به گزارش ایمنا، روزنامه همشهری در گزارشی به بررسی احتمال آغاز مذاکرات برای احیای برجام پرداخت و نوشت: پس از موفقیت ایران در اجلاس شانگهای حالا رایزنی‌های توأمان در وین و نیویورک سبب شده است غرب در قبال برنامه هسته‌ای کشورمان تجدید موضع کند آنچنان که دیروز وزیرخارجه انگلیس در نامه‌ای به امیر عبداللهیان، پیشنهاد لغو تحریم‌ها علیه ایران در ازای بازگشت به تعهدات هسته‌ای را مطرح کرد.
دیروز وزارت خارجه انگلیس بیانیه‌ای درباره دیدار وزرای خارجه ایران و انگلیس نوشت. در این بیانیه با اشاره به دیدار احتمالی لیز تراس وزیر خارجه انگلیس با امیر عبداللهیان آمده: «تراس در این دیدار که در هفته اول انتصابش به این مقام انجام می‌شود، مطرح خواهد کرد که باید تمایلی دوجانبه نسبت به شروعی دوباره در روابط دوجانبه کشورهایمان وجود داشته باشد، اما عدم‌پایبندی هسته‌ای مستمر ایران و توسعه برنامه هسته‌ای آن مانع ایجاد پیشرفت در این زمینه است.»
بیانیه وزارت امور خارجه انگلیس همچنین می‌افزاید: «تراس پیشنهاد آمریکا برای لغو تحریم‌ها در ازای بازگشت ایران به پایبندی کامل به تعهدات هسته‌ای‌اش را تکرار خواهد کرد. او از ایران خواهد خواست به مذاکرات وین درباره [احیای] توافق هسته‌ای و پایبندی به تعهدات هسته‌ای‌اش بازگردد که به نفع همه است.»
این درخواست از سوی انگلیس در حالی مطرح می‌شود که بی‌عملی اروپایی‌ها و همراهی آنان با تحریم‌های غیر قانونی آمریکا خود یکی از اصلی‌ترین دلایل وضعیت کنونی در مذاکرات برجامی به حساب می‌آید. دیپلمات‌های کشورمان تاکید می‌کنند تا مادامی که تحریم‌های ظالمانه آمریکا لغو نشود و ایران نتواند از منافع کامل توافق برجام بهره بگیرد تهران هم نمی‌تواند به شکل یک جانبه خود را ملزم به اجرای تعهدات داوطلبانه مندرج در این توافق کند.
همچنین واشنگتن نیز همگام با اروپا سودای احیای برجام را در سر می‌پروراند. چنانکه یکی از سخنگویان وزارت خارجه آمریکا نیز دیروز اعلام کرد که واشنگتن به دیپلماسی برای محقق شدن بازگشت دوجانبه به برجام پایبند است. به گزارش فارس او تاکید کرد که واشنگتن آماده بازگشت به برجام بوده و آمریکا امیدوار است که به زودی موضع ایران را نیز بشنود.
به نظر می‌رسد اروپا قصد دارد با بازگشت مجددش به برجام شرایط را هم برای استقبال ایران از احیای برجام فراهم کند و هم مذاکرات را مؤثرتر از قبل دنبال کند. در کنار مباحث مذکور محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان دیروز در نخستین روز کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سخنرانی کرد و مواضع ایران در زمینه فعالیت‌های هسته‌ای و برجام را شرح داد. اسلامی با تأکید بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران گفت: «زمان آن رسیده تا آمریکا سیاست‌های غلط خود را اصلاح کرده و در ابتدا همه تحریم‌ها را به شیوه‌ای عملی، مؤثر و قابل راستی‌آزمایی لغو کند.»
رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به سخنان رئیس‌جمهوری تأکید کرد: «دولت خواهان مذاکرات نتیجه‌محور، با هدف برداشته‌شدن فشارها و تحریم‌های ناعادلانه علیه ملت ایران است.»
قرار است اسلامی پس از این در وین با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس نیز دیدار کند و ادامه مذاکرات که در تهران آغاز شده را در وین انجام خواهد داد. این در حالی است که حسین امیر عبداللهیان وزیر خارجه نیز دیروز در رأس هیأت ایران برای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل راهی نیویورک شد. طبق برنامه اعلام‌شده او قرار است در این سفر ۴۵ دیدار دوجانبه و چندجانبه با مقامات دیگر کشورها ازجمله وزرای خارجه ۱+۴ داشته باشد. خبری که ابتدا آن را سخنگوی وزارت خارجه کشورمان اعلام کرد و حالا وزارت خارجه انگلیس در بیانیه‌ای آن را منتشر کرده است. به گزارش ایرنا، محمد اسلامی در بخشی از سخنرانی خود در نشست آژانس گفت: «برنامه جامع اقدام مشترک که با هدف رفع موانع پیشرفت توسط جمهوری اسلامی ایران توافق شد، یک نمونه بارز از حسن‌نیت جمهوری اسلامی ایران است که ایالات متحده آمریکا با بی‌توجهی کامل نه‌تنها به آن عمل نکرد بلکه با به‌کارگیری سیاست‌های یکجانبه‌گرایی مفاد برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل را نقض نمود و از آن خارج شد. سیاست به‌اصطلاح «فشار حداکثری» نیز به شکست انجامید و دولت آمریکا راهی ندارد به غیر از اینکه اعتیاد خود به تحریم‌های یکجانبه را ترک کند و به قوانین بین‌المللی احترام بگذارد.»
رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین خطاب به مدیرکل آژانس گفت: «ایران همواره با آژانس همکاری کرده، درعین‌حال لازم است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سیاسی‌کاری بپرهیزد و استقلال، بی‌طرفی و حرفه‌ای بودن خود را حفظ کند.» اسلامی همچنین به برنامه هسته‌ای مخفی رژیم اسرائیل اشاره کرد و گفت که این رژیم هنوز هیچ‌یک از فعالیت‌های هسته‌ای را تحت نظارت‌های پادمانی آژانس قرار نداده است.
او گفت: «ما اعتقاد راسخ داریم که راه‌حل اصلی برای تهدیدهای موجود ناشی از سلاح‌های هسته‌ای، خلع سلاح هسته‌ای کامل و قابل راستی‌آزمایی است. ما خواستار اجرای کامل ماده ششم ان.پی.تی هستیم و از اینکه کشورهای دارای سلاح هسته‌ای بر حفظ زرادخانه‌ها و سیستم‌های انتقال خود مصمم هستند و برخی از آنها به‌طور جدی به‌دنبال به‌روزرسانی آنها هستند، عمیقاً ابراز تأسف می‌کنیم.»
اسلامی در پایان نیز بار دیگر با اشاره به صحبت‌های رئیسی در نشست سران شانگهای تأکید کرد: «هیچ موضوعی نمی‌تواند فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را که در چارچوب مقررات بین‌المللی انجام می‌شود، دچار توقف کند.»
ازجمله حاشیه‌هایی که در ادامه نشست آژانس رخ داد، موضع‌گیری نماینده سعودی علیه ایران بود. عبدالعزیز بن‌سلمان، وزیر انرژی عربستان در شصت‌وپنجمین نشست سالانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در اظهاراتی بر ضرورت خالی‌شدن منطقه از سلاح کشتار جمعی و «ممانعت از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای» تأکید کرد. بن‌سلمان مدعی شد: «عدم‌شفافیت تهران در تعامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تهدیدی برای ممانعت از اشاعه سلاح کشتار جمعی است.» این موضع‌گیری نشان داد که سیاست‌های یک‌بام و دوهوای سعودی‌ها همچنان ادامه دارد. چراکه تاکنون هیأت‌هایی از تهران و ریاض سه‌بار در بغداد با یکدیگر گفت‌وگو کرده‌اند که نتایج آن مثبت اعلام شده است.
روزنامه گاردین با اشاره به احتمال مطرح‌شدن موضوع تبادل زندانیان دو تابعیتی انگلیسی در ایران و در دیدار احتمالی تراس و امیر عبداللهیان مدعی شد: «برخی منابع مطلع به گاردین گفته‌اند که توافقی پیچیده و چندملیتی برای اطمینان یافتن از آزادی حداقل سه زندانی انگلیسی، اخیراً به‌خاطر آزادی برخی زندانیان آمریکایی متوقف شد. ظاهراً این توافق شامل انتقال ۴۰۰ میلیون یورو به ایران از طریق یک حساب بانکی سوئیسی می‌شد که مربوط به بدهی معوقه انگلیس به ایران در سال‌های پیش از انقلاب اسلامی بود.» این در حالی است که به‌گفته سیدعباس عراقچی معاون پیشین وزارت خارجه توافق مبادله زندانیان میان ایران و آمریکا به‌دلیل گره‌زدن این موضوع به توافق هسته‌ای از سوی طرف‌های مقابل برهم خورد.