سرویس بین‌الملل جوان آنلاین: دولت جو بایدن پشت سر هم برای ایران پیغام و پسغام می‌فرستدکه دنبال شروع مجدد پروسه مذاکراتی در وین است، ولی از مجاری غیررسمی به دولت چین پیغام داده که نفت ایران را کمتر بخرد. سخنگوی وزارت خارجه چین دیروز تلویحاً طرح چنین درخواستی را تأیید کرد، ولی گفت که چین قاطعانه مخالف تحریم‌های یکجانبه امریکا است.
یک نظرسنجی مرکز بنیاد گروه اوراسیا مربوط به یک ماه قبل که «رویترز» دیروز آن را منتشر کرد، نشان می‌دهد ۶/۶۲ درصد امریکایی‌ها، از مذاکرات احیای برجام حمایت می‌کنند و در مقابل ۴/۳۷ درصد خواستار حفظ فشار تحریم‌های اقتصادی علیه ایران هستند. دولت بایدن هم طی هفته‌های اخیر بعد از شروع به کار دولت در ایران، مکرراً گفته که خواستار احیای زودتر مذاکرات هسته‌ای است که از اوایل تیرماه ۱۴۰۰ در وین متوقف شد. آخرین بار، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا، جمعه قبل در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک گفت که ما به طور کامل آمادگی داریم که به وین بازگردیم و مذاکرات را ادامه دهیم، ولی هنوز توافقی از سوی ایران برای بازگشت به گفتگو‌های وین نداریم. بلینکن گفت که ما بسیار صادق و استوار مسیر دیپلماسی معنادار را برای بازگشت متقابل به برجام دنبال کرده‌ایم. او در عین حال، هشدار داد که همان طور که چند بار اخیراً گفته‌ام امکان بازگشت دوطرفه به اجرای تعهدات ابدی نیست و چالش کنونی این است که با گذشت هر روز ایران به فعالیت‌هایی ادامه می‌دهد که طبق تعهدات این توافق نیست. سه شنبه شب هم «جوی هود» معاون وزیر خارجه امریکا در گفتگو با شبکه العربیه، درباره نبود پیشرفت در گفتگو‌ها درباره احیای برجام گفت که سؤال در این باره را باید از ایرانی‌ها پرسید.
با وجود موضع‌گیری رسمی دولت بایدن، تهران سیگنال‌های مثبتی از واشنگتن دریافت نمی‌کند. تقریباً همزمان با صحبت‌های بلینکن، حسین امیرعبداللهیان در گفتگو با شبکه ان‌بی‌سی گفت که امریکایی‌ها می‌گویند «ما آماده بازگشت به تکمیل تعهدات‌مان هستیم»، اما هیچ اقدام عملی برای نشان دادن و ثابت کردن عزم‌شان به ملت و دولت جدید ایران نشان نداده‌اند و بدتر از همه این است که همزمان تحریم‌های جدیدی را اعمال کرده‌اند. امیرعبداللهیان پرسید: «امریکا در دنبال کردن مذاکرات جدی بود، پس چرا در حال «انباشت» اقدامات [علیه ایران]است» و بلافاصله گفت که این نشانه و سیگنالی منفی به ایران است.
حالا با گزارشی که رویترز دیروز منتشر کرده و مقام‌های چینی صحت آن را رد نکردند، نشانه‌های قدرتمندتری از این سیگنال‌های منفی نمایان شده است. رویترز روز سه شنبه گزارش کرد که ایالات متحده از پکن خواسته خرید نفت از ایران را کاهش دهد. یک مقام ارشد امریکایی که به دلیل حساسیت این موضوع خواست نامش فاش نشود به رویتر گفته که ما از خرید‌های نفتی شرکت‌های چینی از ایران آگاه هستیم. این مقام امریکایی گفته که ایالات متحده به صورت دیپلماتیک در خصوص کاهش خرید نفت خام ایران با چین تماس گرفته، موضوعی که طبق گزارش رویترز، مقام‌های اروپایی هم آن را تأیید می‌کنند.
رایزنی، حداقل از ۲ ماه قبل!
اواخر هفته قبل، یک منبع آگاه در داخل وزارت خارجه امریکا از قول مقام‌های این وزارتخانه به سی‌ان‌ان گفته بود که دولت «جو بایدن» در حال تدوین برنامه جایگزین برای وضعیتی است که ایران با پیشرفت‌های هسته‌ای به برجام برنگردد. این گزارش در میان ناظران در تهران این تصور را تقویت کرد که تعویق شروع مذاکرات هسته‌ای از طرف ایران، دولت بایدن را متقاعد کرده که به سمت گزینه‌های جایگزین حرکت کند، ولی رویترز در گزارش خود از قول منابع اروپایی نقل کرده که درخواست از چین برای کاهش خرید نفت ایران، مربوط به سفر وندی شرمن، معاون وزیر خارجه امریکا است که حدود دو ماه قبل، اوایل مرداد، حتی قبل از انجام مراسم تحلیف دولت جدید رئیسی در تهران انجام شده است. یک مقام اروپایی به رویترز گفته که درخواست امریکا برای برای کاهش خرید نفت از ایران، یکی از موضوعاتی بود که «وندی شرمن» معاون وزیر خارجه ایالات متحده هنگام سفر به چین در اواخر ماه ژوئیه مطرح کرد. مقام ارشد امریکایی هم به رویترز گفته که از اختیارات تحریمی خود برای پاسخ به فرار از تحریم‌های ایران، شامل آن‌هایی که با چین تجارت می‌کنند، استفاده کرده‌ایم و در صورت لزوم به این اقدام خود ادامه می‌دهیم.
مشکل خرید‌های چین
در این باره که چین چقدر نفت از ایران می‌خرد، گزارش‌های متفاوتی وجود دارد. رویترز با استناد به شرکت تجزیه و تحلیل کالا با نام Kpler تخمین زده که واردات نفت چین از ایران به طور متوسط از اول سال تا آگوست۵۵۳ هزار بشکه در روز بوده، ولی برخی منابع گفته‌اند که این میزان گاهی تا یک میلیون بشکه هم رسیده است. مقام اروپایی به رویترز گفته که یکی از مسائل اصلی غرب این است که چین چقدر نفت از ایران خریداری می‌کند و تأکید کرده که چین از ایران محافظت می‌کند. خود رویترز هم نوشته که تصور می‌شود که خرید نفت شرکت‌های چینی از ایران با وجود تحریم‌های امریکا که هدفش جلوگیری از چنین فروش‌هایی بوده، باعث شده اقتصاد ایران باثبات بماند. مخالفت چین با تحریم‌های ایران، در موضع‌گیری دیروز سخنگوی وزارت خارجه چین، بیش از هر موقع دیگری طی ماه‌های اخیر آشکار شد. «هوآ چوانیینگ» در نشست خبری روز چهار شنبه در پاسخ به سؤالی درباره گزارش رویترز، گفته: «چین قاطعانه با هرگونه تحریم یکجانبه مخالف است و از ایالات متحده می‌خواهد در اسرع وقت از اعمال قوانین داخلی خود بر نهاد‌ها و اشخاص طرف ثالث دست بردارد.» بنا بر گزارش «گلوبال تایمز» سخنگوی وزارت خارجه چین گفته که همکاری چین با ایران طبق مقررات حقوق بین‌المللی و قوانین بین‌المللی صورت می‌گیرد. سخنگوی وزارت خارجه چین ادامه داد: چین و ایران همواره با رعایت اصول برابری و منفعت متقابل، رابطه برد-برد و تجاری‌سازی همکاری کرده‌اند.