به گزارش گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس، ۲۰ مرداد ماه ۱۴۰۰ بود که «علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی در صفحه توئیترش نوشت: ‏ساعتی قبل در گفت‌وگو با دوست و همکارم جناب آقای پاتروشف دبیر شورای امنیت ملی روسیه تحولات افغانستان، سوریه و خلیج فارس را بررسی کردیم. خوشبختانه موانع سیاسی برای عضویت ایران در ⁧‫پیمان شانگهای‬⁩ برداشته شده و با طی تشریفات فنی، عضویت ایران نهایی خواهد شد.

پیش از آن هم هیأت روسیه در جلسه تیرماه شورای وزیران خارجه سازمان همکاری شانگهای اعلام کرده بود که این کشور خواستار تایید پیشنهاد ایران برای عضویت در این سازمان است. از سوی دیگر، «نظام الدین زاهدی»  سفیر تاجیکستان در تهران نهم خرداد ماه سال جاری در نشست خبری در محل سفارتخانه این کشور در تهران گفته بود که عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای، جزو برنامه‌های اصلی این سازمان است.

در همین خصوص نیز «بختیور خاکیموف» نماینده ویژه رئیس‌جمهور روسیه در امور سازمان همکاری شانگهای ۱۸ شهریور ماه به خبرگزاری «تاس» گفت مسکو انتظار دارد که سران سازمان همکاری شانگهای (SCO) درباره آغاز روند پذیرش تهران در این سازمان در اجلاس شهر دوشنبه، تصمیم بگیرند.

به گفته این دیپلمات، پس از تصمیم شورای سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، کار بر روی تهیه پیش‌نویس یادداشت تفاهم درباره تعهدات ایران آغاز می‌شود و سپس تهران باید به تعدادی از اسناد ضروری ملحق شود. به عنوان مثال، در مرحله اول، دولت متقاضی باید به منشور سازمان همکاری شانگهای و سایر موافقتنامه‌های اساسی بپیوندد. (بیشتر بخوانید)

سازمان همکاری شانگهای در راستای همکاری‌های امنیتی، اقتصادی و فرهنگی در سال ۲۰۰۱ توسط سران چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان و با هدف برقرار کردن موازنه در برابر نفوذ آمریکا و ناتو در منطقه پایه‌گذاری شد. 

مغولستان در سال ۲۰۰۴ و یک سال بعد ایران، پاکستان، هند و افغانستان در سال ۲۰۰۵ و بعد از آن نیز بلاروس به عنوان عضو ناظر به سازمان مذکور ملحق شدند. هند و پاکستان از تابستان ۲۰۱۶ به عضویت دائم این سازمان درآمدند. ایران در سال ۲۰۰۸ درخواست خود را برای تبدیل عضویت ناظر به دائم سازمان همکاری شانگهای مطرح کرد.

در این مدت نیز اعلام شد که ایران در سطح عالیرتبه در نشست سران در دوشنبه شرکت می‌کند و در نهایت دوشنبه ۲۲ شهریور ماه نیز «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی دستگاه دیپلماسی در نشست هفتگی با خبرنگاران از سفر آیت‌الله رئیسی به دوشنبه خبر داد و گفت: این اولین سفر خارجی دکتر رئیسی است که دارای دو جنبه است. یک جنبه شرکت در اجلاس شانگهای و دیگری ظرفیت دوجانبه این سفر است و در هر دو جنبه برنامه‌های گسترده‌ای توسط نهاد ریاست جمهوری در دست پیگیری است و پیگیری‌های ضروری در دوشنبه توسط سفارت ما انجام شده است. این‌که درخواست ایران در نشست شانگهای در دوشنبه بررسی می‌شود، ان‌شاءالله بررسی می‌شود و امیدواریم بررسی به نتیجه‌ای که انتظار داریم ختم شود.

 

 

در همین راستا آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی رئیس‌ جمهور ایران روز پنجشنبه ۲۵ شهریور ماه به‌ منظور انجام سفر رسمی و شرکت در نشست سران سازمان همکاری‌ شانگهای و در رأس هیأتی راهی «دوشنبه» پایتخت تاجیکستان شد و بعد از ورود مورد استقبال «قاهر رسول‌زاده» نخست‌وزیر تاجیکستان قرار گرفت.

 

 

رئیس جمهور پیش از ترک تهران به مقصد دوشنبه گفت: سفر تاجیکستان به دعوت آقای رحمان برای شرکت در اجلاس شانگهای صورت می‌گیرد.ما برای همکاری‌های منطقه‌ای اهمیت زیادی قائل هستیم و سازمان شانگهای یکی از آن سازمان‌های فعال این همکاری منطقه‌ای است.

«حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که به همراه آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور کشورمان در دوشنبه پایتخت تاجیکستان حضور داشت، در توئیتی با اشاره به دیدارهای کاری آیت‌الله رئیسی در دوشنبه نوشت: دیدارهای کاری آقای دکتر رئیسی با سران عضو شانگهای در تاجیکستان، تداوم دارد. طی ساعات آینده علاوه بر اجلاس شانگهای، نشست سران شانگهای و سازمان امنیت دسته جمعی و ایران، به افغانستان خواهد پرداخت. ثبات و توسعه افغانستان در سایه تشکیل دولت فراگیر، مشارکت همه اقوام و عدم مداخله خارجی است.

در نهایت، بیست و یکمین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای، روز جمعه (۲۶ شهریور) با حضور سران ۱۲ کشور عضو و ناظر از جمله آیت الله سید ابراهیم رئیسی در شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان برگزار شد.

 

 

 

 

در این اجلاس منطقه‌ای، علاوه بر رئیس جمهوری تاجیکستان به عنوان کشور میزبان، سران قرقیزستان، قزاقستان، بلاروس، پاکستان، ترکمنستان و ازبکستان نیز حضور داشتند و روسای جمهوری روسیه، چین، هند و مغولستان نیز به صورت مجازی در این نشست شرکت کردند.

«نارندرا مودی» نخست وزیر هند در سخنرانی خود در نشست سازمان همکاری شانگهای(SCO) به صورت ویدئو کنفرانس انجام شد، گفت: امسال ما بیستمین سالگرد تاسیس سازمان شانگهای را جشن می‌گیرم، دوستان جدیدی در حال اضافه شدن به ما هستند و من از اینکه ایران به عنوان شریک جدید ماست استقبال می‌کنم. 

ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه نیز در سخنرانی خود در نشست سازمان همکاری‌ شانگهای که از طریق ویدئو کنفرانس برگزار شد، بر لزوم استفاده از قابلیت‌های این سازمان برای بازسازی افغانستان بعد از پایان اشغالگری آمریکا تاکید کرد و افزود: ما باید از قابلیت‌ها و ظرفیت‌های سازمان شانگهای برای بازسازی افغانستان و مقابله با تروریسم و افراط گرایی استفاده کنیم. 

آیت‌الله رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران نیز طی سخنانی در این اجلاس تاکید کرد: سازمان همکاری شانگهای و "روح حاکم بر آن" یعنی اعتماد متقابل، منافع مشترک، برابری، رایزنی مشترک، احترام به تنوع فرهنگی و توسعه مشترک، ابزاری کلیدی در راستای حفظ صلح در قرن ۲۱ است.

 

 

وی گفت: امیدوارم سازمان شانگهای در ادامه نیز، مسیر بالنده خود را که موجب شده است در مدتی کوتاه جایگاه منطقه‌ای و بین‌المللی ممتازی را کسب کند، تداوم بخشد. (اینجا بخوانید)

* تأیید عضویت دائم ایران در نشست دوشنبه

 بعدازظهر روز جمعه بود که حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در توئیتی از تأیید عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای در نشست دوشنبه خبر داد و نوشت: ‏با کمال خرسندی اکنون سند عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای در شهر دوشنبه با حضور رئیس جمهور محترم کشورمان به تایید سران رسید. این عضویت  راهبردی تاثیر مهمی بر روند همکاری های همه جانبه ایران در راستای سیاست همسایگی و آسیا محور دارد. 

وزیر امور خارجه همچنین در گفت‌وگویی اعلام کرد که مردم حتما آثار این عضویت را در برنامه اقتصادی دولت سیزدهم مشاهده خواهند کرد. (بیشتر بخوانید)

وزیر امور خارجه کشورمان همچنین در توئیتی دیگر نوشت: در حاشیه نشست سران سازمان همکاری شانگهای، با آقای لاورف گفت‌وگو و از حمایت آقای پوتین و ایشان برای عضویت دائم ایران نزد سازمان همکاری شانگهای تشکر و درباره بیانیه صادره پیرامون وضعیت افغانستان توافق کردیم.

 

 

*وزارت خارجه: دیپلماسی فعالی را برای تقویت مناسبات با دستگاه‌های دیپلماسی کشورهای عضو شانگهای به کار می‌گیریم

پس از آن بود که وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران (+) در این خصوص بیانیه‌ای صادر و اعلام کرد: در نتیجه پیگیری‌های مستمر وزارت امور خارجه جهت عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای، این اقدامات از آغاز دولت سیزدهم روند مضاعف به خود گرفت و نهایتا همزمان با مشارکت جناب آقای رئیسی، رئیس جمهور محترم در بیست و یکمین  نشست سران کشورهای عضو شانگهای در شهر دوشنبه تاجیکستان، تمام هشت کشور عضو اصلی شانگهای به صورت اجماع موافقت خود را با درخواست عضویت دائمی کشورمان در این سازمان اعلام داشته و مراحل حقوقی، فنی و اداری این عضویت آغاز شد.

 

 

 وزارت امور خارجه ضمن ابراز مسرت از این دستاورد مثبت برای کشور، متعهد است تمامی ظرفیت‌های تخصصی خود را برای انجام هماهنگی‌های لازم با سایر دستگاه‌های ذیربط و دبیرخانه سازمان شانگهای به کار بسته تا فرآیند حقوقی و اداری عضویت در کوتاه‌ترین زمان ممکن به سرانجام رسد.

وزارت امور خارجه در این بیانیه مراتب قدردانی خود را از همه اعضای سازمان همکاری شانگهای برای موافقت خود با عضویت جمهوری اسلامی ایران اعلام داشته و دیپلماسی فعالی را برای تقویت مناسبات با دستگاه‌های دیپلماسی کشورهای عضو در چارچوب این سازمان به کار خواهد گرفت. 

«علیرضا حقیقیان» دستیار وزیر و مدیرکل اوراسیای وزارت امور خارجه هم که در دوشنبه حضور داشت در گفت‌وگویی با خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری فارس، پذیرش عضویت دائم کشورمان در سازمان همکاری‌ شانگهای که مهمترین و موثرترین سازمان و ساختار همکاری‌های منطقه‌ای است را اعلام شکست پروژه منزوی سازی ایران توسط آمریکا و کشورهای غربی خواند و فعالیت‌های این سازمان را مانع بزرگی بر سر راه یکجانبه گرایی آمریکا برشمرد. (بیشتر بخوانید)

 

 

علاوه بر این، «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه ضمن استقبال از پذیرش عضویت دائم ایران در سازمان شانگهای، آن را گامی بزرگ به سوی روابط توسعه‌یافته با همسایگان و پیشرانی مهم برای سیاست خارجی آسیا‌محور خواند.

«سراج الدین مهرالدین» وزیر امور خارجه تاجیکستان جمعه شب (۲۶ شهریور) در دیدار امیرعبداللهیان ضمن تبریک پذیرش عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای، این تحول را فرصت جدیدی برای گسترش همکاری‌های ایران و تاجیکستان خواند.

 

 

«میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین هم بامداد شنبه ضمن استقبال از پذیرش عضویت دائم ایران در این سازمان تصریح کرد ایران نقش عمده‌ای در عادی‌سازی اوضاع منطقه بر عهده دارد.

از سوی دیگر، «لوان جاگاریان» سفیر فدراسیون روسیه در تهران هم ضمن ابراز رضایت از پذیرش عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای، آن را اولین موفقیت سیاست خارجی رئیسی و امیرعبداللهیان خواند. جاگاریان پیش از این هم در مصاحبه‌ای اعلام کرده بود که روسیه از تبدیل ایران به عضو دائم «سازمان همکاری شانگهای» حمایت می‌کند.

محسن پاک آیین سفیر پیشین ایران در باکو پیش از این در گفت‌وگویی با خبرنگار فارس، عضویت دائم جمهوری اسلامی در سازمان همکاری شانگهای را برای هر دو طرف دارای مزیت خواند و گفت: باید به این عضویت به عنوان دیپلماسی برد - برد نگاه کرد. (اینجا بخوانید)

* رایزنی‌های امیرعبداللهیان در دوشنبه

لازم به ذکر است امیرعبداللهیان همچنین در حاشیه شرکت در نشست سازمان همکاری شانگهای با برخی از همتایان خود از جمله وزرای خارجه روسیه، چین، هند، پاکستان و بلاروس دیدار و گفت‌وگو کرد. نشست چهارجانبه‌ای با حضور ایران، پاکستان، روسیه و چین درباره افغانستان نیز در دوشنبه برگزار و در پایان بیانیه‌ای صادر شد. در این بیانیه (+) بر لزوم شکل گیری آشتی ملی در افغانستان و تشکیل دولت فراگیر جهت تامین منافع تمامی نیروهای سیاسی و قومی این کشور تأکید شد.

«وانگ یی» وزیر امور خارجه چین نیز در دیدار روز پنجشنبه ۲۵ شهریور ماه با حسین امیرعبداللهیان بر همکاری‌های دو کشور در موضوعات بین‌المللی و از جمله حمایت چین از عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای تأکید کرد.

 

 

«سوبرامانیام جایشانکا» وزیر خارجه هند روز پنجشنبه ۲۵ شهریور ماه در دیدار با امیرعبداللهیان در دوشنبه با اعلام آمادگی این کشور برای توسعه روابط با جمهوری اسلامی، خواستار تبادل نظر و همفکری بیشتر با ایران درباره چالش‌های منطقه به خصوص افغانستان شد.

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز جمعه در دیدار شاه محمود قریشی همتای پاکستانی خود در دوشنبه بر ضرورت همفکری ایران و پاکستان در خصوص چگونگی بازیابی ثبات و صلح پایدار در افغانستان تأکید کرد. 

امیرعبداللهیان همچنین در دیدار با «ولادیمیر ماکی» وزیر خارجه بلاروس بر رفع مشکلات دانشجویان مشغول به تحصیل در بلاروس تأکید کرد.

*برنامه‌های آیت‌الله رئیسی در دوشنبه و رایزنی‌ها با مقامات حاضر در تاجیکستان

گفتنی است، رئیس جمهور کشورمان هم در مدت حضورش در دوشنبه پایتخت تاجیکستان ضمن دیدار و گفت‌وگو با همتای تاجیکستانی خود با دیگر مقامات حاضر در این نشست دیدار کرد و به گفت‌وگو پرداخت.

آیت الله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور بعد از ظهر پنجشنبه ۲۵ شهریور ماه با «عمران خان» نخست وزیر پاکستان دیدار کرد.عمران خان در این دیدار که در محل اقامت رئیس جمهور کشورمان انجام شد، با قدردانی از مواضع سازنده و نگاه برادرانه جمهوری اسلامی ایران نسبت به پاکستان گفت: به دنبال گسترش همه جانبه روابط خود به ویژه در زمینه حمل و نقل با ایران هستیم و معتقدیم ارتقای سطح همکاری های دو کشور تاثیرات مثبت منطقه ای و جهانی خواهد داشت.

 

 

آیت‌الله رئیسی عصر پنجشنبه ۲۵ شهریور ۱۴۰۰ هم با «الکساندر لوکاشنکو» رئیس جمهور بلاروس دیدار کرد.لوکاشنکو در این دیدار با تاکید بر علاقه‌مندی برای گسترش روابط و همکاری‌های اقتصادی با جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: سطح فعلی روابط اقتصادی دو کشور به هیچ وجه تناسبی با روابط دوستانه سیاسی ایران و بلاروس ندارد و باید با بهره گیری از ظرفیت‌های مناسب موجود مناسبات اقتصادی را هر چه بیشتر گسترش دهیم. (بیشتر بخوانید)

 

 

رئیس جمهور کشورمان شامگاه پنجشنبه در جمع ایرانیان مقیم در تاجیکستان حضور یافت و به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: ایرانیان خارج از کشور از جمله در تاجیکستان نقش موثر و مهمی در گسترش و تعمیق روابط ایران با سایر کشورها دارند.

«سوبرامانیام جایشانکار» وزیر خارجه هند هم در توئیتی به دیدارش با آیت‌الله رئیسی اشاره کرد و نوشت: «قبل از شروع اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای، تبادل احترام و دیدگاه‌ها با رئیسی رئیس‌جمهور ایران».

آیت الله سید ابراهیم رئیسی ظهر جمعه (۲۶ شهریور) در اجلاس پیمان امنیت جمعی افغانستان که در حاشیه بیست و یکمین نشست سران کشورهای سازمان همکاری شانگهای در دوشنبه پایتخت تاجیکستان برگزار شد، شرکت کرد و به ایراد سخنرانی پرداخت. وی با بیان اینکه کشورهای همسایه مسئولیت بسیار مهمی در این برهه تاریخی افغانستان دارند، تصریح کرد: ما باید شرایطی را فراهم کنیم تا مردم و گروه های این کشور بتوانند تعاملی مثبت و مسالمت آمیز داشته باشند و بتوانند مسیر آینده کشور خود را به درستی ترسیم کنند.

رئیسی بعد از ظهر پنجشنبه ۲۵ شهریور ماه در دوشنبه در دیدار «شوکت میرضیایف » رئیس جمهور ازبکستان، با تبریک ریاست ازبکستان بر دوره آتی سازمان همکاری شانگهای اظهار داشت: معتقدم نگاه مثبت و سازنده جنابعالی می‌تواند برای منطقه و کشورهای عضو سازمان شانگهای برکات و ثمرات زیادی به همراه داشته باشد.

 

 

وی همچنین گفت که سطح فعلی روابط اقتصادی تهران و تاشکند هم سطح روابط سیاسی دو کشور نیست و جمهوری اسلامی علاقمند است روابط اقتصادی را در چارچوب گسترش مناسبات با همسایگان بیش از پیش گسترش دهد.

سید ابراهیم رئیسی صبح جمعه نیز در دیدار «نیکول پاشینیان» نخست وزیر ارمنستان بر ضرورت گسترش مناسبات اقتصادی ایران و ارمنستان تاکید کرد.

 

 

رئیس جمهوری ایران صبح جمعه هم در دیدار «قاسم توکایف» رئیس جمهور قزاقستان با بیان اینکه ایران به دنبال حل و فصل مسئله هسته‌ای از طریق گفت‌وگو است، تاکید کرد: مذاکره را برای مذاکره نمی‌خواهیم و به دنبال مذاکراتی هستیم که به حل مسئله و رسیدن به نتیجه منجر شود.

 

 

آیت‌الله رئیسی و «قربانقلی بردی محمداف» رئیس جمهور ترکمنستان هم روز جمعه در دیدار خود در حاشیه اجلاس سازمان همکاری شانگهای درباره حل مسئله گاز توافق کردند.

 

 

رئیسی بعد از ظهر جمعه ۲۶ شهریور ماه نیز در جمع دانشجویان و اساتید دانشگاه ملی این کشور حضور یافت و سخنرانی کرد.

رئیس جمهور کشورمان ظهر شنبه ۲۷ شهریور ماه نیز در دیدار «قاهر رسول زاده» نخست وزیر تاجیکستان، به توافقات روسای جمهور دو کشور برای گسترش همه جانبه روابط و افزایش سطح تبادلات تجاری به ۵۰۰ میلیون دلار اشاره کرد و گفت: زمینه‌ها و ظرفیت‌های لازم برای ارتقای سطح مناسبات دو کشور کاملا فراهم است و باید این ظرفیت‌ها را عملیاتی کرد.

آیت الله رئیسی و امامعلی رحمان رئیس جمهور تاجیکستان روز شنبه (۲۷ شهریور ماه) دیداری دوجانبه داشتند و رئیس جمهور کشورمان در این دیدار با بیان اینکه دو کشور ایران و تاجیکستان ظرفیت های مناسبی برای گسترش روابط و همکاری ها دارند، افزود: تقویت مناسبات، زمینه ای برای ارتقای سطح همکاری های منطقه ای دو کشور نیز خواهد بود.

 

 

روسای جمهور سپس در نشست خبری مشترک شرکت کردند و همچنین اسناد همکاری دوجانبه بین مقامات ایران و تاجیکستان در حضور امامعلی رحمان و آیت الله رئیسی امضا شد.

انتهای پیام/