوگ، مدیریت استرس، خشونت خانگی، روابط خانوادگی سالم، تقویت مهارتهای ارتباطی، حمایت همسران از یکدیگر)، ۲۶ مهرماه؛ زنان و مدیریت زندگی سالم در بحران کرونا (تغذیه سالم، فعالیت بدنی در منزل)، ۲۷ مهرماه؛ زنان و سلامت اجتماعی در بحران کرونا (فقر- بیکاری-از دست دادن سرپرست خانواده- زنان سرپرست خانواده- فرصت کار آفرینی-آموزش راه اندازی کسب و کار در فضای مجازی برای زنان)، ۲۸ مهرماه؛ زنان و سلامت باروری در بحران کرونا (روابط زناشویی ایمن و سالم، بارداری، زایمان، شیردهی)، ۲۹ مهرماه؛ زنان و واکسیناسیون بیماری کووید ۱۹(اهمیت واکسیناسیون و رفع باورهای غلط - دریافت اطلاعات صحیح درباره عوارض واکسیناسیون و مدیریت آن- واکسیناسیون زنان باردار – واکسیناسیون نوجوانان و جوانان – مشاغل پرخطر و واکسیناسیون کرونا) و ۳۰ مهرماه؛ زنان و مدیریت سلامت خانواده(حمایت از همسر و فرزندان، پیشگیری از انتقال کووید در بین افراد خانواده).

تاثیر کرونا بر عادت ماهانه و سلامت باروری زنان

عضو هیات علمی مرکز درمان ناباروری ابن سینا با اشاره به تاثیرات کووید19 بر سلامت باروری بانوان توضیحاتی درباره بروز تغییرات در عادت ماهانه خانم‌ ها بیان کرد.

دکتر آتوسا کریمی با اشاره به تاثیر کرونا بر تمام طیف‌های زندگی افراد،‌ گفت: یک نکته مهم در دوره کرونا برای خانم‌ها این بود که نگران بودند اگر در این دوره باردار شوند و در حین بارداری به کرونا مبتلا شوند چه اتفاقی می‌افتد؟ یا آنهایی که ناباروری داشتند و به دنبال درمان بودند نیز نگران بودند اگر در حین پروسه درمان به کرونا مبتلا شوند چه اتفاقی می‌افتد؟ کرونا یک بیماری جدید است و تجربه کل دنیا از آن کمتر از دو سال است و نمی‌توان مستندات چندان محکمی درباره آن به کار گرفت.

او با تاکید بر لزوم دوری از استرس و اضطراب برای خانم‌ها در دوران پاندمی کووید۱۹، اظهار کرد: زوج‌هایی که ناباروری دارند همچنان باید به متخصصان مراجعه کنند تا علت نازایی مشخص شود. گاهی اوقات علت‌ها به آسانی برطرف می‌شوند اما گاهی اوقات برخی علل باید با عجله انجام شود،‌ مثلا خانمی که ذخیره تخمدانش کاهش یافته است اگر اقدام به بارداری را به تاخیر اندازد دیگر نمی‌تواند از تخمدان‌های خودش استفاده کند و باید حتما به سرعت درمان شود یا خانمی که به بیماری مانند سرطان مبتلا است و لازم است شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی شود باید تست بارداری انجام دهد و جنین یا تخمک‌های او را فریز کرد تا پس از درمان سرطان اقدام به انتقال جنین‌هایش کند.

این عضو هیات علمی  پژوهشگاه و مرکز درمان ناباروری ابن سینا،‌ با تاکید بر لزوم درمان به موقع نازایی،‌ تصریح کرد: با آغاز درمان مشخص می‌شود زوج نابارور چقدر زمان دارند که این موضوع وابسته به سن خانم، شرایط آزمایش‌های هورمونی،‌ سایز تخمدان‌ها و... است.

وی افزود: برخی زوجین نیز از ترس کرونا اقدام به باروری نکردند و اکنون با گذشت حدود دو سال از شیوع کرونا توصیه می‌کنیم زوجینی که در سنین باروری هستند حتما واکسن کرونا تزریق کنند. یک ماه پس از تزریق دوز دوم واکسن می‌توانند اقدام به بارداری کنند. طبیعتا کسی که واکسن زده‌ است و سطح ایمنی بدنش افزایش یافته است باید پروتکل‌های بهداشتی را طبق آنچه که وزارت بهداشت اعلام می‌کند، رعایت کند.

کسی که ایمنی دارد دیگر احتمال ابتلا به کرونا در او کاهش می‌یابد؛ البته این موضوع هم وابسته به میزان رعایت خود فرد و شرایط بیماری در کشور دارد. توصیه فعلی ما به خانم‌هایی که می‌خواهند اقدام به درمان ناباروری کنند این است که هرچه زودتر هر دو دوز واکسن را تزریق کنند و سپس با مراجعه به پزشک برای ادامه سیکل درمانی اقدام کنند.

این متخصص زنان و زایمان درباره تزریق واکسن کرونا و آنفلوآنزا،‌ بیان کرد: توصیه کتابی این است که واکسن آنفلوآنزا در شروع ماه‌های سرد سال از شهریور و مهر تا اوایل آبان تزریق شود.

در مورد واکسن کرونا هم اعلام شده است که تا هفته سیزدهم بارداری تزریق نشود و بعد از هفته ۱۳ پروتکل وزارت بهداشت تاکید بر تزریق واکسن کرونا دارد؛ زیرا خطر ابتلا به کرونا برای خانم باردار بسیار بیشتر از خطر تزریق واکسن برای او است. نوع واکسنی که خانم‌های باردار می‌توانند تزریق کنند واکسن سینوفارم است چون ویروس کشته شده است.

کریمی درباره تاثیر ابتلا به کرونا بر عادت ماهانه خانم‌ها،‌ بیان کرد: کرونا بیماری جدید است و هیچ مستندات علمی یقین یافته در هیچ حیطه‌ای برای آن وجود ندارد.

البته در بیمارانم چه کسانی که به کرونا مبتلا شدند و چه کسانی که واکسن کرونا تزریق کردند تا حدود دو ماه بعد تغییراتی در خونریزی عادت ماهانه خود گزارش دادند اما اینکه این آمار چقدر گسترده است زمانی مشخص می‌شود که تعداد گزارشات این چنینی در کل کشور ثبت شود تا بتوان به آمار مشخصی رسید، اما گزارشات پراکنده از تغییر در عادت ماهانه در بین بیمارانم شنیده‌ام.

این گزارشات نیز توجیه دارد زیرا کرونا می‌تواند بر ارگان‌های مختلف اثرگذار باشد؛ مثلا برخی مبتلایان کرونا دچار مشکلات کبدی شدند، دچار کم خونی شدند و یا قند خونشان دچار مشکلاتی شد و با این مثال‌ها می‌توان متوجه شد که کرونا می‌تواند بر سیستم گردش خون، مغز و اعصاب و تنظیم هورمون‌ها هم اثرگذار باشد. حالت تب و لرز ناشی از کرونا و همچنین استرس ناشی از ابتلا هم می‌تواند بر چرخه خونریزی عادت ماهانه اثرگذار باشد زیرا استرس تاثیر زیادی بر عادت ماهانه دارد.

وی افزود: در برخی از بیماران و مراجعینم که واکسن کرونا دریافت کردند نیز تغییراتی در سیکل عادت ماهانه مشاهده کردم که توصیه من به آنها و سایر خانم‌هایی که دچار این اتفاق می‌شوند این است که تا حدود دو ماه صبر کنند اما اگر این تغییر در چرخه عادت ماهانه ادامه دار شد به یک متخصص زنان مراجعه کنند.

وی درباره تاثیر ابتلا به کرونا بر کاهش قدرت باروری خانم‌ها،‌ اظهار کرد: تا به حال مستندات قطعی وجود نداشته است. در تحقیقات اندکی که داشتیم تفاوت خاصی مشاهده نکردیم ولی نمونه‌ها به حد نصاب نرسید و نیاز به تحقیقات گسترده تر است اما تا کنون تغییری در قدرت باروری احساس نکردیم./ ایرنا و ایسنا 

عواقب کرونا برای زنان باردار