به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، عنوان بحث و گفت و گوی امشب کلاب هاوس خبرگزاری خبرآنلاین  «از واکسن تا برجام؛ روحانی چه کرد؟ رییسی چه کرد؟»است که چهره های مختلف سیاسی،صاحب نظران اقتصادی و بین المللی  و تحلیلگران رسانه ای نظراتشان را ارائه کردند.

برخی حامیان دولت می گویند عضویت ایران در شانگهای با یک تلفن انجام شد

امیر پسنده پور فعال سیاسی 
درباره برجام بهتر است پیش درآمدی با بحث شانگهای داشته باشیم. برخی حامیان دولت می گویند عضویت ایران در شانگهای با یک تلفن انجام شد در حالی که اینطور نیست.
درباره برجام هم تصمیم قطعی و نهایی تا به امروز گرفته نشده است. از تصمیم تیم مذاکره کننده یا راهبرد وزارت خارجه این را می توان دید.
درباره مذاکرات وین هم یک مناقشه بزرگ می بینیم. طرفین اصلی دعوا ایران و آمریکا هستند و این بدعت که گذاشته شد تا مذاکرات با حضور دیگران باشد و به صورت غیرمستقیم با آمریکا گفتگو کنیم هم مناقشات را باقی می گذارد و هم مذاکرات طولانی خواهد کرد. این طرز گفتگو فقط در حد مقدمه باقی می ماند.
مذاکره برای رسیدن به تغییر موضع و داشتن دست بالاتر است ولی ایالات متحده از الان به فکر پلن های B-c است و عدم مذاکره مقداری قابل توجه است. در دولت آقای رییسی تاکنون ما چیزی ندیدیم ولی اگر نتیجه ای گرفته شود بنا به بنیانی است که از قبل گذاشته شده است.
سیاستهای اصلی و راهبردی توسط شورای عالی امنیت ملی تعیین و تدوین می شود و دیپلماتها فقط مذاکره می کنند. امیدوارم این مساله حل شود چون ساختارهای اقتصادی دیگر کشش و توان بیش ازاین ندارد.
درباره واکسن هم آشکار است اتفاق امروز مرهون اقدامات گذشته است. ثبت سفارش و انتقال پول در زمانهای قبل انجام شده و امیدواریم سریعتر انجام شود. در موضوع واکسن از بحث و جدلها باید دور شویم چون منافع ملی و جان و امنیت جانی مردم مطرح است.

س) گزاره ای مطرح است که ظاهرا صحیح است. در حوزه سیاست خارجی دولتها اجراکننده تصمیمات نهادهای بالادستی هستند و این توسط مقام معظم رهبری هم اعلام شده است. با توجه به این موضوع سیاست خارجی ما چقدر متاثر از تغییر دولتهاست؟ مذاکرات 4+1 یا برجام یا FATF چقدر در اختیار دولت فعلی و چقدر مربوط به نهادهای بالادستی است؟

در همه کشورها دکترین امنیت ملی در سطوح بالاتر تهیه و تدوین می شود و زمان طولانی تری را دارد. تصمیم خروج آمریکا از افغانستان از دوره اوباما گرفته شد و دولتهای بعدی مکلف به اجرای سیاستهای کلی هستند. ایران هم مستنثی نیست. ما بعد از ترور شهید سلیمانی در حوزه امنیت ملی با تغییری مواجه شدیم که سایه بر سر برجام هم دارد. رفتن و آمدن دولتها تغییری در راهبرد ندارد. شاید در تاکتیک و روش تغییر کنیم ولی در راهبرد یکسان عمل می کنیم. تبار شناسی تفکرات تیم مذاکره نشان می دهد می خواهیم از موضع دیگری وارد شویم. اگر راهبرد رفع مناقشه باشد، تغییر تاکتیک خیلی موثر نیست. 
سیاست خارجی در جای دیگری به جز دولت تعریف می شود و پس از ترور شهید سلیمانی سعی می کنیم با برگ برنده در میز مذاکره آماده شویم چون امنیت ملی ما باید اولی بر هر چیزی باشد.

س) برخی معتقدند تصمیماتی که در زمان دولت قبل توسط برخی جریانات و نیروهای سیاسی باعث جبهه بندی می شد در دولت آقای رییسی نیست. این مساله وجود خارجی دارد؟ این اتفاق مطلوب است و شما در راستای امنیت کشور این اتفاق را مثبت ارزیابی می کنید؟ این که برخی روزی با بخشی از حاکمیت به تقابل بپردازند و با دولت بعدی بر سر همان موضوع به اشتراک برسند، باعث تضعیف کشور نمی شود؟

بدون حل و فصل مسایل تحریم و مناسبات بانکی هیچ اتفاقی در پیمان شانگهای نمی افتد

فیاض زاهد تحلیلگر سیاسی
علی رغم اینکه تصمیمات اصلی نظام سیاسی از جمله مسایل هسته ای در سطوح عالی تر گرفته می شود، رقابتها در داخل حاکمیت شکل گرفت. حتی دولت نتوانست در گفتگو با دولتهای دیگر، از فشارهای داخلی بهره برداری کند. این تبدیل به رقابت لجام گسیخته و کور و از سر عدم درک و فهم از منافع ملی شد. رییس جمهور وقت و تیم مذاکره همواره مراقب بودند فلان شخصیت یا امام جمعه پشت سر آنها چطور رفتار می کنند یا روزنامه کیهان چه می نویسد. 
معنی این حرف آن نیست همه در غرب یا آمریکا از یک راهبرد تبعیت می کنند. دسته بندی ها در آنها هم وجود دارد. اساسا در یک حوزه، تعاریف تا حدی مشخص شده که نباید از آن خطوط بگذرند. این منافع ملی است. ما با این رویه روبرو نیستیم و به ما صدمه زد و در دولت آقای رییسی این مزاحمتهای کاهش می یابد. ولی معنی اش این است که دولت رییسی مورد نقد و پرسش قرار نمی گیرد؟ اتفاقا دولت محکمتر مورد پرسش قرار می گیرد. اصلاحطلبان و رقبای دولت سایت و روزنامه دارد و اظهارنظر می کنند. الان در موضع شبه اپوزیسیون قرار می گیرند و حرف آنها مورد توجه قرار می گیرد. در درون دولت و حاکمیت سعی می شود با اپوزیسیون درون نظام این القا را برساند که موضع ما به شما نزدیک است. اینطور نیست که یادداشتهای و مصاحبه های شما مورد توجه قرار نگیرد. اتفاقا تلاش می شود با منتقدان نوعی همراهی یا جلب نظر یا سکوت باشد که این نوعی ایجاد نیرو می کند. هر چیزی در درون خود، ضد خود را پرورش می دهد. 
کسانی که پست نگرفته و انتظاراتشان برآورده نشد و خودشان را محق تر می دانند هم هستند.این انتخابات فراتر از پیش بینی ها بود. مسایل لاریجانی،پزشکیان،جهانگیری و شریعتمداری قبل از انتخابات تحلیل نمی شد. در سطح حاکمیت به رییسی آزادی عمل در عرصه بین المللی می دهد. راهبرد دولت روحانی و شخص حسن روحانی به عنوان رییس جمهور که با رهبری ملاقات می کرد، معتقد به حل و فصل منازعه بین المللی بود. طبیعی بود در این زمینه به دنبال کاهش تنش و رفتن به سمت سرمایه پذیری بین المللی و ایجاد تعادل بین روسیه، چین، اروپا و آمریکا بود. 
در دولت رییسی این متفاوت است. پیوستن ایران به پیمان شانگهای چرا در ابتدای دولت آقای رییسی محقق شد؟ تاجیکستان چقدر درعرصه اجماع بین المللی در پیمان شانگهای قدرت دارد؟ آقای رحمان اف بدون اجازه پوتین آب می خورد؟ نه، امکان پذیر نیست. این که تاجیکستان مخالفت با ایران را حذف می کند نتیجه گل سرخ روسیه است.دادن اعتبار از سوی روسیه به ایران، را می توان به دولت آقای رییسی منتسب کرد. در تمام این سالها دولتها تلاش کردند ایران به عضویت پیمان شانگهای دربیاید. بدون حل و فصل مسایل تحریم و مناسبات بانکی هیچ اتفاقی در پیمان شانگهای نمی افتد ولی حتما پرستیژ و اعتبار ایران را بالا می برد. معنای پیوستن ایران چراغ سبز جامعه بین المللی به حضور ایران است. چینی ها اگر از سوی آمریکا مطمئن نبودند، موافق با پیوستن ایران نمی شدند. 
نکته اینجاست نمی توان باور کرد در تحلیل روابط مان با چین، دچار نوعی دست بالاگرفتن هستیم. روابط ما با چین بسیار مهم است ولی از لحاظ اقتصادی تعیین کننده نیست. حجم روابط اقتصادی چین با عربستان را ببینید. چین برای ایران اهمیت قائل است و نقش ایران برای او حیاتی است ولی ایران را به سایر دولتهای خلیج فارس ترجیح نمی دهد. اساسا کشتی های ما به بنادر اصلی چین نمی روند و به بندرهای پرت می روند. میزان خرید نفت چین از ایران منوط به مذاکرات وندی شرمن است.
ایران اگر مطمئن باشد دولت چین از ایران نفت در سطح معقول 1.5 میلیون بشکه نفت در روز بخرد، معنایش این است که ایران دیگر بهیچوجه به برجام برنمی گردد. چون فکر می کند در غنی سازی اورانیوم امکان برگشت ندارد.
اگر من جای مقامات ایران بودم و این همه هزینه می کرد حتما سراغ بمب اتم می رفتم چون در منطقه ای هستم که شاه به اکبر اعتماد گفت من نیروگاه اتمی می خواهم بسازم. اعتماد می گوید می خواهیم بمب اتم بسازیم. شاه قدم زد و فکر کرد و پاسخ درستی نداد. شاه تکلیفش معلوم نبود. کشوری که میلیاردها دلار منابع دارد و میلیاردها دلار هزینه برای نیروگاه اتمی بوشهر می کند در حالی که نیروگاه های حرارتی بسیار بزرگ داریم، بعد از این هزینه چرا باید نیروگاه اتمی داشته باشیم؟ امارات دومین نیروگاه اتمی اش صدسال از ما جلوتر است.

اگر قرار بود این همه هزینه برای برق اتمی کنیم در حالی که هند و پاکستان بمب اتم دارد. پرونده هسته ای ایران ملی نیست. 
شما نمی توانید این همه هزینه کنید ولی بمب نداشته باشید ولی همه بمب دارند. اگر دنبال بمب اتم نیستید، پروژه های ما چیست؟ اگر ایران بتواند مساله فروش نفت را حل کند دولت رییسی دنبال برجام نمی رود. دولت آمریکا هم تا حدی تحمل می کند و بعد از برجام خارج می شود. این خروج با طرح امنیتی اسراییل سازگارتر است. ایران با روسیه هم بسیار بازی کرده است. توصیه به تیم دیپلماسی دولت جدید می کنم نباید طرف شرقی شما بداند ما قرار است به شرق بپیوندیم. حتما باید از کارت غرب هم استفاده کنیم.
 س) توییتی دو روز پیش زدید درباره واکسن و وعده آقای مخبر درباره تولید 50 میلیون دوز برکت تا آخرشهریور و این که تاکنون 6 میلیون دوز برکت تحویل شده است. مایل هستید دلایل آقای مخبر درباره این مساله را بگویید؟

محمد مهاجری عضو شورای سردبیری خبرآنلاین
یک توییتی خطاب به آقای مخبر زدم، بحثهای یکی دو ماه اخیر مطرح شد که رشد فزاینده واکسیناسیون داریم. این را باید به نفع چه دولتی مصادره کرد؟ انگیزه داشتم درباره این موضوع بیشتر کنکاش کنم ولی چون دیدم این فرآیند به نفع جامعه است،چه فرقی می کند چه دولتی این کار را کرده است. در فضای تجارت بین الملل اینطور نیست الان یک هواپیما بفرستید چین و پر واکسن کنند و پس بفرستند. اتفاقات در شرق این فرآیند سخت تر از غرب است. پول این واکسنها پرداخت شده است. ما در تحریم بانکی هستیم نه دارویی ولی تا پول دارو را نپردازیم کسی برای ما واکسن نمی فرستد. وقتی برخی از دلارهای نفتی و مطالبات ما در عراق و کره جنوبی آزاد شد این فرآیند سرعت گرفت. 
بحث این است چرا برخی چیزها در دولت روحانی حرام بود الان حلال شد. واردات واکسن، برجام و FATF آن موقع حرام بود الان حلال شد. دولت رییسی می گوید اسمش را نیار، خودش را بیار. چرا اسم fatf و برجام را می برید؟ کارش را بکنید. 
درباره این که فرآیندهای بین المللی همانطور مانند دولت قبلی پیش می رود ما باید به داستان غضنفر و مارادونا توجه کنیم. برخی گل به دروازه خودی می زنند و غربیها هم منتظرند تا بازی دربیاورند. درباره توییتی که درباره آقای مخبر داشتم، جلسه ای 2-3 ماه قبل با 5 نفر از رسانه نگاران و چند نفر از مسئولان بنیاد برکت بودند. از آقای مخبر پرسیدم چرا واکسنها به موقع تولید نشد؟ الان به واسطه ای به من گفتند اجازه بدهید مدتی بگذرد تا دلایل را اعلام کنیم.امیدوارم دلایل او باعث شود تهمتها به دولتهای قبل و فعلی زده شده با توضیحات او روشن شود. اگر توضیحاتش کامل و واضح نبود محتوای جلسه را عرض می کنم.

س) شراب با تو حلال است و آب بی تو حرام. برخی اصولگرایان می گویند برجام، روابط با غرب و FATF در بازه های زمانی با مخالفت اصولگرایان مواجه می شود. مردم حس دوگانه دارند که اگر قرار به حل مشکلات باشد، خیلی هم خوب است. چرا در 8 سال گذشته این اجازه داده نشد؟ چرا مردم را تحت فشار گذاشتند؟ درباره واکسیناسیون، وزیر بهداشت فعلی نامه به مقام معظم رهبری امضا می کند که نباید واکسن وارد شود ولی الان چون خودشان تصدی وزارت بهداشت را دارد، به سمت واردات واکسن رفته است. قطعا خوشحالیم واکسن وارد می شود ولی چرا یکسال پیش این فرصت داده نشده؟

رگه های فرقانیسم را در برخی دوستان که اسم قلابی انقلابی روی خود گذاشته اند حس می کنم

محمد مهاجری عضو شورای سردبیری خبرآنلاین
ما در زندگی خصوصی خود هم این را داریم که دیگری ناتوان است و من توانا هستم. برخی ما اصولگرایان فکر می کنیم دیگران مرتد و کافر و وطن فروش و غرب زده هستند و ما عین انقلابی گری هستیم. در برخی دوستان انقلابی خودمان می بینم که تکرار فرقانیستم هستند. فرقان یک گروه ضدمذهبی نبود. رهبر فرقان طلبه بسیار باسوادی بود. رگه های فرقانیسم در برخی دوستان که اسم قلابی انقلابی را روی خود گذاشته اند حس می کنم. اصلاحطلبان الان دستشان به کدام دم گاو بند است که بتوانند کاری کنند؟
از نگاه طالبانی وحشت دارم ولی نگاه غرب گرا وحشت ندارد چون کاری نمی تواند بکند. اگر روزی دستم به وزارت بهداشت کنونی برسد از او می پرسم کدام دروغگویی به شما گفت با تولید واکسن داخلی از واکسن خارجی بی نیاز می شوید و دهها هزار نفر کشته شدند؟
بسیاری پزشکان دروغ به مقامات گفتند که باعث مرگ هزاران نفر شد. صدام عده ای را به شهادت رساند و دشمن بود. برخی آقایان از او کمتر جنایتکار نیستند با وجودی که در لباس دوست هستند.

عبدالجواد موسوی عضو شورای سردبیری خبرآنلاین
آقای مهاجری برخی اصطلاحات را مسامحتا می گویند ولی اگر در معنی غرب زدگی تامل کنیم برخی دوستان مدعی انقلابی گری به مراتب غرب زده تر از ما هستند. آنچه از انقلاب و انقلابی گری می فهمند مفهوم ظاهری است. بدو گفتم که صورتها نکو گیر. اینها می خواهند صورت را نکو گیرند. دفاع از ارزشها بخش زیادی اش شعار است. گفتگوی آقای مهاجری با عباس عبدی را ببینید. اگر اصولگرایان می توانند مملکت اداره کنند ما هیچ سهمی نمی خواهیم و می رویم خانه می نشینیم. 
خیلی از ما ترجیح می دهیم حرف نزنیم تا مملکت روی روال عادی بیفتد و اقلام اساسی ارزان شود. ایران و ایرانی باشد و بود ونبود ما فرقی ندارد.

 س) برخی کاربران به شوخی می گویند اگر واکسن را قرار بود به دیجی کالا سفارش بدهیم اینقدر سریع نمی رسید. واکسن در زمان چه کسی خریداری و ثبت سفارش شده؟

در 2 ماه آینده ماه عسل دولت تمام می شود وسختی ها شروع خواهد شد

سید حمید حسینی فعال اقتصادی و عضو اتاق بازرگانی تهران
مردم واکسینه شوند ما راضی هستیم ولو بگویند دولت آقای رییسی کرد. هیاهوی شانگهای و واکسن دو ماه دیگر می خوابد و دیگر قطعا موضوع اصلی کشور نخواهد بود.هلال احمر30 میلیون و از کواکس هم 16 میلیون و 800 هزار دوز سفارش داد. سینوفارم امارات اخیرا فعال شده است. قطعا شک نداریم وزارت بهداشت روحانی خیلی بد عمل کرد. بخش خصوصی گفت خودمان می خریم و مجانی می زنیم ولی کارشکنی شد. در این که وزیر بهداشت دولت روحانی همراهی و همکاری نکرد و شروع کرد پروفرم های گران را آورد و گفت بخش خصوصی می خواهد واکسن را 25 دلار بفروشد، نگذاشت کار شود.
الان واکسن در دنیا زیاد شده و بخشی از منابع ما هم آزاد شده و همه از شهرداری تا سپاه در تزریق کمک می کنند.شاهکار است یک میلیون و 300 هزار دوز واکسن بزنیم.همه نظام کمک می کند که الان نظام مجبور است کمک کند. تا یک ماه دیگر تخم مرغ 55 هزار تومانی را نمی شود گردن روحانی انداخت. بعد از 2-3 ماه مردم می پرسند چه شد؟ تورم و گرانی هم هنوز هست و دولت باید جواب بدهد.
بدون حل مسایل بین المللی نمی توانیم مشکلات اقتصادی تورم و ارز و صادرات را حل کنیم. دولت هم 5-6 ماه تلاش می کند ظرفیتهای داخلی را به کار ببندد. می شود تا مدتی از این حرفها زد که دولت قبل کارشکنی می کرد. دولت و نظام هم بعد از مدتی باید تصمیم بگیرد. اگر دنبال بمب اتم است، باید کمربندها را سفت ببندیم و حرف از بازگشت و مذاکره نزنیم و برویم دنبال امنیت با بمب اتم. این که بگوییم نمی دانند ووقت می خریم، نظام بین الملل بعد از 2 ماه پذیرش این حرفها را ندارد. در 2 ماه آینده ماه عسل دولت تمام می شود وسختی ها شروع خواهد شد.

ما واکسن و مرگ و میر را می بینیم ولی نمی رویم سراغ مسئولی که باعث مرگ مردم شد

 علی بخشی تحلیلگر سیاسی
گاهی ما خیلی نقطه بین هستیم و جریان شناس نیستیم. ما نیاز به شناخت جریانها داریم. اتفاق در خلاء نمی افتد. ما مواجه با انسان و حیات او هستیم. باید جریانها را شناخت که چطور این اتفاق افتاده. تعجب می کنم برخی اینطور نگاه نمی کنند. نیاز داریم جریانات را بشناسیم و جریانهایی که مسیرها و ماتریسهایی که فاجعه را رقم می زند بفهمیم و مقابلشان بایستیم. اگر قرار به آبادی جامعه است، تمام توانمان را در نقطه پایانی نگذاریم.
زیارت عاشورا می گوید ما با قاتل امام حسین کاری نداریم ولی کسانی که شرایط قتل را درست کردند باید یقه آنها را چسبید. برخی می گویند ما اقتصاد سیاسی شمشیر هستیم یا فقط پول درمی آورم ولی اسب و نعل و شمشیر مقدماتی را فراهم کردند تا حسین کشته شود. زیارت عاشورا به مقدمات قتل کار دارد و مواخذه می کند. خیلی وقتها این مقدمات فراموش می شود. زمانی از تو ما را می زنند. یزید مانع آب و دسترسی به نیروی انسانی و ادوات جنگ شد. هر کسی حقی را مانع شود یزید روزگار است. تصمیم گیرنده یا کسی که نقشی در نرسیدن واکسن به مردم دارد،خرد و کلان در منطق یزید هستند. باید سراغ مقدمات رفت و منطقها را درآورد. امکان دارد کسی به اسم دین و اصولگرایی این کار را کند که باید مقابلش ایستاد. وقتی حرف از ماتریس باشد باید نیرویمان را بگذاریم تا مانع از فاجعه شویم. ما واکسن و مرگ و میر را می بینیم ولی نمی رویم سراغ مسئولی که باعث مرگ مردم شد.

یکی از مشکلات ما در عرصه سیاسی این است که ریل زیاد عوض می کنیم

 حسن لاسجردی عضو شورای سیاستگذاری خبرآنلاین
یکی از مشکلات ما در عرصه سیاسی این است که ریل زیاد عوض می کنیم و هزینه اش را نه لوکوموتیوران می دهد نه مسافران فصلی بلکه کسانی که اسباب این قطار را فراهم کردند و علاقمند به آن هستند، می دهند. هزینه های ریل و قطار و لوکوموتیو را کسانی می دهند که علاقمند به جامعه هستند.
نظام باید یک تصمیم مهم را بگیرد که آیا قرار است با آمد و رفت دولتها ما ریل عوض کنیم؟ آنچه دیگران بافتند و ساختند چرا باید نابود شود؟ اعتبار، پرستیژ و تکیه گاه ما اینطور خیلی آسیب می بیند. تغییر ریل هزینه بالایی دارد که آن را مردم عادی می پردازند.
دولتها بر اساس مقتضیات روز حرکت می کنند لذا چالشها بر اساس مقتضیات روز است. در دوران انقلاب حرفهای زیادی داشتیم. زمانی امام فرمود ما از آل سعود نمی گذریم ولی بعدا این مشکلات حل شد. نکته مهم در بحث نظامات بین المللی این است که گذر زمان و ایامی که افراد بر مسند هستند باید مورد توجه قرار گیرد. آدمها دیروز را نباید با مختصات امروز ارزیابی کنند. این نکته سبب مشاجرات سیاسی و برخورد می شود. افراد در گذر زمان مورد قضاوت قرار می گیرند.
هیچ دولتی وقتی بر سر کار می آید نمی تواند بگوید همه کارها را من کردم. هیچ دولتی نمی تواند از صفر شروع کند. نظامات بین المللی بر رئال ها استوار است. رئال ها نظام بین الملل را می سازند نه ایده آلها. هر دولتی بعد از رقابت انتخاباتی حتما به رئال ها توجه می کند و تلاش می کند از فضای ابری انتخابات خارج شود و راهکاری برای مشکلات بیابد.برای دولتمردان اعمال سیاستهای دولت فرآیندی زمان بر است و قطاری است که در گذر زمان حرکت می کند.  باید تلاش کنیم ایران را بسازیم. 
باید حرکت دولتها را فرآیندی دید. به خصوص در نظام بین الملل که مختصات متفاوتی دارد. شاید دولتها مدتها در فضای انتخابات شعار بدهند ولی بعد از مدتی که غبارها می نشیند به واقع گرایی می رسند. به زودی دولت رییسی هم حرفهای واقعی خواهد زد.

 س) در مورد اهمیت سلاح اتمی فرمودید و مثال از هند و پاکستان آورید. سلاح هسته ای چقدر می تواند ما را منزوی کرده یا پیشران توسعه ما باشد؟ ما کره شمالی می شویم؟

از زمان پتر کبیر روسها درباره ایران یک سیاست را دنبال می کنند

فیاض زاهد فعال سیاسی
سلاح هسته ای شرایط را برای ما بغرنج می کند. رقابت تسلیحاتی را افزایش می دهد. عربستان سعودی و عراق و حتی مصر تمایل به تجهیز هسته ای می شوند. ضمن اینکه پارادوکسی داریم. روسیه علاقمند به بازی با کارت ما است. وقتی مسایل ما با روسیه مطرح شود،امپراتوری روسیه توسط پترکبیر که پایه گذاری شد او شهری به نام سن پترزبورگ ساخت. از آن زمان روسها درباره ایران یک سیاست را دنبال می کنند. انگلیسیها بارها تغییر سیاست دادند ولی سیاست روسیه یکی است. ایران نباید آنقدر قوی شود که تبدیل به تهدید شود. نه آنقدر ایران ضعیف شود که به دامن غرب بیفتد. 
تسلیحات هسته ای ایران باعث میشود مساله ایران تبدیل به تهدید برای روسیه شود. تسلیحات اتمی فرصتهای اقتصادی فراوانی را از کشور می گیرد. اقتصاد ایران در سالهای قبل 30 درصد کوچکتر شده. پاکستان وضعیت بهتری از ما دارد. رشد اقتصادی هندوستان 1.8 درصد از چین جلو زده و بنگلادش وضعیت اقتصادی بهتری دارد. ولی ما روز به روز فقیرتر میشویم که جبران این فقر بسیار سخت است. در عین حال جمعیت ما بسیار مهاجرفرست است. 8 میلیون ایرانی مهاجرند. اینها نیروهای موثر و سرمایه کشور هستند. تاثیر منفی این مهاجرت روی توان اقتصاد ملی مشهود است.
ایران دو ویژگی دارد که نیاز به سلاح اتمی ندارد. اول: ایران یکی از کشورهای خاص در دنیاست. آمریکا بسیار طوفانی است. اروپا هرگز گرما و سرما ندارد. ایران 4 فصل است. این پدیده عجیب است. امروز در خلخال اسکی می کنید بعد یک ساعت پرواز می کنید به کیش و شنا می کنید. ما صحرای گسترده ای داریم و گرمای بسیار زیادی داریم. این انرژی تجدیدپذیر به ما می دهد. 4 فصل بودن باعث رونق توریزم می شود. تبدیل شدن ما به دارنده سلاح هسته ای، مانند نمونه های دیگر، نمی تواند تثبیت برای ما بیاورد. 
امام شعار نه شرقی و نه غربی را سرداد. دنیای امروز دیگر دو قطبی نیست. این شعار فیت روزگار ما است.

آیا تولید داخلی واکسن می تواند دردی را از ما تسکین دهد؟
 

علی نظری سردبیر روزنامه مستقل
ما اگر دولت رییسی را بشکافیم به احمدی نژاد می رسیم. باید نقد عریان و شفاف کرد. بزرگترین کاری که به بازگشت اعتماد عمومی کمک می کند شفاف و صریح بودن با مردم است. همه ما وظیفه روشنگری در رسانه داریم و باید همه فعالان سیاسی گفتگو کنند. امروز در دانشکده مطالعات جهان بودم. با آقای دکتر ظریف یک ساعت و 20 دقیقه گفتگو کردیم. بحث واکسیناسیون هم مطرح شد. آقای ظریف با صراحت گفت زمانی که در زمستان سال قبل مقام معظم رهبری فرمودند ورود واکسنهای انگلیسی و آمریکایی ممنوع است، ما از طریق چین 20 میلیون دوزی که تا پایان شهریور آمد را خریداری کردیم. ایشان سربسته گفت در قضیه واکسن بخشهایی از دولت هماهنگ نبودند. من متوجه شدم این حرف مربوط به آقای نمکی و تیمش است که دنباله روی آقای مخبر بودند و تعلل می کردند در واردات واکسن تا واکسن برکت برسد.
آقای ظریف گفتند 30 میلیون دوز واکسن سینوفارم در آبان ماه وارد می شود که تمام کارهایش را آنها انجام دادند واکسن کالایی نیست که دو هفته ای بشود وارد کرد. منهای 4 میلیون دوزی که بیان شد، 20 میلیونی دوزی که در پایان شهریور آمده و 30 میلیون دوزی که در آبان می آید به گفته وزیر خارجه دولت روحانی، توسط دولت سابق خریداری شد. دولت آقای رییسی قول تولید واکسن را داده است. آیا این تولید داخلی می تواند دردی را از ما تسکین دهد؟
واقعیت را باید مردم و رسانه ها بدانند درست است واکسن توسط دولت فعلی تزریق می شود ولی تمام مراحل خرید واکسنها در دولت قبل انجام شده است. ما برای نان و جان مردم دعا می کنیم. ما قائل به خط و جناح و باند در این فقره نیستیم. ما به آقای رییسی رای ندادیم و قبولش نداریم ولی اگر بتواند مشکل فقر را حل کند، ما از او حمایت می کنیم.
آقای باقری کنی و سعید جلیلی از دوستان ما بودند و سابقه حضور در جبهه هم داشتیم. ولی عملکرد این دو نفر در ماجرای برجام قابل انتقاد است.

تحولات 2 ماه اخیر نشان می دهد برجام به سرانجام و سیاست خارجی به سامان نمی رسد

دکتر مهرداد پشنگ پور تحلیلگر امور بین الملل
واقعیت این است که وقتی منافع ملی باشد فرقی نمی کند چه کسی واکسن را آورده باشد. این موضوع ساده انگاری است و اتفاقی که در دو ماه قبل افتاد، دیدنی است. ضرب المثلی داریم که گفتند برو کلاه بیار، سر آورد. اگر قائل به این باشیم که سیاستهای کلی در جای دیگر در بالادست نظام تعیین می شود، باید در اجرای این سیاستها هم دقت کنیم. بزرگترین نگرانی این است که گروهی که عهده دار اجرا شود، این کار را بلد نباشند.
در دو ماه اخیر آنقدر ساده انگاری در سیاست خارجی شده که آدم خنده اش می گیرد. یک نفر از دوستان روزنامه نگار قرار دادن پای وزیر خارجه روی پای دیگر را رمزگشایی کرده است. کیهان ضد آمریکایی ترین سخنرانی را مربوط به آقای رییسی می داند.دو غایتی را درست کرده اند که دو روی یک سکه هستند.این تیم نمی داند سیاستهای بالادستی را چطور اجرا کند.خود این موضوع باعث مشکل درمذاکرات می شود. آقای ظریف به بار فرهنگی واژه ها آشنا بود. واقعیت قضیه این است که خرید واکسن با تلفن حل نمی شود یا عضویت در شانگهای با یک سفر انجام نمی شود. این ساده انگاری در روابط بین المللی مصداق این است که تیم آقای رییسی نمی داند چه باید کند. نشانه هایی در این 2 ماه دیدیم که نشان می دهد نباید توقع داشته باشیم برجام به سرانجام و سیاست خارجی به سامان برسد.

دولت آقای رییسی به خوبی می داند در سیاستهای هسته ای چه می خواهد کند

 احسان ارحمند حقیقی عضو حزب ندای ایرانیان و اصلاحطلب
من منتقد دولت رییسی هستم ولی تصور می کنم بر خلاف دوستان، دولت آقای رییسی به خوبی می داند در سیاستهای هسته ای چه می خواهد کند. دولت یک سیاست اتلاف وقت را در پیش گرفته تا ایران به شرایط و دستاوردهای ویژه ای برسد تا از کارتهای خود برای تداوم توافق آینده استفاده کند.
در زمان وزارت آقای ظریف،بحث مطرح بود تنها تضمین برجام تنیده شدن اقتصاد کشور درامور بین الملل و غرب است.دولت رییسی می گوید باید با شرق پیوند ایجاد کند.به همین جهت نیازمند کارتهایی است که توافق آینده متکی به این کارتهای برنده باشد. این کارتها در حوزه پیشبرد چرخه غنی سازی است.

نباید عجله برای گشایش مدارس و دانشگاه ها داشته باشیم

دکتر آرش علایی درمانگر و پزشک
خیلی وقتها به خاطر ایرانی بودن نمی توانیم مسایل ایران را به درستی تحلیل کنیم. این که بتوان سیستم سلامت را در دو دولت مقایسه کنیم، چند روش داریم. یک سری شاخص ها فرآیندها را بررسی می کند و برخی شاخصها نتیجه ها را بررسی می کند. هر وقت رییس دولت عوض می شود نگاه به گذشته نمی کنیم. بلکه نگاه به نتایج می کنیم.
در بحث واکسن در دولت گذشته کارهایش انجام شد، آن دولت یک اعتبار می گیرد ولی نتوانست نتیجه بگیرد. دولت جدید اجازه نهایی را گرفت. پس هر دو دولت اعتبار می گیرند. در برخی کشورها نگاه به واکسن، علمی و سیاسی بود. کرونا نشان داد سیاست و علم به هم وابسته است. آن کشورها نگاه کردند دیدند جواب واکسن علمی است ولی به خاطر سیاست، اشتراک کردند یا واکسن را وارد کردند.
کشور ترکیه دارای شعبه تولید فایزر است ولی ترکیه در واکسن چینی هم سرمایه گذاری کرد.با فایزر هم مراوده داشت.نگاه علمی و سیاسی داشت. کشور دیگر اندونزی است. این کشور ساختار بسیار قوی برای تولید واکسن دارد و بسیاری واکسنهای غیرکرونا در اندونزی تولید می شود ولی اندونزی نگاه سیاسی اش این بود که خودش تولید نکند و بهتر دید برود بخرد.ما در ایران نگاه علمی اولیه نداشتیم. آیا ما سابقه تولید واکسن داشتیم؟ بله. انستیتو پاستور و رازی را داشتیم. تصمیم گیری هم مرکز مدیریت بیماریها بود. در تصمیم گیریهای کلان نه به انستیتو پاستور و رازی نگاه شد و نه به مرکز مدیریت بیماری با ریاست محمد مهدی گویا بها داده شد. دکتر گویا یکی از کارکشته ترین متخصصان در زمینه کنترل بیماریهاست. نگاه ایران به بدنه داخلی علمی کشور نبود. باید انستیتو پاستور و رازی نظر می دادند. بهتر نبود با کشورهای دیگر مانند چین واردات را از ابتدا پایه گذاری می کردیم؟ 
هر چه سرمایه گذاری شد روی واکسن برکت به نتیجه نرسید و ما به جای اول که خرید و واردات واکسن بود بازگشتیم. باید تابستان سال گذشته خرید را در دستور قرار می دادیم ولی الان دسترسی پیدا کردیم. وزارت بهداشت دولت آقای رییسی را نمی توان با وزارت بهداشت دولت آقای روحانی مقایسه کرد چون خیلی زود است. مسئله نگران کننده این است که آقای وزیر بهداشت جایی عجله می کند. اگر واکسن باید نتیجه نهایی داشته باشد باید 85 درصد جمعیت واکسینه شوند. اولویت با بزرگسالان است ولی کودکان هم باید زده شوند. باید دو دوز واکسن زده شود و 3 هفته از دوز دوم گذشته باشد. پس چه عجله ای برای بازگشایی دانشگاهها و مدارس است؟ بهتر نیست 3 ماه سال تحصیلی به تاخیر بیفتد تا 85 درصد بزرگسالان واکسینه شده باشند؟ نگرانی داریم که مردم در کنار همدیگر قرار می گیرند و بیمار می شوند. نباید عجله برای گشایش مدارس و دانشگاه ها داشته باشیم.
نکته دوم سازمان طب اسلامی و ایرانی است که به افراد سطح 2 حوزه مجوز ارائه خدمات بهداشتی و درمانی و آموزش پزشکی می دهند که باید تکلیف این طرح در مجلس مشخص شود. فکر نمی کنم معممین وارد کار طبابت یا نظارت بر طبابت شوند. 
تجربه ای داریم که اگر تیم جدید در نظام سلامت مستقر می شود، نیروهای جدید با نیروهای قدیم صحبت کنند ببینند چه کرده اند. نه این که نیروی جدید در به در دنبال تاریخچه خرید واکسن باشد. وزیر گذشته با وزیر حاضر در 3-4 ماه دوره انتقالی را طی کنند. اینها که دشمن همدیگر نیستند. هدف هم که یکی است. در این صورت عزل و نصب های یک شبه را دیگر نخواهیم داشت. 
در بدنه سپاه دانشگاه علوم پزشکی و بیمارستان بقیه الله را داریم و استادان علمی بسیار خوبی داریم.پس چرا مساله ویروس یاب مستعان به بدنه علمی آن سازمان هماهنگ و معرفی نشد؟ وقتی جامعه به بدنه علمی بهداشتی خود اطمینان داشته باشیم، هرگز برنامه واکسیناسیون دغدغه نداشته است، وقتی نگاه غیرعلمی باشد، باور مردم به نظام بهداشت کم می شود. مردم می پرسند واکسنها تقلبی است؟ آب نبود؟ این نگاه عدم اطمینان به نظام بهداشتی سالها باقی می ماند و برای سلامت عمومی مشکل ایجاد می کند.

پشنگ پور فعال سیاسی
این که سیاست آقای رییسی در تاخیر در برجام و اتلاف وقت دو پیامد دارد. یکی ضرر روزانه اقتصادی است که بسیار هنگفت است و خلاف منافع ملی است. اتلاف وقت باعث منتفی شدن کارکرد برجام می شود. این که بگوییم اختلاط ما با شرق تضمین کننده منافع ما است، اشتباه بزرگ است. نماینده روسیه در آژانس بین المللی توییت زده طرف ایرانی هر چه بخواهد می تواند زمان بگیرد ولی باعث غیرسازنده شدن فضای مذاکرات وین می شود. 
نگاه شرق معلوم است که کسی وقت تلف نمی کند و شکار لحظه می کنند. وزیر خارجه روسیه امروز گفته ایرانی ها تضمین می خواهند آمریکا خارج از برجام نشود. هیچ تضمینی نمی شود داد مگر بالا بردن منفعت حضور طرفین در قرارداد و بالا بردن هزینه خروج از توافق را داریم. هر قراردادی نیاز به ضمانت اجرا دارد ولی مانع از نقض قرارداد نمی شود. بنابراین تنها تضمینی که می شود برای توافق ایجاد کرد بالا بردن حضور اطراف در معاهده و مضرات خروج از توافق است.

این دولت تن به برجام نمی دهد اگر هم بدهد کابوس قطعنامه 598 می شود

علی نظری سردبیر روزنامه مستقل
تحلیل ما در جلسه آقای ظریف امروز این بود که ما مدتها در دولت آقای رییسی مذاکره ای نخواهیم داشت. ایشان تایید کرد و گفت وقتی باقری کنی عضو ارشد تیم مذاکره کننده باشد از او و امثال ایشان مذاکره در نمی آید.
رهبری دستور دادند سیاست ما نه جنگ است و نه مذاکره. تا مرز جنگ رفتیم ولی سیاست پخته نظام موجب احتراز از جنگ شد. اما چون رهبری فرمودند نه جنگ و نه مذاکره مطمئن هستم مذاکره ای در بین نخواهد بود. در ملاقات با آقای عبدالهیان هم او پاسخ داد ما مذاکره مشروط با آمریکا داریم اولا باید تمام تحریمها را تعلیق کنند. ما 3 ماه راستی آزمایی کنیم ببینیم تحریمها برداشته شده است یا نه. که در واقع این وعده سرخرمن است و بهانه ای برای مذاکره نکردن است.
درباره برجام هم معتقدم این دولت تن به برجام نمی دهد اگر هم بدهد کابوس قطعنامه 598 می شود که مرداد 67 را خواهیم داشت. ما زیر بار مذاکره قطع جنگ در سال 60 نرفتیم و در سال 67 به جام زهر اکتفا کردیم. نرمش قهرمانانه در برجام می بینم ولی در روزی که خیلی دیر شده است. ما روزی 120 میلیون دلار در شرایط کنونی داریم ضرر هسته ای و عدم توافق در برجام را می دهیم. امیدوارم پیش بینی ام درست نباشد و دولت آقای رییسی برجام را احیا کند.

در این باره بیشتر بخوانید

از واکسیناسیون تا شانگهای؛ بذر سوخته روحانی، برداشت رئیسی!

دولت‌های قبلی ایران چه نقشی برای عضویت در شانگهای ایفا کردند؟

روایت فلاحت‌پیشه از جلسه مهم با مدیران بانکی کشور درباره fatf/ رئیسی پیوستن به گروه «بریکس» را دنبال کند

2323