صاحب‌خبر - پس از وقوع انقلاب اسلامی در ایران، گفتمان نظام تازه‌تأسیس شده همواره مورد خصم و حمله غربی‌ها و نظام امپریالیستی بود تا جاییکه شدیدترین نظام تحریم‌ها علیه ملت ایران به دلیل این انقلاب و انتخابشان تحمیل شد. البته نظام اسلامی به دلیل ماهیت وجودی خود، همواره تلاش داشت از سویه مسالمت‌آمیز با دنیا تعامل کند و برای اعتمادسازی جهانی، همواره بیشترین نظامات نظارتی و همچنین مذاکرات گسترده بین‌المللی را پذیرفته است اما طرف غربی همواره با بهانه‌قرار دادن یک ادعا، تلاش می‌کرد تهران را از مواهب حضور در صحنه روابط بین‌الملل محروم بدارد. از سوی دیگر، نهادگرایی منطقه‌ای به عنوان ابزاری بین‌المللی باعث شده، طرف متخاصم ایران روند افول قدرتش شدت گرفته و امروز شاهدیم که غرب به سردمداری آمریکا در مقابل قدرت گرفتن آسیایی‌ها عرصه را باخته و از سرعت تحولات توسعه‌ای در شرق عقب بماند. قرابت معنایی و گفتمانی آسیایی‌ها به‌خصوص در نزدیکی جغرافیایی و ضدامپریالیستی بودن، سبب شده، تا روند شرق‌گرایی در ایران به عنوان یکی از ابزارهای مقابله با تهدیدات غربی‌ها تقویت شده و به گفته مقامات دولت سیزدهم، در دستور کار قرار گیرد. یکی از این ابزارها، پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای که یک سازمان با اصالت امنیتی هم با کارکردی اقتصادی است که می‌تواند بسیاری از نیازهای تهران از جمله بالا بردن وزن ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک و داشتن بدیل اقتصادی و سیاسی در مواجهه با غرب را برطرف کند. دائمی شدن عضویت تهران در سازمانی که بیش از 3میلیارد نفر عضو و بیش از 20درصد خشکی دنیا و همچنین اعضایی چون چین، روسیه و هند که در آستانه تبدیل شدن به ابرقدرتی اقتصادی هستند، می‌تواند، بر وزن ایران در مناسبات بین‌المللی بیافزاید. این اتفاق در شرایطی رخ می‌دهد که ایران و نظم بین‌المللی با توجه به تحولات افغانستان، جاری بودن مذاکرات برجام، قدرت گرفتن چین و پدیدار شدن نشانه‌های هرچه بیشتر از زوال نظم مبتنی بر ارزش‌های جهان غربی در برهه‌ای تعیین‌کننده در تاریخ قرار گرفته‌اند. عضویت کامل و دائمی ایران در این پیمان منطقه‌ای، به عنوان اولین سازمان منطقه‌ای بعد از انقلاب اسلامی ظرفیت‌های جدیدی را به‌خصوص در حوزه همکاری‌های امنیتی و بین‌المللی در اختیار تهران قرار می‌دهد که پیش از این سابقه نداشته است. در همین رابطه، بیست و یکمین اجلاس سران سازمان همکاری‌های شانگهای روز گذشته با حضور سران کشورهای عضو و ناظر، از جمله آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی رییس‌جمهور ایران در شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان برگزار شد. ایران حلقه وصل شمال به جنوب و غرب به شرق در آسیاست آیت‌الله رئیسی طی سخنانی در این اجلاس، با بیان اینکه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران همواره مبتنی بر مشارکت فعال در سازمان‌های بین‌المللی، چندجانبه‌گرایی و مخالفت با یکجانبه‌گرایی بر پایه عدالت، همکاری، احترام متقابل و ضرورت ایفای نقش سازنده در مواجهه با چالش‌های بین‌المللی و منطقه‌ای بوده است، اظهار داشت: تقویت همکاری‌های دوجانبه به‌ویژه در عرصه اقتصادی، عامل مهمی در ارتقای نقش راهبردی سازمان همکاری شانگهای در اقتصاد جهانی است. وی، افزود: سازمان همکاری‌ شانگهای به خوبی نشان داده که می‌تواند با اتکای به ظرفیت‌های اقتصادی، سیاسی، ارزشی و جمعیتی خود به نیروی پیشران چندجانبه‌گرایی جهانی تبدیل شود واین امر نشان دهنده فراهم بودن بستر شکل‌دهی به جامعه‌ای بر پایه ارزش‌های مشترک کشورهای در حال توسعه است. رییس‌جمهور با بیان اینکه امروز جهان وارد دوران جدیدی شده است و سلطه‌طلبی و یکجانبه‌گرایی رو به زوال است، اظهار داشت: نظام بین‌الملل به سوی چندقطبی شدن و بازتوزیع قدرت به سود کشور‌های مستقل، در حال تغییر است. آیت‌الله رئیسی تصریح کرد: در شرایط کنونی صلح و امنیت جهانی از ناحیه سلطه‌طلبی و چالش‌هایی همچون تروریسم، افراط‌گرایی و جدایی‌‎طلبی در معرض تهدید قرار دارد؛ تهدیدهایی که طیف وسیعی از کشورهای جهان و بویژه اعضا و شرکای سازمان همکاری شانگهای را هدف قرار داده است و حفظ و تقویت صلح در این پهنه گسترده، نه یک انتخاب بلکه یک ضرورت است. رییس‌جمهور تاکید کرد: سازمان همکاری شانگهای و «روح حاکم بر آن» یعنی اعتماد متقابل، منافع مشترک، برابری، رایزنی مشترک، احترام به تنوع فرهنگی و توسعه مشترک، ابزاری کلیدی در راستای حفظ صلح در قرن۲۱ است. وی در بخش دیگری از سخنانش تأکید کرد: مسئولیت وضعیت ایجاد شده در افغانستان، تماما بر عهده آمریکا و کشورهای همکار او در این مدت است. اما ما کشورهای منطقه بایستی شرایطی را فراهم کنیم تا مردم افغانستان بتوانند بر مشکلات خود چیره شوند و مسیری را برای آینده‌ای مطمئن ترسیم کنند. رییس‌جمهور ادامه داد: صلح و توسعه از مسیر همکاری و هماهنگی کشورهای کلیدی این منطقه حاصل می‌شود. در این مسیر، شکل‌دهی و تقویت پیوندهای زیرساختی میان کشورهای مختلف اهمیت و ضرورت دارد. ابتکار کمربند - راه، اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کریدور شمال- جنوب به عنوان طرح‌های کلیدی در حوزه اتصالات زیرساختی می‌توانند در تقویت منافع مشترک کشورهای در حال توسعه و تقویت صلح در این منطقه نقش ایفا نمایند. این پروژه‌ها نه رقیب، بلکه مکمل یکدیگرند. ایران حلقه وصل سه طرح زیرساختی فوق است. ایران می‌تواند از طریق کریدور شمال- جنوب حلقه وصل جنوب و شمال اورسیا باشد و آسیای مرکزی و روسیه را به هند پیوند دهد. کریدور شمال- جنوب می‌تواند زیرساخت سخت همگرایی در قالب «اوراسیای بزرگ» را تقویت کند. ایران در مسیر یکی از کریدورهای ابتکار کمربند و راه، یعنی کریدور چین آسیای مرکزی غرب‌آسیا قرار دارد و می‌تواند پیوند‌دهنده شرق و غرب اوراسیا باشد. حمایت اعضا از عضویت دائم ایران اماهمانطور که پیش از برگزاری اجلاس، بسیاری از اعضای این سازمان از عضویت دائم تهران حمایت کرده بودند، در پایان بیست و یکمین نشست سران سازمان همکاری شانگهای، سران 8کشور عضو اصلی سازمان، نظر موافق خود را با تبدیل عضویت جمهوری اسلامی ایران از عضو ناظر به عضو اصلی اعلام و اسناد مربوط به آن را امضا کردند. بر این اساس، فرآیند فنی تبدیل عضویت ایران به عنوان یکی از اعضای اصلی سازمان آغاز شده و کشورمان از این پس به عنوان عضو اصلی این سازمان مهم منطقه‌ای با کشورهای عضو همکاری و تعامل خواهد داشت. در پی موافقت هر8عضو دائم سازمان همکاری شانگهای، آیت‌الله رئیسی از حسن‌نیت اعضا برای دائمی شدن عضویت ایران در این سازمان، تقدیر کرد. توسعه اقتصادی در اولویت دولت سیزدهم آیت‌الله رئیسی همچنین در حاشیه این اجلاس با مقامات دیگر اعضای شرکت‌کننده دیدار و گفت‌وگو کرد. وی در دیدار با «الکساندر لوکاشنکو» رییس‌جمهور بلاروس با تاکید بر این که اولویت دولت من اقتصادی است، اظهار داشت: به دنبال توسعه مناسبات اقتصادی در منطقه هستم و به وزرای اقتصادی و فنی دستور داده‌ام پیگیر اجرای توافقات مشترک باشند. رییس‌جمهور همچنین در دیدار با «قربانقلی بردی محمداف» رییس‌جمهور ترکمنستان، روابط دوستانه و برادرانه دو کشور را فراتر از روابط دو همسایه خواند و گفت: تهران و عشق‌آباد ظرفیت‌های خوبی برای تقویت تعاملات و تعمیق روابط دوجانبه دارند. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری، آیت‌الله رئیسی در ادامه این دیدارها، در دیدار «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان هم ضرورت افزایش سطح فعلی مناسبات اقتصادی ایران و ارمنستان را مورد تاکید قرار داد.∎​