وزیر بهداشت ضمن تاکید بر اهمیت ایمنی مواد غذایی و لزوم نظارت جدی سازمان غذا و دارو بر این موضوع، در عین حال چاقی را از چالش‌های امروز دنیا خواند و گفت: شدت و شیوع کرونا و همچنین مرگ و میر ناشی از آن در افراد چاق بیشتر است و این از آسیبهای چاقی است.

دکتر بهرام عین‌اللهی در مراسمی که به مناسبت روز جهانی غذا برگزار شد،‌ گفت: وزارت بهداشت متولی اصلی سلامت مردم است و هدف اصلی این وزارتخانه ارتقای سلامت جامعه است و باید برنامه‌های عملیاتی مشخصی در این راستا تدوین کند تا بتواند سلامت جسمی و روانی مردم را تامین کند.

وی افزود: امروزه همه ایران را به عنوان یکی از کشورهای مهم در برنامه‌های استراتژیک منطقه و آسیای جنوب شرقی می‌شناسند و کشور عزیز ما توانمندی‌های زیادی در حوزه امنیت و مواد غذایی به عهده دارد تا از طریق آن سلامت را برای مردم ایجاد کند. متولی این کار در  کشور ما سازمان غذا و دارو است که در این سازمان مهمترین مسئله این است که نظارت بر ایمنی در زنجیره غذایی است.

وزیر بهداشت افزود: نامگذاری این سازمان نشان دهنده اهمیت موضوع غذا برای وزارت بهداشت است. در این راستا بر اساس مصوبات شورای عالی سلامت باید از تولید کنندگان،‌ توزیع کنندگان،‌ وارد کنندگان و مصرف کنندگان حمایت کرده و بر آنها نظارت داشته باشد؛ یعنی در یک زنجیره مواد غذایی از تولید تا مصرف،‌ سازمان غذ و دارو وظیفه نظارت و مشاوره عالی دارد. دسترسی به غذای سالم از حقوق مردم است و وظیفه وزارت بهداشت معرفی غذای سالم به مردم است تا زندگی سالم داشته باشند.

او در ادامه تاکید کرد: برای ایجاد ایمنی موادغذایی باید حداقل آلودگی‌های بیولوژیکی، فیزیکی و شیمیایی موادغذایی را در نظر بگیریم و باعث شویم حداقل آسیب به مردم برسد. یکی از مشکلاتی که امروزه در دنیا وجود دارد و بعد از اینکه بیماریهای غیرواگیر بیشتر شد، مسئله چاقی است که متاسفانه از عادات غلط غذایی شکل می‌گیرد و شرکت‌هایی به دلیل منافع خود از این عادات غلط غذایی حمایت می‌کنند و سبب بسیاری از بیماری‌های غیرواگیر می شوند که هم سبب ایجاد هزینه گزاف در سیستم بهداشتی کشور شده و هم سبب ناتوانی مردم می‌شود و سازمان غذا و دارو باید به این امر ورود کند.

وزیر بهداشت تاکید کرد: در شرایط پاندمی کرونا دیدیم که افرادی که چاق بودند شدت و شیوع بیشتر بیماری را تجربه کردند و مرگ و میر هم در آنها بیشتر بود؛ اینها نشان دهنده آسیب‌های چاقی بود. مصرف قند، نمک و چربی بالا از مواردی است که باعث ایجاد مشکل می‌شود و غذا و دارو باید با تولید کنندگان مواد غذایی تعامل داشته باشد تا از میزان حداقلی اقلام یاد شده در تولیدات خود استفاده کننند. برای اینکه در این راستا فعال باشیم در این سازمان مسئولین خبره داریم که فعال هستند.

وی گفت: شرایط تحریم‌های ظالمانه در ایران یک حسن داشت و آنهم این بود که به مواد غذایی داخلی خود متمرکز شدیم و مصرف مواد غذایی داخلی را می‌توانیم بهتر کنترل کنیم.

عین‌اللهی ادامه داد: نظارت بر غذا از دو طریق می‌تواند انجام شود. اگر قرار باشد صرفا کارها دولتی باشد، امکانات بسیار وسیعی لازم داریم؛ ولی یکی از سیاست‌های خوب سازمان غذا و دارو واگذاری برخی وظایف به بخش خصوصی مطمئن بوده است که به خوبی کمک کرده است.

از طرف دیگر استفاده از خدمات الکترونیک و سامانه‌های سلامت می‌تواند نظارت را برای ما ایجاد کند تا از قاچاق محصولات و تخلفات جلوگیری کنیم. کنترل مستمر محصولات غذایی در سطح تولید و عرضه،‌ توسعه نظام مدیریت ایمنی مواد غذایی در واحدهای تولیدی، نظارت گسترده بر واردات مواد غذایی، ساماندهی و ایمنی و ارتقای محصولات استراتژیک از جمله برنج، گندم و روغن‌های خوراکی،‌ لبنیات و فراورده‌های گوشتی از وظایف سازمان غذاو دارو است.

وی افزود: اهم اقداماتی که درخصوص اصلاح الگوی مصرف و نظارت بر فرآورده‌های خوراکی در سازمان غذا و دارو انجام شده است شامل کاهش شکر، نمک،‌ اسیدهای چرب ترانس بوده است که این موضوع می‌تواند در جلوگیری از بروز بسیاری بیماریها موثر باشد. کار خوب دیگر برچسب گذاری مواد غذایی و ارتقای این کار است که امروزه می‌بینیم بسیاری از محصولاتی که تولید می‌شود حتما باید برچسب و شناسه داشته باشد و این نکات حتما در این برچسب‌ها ذکر شده باشد.

یکی دیگر از کارهای مهم نصب نشانگرهای رنگی است که در این نشانگرها وضعیت مشخص می‌شود. مدیریت ارتقای کیفی روغن‌ها و چربی‌های خوراکی را داریم که با فعالیت صورت گرفته این اسیدهای چرب ترانس روغن مصرفی خانوار از 5 درصد به 2درصد کاهش یافته است.

او تاکید کرد: در برچسب‌هایی که اشاره شد الزام به درج چراغ راهنما یا نشانگر تغذیه بر مواد غذایی با لحاظ کردن میزان قند،‌ نمک، چربی کل،‌ اسیدهای چرب ترانس و ... است که رنگ قرمز نشان دهنده مصرف زیاد این مواد در فرآورده غذایی است و رنگ زرد، متوسط و رنگ سبز نشان می‌دهد میزان اندکی از موارد یاد شده در محصول وجود دارد. از مباحث مهم دیگر در موضوع تغذیه، غنی‌سازی موادغذایی است که خوشبختانه در کشور ما در چند سال اخیر شدت گرفته است. مثلا اینکه در مواد لبنی میزان ویتامین "دی" را افزایش دهیم نکته خیلی مهمی است. امروزه در جلوگیری از ابتلا به کرونا میزان ویتامین "دی" خیلی موثر است. غنی سازی آرد با آهن و اسید فولیک نیز بسیار مهم است.

وزیر بهداشت ادامه داد: پایش و کنترل وضعیت تراریختگی فرآورده‌ها نیز به دانشگاه‌های علوم پزشکی واگذار شده است که با آنالیز آزمایشگاهی محصول صورت می‌گیرد و امری بسیار مهم است. از نکات بسیار منفی که این روزها به دلیل مصرف زیاد کودهای شیمیایی و آفت‌کش‌ها در موادغذایی دیده می‌شود اندازه گیری آلاینده‌های ناشی از این اقلام است.

کار دیگر مشارکت در اجرای برنامه‌های دوسالانه gprm سازمان بهداشت جهانی است که در زمینه‌های مختلف مثل آنالیز خطر،‌ پایش اسید چرب، پایش اسید چرب ترانس و کاهش عوامل خطر و یا اجرای برنامه غنی سازی آرد گندم با آهن است.

عین‌اللهی تاکید کرد: یکی از نکات مهم مورد تاکید ما ارائه خدمات الکترونیکی است که یکی از اهداف مهم و بلند مدت ما است تا بسیاری از فعالیت‌های دستی در خدمات الکترونیک بیاید و رصد ما بر مواد غذایی هوشمند شود. ارتباط خوبی بین معاونت‌های غذا و دارو در همه گیری کرونا برای پاسخ دهی سریع وجود داشت که این از نکات بسیار مهمی بود که در قضیه کرونا به ما کمک کرد و امیدواریم به زودی با واکسیناسیون سریع که در کشور انجام شده است کرونا به زودی مدیریت شود.

وزیر بهداشت با اشاره به چالش‌های موجود، گفت: حکمرانی در حوزه محصولات مرتبط با سلامت برای ما قانونا مسئله مهمی است که بر آن تاکید ویژه داریم و لازم است سایر سازمان‌هایی که در این رابطه مسئولیت دارند به تولیت وزارت بهداشت در موضوع غذا توجه کنند و با جلسات شورای عالی سلامت با همه سازمان‌هایی که به مواد غذایی مرتبط هستند این تولیت را گسترش خواهیم داد و طبیعی است که سازمان غذا و دارو تنها مرجعی است که می‌تواند سلامت غذا را تایید کند و بدون نظر این سازمان نباید اقدامی در خصوص تولید و واردات غذا صورت گیرد.

او با اشاره به وجود برخی مشکلات با رسانه ملی، اظهار کرد: با جلساتی که با ریاست صدا وسیما داشیتم در پی آن هستیم که صدا و سیما در جهت عدم تبلیغ محصولات غذایی مضر برای جامعه گام بردارد و مواد غذایی مضر را تبلیغ نکند و متاسفانه این کار اکنون دارد انجام می‌شود فعلا و لازم است اقدامات گسترده‌ای در این زمینه انجام شود که این کار متوقف شود که با صدا وسیما مستقیما مذاکره می‌کنیم و از طریق شورای عالی سلامت نیز پیگیر هستیم. در وزارت بهداشت نیز نیازمند همکاری بین بخشی بیشتر هستیم.

وی افزود: دولت توجه خاصی به آموزش ارتقای سلامت دارد و درجلسات هیئت دولت باید بیشتر بر آن تاکید شود. ما در برنامه های آموزش دانشجویان خود باید بحث غذا را بیشتر تاکید کنیم. این یکی از نقاط ضعف ما است که در کریکولوم‌ها و برنامه‌های رشته‌های مهمی مثل داروسازی و پزشکی و بهداشت باید بیشتر بر ضرر مواد غذایی تاکید شود.

متاسفانه پزشکی ما پزشکی تجویز دارو است که یک اشتباه بزرگ تاریخی است که در کشورهای دیگر دنیا هم رخ می‌دهد. مهم ترین مسئله که در طب سنتی هم به آن تاکید شده، موضوع تغذیه است. یک دانشجوی پزشکی باید یاد بگیرید چگونه از بیماری جلوگیری کند و باید با آموزش درست به تغذیه سالم و پیشگری از بروز بیماری‌ها پرداخت.

او با تاکید بر اهمیت سبک زندگی سالم،‌ تصریح کرد: امروزه باید شیوه یک زندگی سالم را به مردم یاد دهیم و همانطور که در بیانات مقام معظم رهبری و اسناد بالادستی وجود دارد مسئله زندگی سالم که شامل تغذیه سالم و ورزش مستمر است می‌تواند از بیماری‌ها جلوگیری کند. ایمنی مواد غذایی نکته مهم ما است که با توجه به این امر از هزینه‌های زیادی که بر دوش دولت تحمیل می‌شود جلوگری کنیم.

وی افزود: برنامه‌های ما بیشتر در خصوص ارتقا و اطمینان بیشتر از ارزش تغذیه‌ای مواد غذایی است که با نشانگر تغذیه‌ای و نشانگر اصالت کالا به آن پرداختیم. توصیه مهم ما کاهش مصرف نمک،‌ چربی،‌ قند ساده و... بوده است. وقتی اصلاح الگوی مصرف را انجام دادیم بیماری‌های مختلف که مربوط به تغذیه غلط است نیز اصلاح شده و هزینه‌های دولت هم کاهش می‌یابد.

نکته مهم دیگر نیز مصرف مواد غذایی در کودکان است. متاسفانه در پاندمی کرونا به دلیل تعطیلی مدارس و کاهش فعالیت کودکان، تغذیه کودکان و تحرک بدنی آنها کاهش یافته است و این موضوع باعث چاقی آنها شده است. برای مواد غذایی کودکان هم باید برنامه مشخصی داشته باشیم چون عادت تغذیه از کودکی آغاز می‌شود و هرچه تغذیه کودکی بهتر باشد در بزرگسالی هم عادات به درستی دنبال می‌شود.

او تاکید کرد: با بازگشایی مدارس که به زودی انجام می‌گیرد تحرک کودکان آغاز میشود و برای این کار باید بیش از پیش تلاش کنیم. با عنایت به اینکه روز جهانی غذا روز نمادین است و در این نقطه همگرایی و هم افزایی در  راستای دسترسی آحاد مردم به غذای سالم توسط همه نهادها ضروری است. لازم است فعالیت‌های ما در دولت جدید بیش از قبل باشد تا به یک زندگی سالم دسترسی داشته باشیم./ ایسنا